Με στόχο το σταδιακό και προσεκτικό πέρασμα από την καραντίνα στο άνοιγμα της οικονομίας, χωρίς πισωγυρίσματα και διακινδυνεύσεις, στην κυβέρνηση μελετούν διάφορα σενάρια για την εκπόνηση του τελικού στρατηγικού σχεδίου επανόδου στη νέα κανονικότητα που θα ανακοινώσει΄την Τρίτη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και θα αφορά στο επόμενο δίμηνο. Στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου κορυφώθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου οι διαβουλεύσεις στο κυβερνητικό επιτελείο, για τα μέτρα που με ασφάλεια θα οδηγήσουν στην ζητούμενη από όλους τους πολίτες,, επανεκκίνηση της οικονομίας με τις λιγότερες δυνατές “απώλειες” σε θέσεις εργασίας, αλλά και εργασιακά δικαιώματα, με τις περισσότερες επιχειρήσεις όρθιες και ικανές να αντέξουν το βάρος της οικονομικής κρίσης που θα ακολουθήσει την υγειονομική που ήδη βιώνουμε. 

Οδικός χάρτης

Σύμφωνα με το protothema.gr, για την εκπόνηση του σχεδίου εξόδου από την καραντίνα εργάζονται τις τελευταίες εβδομάδες πολλές ομάδες κάνοντας και εισηγήσεις στον πρωθυπουργό, ο οποίος θα λάβει τις τελικές αποφάσεις για τον οδικό χάρτη που θα ακολουθήσουμε το επόμενο δίμηνο στη διάρκεια του οποίου θα δρομολογηθούν τα μέτρα επιστροφής στη νέα, όπως επισημαίνεται, κανονικότητα, στην οποία, εκτός εξαιρετικού απροόπτου, θα μπει η χώρα ξεκινώντας από τη μεθεπόμενη Δευτέρα 4 Μαΐου.

«Ο Μάιος δεν είναι Μάρτιος», λένε κυβερνητικά στελέχη και εξηγούν ότι μπορούμε να περάσουμε στην επόμενη φάση επειδή έχουμε ολοκληρώσει με επιτυχία την αρχική. Οι ασθενείς με κορωνοϊό σε κλίνες νοσοκομείων έχουν μειωθεί κατά 50% περίπου σε σχέση με την κορύφωση περί τα τέλη Μαρτίου, τα κρεβάτια στις ΜΕΘ είναι κατά 80% περίπου περισσότερα, ενώ το ΕΣΥ έχει ενισχυθεί με 3.200 περίπου προσλήψεις.

Επίσης, διαθέτουμε περισσότερα υλικά τόσο ατομικής προστασίας (μάσκες, στολές κ.λπ.) όσο και λοιπό υλικό (αναπνευστήρες κ.ά.). Επιπλέον, υπάρχει εξοικείωση του κόσμου με τη νέα κατάσταση και έχει γίνει στην πλειονότητα συνείδηση η ανάγκη να τηρούνται τα μέτρα προφύλαξης και ατομικής υγιεινής, να τηρούνται οι αποστάσεις και να προστατεύονται οι ευπαθείς ομάδες.

Προτού προχωρήσει στις επίσημες ανακοινώσεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ακούσει με προσοχή τις απόψεις του «εθνικού λοιμωξιολόγου» Σωτήρη Τσιόδρα, όπως και της task force των ειδικών της οποίας προεδρεύει ο καθηγητής που έχει κερδίσει, μαζί με τις καρδιές των Ελλήνων, την εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού.

Θα λάβει επίσης υπ’ όψιν του τις εισηγήσεις του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά, ενός ακόμη ανθρώπου που οι ικανότητές του τον έκαναν πανελληνίως γνωστό, καθώς και του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Ακη Σκέρτσου, ο οποίος συντόνισε τους κυβερνητικούς αξιωματούχους που εμπλέκονται στον σχεδιασμό.

Στο πρωθυπουργικό γραφείο έχουν ήδη φτάσει εκθέσεις με όλα τα απαραίτητα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις που θα έχουν διάφορες εναλλακτικές εκδοχές του «ανοίγματος», όπως έχουν υπολογιστεί από το οικονομικό επιτελείο.

Αντίστοιχη μελέτη έχει γίνει και από την ιδιωτική εταιρεία συμβούλων PriceWaterhouse and Coopers (PwC), η οποία ανέλαβε επίσης να κάνει ποσοτικοποιήσεις για τις δημοσιονομικές και άλλες επιπτώσεις που θα έχει το σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας.

Η γενική κατεύθυνση των ειδικών είναι ότι προτεραιότητα στο άνοιγμα πρέπει να έχουν οι στρατηγικοί κλάδοι της οικονομίας που αποφέρουν έσοδα στο κράτος, όπως είναι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, αλλά και οι εταιρείες που αποδίδουν ΦΠΑ, ώστε να μην κινδυνεύσει η δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας.

Το επικρατέστερο σενάριο στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς θέλει τη μετάβαση στη νέα κανονικότητα να γίνεται σε τρεις φάσεις, η πρώτη εκ των οποίων θα ξεκινήσει στις αρχές του Μαΐου, η δεύτερη προς το τέλος του ίδιου μήνα και η τρίτη περί τα μέσα Ιουνίου.

Σε καθεμία από αυτές τις φάσεις υπολογίζεται ότι θα επιστρέφουν στις δουλειές τους περί τους 200.000-300.000 και έτσι μέσα στον Ιούνιο υπολογίζεται να έχουν επιστρέψει όλοι όσοι έχουν τεθεί σε προσωρινή αναστολή. Οπως έγινε και με τη λήψη των μέτρων, η κυβέρνηση ετοιμάζεται ώστε η επιστροφή να γίνει με συντονισμένο τρόπο και ξεχωριστά ανά Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) κάθε επιχείρησης.

Τέρμα οι άδειες εξόδου

Σύμφωνα με όσα πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», ο πρωθυπουργός προτίθεται να ανακοινώσει και την άρση των περιορισμών στις μετακινήσεις των πολιτών. Αν και από ορισμένους συνεργάτες του δέχθηκε εισηγήσεις να διατηρήσει τον μηχανισμό των αδειών εξόδου μέσω της αποστολής γραπτών μηνυμάτων (SMS) στο 13033 ή της εκτύπωσης βεβαιώσεων από το forma.gr για τις μετακινήσεις τους, ο κ. Μητσοτάκης τάσσεται υπέρ της κατάργησης του μέτρου.

Οι εισηγητές της διατήρησης υποστηρίζουν ότι αυτό θα συνέβαλε στη συγκράτηση των ευπαθών συμπολιτών μας.

Προς την ίδια κατεύθυνση, από την άρση της καραντίνας δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις για τους ηλικιωμένους, προς τους οποίους θα γίνουν μόνο συστάσεις να λάβουν οι ίδιοι όλα εκείνα τα μέτρα που θα τους προστατέψουν.

Κάθε άλλη αντίθετη εισήγηση εκτιμήθηκε ότι εμπίπτει στη λογική του ηλικιακού ρατσισμού, καθώς δεν είναι λίγοι οι άνω των 65 ετών που παραμένουν οικονομικά ενεργοί είτε από οικονομική ανάγκη, αφού δεν έχουν συνταξιοδοτηθεί ή παίρνουν πολύ χαμηλή σύνταξη, είτε επειδή δεν θέλουν να παροπλιστούν.

Από τις 4 Μαΐου, λοιπόν, θα καταργηθούν οι περιορισμοί στις μετακινήσεις στην ενδοχώρα, δηλαδή θα μπορούν οι πολίτες να ταξιδέψουν από τα αστικά κέντρα προς την ύπαιθρο ή και το αντίθετο. Μελετάται, ωστόσο, να υπάρξει εξαίρεση για τις μετακινήσεις από και προς τα νησιά, πιθανότατα μέχρι τα μέσα Ιουνίου και μέχρι να διαπιστωθεί ότι η άρση των περιορισμών δεν ανεβάζει απότομα την καμπύλη των κρουσμάτων.

