Ήταν τέτοιες μέρες από 32 χρόνια. Στη Ρόδο συνέβη ένα βαρυσήμαντο πολιτικό, πανευρωπαϊκό γεγονός. Η Σύνοδος Κορυφής της τότε ΕΟΚ με τη συμμετοχή πολλών ηγετών της Γηραιάς Ηπείρου. Με αφορμή αυτή την επέτειο Ροδίτες, αλλά και τοπικές εφημερίδες όπως η Ροδιακή, «θυμούνται» πρόσωπα και καταστάσεις.

Τα μέτρα ασφαλείας ήταν δρακόντεια, το στοίχημα έπρεπε να κερδηθεί, η προβολή του νησιού θα ήταν τεράστια, στο νησί είχαν έρθει 800 δημοσιογράφοι απ’ όλα τα σημεία του πλανήτη. Ο καιρός δεν ήταν πολύ καλός, αλλά τουλάχιστον δεν έβρεχε.

Σε πυρετώδη κατάσταση λειτούργησαν τα πάντα στο Καστέλλο, το Ρόδων, τη Ροδιακή Έπαυλη, τα ξενοδοχεία «Ρόδος Πάλλας» και «Γκραντ Οτέλ» όπου κατέλυσαν οι «12» τότε ηγέτες της ΕΟΚ, αλλά και στο Εθνικό Θέατρο όπου δόθηκε η συνέντευξη Τύπου για τις αποφάσεις που ελήφθησαν στη Σύνοδο.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, πρωθυπουργός τότε της Ελλάδας, επέλεξε τη Ρόδο για τις εργασίες της Συνόδου Κορυφής για το εξάμηνο που η Ελλάδα είχε την προεδρία της ΕΟΚ.

Έτσι, οκτώ μήνες πριν η Ρόδος κηρύχτηκε σε γενικό συναγερμό προκειμένου να διασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις για την άψογη και ακώλυτη διεξαγωγή των εργασιών της Συνόδου. Δήμαρχος Ρόδου ήταν ο Σάββας Καραγιάννης και Νομάρχης ο Γιάννης Μαχαιρίδης.

Το μεγάλο βάρος ρίχτηκε στη λήψη δρακόντειων μέτρων ασφαλείας αφού η ευθύνη της φιλοξενίας των ηγετών ήταν τεράστια. Οι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΟΚ ήρθαν την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 1988.

Το πρόγραμμα είχε ως εξής: στη 1 μ.μ της Παρασκευής ολοκληρώθηκαν οι αφίξεις. Στη 1:30 παρατέθηκε γεύμα στο Καστέλλο στο οποίο συμμετείχαν και οι υπουργοί Εξωτερικών καθώς και άλλοι επίσημοι. Στη συνέχεια έγινε η έναρξη της Διάσκεψης και η διάρκεια των εργασιών της ήταν μέχρι τις 8 μ.μ. Στις 8:30 μ.μ. παρατέθηκε δείπνο εργασίας των «12» στη Ροδιακή Έπαυλη στο οποίο συμμετείχαν μόνο οι «12». Εκεί ήταν που πάρθηκαν οι αποφάσεις.

Η Σύνοδος Κορυφής της Ρόδου, εκτός από αυτό καθ’ αυτό το σπουδαίο γεγονός της συνάντησης των ηγετών των 12 χωρών της ΕΟΚ, αποκτούσε κι ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω του ότι, ο καταβεβλημένος από την ασθένειά του Έλληνας πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου δύσκολα ανταποκρινόταν στις υποχρεώσεις του, ενώ ο διεθνής Τύπος είχε με αλλεπάλληλα δημοσιεύματα προαναγγείλει και την προετοιμασία του για την προβολή μιας άλλης πλευράς της Συνόδου, κάνοντας καθημερινές αναφορές στην ξανθιά αεροσυνοδό που συνόδευε τον τελευταίο καιρό τον Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και την προειδοποίηση της Μάργκαρετ Θάτσερ ότι «δεν επρόκειτο να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με την Δήμητρα Λιάνη!»

