Την Κυριακή στο Βερολίνο θα πραγματοποιηθεί η Διάσκεψη στη Λιβύη με τα αποτελέσματα της να είναι άγωνστα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Καγκελαρίου ‘Αγγελα Μέρκελ, στη Διάσκεψη έχουν προσκληθεί οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Τουρκία, η Δημοκρατία του Κονγκό, η Ιταλία, η Αίγυπτος, η Αλγερία και τα Ηνωμένα Έθνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αφρικανική Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος, ενώ θα απουσιάσει η Ελλάδα.

Πρόσκληση να συμμετάσχουν έχουν λάβει ακόμη ο Πρωθυπουργός της Λιβύης Φαγιέζ Αλ Σάρατζ και ο Στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ.

Στο πλαίσιο αυτό, συγκρατημένα αισιόδοξη εμφανίστηκε η Καγκελάριος ‘Αγγελα Μέρκελ, μιλώντας χθες το βράδυ σε κλειστή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών.

Σύμφωνα με βουλευτές που συμμετείχαν στην συνεδρίαση, την μαρτυρία των οποίων επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa), η κυρία Μέρκελ δήλωσε ότι «τώρα έχει φθάσει πραγματικά η ώρα να δούμε εάν μπορούμε να λάβουμε μια απόφαση στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο», επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι η συνάντηση της Κυριακής θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με πολύ χαμηλές προσδοκίες.

Όπως αναφέρει το dpa, η Καγκελάριος τόνισε ότι κατά την Διάσκεψη θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλες οι πλευρές θα δεσμευθούν «να συμμορφωθούν με το ήδη ισχύον εμπάργκο όπλων το οποίο παραβιάζεται διαρκώς ανοιχτά» και να ανοίξει ο δρόμος για μια πολιτική λύση.

Κατά την διάρκεια της «διαδικασίας του Βερολίνου», φέρεται να δήλωσε η ‘Αγγελα Μέρκελ, κατέστη όλο και πιο σαφές ότι ξένες δυνάμεις φρόντιζαν να μην μπορεί να υπάρξει ειρήνη στη χώρα. «Όσο μπαίνει εκεί συνεχώς στρατιωτικό υλικό από το εξωτερικό, τόσο δεν θα ησυχάσουν εκεί οι στρατιωτικές μάχες» και δεν θα υπάρξει και πολιτική λύση, πρόσθεσε.

Όπως γράφει η DW, για τη γερμανίδα καγκελάριο το στοίχημα της ειρήνευσης στη Λιβύη έχει κεντρική σημασία. Η Άγκελα Μέρκελ θέλει να αποδείξει ότι η Γερμανία αναλαμβάνει ευθύνες στην περιοχή, έτσι όπως δεν έκανε στη Συρία. Πολύ περισσότερο όμως είναι οι ανησυχίες της για ένα νέο προσφυγικό κύμα. Στην περίπτωση της Συρίας η Γερμανία έμεινε να παρακολουθεί από μακριά τις εξελίξεις και όταν το 2015 οι πρόσφυγες «χτύπησαν» κατά χιλιάδες την πόρτα της χώρας, ήταν ήδη πολύ αργά. Για τη Μέρκελ οι μήνες που ακολούθησαν προκάλεσαν την μεγαλύτερη κρίση της θητείας της με τραύματα που δεν έχουν ακόμη επουλωθεί. 

Η συνεργασία της ΕΕ με τη λιβυκή ακτοφυλακή έχει γίνει στόχος επικρίσεων. Λόγω της κατάστασης ασφαλείας η επαναπροώθηση προσφύγων στη χώρα δεν είναι δυνατή. Εκτός αυτού πολλοί αρχηγοί κρατών της ζώνης του Σαχέλ (Μαυριτανία, Σενεγάλη, Γκάμπια,, Μπουρκίνα Φάσο και Νίγηρας) έκαναν στη Μέρκελ σαφές ότι χωρίς λύση του προβλήματος στη Λιβύη είναι αδύνατον να επιτύχουν σταθερότητα μέσα στις χώρες τους.  

Παρέμβαση ΗΠΑ: «Προκλητικό» και «αντιπαραγωγικό» το μνημόνιο κατανόησης Toυρκίας-Λιβύης

Την ίδια στιγμή, και ενόψει της Διάσκεψης του Βερολίνου, «προκλητικό» και «αντιπαραγωγικό» χαρακτήρισε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ το μνημόνιο κατανόησης της Τουρκίας με την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ) της Λιβύης, αναγνωρίζοντας ότι οι τουρκικοί ισχυρισμοί αντίκεινται προς το διεθνές δίκαιο, το οποίο προβλέπει ότι τα νησιά έχουν ίδια δικαιώματα με τις ηπειρωτικές περιοχές όσον αφορά την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα.

Απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημείωσε ότι «οι αποφάσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων κρατών δεν βοηθούν (και) είναι προκλητικές. Επιπλέον, σε αντίθεση με όσα προτείνει η Τουρκία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο όπως αποκρυσταλλώνεται στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά έχουν γενικά δικαίωμα στην ΑΟΖ και στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία περιοχή».

Ο εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας επέμεινε ότι η ανακοίνωση της υπογραφής του μνημονίου κατανόησης Άγκυρας-Τρίπολης «προκάλεσε εντάσεις στην περιοχή, είναι αντιπαραγωγική και προκλητική». Υπενθύμισε ότι το κείμενο δεν λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων κρατών, καθώς περιλαμβάνει θαλάσσιες περιοχές οι οποίες ανήκουν ή διεκδικούνται από την Ελλάδα.

«Σημειώνουμε ότι η Ελλάδα έχει επίσης αλληλεπικαλυπτόμενες θαλάσσιες διεκδικήσεις στη περιοχή που περιλαμβάνεται στο μνημόνιο κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση. Ως πάγια πολιτική, ενθαρρύνουμε τα κράτη να επιλύουν τις διαφορές τους ειρηνικά, με βάση το διεθνές δίκαιο», είπε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Συνεχίζοντας, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισήμανε πως παρότι οι ΗΠΑ δεν λαμβάνουν γενικά θέση για τις διαφορές θαλάσσιας δικαιοδοσίας άλλων κρατών, στη συγκεκριμένη περίπτωση καλούν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να αποφύγουν κάθε ενέργεια στην οποία ελλοχεύει κίνδυνος να κλιμακωθούν περαιτέρω οι εντάσεις σε μια χρονικά ευαίσθητη συγκυρία για την ανατολική Μεσόγειο.

Εξήγησε ότι οι εξελίξεις «καταδεικνύουν τον κίνδυνο η σύγκρουση στη Λιβύη να λάβει ευρύτερες, περιφερειακές διαστάσεις και την επείγουσα ανάγκη να εργαστούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη προς λύση μέσω διαπραγμάτευσης».

Ερωτηθείς αν το μνημόνιο κατανόησης εκθέτει την Τουρκία στον κίνδυνο αμερικανικών κυρώσεων όπως προβλέπεται σε προεδρικό εκτελεστικό διάταγμα του 2016 για τη Λιβύη, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απάντησε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν κάνουν προαναγγελίες, ούτε προδικάζουν τις αποφάσεις που λαμβάνουν περί κυρώσεων».

Σε ερώτηση για την τοποθέτηση του εκπροσώπου του αμερικανικού ΥΠΕΞ για το μνημόνιο κατανόησης Τουρκίας-ΚΕΣ, στέλεχος του ελληνικού λόμπι στην Ουάσιγκτον υπενθύμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μια τοποθέτηση που είχε κάνει πριν από δύο χρόνια ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Όπως εξήγησε, ο αξιωματούχος είχε πει, κατά τη διάρκεια κλειστής ενημέρωσης στους εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας, ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αφήσουν την Τουρκία να δημιουργήσει τετελεσμένα στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, καθώς η Κίνα παρακολουθεί τις αμερικανικές αντιδράσεις σε θέματα του δικαίου της θάλασσας, τα οποία έχουν αντίκτυπο στις διενέξεις που αφορούν την Νότια Σινική Θάλασσα.