Αν και με την Άνγκελα Μέρκελ σχεδόν τίποτε δεν αποτελεί έκπληξη, είναι αλήθεια ότι η στήριξη που παρείχε στον Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος εξεδήλωσε την επιθυμία να γίνει… Γιούνκερ στη θέση του Γιούνκερ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ξένισε αρκετό κόσμο.

Κι αυτό διότι η Γερμανίδα καγκελάριος, μέχρι εκείνο το σημείο, φαινόταν να έχει «βάλει στο μάτι» την κεφαλή ενός άλλου φορέα της Ε.Ε., αυτήν της ΕΚΤ, για την προεδρία της οποίας προόριζε τον διοικητή της Bundesbank Γενς Βάιντμαν, ο οποίος ανέλαβε τα ηνία της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας όταν ο προκάτοχός του Άξελ Βέμπερ έμεινε… με τη χαρά, καθώς πρόεδρος της ΕΚΤ ανέλαβε μετά πολλών επαίνων ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι.

 

Αφήνοντας κατά μέρος τους βυζαντινισμούς εντός της Ε.Ε., η απόφαση της Μέρκελ να στείλει το μήνυμα ότι το Βερολίνο ενδιαφέρεται για το «υπουργικό συμβούλιο» της Ε.Ε. – και μάλιστα μέσω ενός πολιτικού που κάθε άλλο παρά ενωτικός μπορεί να χαρακτηριστεί – σηματοδοτεί πολλά για τη Γερμανία η οποία έχει από το 1967, οπότε αποχώρησε ο Βάλτερ Χαλστάιν από το τιμόνι της Επιτροπής της ΕΟΚ, να διεκδικήσει την ηγεσία του – θεωρητικά, τουλάχιστον – κορυφαίου θεσμικού οργάνου της Ε.Ε.

 

Πολλώ δε μάλλον αν θυμηθεί κάποιος ότι τα προηγούμενα χρόνια η πολιτική της ΕΚΤ αποτελούσε μόνιμη πηγή γκρίνιας από το Βερολίνο, το οποίο θεωρούσε ότι ο Ντράγκι ήταν πολύ γενναιόδωρος με το QE και τις άλλες κινήσεις του για περισσότερη ρευστότητα.

Σύμφωνα, πάντως, με αναλυτές, η στροφή της Μέρκελ έχει ένα προφανές και ένα πιο συγκαλυμμένο κομμάτι προθέσεων σχετικά με την πορεία της Ε.Ε. από εδώ και πέρα.

 

Κατ’ αρχάς, το προφανές: Αρκετές ισχυρές χώρες της Ευρωζώνης πάθαιναν… αναφυλαξία στο ενδεχόμενο Γερμανός, και δη ο Βάιντμαν, να αναλάβει το τιμόνι της ΕΚΤ, καθώς σχεδόν αυτόματα όλες οι δράσεις ποσοτικής χαλάρωσης θα τελείωναν και θα υπήρχε ο κίνδυνος χώρες όπως η Ιταλία ή η Ισπανία (ακόμα και η Γαλλία…) να έβλεπαν το κόστος δανεισμού τους να ανέβαινε επικίνδυνα. Έτσι, από το να βρεθεί στη δύσκολη θέση να αποσύρει έναν υποψήφιο, η Μέρκελ προτίμησε να μην τον εκθέσει καθόλου.

 

Από την άλλη πλευρά, όπως έχει ήδη αναλυθεί και στο «Ποντίκι», ο Βέμπερ, γνωστός για τις σκληρές θέσεις και πολιτικές του σχετικά με θέματα όπως το προσφυγικό, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «μαξιλαράκι» στην ολοένα και ισχυροποιούμενη άνοδο της «σκληρής» Δεξιάς εντός της Ε.Ε. Ο ίδιος ο Βέμπερ, προερχόμενος από το βαυαρικό αδελφό κόμμα του CDU της Μέρκελ, το CSU, εμφορείται από τις θέσεις του κόμματος για αυστηρό έλεγχο στις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές στην Ευρώπη και δείχνει να μπορεί να συνεννοηθεί με τους άλλους «σκληρούς» Ευρωπαίους ηγέτες, όπως τον Ούγγρο Βίκτορ Όρμπαν, τον Ιταλό Ματέο Σαλβίνι ή τον Αυστριακό Σεμπάστιαν Κουρτς.