Ο λόγος της εξαίρεσης σχετίζεται βεβαίως με τις αδυναμίες που έχουν οι υγειονομικές δομές κυρίως των μικρότερων νησιών.

Σε κάθε περίπτωση, η σταδιακή άρση των μέτρων δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν να υπάρχουν κρούσματα ή ακόμη και θάνατοι. Γι’ αυτό και κυβερνητικοί αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι κάθε φορά που θα παρατηρούνται τοπικές εξάρσεις, θα λαμβάνονται ξανά περιοριστικά μέτρα, τα οποία ωστόσο θα αφορούν συγκεκριμένες περιοχές.

Τραπεζάκια έξω

Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των επιχειρήσεων, ο γενικός κανόνας που τίθεται είναι ότι «θα ανοίξει νωρίτερα ό,τι δεν έχει συνωστισμό και ό,τι είναι έξω». Οπως λένε χαρακτηριστικά από την κυβέρνηση, «το “έξω” θα είναι μια λέξη που θα ακούμε συνεχώς στο εξής, αφού ο ιός μεταδίδεται πιο εύκολα σε κλειστούς χώρους». Για τον σκοπό αυτό θα γίνουν συστάσεις όσοι εισέρχονται σε κλειστούς χώρους να φορούν μάσκα, ένα ζήτημα για το οποίο θα γίνει προσεχώς επικοινωνιακή καμπάνια ώστε οι πολίτες να κάνουν σωστή χρήση.

Η αρχή του ανοίγματος της αγοράς, πάντως, θα γίνει από τα κομμωτήρια και τα εμπορικά καταστήματα που θα ανεβάσουν ρολά στις 4 Μαΐου και θα λειτουργήσουν με περιορισμούς για την είσοδο των καταναλωτών. Εξαίρεση θα αποτελέσουν τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, που θα παραμείνουν κλειστά στην πρώτη φάση και με προοπτική να ανοίξουν τέλη Μαΐου.

Περιορισμοί θα υπάρξουν και στη λειτουργία των επιχειρήσεων εστίασης, δηλαδή σε εστιατόρια και καφέ, ενώ θα δοθεί έμφαση σε εκείνα που έχουν δυνατότητα να βγάζουν τραπεζάκια έξω. Σε αυτό το πλαίσιο μελετάται η θέσπιση μέτρων επέκτασης των χώρων που καταλαμβάνουν τα εξωτερικά καθίσματα και σε συνεννόηση με τους δήμους να γίνει προσωρινή επέκταση των αδειών για κατάληψη πλατειών και πεζοδρομίων.

Ο τουρισμός αποτελεί ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο για τη χώρα μας, καθώς αποτυπώνει ποσοστιαία κοντά στο 1/5 του ετήσιου ΑΕΠ και στην κυβέρνηση ευελπιστούν να κερδηθεί ένα μέρος από το χαμένο έδαφος χάρις στη θετική εικόνα που εξέπεμψε η χώρα μας στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. «Η Ελλάδα είναι μια χώρα υγειονομικά ασφαλής» είναι το μήνυμα που επιχειρείται να λανσαριστεί διεθνώς.

Το αποτέλεσμα, ωστόσο, είναι πολύ αβέβαιο, εξαιτίας κυρίως του γεγονότος ότι για να έρθουν τουρίστες πρέπει να λειτουργούν οι αεροπορικές συνδέσεις, κάτι που δεν είναι βέβαιο ότι θα συμβεί σύντομα. Οι συζητήσεις, εξάλλου, για το λεγόμενο «υγειονομικό διαβατήριο» δεν έχουν καρποφορήσει, ενώ δεν μπορεί να εκτιμηθεί ακόμη η αποτελεσματικότητα των rapid test που θα είμαστε σε θέση να κάνουμε μέσα στο καλοκαίρι. Τα ξενοδοχεία σχεδιάζεται να ανοίξουν σε δύο φάσεις: στις αρχές Ιουνίου τα 12μηνης λειτουργίας και στα τέλη του ίδιου μήνα τα εποχικά.

Οι προοπτικές για την έλευση ξένων τουριστών δεν είναι πολύ καλές, αλλά η κυβέρνηση δεν καταθέτει τα όπλα, σχεδιάζοντας να αποσπάσει το μεγαλύτερο μερίδιο από εκείνους που θα αποφασίσουν να κάνουν διακοπές όχι στις χώρες τους αλλά στο εξωτερικό.

Γι’ αυτό και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ να καταρτιστεί ένα πλαίσιο για τις αεροπορικές συνδέσεις. Στο Μέγαρο Μαξίμου χαρακτηρίζουν πολύ θετική την απόφαση που ελήφθη στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών της Ε.Ε., την Πέμπτη, να ανατεθεί στην Κομισιόν η διαμόρφωση μιας κοινής πρότασης μέχρι τα μέσα Μαΐου για την εξομάλυνση των μεταφορών.

Σχολεία χωρίς απουσίες 

Σοβαρός προβληματισμός επικρατεί στους ειδικούς και κατ’ επέκταση στην κυβέρνηση για την επαναλειτουργία των σχολικών μονάδων όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Αλλά και διεθνώς δεν υπάρχει ενιαία στάση, όπως διαπίστωσε ο πρωθυπουργός, ο οποίος μίλησε προσωπικά με πολλούς ομολόγους του για να αντλήσει εμπειρία από τη δική τους στάση. Κάποιες χώρες ξεκίνησαν με την επιστροφή στα θρανία των μικρότερων παιδιών, άλλες κινήθηκαν στην αντίθετη κατεύθυνση.

Το κριτήριο κάθε επιλογής έχει οικονομική αλλά υγειονομική διάσταση. Οι μικρότεροι μαθητές μέχρι 12 ετών, για να μείνουν σπίτι, πρέπει να έχουν γονείς που δεν εργάζονται, ενώ πηγαίνοντας για μάθημα μπορεί να μεταφέρουν τον ιό στο σπίτι και να τον μεταδώσουν στους υπερήλικες που διαμένουν μαζί τους. Τούτων δοθέντων, στην κυβέρνηση φαίνεται να καταλήγουν στα εξής:

– Στις 11 ή στις 18 Μαΐου θα ανοίξουν τα Γυμνάσια και τα Λύκεια που η λειτουργία τους θα γίνει με τήρηση των κανόνων απόστασης.

– Προς το τέλος Μαΐου θα επαναλειτουργήσουν τα Δημοτικά και τα Νηπιαγωγεία, για τα οποία είναι πιθανόν να υπάρξει μικρή παράταση της σχολικής χρονιάς.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, για όσο διάστημα λειτουργήσουν τα σχολεία, δεν θα τηρείται απουσιολόγιο και οι μαθητές που θα απουσιάζουν δεν θα κινδυνεύουν να χάσουν τη χρονιά. Οι πανελλαδικές εξετάσεις για την είσοδο στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα γίνουν, όπως ανακοίνωσε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, τον Ιούνιο, ενώ για τους φοιτητές σχεδιάζεται να οριστεί εξεταστική περίοδος τουλάχιστον για όσους είναι στο τελευταίο έτος σπουδών και θέλουν να δώσουν μαθήματα για να πάρουν το πτυχίο τους.

Οπως θα τονίσει με έμφαση ο πρωθυπουργός στο μήνυμα που θα απευθύνει προς τους πολίτες, η νέα κανονικότητα επιβάλλει και νέους κανόνες υγιεινής, δηλαδή διατήρηση αποστάσεων, πλύσιμο χεριών, μάσκες σε κλειστούς χώρους, ενώ θα σταθεί ιδιαίτερα και με ευαισθησία στους ειδικούς κανόνες που θα ισχύουν για τους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες.

Και επειδή ένα από τα όπλα με τα οποία η χώρα μας αντιμετώπισε αποτελεσματικά την πανδημία ήταν και η καθημερινή έγκυρη ενημέρωση των πολιτών από τον κ. Τσιόδρα, τον κ. Χαρδαλιά και τον κ. Βασίλη Κοντοζαμάνη, το φανατικό κοινό το οποίο απέκτησαν όλο αυτό το διάστημα δεν πρέπει να απογοητεύεται: οι καθημερινές ενημερώσεις θα συνεχιστούν.