Μπορεί το «μενού» της συνόδου κορυφής της 10ης και 11ης Δεκεμβρίου να ήταν το ταμείο ανάκαμψης, η προσπάθεια εμπορικής συμφωνίας ανάμεσα σε Ε.Ε. και Βρετανία μετά το Brexit, η προκλητική στάση της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και η κλιματική αλλαγή, αλλά μέρες πριν από την ολοκλήρωσή της ο διεθνής Τύπος μιλούσε για το πιθανολογούμενο βέτο που επρόκειτο να ασκήσουν Ουγγαρία και Πολωνία στο κείμενο συμπερασμάτων της συνόδου.
Η απειλή ωστόσο δεν έγινε πράξη, καθώς την τελευταία στιγμή Βουδαπέστη και Βαρσοβία ήραν το βέτο και προχώρησαν σε θετική ψήφο για το ταμείο ανάκαμψης. Όχι όμως χωρίς αντάλλαγμα. Η παραπομπή των δύο χωρών στον «ευρωπαϊκό μηχανισμό για το κράτος δικαίου» παίρνει μεγάλη παράταση. 
Με την ανάληψη της προεδρίας της Κομισιόν από την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν οι κυβερνήσεις των δύο χωρών ήρθαν αντιμέτωπες με την αντίδραση των Βρυξελλών για παραβίαση θεμελιωδών αξιών της Ε.Ε., που κατά κύριο λόγο αφορούν το κράτος δικαίου, την ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών, την ελευθερία της έκφρασης, τη διαφθορά, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και την κατάσταση μεταναστών και προσφύγων.

Δεν έκανε μάλιστα εντύπωση η δυσκολία επιλογής επιτρόπων από τις δύο χώρες, δεδομένου ότι αυτές δεν προσαρμόζονται στις βασικές αξίες της ενωμένης Ευρώπης. 
Σύμφωνα με το Άρθρο 7 της Συνθήκης της Ε.Ε., το Συμβούλιο μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης των αξιών της Ένωσης σε κάποια χώρα και να παραπεμφθεί στον «ευρωπαϊκό μηχανισμό για το κράτος δικαίου», ένα προληπτικό εργαλείο που αποσκοπεί στην προώθηση του κράτους δικαίου και στην πρόληψη της εμφάνισης ή της επιδείνωσης προκλήσεων.
Με τον μηχανισμό αυτόν οι Βρυξέλλες έχουν στα χέρια τους ένα εργαλείο μέσω του οποίου θα επιβάλλονται πιο εύκολα και πιο αποτελεσματικά κυρώσεις, ακόμη και με περικοπές χρηματοδοτήσεων. 
Και ενώ Πολωνία και Ουγγαρία είχαν συμφωνήσει επί της αρχής τουλάχιστον τον Ιούλιο, άρπαξαν την ευκαιρία σε μία τόσο σημαντική σύνοδο να ασκήσουν πίεση και να πάρουν ως αντάλλαγμα αλλαγές ως προς τη μορφή κυρώσεων όσο και παράταση για την παραπομπή τους στον εν λόγω μηχανισμό.

Η αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση
Σε μια άνευ προηγουμένου δημόσια εκδήλωση αλληλεγγύης, στις αρχές του 2020, δικαστές από όλη την Ευρώπη βγήκαν στους δρόμους της Πολωνίας για να εκφράσουν την αντίθεσή τους σε μια σειρά νόμους που θέτουν σε κίνδυνο την ανεξαρτησία των δικαστών. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ασκούν πίεση στη Βαρσοβία να σταματήσει τη δικαστική μεταρρύθμιση, αλλά με λίγη επιτυχία.
«Ο στόχος της λεγόμενης μεταρρύθμισης δεν είναι να καταστήσει τη Δικαιοσύνη καλύτερη. Οι μεταρρυθμίσεις έχουν στόχο τους δικαστές και θέλουν να μας κάνουν να εξαρτιόμαστε περισσότερο από την εκτελεστική και τη νομοθετική εξουσία. Αυτό είναι πραγματικά επικίνδυνο» αναφέρουν Πολωνοί δικαστές.
Σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι πολύς ο καιρός από τις μεγάλες κινητοποιήσεις για το σχέδιο νόμου που προωθούσε η πολωνική κυβέρνηση για απαγόρευση των αμβλώσεων.
«Σκεφτόμαστε να φύγουμε διότι είναι δύσκολο να σκεφτούμε να μείνουμε έγκυες, να σκεφτούμε τις συνέπειες. Φοβόμαστε ότι δεν θα μας αφήσουν να έχουμε ιατρική περίθαλψη όταν είμαστε έγκυες λόγω του φόβου ότι μπορεί να κάνουμε έκτρωση, που τώρα αντιμετωπίζεται σαν φόνος» δήλωναν διαδηλώτριες στη Βαρσοβία.
Η αντίδραση γυναικών και ομάδων πολιτών για τα ανθρώπινα δικαιώματα οφείλεται στην απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου ότι ένας υφιστάμενος νόμος που επιτρέπει την άμβλωση εμβρύων με ελαττώματα ήταν «ασυμβίβαστος» με το σύνταγμα. Νόμος ο οποίος τελικά «πάγωσε».

