Ελλάδα – Πόλη: 0-1 με αυτογκόλ

Το 2010 η Κωνσταντινούπολη είναι Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, με σχεδόν ανύπαρκτη ελληνική συμμετοχή. Αυτό ήθελε η Μελίνα;

Άλλο ένα αυτογκόλ σημειώθηκε στο μισόξερο γήπεδο των πολιτιστικών μας πραγμάτων στις 14 Δεκεμβρίου 2009. Στις 02.00 το μεσημέρι ακριβώς εξέπνευσε και τυπικά η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για τη συμμετοχή ελλήνων καλλιτεχνών και διανοητών στον γνωστό ετήσιο θεσμό «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», ο οποίος φέτος διεξάγεται όχι σε μία αλλά σε τρεις πόλεις: στην Κωνσταντινούπολη, στο Έσσεν της Ομοσπονδιακής Γερμανίας και στο Πεκς της Ουγγαρίας. Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν από την Πρωτοχρονιά, είναι εκατοντάδες και θα διαρκέσουν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2010. Μάθατε εσείς ότι κινητοποιήθηκε κανένας αρμόδιος στο Υπουργείο Πολιτισμού την περασμένη χρονιά για να σχεδιάσει την εκπροσώπηση της Ελλάδας στον θεσμό τον οποίον εμπνεύστηκε και επέβαλε η μακαρίτισσα Μελίνα Μερκούρη; Μήπως σχηματίστηκε καμιά ουρά από καλλιτέχνες, άτομα και ομάδες, οι οποίοι παρακινημένοι από το κίνητρο της διοργάνωσης σπεύδουν να επιδείξουν στην αλλοδαπή τα επιτεύγματα της ντόπιας τέχνης; Δεν κουνήθηκε φύλλο! Και καλά η Γερμανία και η Ουγγαρία, είναι (λέμε τώρα…) δυο χώρες που δεν παρουσιάζουν το ίδιο ενδιαφέρον με την Τουρκία, στην οποία ως παραδοσιακή «αντίπαλο» –καταραμένα στερεότυπα!– η εικόνα της Ελλάδας είναι στρεβλή, όπως και η εικόνα της Τουρκίας εδώ. Στην Κωνσταντινούπολη όμως είχαμε κάθε λόγο να θέλουμε λυσσασμένα την ελληνική πολιτιστική παρουσία.  Ένα παράδειγμα: τον Οκτώβριο το Πανεπιστήμιο Σαμπαντζί διοργανώνει έκθεση με τίτλο «Από το Βυζάντιο στην Ισταμπούλ». Ποιος θα εκφράσει άποψη επιστημονική και σοβαρή από την ελληνική πλευρά; Και ασφαλώς δεν εννοώ τις εθνικές μας αυταπάτες για τον μαρμαρωμένο βασιλιά, αλλά το ειδικό βάρος που μπορεί να έχει ο λόγος των εν ενεργεία ιστορικών μας. Δεύτερο παράδειγμα: διοργανώνεται συνέδριο με θέμα «Σπάζοντας τα στερεότυπα – Πώς κατανοεί η Δύση τις εικόνες από την Ανατολή». Ε, κάτι έχουμε κι εμείς να πούμε επ’ αυτού. Τρίτο παράδειγμα: θα γίνει ειδική εκδήλωση για τις εργασίες συντήρησης στο κτίριο της Αγιάς Σοφιάς. Δεν θα ήταν χρήσιμο να περιλαμβάνονται στο πάνελ και έλληνες συντηρητές; Όχι για να ελέγξουν καχύποπτα, αλλά για να καταθέσουν την εμπειρία τους. Για να μην πούμε και το άλλο, ότι οι μεγαλύτερες αίθουσες και οι κεντρικοί δρόμοι της Κωνσταντινούπολης θα γεμίσουν για έναν ολόκληρο χρόνο από φωτογραφικές εκθέσεις, προβολές ταινιών, συναυλίες, παραστάσεις θεάτρου και χορού, υπαίθρια χάπενιγκ, εκδηλώσεις για τα παιδιά, για τα γκράφιτι, τα κόμικς, τη λογοτεχνία, ακόμη και την ταπητουργία. Οι Έλληνες που θα λάβουν μέρος στις εκδηλώσεις είναι ελάχιστοι. Διαβάζοντας το αναλυτικό πρόγραμμα (http://www.en.istanbul2010.org /index.htm) συναντάμε ελληνικά ονόματα πιο σπάνια κι από άγρια θηρία στον Εθνικό Κήπο. Υπάρχει μια συμμετοχή σε ομαδική έκθεση φωτογραφίας (ο Στέλιος Ευσταθόπουλος, με θέμα «Φως και σκιές στα Βαλκάνια»), άλλη μία σε εικαστικό εργαστήρι (ο καθηγητής της ΑΣΚΤ, γλύπτης Γιώργος Λάππας) και μία έρευνα με τίτλο «Νοσταλγώντας την Πόλη», όπου καμιά τριανταριά Ρωμιοί που αναγκάστηκαν να έρθουν στην Ελλάδα μιλούν για τα παιδικά τους χρόνια. Υποτίθεται ότι αυτό το τελευταίο εγχείρημα θα καταλήξει στην έκδοση ενός βιβλίου και στη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ – δεν έχω ιδέα ποιοι το έχουν αναλάβει, Τούρκοι ή Έλληνες. Αυτά… Αν ζούσε η Μελίνα υποθέτω ότι θα είχε διαολοστείλει όσους άφησαν να περάσει ανεκμετάλλευτη αυτή η μοναδική ευκαιρία να παρουσιαστεί στην Τουρκία μία εικόνα της Ελλάδας διαφορετική από εκείνη που καλλιεργούν τα μέσα ενημέρωσης και οι Τούρκοι Καρατζαφέρηδες. Και ήταν ευκαιρία, γιατί στην μακρά και επώδυνη πορεία δεκαετιών από τον αντιφατικά φιλοδυτικό εθνικισμό του Κεμάλ Ατατούρκ μέχρι τον στρατοκρατούμενο κοινοβουλευτισμό και από το μετριοπαθές πολιτικό ισλάμ του Ερντογάν μέχρι το ξεφτισμένο όραμα της ένταξης στην Ευρώπη, η Τουρκία αφήνει μισάνοιχτες τις πόρτες για την είσοδο της άλλης άποψης, έστω κι αν αυτό αφορά την πνευματική και οικονομική ελίτ, άντε και τους ανερχόμενους μεσοαστούς. Το ραντεβού με αυτό το κρίσιμο ακροατήριο στην άλλη όχθη του Αιγαίου το σνομπάραμε κανονικά. Αλλά μήπως αποδειχθήκαμε καλύτεροι όταν είχαμε αναλάβει εμείς τον θεσμό; Θυμηθείτε το 1997 στη Θεσσαλονίκη και το 2006 στην Πάτρα. Προχειρότητα, μισές δουλειές, παραιτήσεις επί παραιτήσεων, οικονομική ανεπάρκεια και αδιαφάνεια. Αθάνατη Ελλάς.

Γιώργος Ι. Αλλαμανής [[email protected]]

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.