Στο πλαίσιο του απολογισμού της περιόδου 2012 -2019 που παρουσιάστηκε στην Κεντρική Επιτροπή, ο Αλέξης Τσίπρας ανέδειξε ένα πολιτικό ζήτημα, πώς δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ όταν επανέλθει στην εξουσία θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την κυριαρχία του παλαιού συστήματος στο κράτος που κατά την «πρώτη φορά αριστερά» υπονόμευσαν πολιτικές του επιλογές.

 

Στο πλαίσιο του απολογισμού της περιόδου 2012 -2019 που παρουσιάστηκε στην Κεντρική Επιτροπή, ο Αλέξης Τσίπρας ανέδειξε ένα πολιτικό ζήτημα, πώς δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ όταν επανέλθει στην εξουσία θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την κυριαρχία του παλαιού συστήματος στο κράτος που κατά την «πρώτη φορά αριστερά» υπονόμευσαν πολιτικές του επιλογές. Επειδή η αναφορά Τσίπρα στους «αρμούς της εξουσίας» και το «σαράκι» που πρέπει να ξηλωθεί  κατά την εισήγησή του στην Κεντρική Επιτροπή το Σάββατο έμοιαζε να αφήνει χώρο για παρερμηνείες περί «αντιθεσμικής συμπεριφοράς» ο Νίκος Βούτσης στη δική του ομιλία λίγο αργότερα, αγνόησε ουσιαστικά την εσωκομματική συζήτηση και απάντησε στο συγκεκριμένο ζήτημα με το σκεπτικό επί της ουσίας ότι η Αριστερά δεν μπορεί να λειτουργεί αντιθεσμικά όσο προσπαθεί για την «δημοκρατική μεταρρύθμιση» των θεσμών, αυτά πάνε παράλληλα και δεν είναι δύο διαφορετικά στάδια.

Νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου, με τη δική του ομιλία ο Παύλος Πολάκης έδωσε συνέχεια πηγαίνοντας τη συζήτηση που ο Τσίπρας έθεσε υπό τη μορφή πολιτικού ερωτήματος σε πιο συγκεκριμένα πεδία, θέτοντας ζήτημα για τις Ανεξάρτητες Αρχές με ιδιαίτερη αιχμή το ΕΣΡ, ζήτημα κομβικής σημασίας για τη «μάχη των καναλιών» την αδειοδότηση δηλαδή των τηλεοπτικών σταθμών. Ουσιαστικά εγκάλεσε τον πρώην πρόεδρο της Βουλής για θεσμολαγνεία που στάθηκε τροχοπέδη στην αλλαγή του Κανονισμού της Βουλής περί της συγκρότησης των Ανεξάρτητων Αρχών με πλειοψηφία 4/5. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η αλλαγή στον Κανονισμό ήταν ζήτημα πολιτικής επιλογής και όχι θεσμικό προκαλώντας την έκρηξη του Νίκου Βούτση που ζήτησε το λόγο να παρέμβει και απάντησε ότι η αλλαγή στον Κανονισμό θα ήταν αντιθεσμική (φέρεται μάλιστα να χρησιμοποίησε την έκφραση «αντιθεσμική ξεφτίλα»).

Το επεισόδιο Πολάκη – Βούτση, «ξύπνησε» ουσιαστικά ΝΔ και ΚΙΝΑΛ με τον μεν κυβερνητικό εκπρόσωπο να κάνει λόγο για «ανατριχιαστική δήλωση Τσίπρα», το δε ΚΙΝΑΛ για «αντιδημοκρατικές αντιλήψεις» και «ακροδεξιές πρακτικές».

Έτσι χθες το απόγευμα στο κλείσιμο των εργασιών της Κεντρικής Επιτροπής ο Αλέξης Τσίπρας προχώρησε στις αναγκαίες διευκρινίσεις, επιχειρώντας να «μαζέψει» και όσους το «χόντρυναν» (δηλαδή τον Πολάκη)- τουλάχιστον πολλοί ερμήνευσαν ότι η κίνηση του προέδρου είχε και αυτή την πτυχή.

Οι «αρμοί της εξουσίας» και το «σαράκι» που πρέπει να ξηλωθεί

Πιο αναλυτικά, το Σάββατο ο Αλέξης Τσίπρας στο πολιτικό σκέλος της ομιλίας του έθεσε δύο ερωτήματα «για το χθες και την προβολή τους» στο αύριο

–«Πως θα καταφέρει, τη δεύτερη φορά η Αριστερά, κερδίζοντας τις εκλογές, να αναλάβει την ευθύνη και τον έλεγχο όχι μόνο των κυβερνητικών θέσεων, αλλά και κρίσιμων αρμών της εξουσίας»;

–«Πως θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε, με δεδομένες τις δεσμεύσεις μας στην ΕΕ, αλλά τώρα που είμαστε πια εκτός μνημονίων άρσης κυριαρχίας, ένα πρόγραμμα ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων και μεγάλων τομών, που θα αλλάξει προς το καλύτερο τη ζωή της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας».

Και λίγο παρακάτω, προσδιόρισε με μερικά ακόμη ερωτήματα, πώς εννοούσε τα περί «αρμών της εξουσίας»:

«Μπορούμε» είπε «να εφαρμόσουμε ριζοσπαστικό πρόγραμμα προς όφελος της πλειοψηφίας, αν δεν απαντήσουμε ή ακόμη χειρότερα αν θεωρήσουμε defacto αναπάντητα ερωτήματα, όπως για παράδειγμα:

Τι κάνουμε με τις τράπεζες, τα κόκκινα δάνεια, τη προστασία των δανειοληπτών;

Τι κάνουμε με την ΕτΕ, όταν συστηματικά και με σχέδιο υπονομεύει την ίδια τη κυβέρνηση;

Τι κάνουμε με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς όταν αποτελούν οι ίδιες εστίες διαφθοράς και κράτος εν κράτη ;

Τι κάνουμε με τη δημόσια διοίκηση και τους θύλακες δολιοφθοράς του κυβερνητικού έργου ;

Τι κάνουμε με τους εκπροσώπους της διαπλοκής και του παλιού πολιτικού συστήματος μέρα στις κρατικές δομές;

Τι κάνουμε με του ολιγάρχες που κατέχουν μονοπωλιακές θέσεις στα μέσα ενημέρωσης;

Αυτά όλα είναι κρίσιμα ερωτήματα.

Και δεν είναι θέματα που αφορά ένα κόμμα.

Είναι θέμα που αφορά την ίδια τη λειτουργία της δημοκρατίας».

Και συνέχισε λέγοντας πως η απάντηση στα παραπάνω «δε μπορεί φυσικά παρά να είναι: Κανόνες, διαφάνεια, αξιοκρατία». Στο σημείο αυτό ωστόσο έβαλε μια υποσημείωση:

«Σύμφωνοι σύντροφοι και καμία αντίρρηση. Κανόνες διαφάνεια αξιοκρατία στην επιλογή των στελεχών σε κρίσιμους τομείς, αφού όμως ξηλώσεις τη σαπίλα που σε τρώει σα το σαράκι».

«Αν αυτό δεν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, κι αν νομίζουμε ότι η διακυβέρνηση μιας χώρας και μάλιστα από μια δύναμη που επιδιώκει ριζοσπαστικές τομές προς όφελος των πολλών και άρα εις βάρος ισχυρών συμφερόντων, είναι εκδρομή στο δάσος, να ξέρετε ότι δε θα μπορέσουμε να κυβερνήσουμε ούτε τη δεύτερη φορά. Και τότε, επαναλαμβάνω, δε θα υπάρχει καμία δικαιολογία» κατέληξε.

Η απάντηση Βούτση

Η απάντηση που ήρθε λίγο αργότερα από το Νίκο Βούτση που είπε πως για το «μείζον ζήτημα της ικανότητας διακυβέρνησης και εκδημοκρατισμού του κράτους και των σχέσεων με τις διάφορες εξουσίες», υπάρχει «μία διαφορετική προσέγγιση που εκτιμώ ότι είναι περισσότερο θέμα παρεξήγησης παρά διαφορετικής στρατηγικής αντίληψης».

Υπογράμμισε ότι «πρέπει να μείνουμε σταθερά στη διεκδίκηση της ηγεμονίας και όχι της κυριαρχίας δια της επιβολής, τονίζοντας πως η «θεσμική προσήλωση» για την Αριστερά, «εμπεριέχει συμμετοχή και σεβασμό στις θεσμικές διαδικασίες και τις πρόνοιες του Συντάγματος με στρατηγική δημοκρατικής μεταρρύθμισης των θεσμών, δημιουργία νέων θεσμών και ριζοσπαστικής ανανέωσης αντιλήψεων και προσώπων με “κανόνες, διαφάνεια, αξιοκρατία”». Περαιτέρω, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής είπε ότι «μέσα από αυτή τη διαδικασία που δεν αποκλείει ρήξεις και τομές μπορείς “να ξηλώσεις το σαράκι και να καθαρίσεις το πεδίο”». Πρόσθεσε ότι «το ίδιο ισχύει προφανώς και για τις σχέσεις που παράγονται ανάμεσα στις διακριτές, κατά το Σύνταγμα, εξουσίες και για την αντιμετώπιση ιδιαίτερα τόσο των σχέσεων στο “βαθύ κράτος” όσο και με τη δεσπόζουσα σχέση και τις πρακτικές μέσα στην οικονομική ολιγαρχία και την μιντιοκρατία».

«Είμαι σαφής», τόνισε, «η άποψή μου είναι ότι προφανώς δεν υπάρχουν δύο διαφορετικά στάδια παρέμβασης για τον εκδημοκρατισμό, δηλαδή πρώτα καθαρίζουμε το τοπίο και ύστερα λειτουργούμε με τους σωστούς κανόνες στις σχέσεις που παράγονται μέσα στο κράτος και σε συνθήκες διακυβέρνησης». «Επ’ αυτού άλλωστε», σημείωσε, «τις χειρότερες εξετάσεις δίνει επί επτά μήνες η Νέα Δημοκρατία, παραμένοντας προφανώς πιστή στα δεξιά δόγματα που οδήγησαν σε καθεστωτικές αντιλήψεις, στο πελατειακό σύστημα και βέβαια στη χρεοκοπία της χώρας».

Η «διόρθωση» μετά το ντόρο

Ο Τσίπρας επανερχόμενος το απόγευμα της Κυριακής μετά το ντόρο που προκλήθηκε και αφού απάντησε τα δέοντα σε όσους έχουν τα θράσος «να μας κουνούν το δάκτυλο» προχώρησε σε διευκρινίσεις προσερχόμενος στην θέση Βούτση ενώ τόνισε τη φράση «χωρίς ίχνος θεσμικής παρεκτροπής».

Πιο συγκεκριμένα, είπε ότι στην πρωτολογία του  προσπάθησε να καταθέσει μια δική του συμβολή για τον απολογισμό αναφερόμενος στο δύσκολο θέμα του «πώς θα μπορέσουμε την επόμενη φορά να εφαρμόσουμε το πολιτικό μας σχέδιο στο βαθμό που λάβει τη λαϊκή εντολή, έχοντας σήμερα την εμπειρία των δυσκολιών που αντιμετωπίσαμε». «Πώς θα βρούμε δηλαδή τον τρόπο χωρίς ίχνος θεσμικής παρεκτροπής, να υλοποιήσουμε το πολιτικό μας σχέδιο στο βαθμό που αποτλεεί λαϊκή επιταγή και άρα συνταγαμτική επιταγή», υπογράμμισε.

Επισήμανε ότι μίλησε για «σαράκι» εννοώντας κάποιους αρμούς στην εξουσία που «βρέθηκαν εκεί χωρίς διαφάνεια και κανόνες και υπονόμευσαν τις πολιτικές μας επιλογές». «Ενδεχομένως», τόνισε, «να πρέπει να συνομολογήσουμε ότι η επιβολή των κανόνων, της αξιοκρατίας και της διαφάνειας, είναι ταυτόσημη και ταυτόχρονη με το ξήλωμα της σαπίλας και του σαρακιού, αλλά πρέπει και να συνομολογήσουμε ότι πολλές φορές δεν ήμασταν τόσο αποφασιστικοί όσο θα έπρεπε».

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε ότι λίγες μέρες πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 «από τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Μητσοτάκη, είχαν διοριστεί διευθυντές στη δημόσιο διοίκηση μέσα σε μια νύχτα, χωρίς καμία αξιοκρατική διαδικασία, κανόνα, διαφάνεια. Ξήλωσε γενικό διευθυντή με 1.178 μόρια για να διορίσει κάποιον κολλητό του που ήταν τελευταίος».

«Ποια αξιοκρατική λογική και ποια λογική διαφάνειας μας εμπόδισε εμάς να προβούμε να στην εφαρμογή των κανόνων της αξιοκρατίας και της διαφάνειας;», είπε, σημειώνοντας ότι επιμένει στο ζήτημα της αποφασιστικότητας «πάντα μέσα στο τρίπτυχο: κανόνες διαφάνεια αξιοκρατία».