Κατάχρηση και φιμωμένα ΜΜΕ
Ένα ακόμη σημείο για το οποίο προβλέπει κυρώσεις ο μηχανισμός για το κράτος δικαίου αφορά παραβιάσεις που σχετίζονται με την κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, για παράδειγμα στην ανάθεση δημοσίων έργων. Η κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλίων αφορά πρωτίστως την Ουγγαρία, που έχει μάλιστα στην Ε.Ε. την αρνητική πρωτιά. Μεταξύ 2015 και 2019 η ευρωπαϊκή υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης OLAF κατέγραψε συνολικά 43 υποθέσεις κατάχρησης χρηματοδοτήσεων που αντιστοιχούν στο 3,93% όλων των χρημάτων που είχαν εμβαστεί το διάστημα αυτό στην Ουγγαρία. 
Σε όλη την Ε.Ε. η OLAF κατέγραψε το ίδιο διάστημα 235 περιπτώσεις, που αντιστοιχούν στο 0,34% των καταβαλλόμενων κονδυλίων. Συνεπώς η Ουγγαρία βρίσκεται 10 φορές πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Εκτιμάται βέβαια ότι ο αριθμός των περιπτώσεων που δεν έχει αποκαλυφθεί είναι ενδεχομένως πολύ μεγαλύτερος. 

Ο πρωθυπουργός της χώρας αυτής Βίκτορ Όρμπαν έχει απασχολήσει τις ευρωπαϊκές αρχές και με την πολιτική του έναντι ανεξάρτητων ΜΜΕ. Τελευταίο παράδειγμα οι εξαγορές μέσων από επιχειρηματίες πολιτικά προσκείμενους στον πρωθυπουργό, οι οποίοι οδήγησαν είτε σε λουκέτο είτε σε αλλαγή γραμμής κανάλια, εφημερίδες, περιοδικά και ιστοσελίδες. 
Πρώτα η μεγαλύτερη διαδικτυακή πύλη ειδήσεων στη χώρα. Στη συνέχεια μια παραδοσιακή εβδομαδιαία εφημερίδα. Τέλος, το τελευταίο ανεξάρτητο πολιτικό ραδιόφωνο. Επιχειρηματίες κοντά στην ουγγρική κυβέρνηση επιχειρούν να φιμώσουν τις τελευταίες ανεξάρτητες φωνές στον χώρο των μίντια στην Ουγγαρία. 
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Μοραβιέτσκι χαρακτηρίζει τον όρο κράτος δικαίου «εργαλείο προπαγάνδας» ισχυριζόμενος ότι θυμίζει «σοσιαλιστικές εποχές». Ο συνοδοιπόρος του Όρμπαν κάνει λόγο για μια νέα «Σοβιετική Ένωση». Αμφότεροι ισχυρίζονται ότι είναι ένα τιμωρητικό εργαλείο για χώρες που ανθίστανται στην εγκατάσταση προσφύγων στο έδαφός τους. 
Με αυτήν τη ρητορική και υπό την πίεση για συμφωνία στο πολυπόθητο ταμείο ανάκαμψης, Πολωνία και Ουγγαρία βγήκαν νικήτριες από τη σύνοδο κορυφής και οι κυρώσεις για το κράτος δικαίου παραπέμφθηκαν στις ελληνικές καλένδες.

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.