 

Το μήνυμα, λοιπόν, που η Μέρκελ στέλνει στηρίζοντας την υποψηφιότητα Βέμπερ είναι ότι και για τη Γερμανία η πιο χαλαρή αντιμετώπιση του προσφυγικού τελειώνει και το Βερολίνο είναι έτοιμο να αναθεωρήσει τις πολιτικές Γιούνκερ για το θέμα. Παράλληλα, στέλνει μήνυμα και στο εσωτερικό της Γερμανίας, όπου τα πνεύματα είναι πολύ οξυμμένα το τελευταίο διάστημα, ότι είναι έτοιμη να υιοθετήσει μια πιο αυστηρή στάση σχετικά με το προσφυγικό / μεταναστευτικό, καθώς από την αναταραχή κερδίζει εμφανώς το ξενοφοβικό και ακροδεξιό AfD «αρμέγοντας» ψήφους από το CDU και το CSU.

 

Σε δεύτερο – και ίσως πιο σημαντικό – επίπεδο, όμως, η υποψηφιότητα Βέμπερ για την προεδρία της Κομισιόν υποκρύπτει, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, την πρόθεση του Βερολίνου να αποκτήσει απόλυτη κυριαρχία πάνω στα δημοσιονομικά πράγματα όχι μόνο της Ευρωζώνης, αλλά του συνόλου της Ε.Ε. Ας μην ξεχνάμε ότι το διαβόητο Δημοσιονομικό Σύμφωνο, που υπεγράφη από όλες της χώρες – μέλη της Ένωσης (πλην Βρετανίας και Τσεχίας) το 2012 λειτουργεί ακόμη σε, ας πούμε, εθελοντική βάση.

 

Η Γερμανία θέλει το Σύμφωνο να αντικαταστήσει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης στο ευρωπαϊκό δίκαιο περνώντας «θηλιά» σε όποια χώρα – μέλος αποκλίνει από τους ιδιαίτερα σκληρούς κανόνες του κάνοντας ακόμη πιο σκληρή την επιτήρηση και τα μέτρα στις χώρες αυτές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκ της θέσης της, θα είναι ο φορέας που θα επιβλέπει την εφαρμογή του και θα επιβάλλει τις κυρώσεις σε «άτακτες» χώρες και το Βερολίνο προφανώς θέλει ένας άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης του να είναι στο τιμόνι της Κομισιόν σε αυτή τη φάση.

 

Από την άλλη, ένας Γερμανός πρόεδρος της Κομισιόν, σε συνδυασμό με τον Γερμανό (και, κατά κάποιους, άνθρωπο του Σόιμπλε) επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, θα μπορεί να ελέγχει με απόλυτο τρόπο τις ροές κονδυλίων της Ε.Ε. προς τις χώρες – μέλη, να καθορίζει την εφαρμογή του προϋπολογισμού της Ένωσης και να αποφασίζει ακόμα και για ζητήματα που αφορούν σχεδόν αποκλειστικά εσωτερικές υποθέσεις των χωρών – μελών.

Εν ολίγοις, ακόμα κι αν δεν ελέγχει απολύτως την ΕΚΤ (το σχέδιο της οποίας για πλήρη τραπεζική ένωση έχει επιμελώς υποσκάψει), το Βερολίνο θα καθορίζει τις χρηματοροές εντός της Ε.Ε., με Βέμπερ και Ρέγκλινγκ σε θέσεις – κλειδιά.

 

Στην ουσία, πάντως, η τακτική αυτή της Μέρκελ, σε αντίθεση με τα όσα ισχυρίζονται κυρίως βρετανικά ΜΜΕ, δεν είναι μια «επιθετική εξαγορά» της Ε.Ε., αλλά περισσότερο αμυντική πολιτική για το Βερολίνο, το οποίο μοιάζει να «ψάχνεται» τα τελευταία χρόνια.

 

Οι εξωτερικές προκλήσεις (Τραμπ, Κίνα, μια ενδεχόμενη νέα παγκόσμια κρίση) σε συνδυασμό με τα εσωτερικά προβλήματα της Ε.Ε. και της Γερμανίας (με το ασφαλιστικό να προβάλλει αργά αλλά σταθερά σε μια χώρα με γερασμένο πληθυσμό, συν όλα τα άλλα) κάνουν τη Μέρκελ, η οποία στη διάρκεια της κρίσης είχε δείξει ότι προτιμά να κινείται κατά το δυνατόν εξωθεσμικά για να επιβάλλει θέσεις και απόψεις (είχε σχεδόν παρακάμψει την Κομισιόν του Μπαρόζο…), να θέλει να ελέγξει όσο το δυνατόν περισσότερα πόστα στην Ένωση διά παν ενδεχόμενο.

Μένει να φανεί αν οι – αποδυναμωμένες – άλλες μεγάλες δυνάμεις της Ε.Ε. (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) θα δείξουν τα δόντια τους ή για άλλη μια φορά το Βερολίνο θα περάσει από πάνω τους σαν οδοστρωτήρας.