Τη δική του οπτική για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κτηνίατροι με τη λειτουργία της διαδικτυακής ηλεκτρονικής σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους καταθέτει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μετά το ρεπορτάζ του «Π» με τίτλο «Μπάχαλο με τα μικροτσίπ», που δημοσιεύθηκε στις 26 Μαΐου. 

Το υπουργείο, και συγκεκριμένα η Διεύθυνση Προστασίας των Ζώων, Φαρμάκων και Κτηνιατρικών Εφαρμογών, κάνοντας λόγο για «ανυπόστατα συμπεράσματα», εξέδωσε ανακοίνωση προς «όφελος της ακριβούς ενημέρωσης του αναγνωστικού κοινού», στην οποία αναφέρει ότι: 

 

α. Ο «φασιστικός τρόπος» με τον οποίο «πέρασε» η λειτουργία της Διαδικτυακής Ηλεκτρονικής Βάσης Δεδομένων (ΔΗΒΔ) στην αρμοδιότητα του ΥπΑΑΤ δεν ήταν άλλος από την τυπική κοινοβουλευτική διαδικασία (με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων κατά τη διαβούλευση) κατά την ψήφιση του Ν. 4039/2012. 

 

β. Πράγματι ο σκοπός του ρυθμιστικού πλαισίου που εισήγαγε ο Ν. 4039/2012 ως προς τη λειτουργία της ΔΗΒΔ είναι η διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας των ζώων συντροφιάς σε αντιστοίχηση προς τους ιδιοκτήτες τους και ο περιορισμός του φαινομένου της εγκατάλειψης δεσποζόμενων ζώων. 

 

Πέραν αυτών, ωστόσο, η ΔΗΒΔ οφείλει να αποτελεί βασικό εποπτικό εργαλείο για τα προγράμματα περισυλλογής και διαχείρισης των αδέσποτων ζώων και για τα προγράμματα ελέγχου / εκρίζωσης σημαντικών και επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία νοσημάτων. Γίνεται σαφές, λοιπόν, ότι η λειτουργία της ΔΗΒΔ δεν «πέρασε» αναιτιολόγητα στην αρμοδιότητα του ΥπΑΑΤ, αλλά εξυπηρετεί σκοπούς που προδήλως εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του (υγεία και προστασία των ζώων, προστασία της δημόσιας υγείας). 

 

γ. Στο πλαίσιο της λογικής ανάδρασης που προκαλεί η οποιαδήποτε μεταβολή στην εργασιακή καθημερινότητα ενός επαγγελματία, ιδιαίτερα όταν αυτή η μεταβολή αφορά την εργασία του σε μία νέα ηλεκτρονική εφαρμογή, όπως η ΔΗΒΔ, γίνεται κατανοητό ότι απαιτείται ορισμένο διάστημα για την εξοικείωσή του και την προσαρμογή του στην αυτοματοποιημένη χρήση της, δικαιολογούνται οι αντιδράσεις, η κριτική, οι διαμαρτυρίες και η έκφραση παραπόνων. 

 

Τυχόν αυτονόητες λειτουργικές αδυναμίες δεν δικαιολογούν τις απόψεις σας που εμπεριέχονται στο δημοσίευμα, ότι η ΔΗΒΔ πάσχει από «έλλειψη ταχύτητας, ευκολίας, επικοινωνίας με τον χρήστη, αμεσότητας της πρόσβασης και δυνατότητας διαχείρισης μεγάλου όγκου πληροφοριών». Είναι δε τελείως ανυπόστατο να υπονοείται ότι η λειτουργία της υπόκειται στους περιορισμούς του εργασιακού ωραρίου των υπαλλήλων των αρμόδιων υπηρεσιών. 

 

δ. Για την αποκατάσταση της αλήθειας τονίζεται ότι η λειτουργία της ΔΗΒΔ είναι πλήρως λειτουργική διαδικτυακά, συνεχής «24 ώρες το 24ωρο και 365 ημέρες τον χρόνο», η χρήση της για την καταχώρηση δεδομένων υποβοηθείται από σχετικό εγχειρίδιο, ενσωματωμένο σε αυτήν, και είναι «ανοιχτή» σε όλους τους κτηνιάτρους που πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις και όρους του Ν. 4039/2012, ώστε να πιστοποιηθούν ως χρήστες της. 

 

Εξάλλου, ως απάντηση στους αξιολογικούς χαρακτηρισμούς που περιλαμβάνει το δημοσίευμα, κρίνουμε κατάλληλο να παραθέσουμε τα στοιχεία που τεκμηριώνουν και αναδεικνύουν τα θετικά της αποτελέσματα στους έξι σχεδόν μήνες της ουσιαστικής έως σήμερα λειτουργίας της: με λεπτομερή και πλήρως παραμετροποιημένη καταγραφή των στοιχείων 29.517 ζώων και 21.013 ιδιοκτητών. 

 

ε. Προς αποκατάσταση της αλήθειας θα πρέπει, επίσης, να αναδειχθεί η ανταπόκριση των κτηνιάτρων – χρηστών, επισημαίνοντας ότι τα παραπάνω δεδομένα έχουν καταχωρηθεί από 1.084 διαφορετικούς κτηνιάτρους που έχουν μέσω ψηφιακής υπηρεσίας πιστοποιηθεί ως χρήστες της εφαρμογής.

 

Προς τούτο, θα πρέπει να υπολογίσετε το σύνολο των κτηνιάτρων που ασκούν νομίμως το επάγγελμα στη χώρα και πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις πιστοποίησής τους για τη χρήση της εφαρμογής, αντιπαραβάλλοντας τα ευρήματά σας με την άποψη που διατυπώνεται στο δημοσίευμα ότι «εννέα στους δέκα κτηνιάτρους σηκώνουν τα χέρια ψηλά» σε ό,τι αφορά τη δυσκολία και ιδιαίτερα την αδυναμία καταχώρησης στοιχείων στη ΔΗΒΔ. 

 

στ. Οι υπηρεσίες μας δεν έχουν αποκλείσει από κανέναν συλλογικό φορέα τη δυνατότητα ανάπτυξης και λειτουργίας της οιασδήποτε ηλεκτρονικής εφαρμογής μπορεί να βελτιώσει και να διευρύνει τη διάχυση πληροφοριών προς το ενδιαφερόμενο κοινό, όπως η υπηρεσία ανάρτησης μηνυμάτων σχετικά με απώλειες και επανευρέσεις ζώων συντροφιάς από ιδιοκτήτες ή κτηνιάτρους, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι οι παράπλευρες αυτές εφαρμογές δεν δύναται να αντικαταστήσουν τη θεσπισμένη στον Ν. 4039/2012 διαδικτυακή βάση δεδομένων. 
 

ζ. Σε ό,τι αφορά τον ΑΦΜ και τις αδικαιολόγητες αντιδράσεις που το εν λόγω θέμα έχει εγείρει, ξεκαθαρίζεται ότι η «φορολόγηση των κατοικίδιων» δεν έχει ποτέ συζητηθεί και δεν αποτελεί αρμοδιότητα του ΥπΑΑΤ. Αντιγράφοντας το σχετικό απόσπασμα από το εγχειρίδιο περί εφαρμογής του συστήματος σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς που βρίσκεται διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ (http://www.minagric.gr/index.php/el/for-citizen-2/pets/931-zoasyntrofiasiatria) παραθέτουμε τα ακόλουθα: 

 

«Η καταγραφή ενός ιδιοκτήτη στη ΔΗΒΔ πρέπει να διασφαλίζει μοναδική αμφίδρομη συσχέτιση μεταξύ του ιδιοκτήτη και του υπό καταγραφή ζώου συντροφιάς. Η καταχώρηση του ΑΦΜ δεν εξυπηρετεί κανέναν άλλο σκοπό πέρα από τη διασφάλιση της ακρίβειας καταγραφής του προσώπου – ιδιοκτήτη του ζώου, αφού, αφενός αποτελεί το πλέον αξιόπιστο, από άποψη σταθερότητας, ισόβιο αλγοριθμικό στοιχείο – κλειδί αναγνώρισης που εξυπηρετεί την απαίτηση αμφίδρομης αντιστοίχησης του ζώου συντροφιάς με τον ιδιοκτήτη και αφετέρου αναπαράγεται δύσκολα χωρίς τη “συγκατάθεση” του προσώπου που αφορά. 

