Δωρεά της Μονής Κύκκου στην  Έγκωμη της Λευκωσίας, ξεπουλιέται από το ΤΑΙΠΕΔ, παρά τη δικαστική απαγόρευση

Δωρεά της Μονής Κύκκου στην  Έγκωμη της Λευκωσίας, ξεπουλιέται από το ΤΑΙΠΕΔ, παρά τη δικαστική απαγόρευση

Της Κασσιανής Παττακού*

Στον ταχέως αναπτυσσόμενο δήμο της Έγκωμης, προάστιο της Λευκωσίας, μετεγκαταστάθηκαν και στεγάζονται σε σύγχρονα και λειτουργικά κτήρια οι πρεσβείες των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Αιγύπτου, καθώς και πρεσβείες και προξενεία άλλων χωρών. Αντίθετα, οι ελληνικές διπλωματικές εγκαταστάσεις, στην οδό Βύρωνος της Λευκωσίας, δεν ανταποκρίνονται πλέον ούτε στις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες των διπλωματικών και προξενικών αρχών της Ελλάδας, ούτε στις ιδιαίτερες απαιτήσεις που επιβάλλουν οι αδελφικές σχέσεις που συνδέουν τη χώρα μας με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Επιπλέον το Ελληνικό Δημόσιο δεν είναι καν ιδιοκτήτης των διπλωματικών κτηρίων στη Λευκωσία, για τα οποία καταβάλλει ενοίκιο. Για τους παραπάνω λόγους, με την ευκαιρία της επίσημης επίσκεψής του στην Κύπρο, τον Ιούνιο 1998, ο τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος, υπέβαλε στον Ηγούμενο της Μονής Κύκκου και σημερινό Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρο αίτημα για παραχώρηση έκτασης γης στο Ελληνικό Δημόσιο για την ανέγερση πρεσβείας, αίτημα στο οποίο ο Ηγούμενος ανταποκρίθηκε άμεσα.
Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου η Μονή μεταβίβασε στο Ελληνικό Δημόσιο, υπό τη μορφή δωρεάς, τέσσερα στρέμματα γης απέναντι από το Μετόχι του Κύκκου στην Έγκωμη και μετέπειτα τέσσερα επιπλέον στρέμματα έναντι του ποσού των 500 χιλιάδων λιρών Κύπρου, συμβολικό τίμημα, κατά πολύ κατώτερο της αγοραίας αξίας του.
Κρίσιμο στοιχείο στη συγκεκριμένη υπόθεση αποτελεί η επιστολή που εστάλη από τον δικηγόρο της Μονής, κ. Κώστα Βελάρη, με ημερομηνία 3 Δεκεμβρίου 1998, προς τον πρέσβη της Ελλάδας στη Λευκωσία, σύμφωνα με την οποία η δωρεά των τεσσάρων στρεμμάτων και η χαριστική πώληση των άλλων τεσσάρων γίνονται υπό τον σαφή όρο ότι εάν εντός δέκα ετών δεν υλοποιούνταν ο επιδιωκόμενος στόχος, δηλαδή δεν ανεγειρόταν πρεσβεία ελληνική, ή εάν ο στόχος αυτός εγκαταλειπόταν, τότε αφενός το Ελληνικό Δημόσιο όφειλε να αναμεταβιβάσει τα οκτώ στρέμματα στη Μονή και αφετέρου η Μονή όφειλε να επιστρέψει τις 500 χιλιάδες λίρες συν τους τόκους στο Ελληνικό Δημόσιο για το μειωμένο τίμημα των τεσσάρων στρεμμάτων.

Χωρίς απάντηση
Ενώ οι αρμόδιες ελλαδικές αρχές πληροφορούσαν τη Μονή ότι η υλοποίηση του έργου καθυστερούσε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που είχε ήδη αρχίσει να μαστίζει την Ελλάδα, η Μονή πληροφορήθηκε από τις εφημερίδες ότι η ελληνική Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου) είχε δημοσιεύσει στις 19 Δεκεμβρίου 2012 προκήρυξη για διεξαγωγή πλειοδοτικού διαγωνισμού σχετικά με την πώληση του οικοπέδου των οκτώ στρεμμάτων, με ελάχιστη τιμή τα πέντε εκατ. ευρώ!
Με αφορμή αυτή την ανεκδιήγητη εξέλιξη, η Ιερά Μονή Κύκκου αντέδρασε άμεσα αποστέλλοντας επανειλημμένως επιστολές όχι μόνο στην Ελληνική Πρεσβεία, αλλά και στον Υπουργό Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα, χωρίς, ωστόσο, ουδέποτε να λάβει απάντηση, με αποτέλεσμα να εξαναγκαστεί να προσφύγει στην κυπριακή δικαιοσύνη.
Στις 12 Μαρτίου 2013, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας εξέδωσε προσωρινό διάταγμα που απαγορεύει τη διάθεση υπό οιαδήποτε μορφή του επίμαχου οικοπέδου, ενώ ταυτόχρονα η Μονή κατέθεσε αγωγή ζητώντας την επιστροφή του επικαλούμενη την παραβίαση από το Ελληνικό Δημόσιο του συμφωνηθέντος παραπάνω όρου.
Το προσωρινό αυτό διάταγμα αναφέρει ρητά ότι υποχρέωση συμμόρφωσης προς το περιεχόμενό του έχουν όχι μόνο όργανα και υπάλληλοι της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και το ελληνικό ΤΑΙΠΕΔ και οποιοσδήποτε αντιπρόσωπος του Ελληνικού Δημοσίου. Το διάταγμα ισχύει έως την ανάκλησή του ή έως ότου τελεσιδικήσει η αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου. Επί του παρόντος, εκκρεμεί τόσο η εκδίκαση της αίτησης ακύρωσης του προσωρινού διατάγματος όσο και αυτή της κύριας αγωγής, κυρίως εξαιτίας της τακτικής που έχει υιοθετήσει το Ελληνικό Δημόσιο.