Οι προετοιμασίες

Από τις αρχές Νοεμβρίου η πόλη της Ρόδου άλλαζε καθημερινά όψη λόγω των προετοιμασιών για την Σύνοδο Κορυφής της ΕΟΚ. Κυβερνητικά κλιμάκια αλλά πολλές φορές και ο υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος επιθεωρούσαν τα έργα στο Μέγαρο των Ιπποτών όπου θα γινόταν η Σύνοδος, έργα τα οποία βρίσκονταν πλέον στην τελική τους φάση.

Στην τελική τους βάση βρίσκονταν και τα έργα στο ξενοδοχείο των Ρόδων εντός του οποίου θα λειτουργούσε το Γραφείο Τύπου και ο ραδιοφωνικός σταθμός της ΕΡΤ, αλλά και τα έργα στην Ροδιακή Έπαυλη, όπου επρόκειτο να διεξαχθεί το δείπνο κοντά στο τζάκι, όπως είχε ονομασθεί κατά τη διάρκεια του οποίου οι ηγέτες των 12 κρατών-μελών της ΕΟΚ θα κατέληγαν σε οριστικές αποφάσεις.

Την ίδια ώρα καραβάνια αστυνομικών κατέφθαναν στη Ρόδο, η οποία είχε κυριολεκτικά μετατραπεί σε φρούριο. Από τις 30 Νοεμβρίου η ζωή των κατοίκων της πόλης, και όχι μόνο, άρχισε να δυσκολεύει, λόγω της σειράς μέτρων που άρχισαν να εφαρμόζονται στα πλαίσια δοκιμών, αλλά και ενόψει της άφιξης των αρχηγών κρατών-μελών.

Την ίδια μέρα το απόγευμα έγιναν τα εγκαίνια του Ευρωπαϊκού χωριού που είχε στηθεί στην πλατεία Δημαρχείου. Στα 12 περίπτερα των κρατών μελών υπήρχαν προϊόντα που τελικά μοιράστηκαν ως δώρα στους επισκέπτες αλλά και διάφορα εκθέματα.

Στο περίπτερο π.χ. της Γαλλίας διέκρινε κανείς τη μακέτα του Κονκόρτ του νέου αεροπλάνου που κατασκεύαζε η Γαλλία, στο περίπτερο της Ελλάδας εκμαγεία έργα αργυροχρυσοχοΐας και λαϊκής τέχνης, στο περίπτερο του Λουξεμβούργου τυριά και κρασιά, στο περίπτερο της Γερμανίας μπύρες και λουκάνικα κ.λπ.

Την Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου έκλεισε δοκιμαστικά για αρκετή ώρα ο δρόμος από αεροδρόμιο προς Ρόδο, ο δρόμος δηλαδή από τον οποίο θα διέρχονταν οι αρχηγοί των κρατών-μελών που θα διέμεναν, όπως είχε προγραμματισθεί, στα ξενοδοχεία Ρόδος Πάλας και Γκραντ Οτέλ.

Τέλος, στα πλαίσια των μέτρων που είχαν ληφθεί ήρθε από την Αθήνα κλιμάκιο εξειδικευμένων ιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού, καθώς και Κινητή Καρδιολογική Μονάδα για ενίσχυση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού του Νοσοκομείου που είχε ήδη τεθεί σε επιφυλακή.

Ποιοι συμμετείχαν

Η Διάσκεψη Κορυφής των 12 κρατών-μελών της ΕΟΚ ξεκίνησε στις 1.30 το μεσημέρι στην ειδικώς διαμορφωθείσα αίθουσα του Μεγάρου του Ιπποτών κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.

Παρόντες ήσαν:
Από την Ελλάδα: Ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, ο υπουργός Εξωτερικών Κάρολος Παπούλιας και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος.

 Από τη Γερμανία: Ο Καγκελάριος Χέλμουτ Κολ και ο υπουργός Εξωτερικών Χανς Ντίτριχ Γκένσερ

 Από τη Γαλλία: Ο πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν και ο υπουργός Εξωτερικών Ρολάν Ντυμάς.

 Από την Ιρλανδία: Ο πρωθυπουργός Τσαρλς Χάγκεν και ο υπουργός Εξωτερικών Μπράιαν Λένικον

Από την Ισπανία: Ο πρωθυπουργός Φελίππε Γκονζάλες και ο υπουργός Εξωτερικών Φραγκίσκο Ορτόνοζ

Από την Ιταλία: Ο πρωθυπουργός Τσιριάκο Ντε Μίτα και ο υπουργός Εξωτερικών Τζούλιο Αντρεότι

Από την Βρετανία: Η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ και ο υπουργός Εξωτερικών Σερ Τζέφρεν Χάουζ.

 Από το Λουξεμβούργο: Ο πρωθυπουργός Τζακς Σάντερ και ο υπουργός Εξωτερικών Τζακς Φάνκς

Από την Ολλανδία: Ο πρωθυπουργός Ρόουντ Λούμπερς και ο υπουργός Εξωτερικών Φ.Η. Βαν ντε Μπροκ.

 Από το Βέλγιο: Ο πρωθυπουργός Βίλφριντ Μαρτένς και ο υπουργός Εξωτερικών Λεό Τιντεμανς

Από την Πορτογαλία: Ο πρωθυπουργός Ανιμπάλ Καβάκο Σίλβα και ο υπουργός Εξωτερικών Τζοάν ντε Ντέας Πινέιρο.

Από τη Δανία: Ο πρωθυπουργός Πολ Σλούτερ και ο υπουργός Εξωτερικών Ονε Ελεμαν-Τζένσεν.

Παρόντες στη Διάσκεψη Κορυφής και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ καθώς και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Λαρυ Πλεμτ

Το επεισόδιο με τον Πάγκαλο 

Η Διάσκεψη Κορυφής συνεχίστηκε το βράδυ με το δείπνο δίπλα στο τζάκι στη Ροδιακή Έπαυλη, όπου και οριστικοποιήθηκαν τα συμπεράσματα της διάσκεψης. Στη Ροδιακή Έπαυλη έμελλε να γίνει και επεισόδιο με πρωταγωνιστή τον Θεόδωρο Πάγκαλο, το οποίο απασχόλησε τον ελληνικό και τον διεθνή Τύπο.

Το επεισόδιο ξεκίνησε αμέσως μετά το πέρας του δείπνου όταν κατά την αναχώρηση των αυτοκινήτων των ηγετών των χωρών μελών της ΕΟΚ σημειώθηκε “κομφούζιο” και μεγάλη καθυστέρηση. Και αυτό γιατί αυτοκίνητα της συνοδείας του Μιτεράν που μπήκαν στο προαύλιο της έπαυλης κατ’ απαίτηση του Γάλλου προέδρου, είχαν κλείσει την έξοδο.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έχασε την ψυχραιμία του και ως “αγοραίος υβριστής” όπως έγραφε τότε ο Τύπος άρχισε να “στολίζει” με ακατανόμαστες φράσεις κατά των αστυνομικών οργάνων και να απωθεί όποιον βρίσκονταν μπροστά του.

Η υποδοχή στον Ανδρέα και το «Ποντίκι»

Και μέσα στον πυρετό των προετοιμασιών, ο αθηναϊκός Τύπος προανήγγειλλε την πρώτη επίσημη εμφάνιση της Δήμητρας Λιάνη, στο πλευρό του πρωθυπουργού, σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχαν διαρρεύσει, και την εφημερίδα «Ποντίκι» να παρουσιάζει μάλιστα πληροφορίες ακόμα και για το φόρεμα που θα φόραγε.

Πάντως η υποδοχή στο αεροδρόμιο της Ρόδου που επιφυλάχθηκε το μεσημέρι της Πέμπτης στον Ανδρέα Παπανδρέου, από οπαδούς του ΠΑΣΟΚ ήταν ιδιαίτερα θερμή.