 

Με τον τρόπο αυτόν επιστρέφονται μοναδικά αποτελέσματα σε περίπτωση αναζήτησης ιδιοκτήτη και αυξάνεται το επίπεδο ασφάλειας του συστήματος, από άποψη ακεραιότητας / εγκυρότητας της πληροφορίας, απέναντι σε τυχόν ανεπιθύμητη χρήση. Επιπλέον, η καταγραφή της ηλικίας αποσκοπεί στον εξ ορισμού αποκλεισμό από την καταγραφή των φυσικών προσώπων που δεν έχουν ενηλικιωθεί και επομένως δεν δύνανται να φέρονται ως ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς. Σε κάθε περίπτωση, για την καταχώρηση των προσωπικών στοιχείων των ιδιοκτητών υφίστανται οι δεσμεύσεις που ορίζουν οι διατάξεις περί διαχείρισης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα». 

 

Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, θα πρέπει οι ιδιοκτήτες των ζώων συντροφιάς να συμμορφώνονται προς τη νομοθεσία σημαίνοντας και καταγράφοντας τα ζώα τους. 

 

Τέλος, για την ακρίβεια των γεγονότων θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον να μας επικοινωνήσετε τους αριθμούς των δύο πομποδεκτών που αναζητήσατε ανεπιτυχώς στη ΔΗΒΔ, ώστε να διερευνηθεί η αιτία και να σας επισημανθούν οι ακριβείς λόγοι για αυτήν την «αστοχία» που θέτει σε αμφιβολία, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ότι «τα χρήματα των ιδιοκτητών πιάνουν τόπο» (με την ευκαιρία αυτή σας διευκρινίζουμε ότι η καταχώρηση των στοιχείων των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους στη ΔΗΒΔ πραγματοποιείται αδαπάνως από τους πιστοποιημένους κτηνιάτρους – χρήστες της εφαρμογής).

 

Επιστολή με την οποία τάσσεται υπέρ της παράδοσης της βάσης δεδομένων στο ΥΠΑΑΤ εξέδωσε η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία. Υποστηρίζει ότι:

1. Η φιλοζωική κοινότητα αντέδρασε καθολικά κατά του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου.

2. Υπάρχουν «οικονομικά κίνητρα» του Κτηνιατρικού Συλλόγου πίσω από την καταφυγή του στο Συμβούλιο της Επικρατείας και ειρωνεύεται την αγωνία του για τα αδέσποτα.

3. Ο ΠΚΣ δεν καταχωρούσε ποτέ την ηλεκτρονική σήμανση των αδέσποτων ζώων, που τοποθετούσαν οι δήμοι στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους.

4. Οι κτηνίατροι δεν έστελναν τα στοιχεία στη βάση δεδομένων και ο ΠΚΣ δεν τα καταχωρούσε «λόγω φόρτου εργασίας».

5. Ο ΠΚΣ δεν έδινε ποτέ στοιχεία ιδιοκτητών ζώων στα φιλοζωικά σωματεία σε περιπτώσεις εγκατάλειψης ή κακοποίησης.

6. Πολλοί κτηνίατροι σκόπιμα παραπληροφορούν τον κόσμο σχετικά με τον ΑΦΜ και τη σύνδεσή του με τη φορολόγηση των κατοικίδιων.

7. Η ανταπόκριση του υπουργείου στην πλατφόρμα πληροφοριών για ανερευθέντα ζώα που φέρουν μικροτσίπ είναι άμεση και ουσιαστική και μακράν καλύτερη από αυτή του ΠΚΣ, αναγνωρίζοντας ωστόσο τις δυσκολίες προσαρμογής στο νέο σύστημα.

Προφανώς και δεν είναι καθολική η αντίδραση της φιλοζωικής κοινότητας. Για παράδειγμα, στον αντίποδα βρίσκεται η άποψη της προέδρου της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας Ειρήνης Μολφέση. Θα θέλαμε να μάθουμε σε ποιους δήμους αναφέρεστε, που όχι μόνο έχουν πρόγραμμα για τα αδέσποτα, αλλά στέλνουν και στοιχεία μικροτσίπ στο υπουργείο, τα οποία καταχωρούνται.

Να υποθέσουμε επίσης από την επιστολή σας ότι το ΥΠΑΑΤ σας δίνει, παρανόμως (καθότι ιδιώτες), ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα πολιτών; Και πώς οι δυσκολίες που καταγράψαμε δεν υφίστανται. Τελικά, συμπεραίνουμε από την επιστολή σας ότι όλοι οι κτηνίατροι με τους οποίους επικοινωνήσαμε είναι ανόητοι, απρόθυμοι και δόλιοι και κατηγορούν αδικαιολόγητα την πλατφόρμα του υπουργείου. 

Η απάντηση της συντάκτριας

Το άρθρο του «Π» δεν βασίστηκε μόνο στα λεγόμενα της προέδρου του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου, αλλά σε ρεπορτάζ. Μιλήσαμε με πολλούς κτηνιάτρους, οι οποίοι μας μετέφεραν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι και άλλοι συνάδελφοί τους καθημερινά για να καταχωρήσουν τα μικροτσίπ, όταν στο παρελθόν το έπρατταν άμεσα, γρήγορα και αποτελεσματικά, χωρίς δυσκολίες.

Τα στοιχεία των καταχωρήσεων που μας παραθέτετε είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Μιλάτε για 29.517 καταχωρήσεις ζώων σε ένα 6μηνο, τα οποία καταχωρήθηκαν από 1.084 διαφορετικούς κτηνιάτρους, όταν για παράδειγμα – σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΚΣ – στη βάση δεδομένων του την περίοδο 1.7.15 έως 15.12.15 (σκάρτο 6μηνο) έγιναν 51.846 καταχωρήσεις, χωρίς να υπολογίζονται σε αυτές οι μεταβιβάσεις ζώων, οι αλλαγές ιδιοκτητών και οι δηλώσεις θανάτου, καθώς και οι 512 δηλώσεις απώλειας. Όσο για τον αριθμό των εγγεγραμμένων κτηνιάτρων (που δηλώνετε εγγράφως στο ΥΠΑΑΤ) είναι 5.500. Προφανώς και θα γίνονται καταχωρήσεις, αφού δεν υπάρχει άλλος τρόπος δήλωσης των στοιχείων. Είναι γεγονός ότι μερικοί καταφέρνουν να καταχωρήσουν τα στοιχεία αυτά, αλλά αυτό επιτυγχάνεται μετά κόπων και βασάνων. Πόσο χρόνο απαιτεί ο νέος τρόπος καταγραφής; Πόσες ώρες αναγκάζονται να περνούν στους υπολογιστές τους (πέραν του ωραρίου λειτουργίας των κτηνιατρείων) για να καταφέρουν να καταχωρήσουν τα μικροτσίπ και να είναι συνεπείς απέναντι στους πελάτες τους;

Ακόμη και αν δεν το γνωρίζετε ή δεν θέλετε να το παραδεχτείτε, είναι γεγονός ότι πολλοί από αυτούς σηκώνουν τα χέρια ψηλά, όχι επειδή «απαιτείται ορισμένο διάστημα για την εξοικείωσή τους και την προσαρμογή τους» – όπως υποτιμητικά για τους κτηνιάτρους υποστηρίζετε –, αλλά γιατί το σύστημά σας είναι δύσχρηστο και τους κάνει τη ζωή δύσκολη αντί να τους διευκολύνει. Αν μη τι άλλο, η αναφορά σας σε δικαιολογημένες «αντιδράσεις», «κριτική», «διαμαρτυρίες» και «έκφραση παραπόνων» μαρτυρά πως όλα αυτά μόνο άγνωστα δεν σας είναι.

Το ρεπορτάζ

Στο ρεπορτάζ του «Π» αναφερθήκαμε και στους μεγαλύτερους σε ηλικία κτηνιάτρους, οι οποίοι «αποκλείονται» ουσιαστικά από τη δουλειά τους, αλλά και σε όσους βρίσκονται σε σημεία όπου η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι προβληματική. Στην απάντησή σας δεν κάνετε καμία αναφορά σε αυτούς. Γιατί δεν φροντίζετε να κάνετε κάτι για αυτούς;

Για το ΑΦΜ ουδέποτε αναφέραμε ότι το κράτος σκοπεύει να φορολογήσει τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Γερμανία. Αναδείξαμε την εύλογη δυσπιστία των ιδιοκτητών, όταν τους ζητείται ΑΦΜ και τελικά την άρνησή τους να ταυτοποιήσουν ηλεκτρονικά τα κατοικίδιά τους. Πρακτικά, δηλαδή, επισημάναμε ότι καταφέρατε να καταργήσετε τον σκοπό και την ουσία του μικροτσίπ. Για ποιον λόγο δεν ζητούνται στοιχεία διαφορετικά (σαν το ΑΦΜ και την ηλικία λόγου χάρη) που να διασφαλίζουν όσα πρέπει χωρίς να αποτρέπουν τους ιδιοκτήτες, όπως απλός αριθμός ταυτότητας; Με ποιο σκεπτικό ζητάτε από τους κτηνίατρους να βρουν τους πελάτες τους, που έχουν τοποθετήσει και πληρώσει μικροτσίπ, με το παλαιό καθεστώς, προκειμένου να τους ζητήσουν το ΑΦΜ αν θέλουν να ισχύει η καταχώρηση που μπορεί να είχε γίνει χρόνια πριν; Αυτό και παράλογο και ανέφικτο και εξοργιστικό είναι, και στην τελική πώς μπορεί να μην ισχύει κάτι για το οποίο έχεις πληρώσει;

Αναφορικά με την άνευ κόστους καταχώρηση των στοιχείων των κατοικίδιων, ισχύει ή όχι και από τη νομοθεσία και από υπηρεσιακά έγγραφα του υπουργείου σας ότι οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να πληρώνουν τέλος στον εκάστοτε δήμο; Το γεγονός ότι οι δήμοι δεν είναι ακόμη έτοιμοι και δεν έχουν ορίσει το ποσό του παραβόλου – ούτε καν έχουν δημιουργήσει τη βάση δεδομένων, ως όφειλαν, σύμφωνα με το ίδιο νομοθετικό πλαίσιο που επικαλείστε – είναι προφανώς… αποκύημα της φαντασίας μας. Από πού προέρχονται τα χρήματα για τη λειτουργία της βάσης δεδομένων, αν όχι από τους ίδιους τους φορολογούμενους;

Τέλος, με πολύ χαρά θα σας επικοινωνήσουμε τα στοιχεία των μικροτσίπ (επειδή πρόκειται για προσωπικά δεδομένα, όχι δημόσια) που ενώ ήταν καταχωρημένα στη βάση δεδομένων του Κτηνιατρικού Συλλόγου εξαφανίστηκαν από εκείνη του ΥΠΑΑΤ, για να μας πληροφορήσετε τι συνέβη και να ενημερώσουμε τους ιδιοκτήτες. Και από ό,τι μας καταγγέλλουν κτηνίατροι, δεν είναι τα μοναδικά. Το μόνο που έχει πραγματικά σημασία είναι αν χαθεί ένα κατοικίδιο να μπορεί να βρεθεί.