Προκλητική στρατηγική
Ωστόσο το ΤΑΙΠΕΔ όχι μόνο δεν ανέστειλε τη διαδικασία των προσφορών για την πώληση του όλου κτήματος, ως όφειλε, αλλά προχώρησε, στις 3 Απριλίου 2013, και στην ανακήρυξη του πλειοδότη – την κατασκευαστική εταιρεία Tofarco Ltd –, με το τίμημα να ανέρχεται στο ποσό των 8.300.000 ευρώ. Δικαιολόγησε δε τη στάση του προβάλλοντας το επιχείρημα ότι οποιαδήποτε αναστολή θα προκαλούσε δυσανάλογη και ανεπανόρθωτη βλάβη στο Ελληνικό Δημόσιο και ότι σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα απολαμβάνει εκ του διεθνούς δικαίου ασυλίας στην Κυπριακή Δημοκρατία!
Σημειωτέον ότι ενδιαφέρον για την αγορά του οικοπέδου εξέφρασαν Κύπριοι επιχειρηματίες, χώρες του Περσικού Κόλπου για ανέγερση πρεσβείας, αλλά και μουσουλμανική χώρα για την ανέγερση τεμένους. Είναι βέβαιο ότι υποκρύπτεται η Τουρκία, η οποία τείνει να εγκαταστήσει κέντρο που να εξυπηρετεί τα συμφέροντά της στο καλύτερο σημείο της Έγκωμης.
Εύλογα, λοιπόν, θεωρείται η μεταβίβαση από το Ελληνικό Δημόσιο της κυριότητας επί του συγκεκριμένου ακινήτου στο ΤΑΙΠΕΔ ως εθνικά επιζήμια. Το ΤΑΙΠΕΔ αγνοεί καίρια εθνικά ζητήματα και αναλαμβάνει το «ξεπούλημα» ακινήτων και κομβικών για τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας περιοχών και υπηρεσιών, συνεχίζοντας την προκλητική στρατηγική του.
Το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου αντικρούει συστηματικά την αδηφάγο τακτική αυτού του πρωτοφανούς θεσμού της Ανώνυμης Εταιρείας ΤΑΙΠΕΔ, που όλες οι άλλες οικονομικά αδύνατες ευρωπαϊκές χώρες αρνήθηκαν να υιοθετήσουν, συνάμα, δε, επιδεικνύει ουσιαστικό ενδιαφέρον για την προβολή και επίλυση του ζητήματος της Έγκωμης. Η κυβέρνηση θα πρέπει, λοιπόν, να λάβει σαφή θέση και να πάψει να «κρύβεται» πίσω από την Ανώνυμη Εταιρεία ΤΑΙΠΕΔ και τις αντισυνταγματικές αρμοδιότητές της, ωσάν η τελευταία να λειτουργούσε εν είδει «κράτους εν κράτει».
Το ζήτημα του οικοπέδου στην Έγκωμη είναι υψίστης σημασίας και ως τέτοιο απαιτεί μία μόνο λύση από την Ελλάδα: την ανάκληση της μεταβίβασης από την ελληνική κυβέρνηση της κυριότητας στο ΤΑΙΠΕΔ και, αντιθέτως, την εκπλήρωση του όρου που τέθηκε από την Ιερά Μονή Κύκκου, δηλαδή την ανέγερση σύγχρονων εγκαταστάσεων για την πρεσβεία και το προξενείο της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Κύπρο.
Επιπλέον, δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ανέντιμο να χρησιμοποιήσει η Ελλάδα διά του ΤΑΙΠΕΔ μια δωρεά – που η κυπριακή Μονή έκανε προς ενίσχυση της αδελφής χώρας – για την εγκατάσταση ουσιαστικά κέντρου τουρκικών συμφερόντων, έναντι λίγων χρημάτων. Πλην των νομικών επιχειρημάτων, επιτέλους, πρέπει να υπάρχει και μια στοιχειώδης εθνική και ηθική συνείδηση.

* Η Κασσιανή Παττακού είναι επιστημονική συνεργάτις του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΙΜΔΑ)