Στα τελευταία και καθοριστικότερα στά­δια της κεφαλαιακής ενίσχυσής του έχει εισέλθει ο εγχώριος τραπεζικός κλάδος. Όταν η διαδικασία ολοκληρω­θεί, ελάχιστα θα θυμίζει τις κρατούσες ισορρο­πίες και συμμαχίες της τελευταίας δεκαπεντα­ετίας και μάλιστα πιθανότατα θα συμπεριλάβει μια… αλλαγή φρουράς στα πρόσωπα.

Στα τελευταία και καθοριστικότερα στά­δια της κεφαλαιακής ενίσχυσής του έχει εισέλθει ο εγχώριος τραπεζικός κλάδος. Όταν η διαδικασία ολοκληρω­θεί, ελάχιστα θα θυμίζει τις κρατούσες ισορρο­πίες και συμμαχίες της τελευταίας δεκαπεντα­ετίας και μάλιστα πιθανότατα θα συμπεριλάβει μια… αλλαγή φρουράς στα πρόσωπα.

Σημαντικό ρόλο εκτιμάται πως θα διαδρα­ματίσουν οι εκλογές και εν γένει οι πολιτικές εξελίξεις, η διαμόρφωση νέων ισορ­ροπιών και πόλων ισχύος και συμ­φερόντων. Στην αγορά θεωρούν δεδομένο πως από το εκλογικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό και οι αλλαγές στις διοικήσεις των υπό δια­μόρφωση νέων σχημάτων.

Οι εξελίξεις λοιπόν τρέχουν ήδη με την προετοιμασία των διαδικασιών για την ανακεφαλαιοποίηση, θα περάσουν από τη ρυθ­μιστική κρησάρα των εκλογών και θα καταλή­ξουν στο καυτό τετράμηνο από τον Μάιο μέχρι τα τέλη Αυγούστου, οπότε θα προχωρήσουν η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των τραπε­ζών και η ενίσχυση από το Ταμείο Χρηματοπι­στωτικής Σταθερότητας αλλά και θα διαμορφω­θούν οι πιθανές νέες συνεργασίες των ομίλων. Εμπειρότατη χρηματιστηριακή πηγή εκτιμά πως μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και των πρώτων έργων – ημερών της επόμενης κυβέρνησης θα φανεί κατά πόσον το «ελληνικό πείραμα» μπορεί να έχει επιτυχή συνέχεια. Όπως θα φανεί και ποι­ες από τις τράπεζες θα καταφέρουν να περά­σουν με πραγματικά ιδιωτικά μάνατζμεντ στην επόμενη ημέρα ή θα κρατικοποιηθούν κρατώ­ντας μια επίφαση «ιδιωτικότητας» μόνο σε επί­πεδο προσώπων.

 

Όλοι προετοιμάζονται

Πριν από τις εκλογές, παρ’ ότι η κινητι­κότητα στο τραπεζικό – επιχειρηματικό παρασκήνιο έχει «χτυπήσει κόκ­κινο» και οι επαφές συνεχίζονται… πυρετωδώς, δύσκολα θα υπάρξουν καθοριστικές τελικές ανακοινώσεις. Ωστόσο στα ενδότερα του κλάδου υπάρχει ένα… κοι­νό μυστικό για τις προετοιμασίες της επόμενης ημέρας. Αυτό αφορά τη μεθοδική δουλειά από την πλευρά της διοίκησης της Alpha για την κε­φαλαιακή ενίσχυση του ομίλου, την προσπά­θεια αναθέρμανσης του ειδυλλίου Eurobank – Εθνικής και τις διεργασίες μεταξύ των μετόχων της Πειραιώς.

Λόγω της πλήρους διακλάδωσης του τραπεζι­κού με τον επιχειρηματικό χώρο και τα ΜΜΕ, τα κάθε λογής συμφέροντα επανατοποθετούνται υποχρεωτικά εν όψει της «επόμενης ημέρας». Η σημασία και η συνδρομή του χρηματοπιστω­τικού τομέα είναι προφανής στη διαμόρφωση των γενικότερων συσχετισμών.

Θα πρέπει όμως να συνεκτιμηθεί και με τον ενεργότερο ρόλο που θα παίξουν στην Ελλάδα των επομένων ετών τα συμφέροντα των δανει­στών. Κάτι που αναπόφευκτα θα αποτυπωθεί και στις τράπεζες. Με δυο λόγια, ο έλεγχος του τραπεζικού συστήματος σε κάθε περίπτωση δεν θα περνά μόνο από ελληνικά χέρια…

Η πρόθεση των Γερμανών να δημιουργήσουν ένα χρηματοοικονομικό σχήμα – μοχλό χρημα­τοδότησης των επενδύσεων που θα γίνουν τα επόμενα χρόνια έχει εκφραστεί ρητά αρκε­τές φορές. Το ότι σε αυτήν τη συγκυρία έχουν διενεργηθεί οι έλεγχοι από την BlackRock Solutions (με τη συνδρομή της Ernst & Young), ενώ το ΤΧΣ θα κληθεί να παίξει πρωτεύοντα ρό­λο, αναμφίβολα θα αφήσουν το στίγμα τους στις εξελίξεις.

 

Τα πρόσωπα…

Οι εξελίξεις φαίνεται πως επιταχύνθηκαν με αφορμή το τυπικό τέλος της συμφωνίας Alpha – Eurobank. Τις αμέσως επόμενες ημέ­ρες στο παρασκήνιο επανήλθαν γνωστά αλ­λά και νεότερα σενάρια και φήμες. Από την πλευρά της Alpha τα επόμενα βήματα ήταν ορατά εδώ και αρκετές εβδομάδες, με την τράπεζα να αποφασίζει να πάρει τα πράγμα­τα στα χέρια της. Με δεδομένες τις μεγαλύ­τερες του αναμενόμενου ζημιές της Eurobank και ισχυρή τη «φιλία» του Κατάρ, τα πράγματα ήταν πιο εύκολα για τον Γιάννη Κωστόπουλο και τους συνεργάτες του.

Από την πλευρά τους γίνονται προσεκτικά βή­ματα ώστε να θωρακιστεί επαρκώς ο όμιλος χω­ρίς να υποστούν σημαντικές ζημιές οι υφιστά­μενοι μέτοχοι. Σε αυτό το πλαίσιο φέρεται να εντάσσονται οι επαφές με την European Ban k of Reconstructi on & Development (EBRD) σχε­τικά με το ενδεχόμενο μετοχικής συμμετοχής θυγατρικής της ξένης τράπεζας στο κεφάλαιο του δικτύου διεθνών αγορών της Alpha.

Παράλληλα ο πρόεδρος του ομίλου φέρεται να βρίσκεται πολύ κοντά στην εξασφάλιση της ενεργότερης (κεφαλαιακής) συμμετοχής των Αράβων (κατά πάσα πιθανότητα του Κατάρ) στην επικείμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Στο στρατηγείο της Eurobank φαίνεται πως τις τελευταίες εβδομάδες εξέταζαν εναλλα­κτικά σενάρια. Σύμφωνα με ένα από αυτά, το επίκεντρο των διαβουλεύσεων βρίσκεται στο λονδρέζικο Citi, με λίγο έως πολύ γνωστά ονόματα να κυκλοφορούν στα τραπεζικά γραφεία. Το χιλιοπαιγμένο ειδύλλιο Εθνικής – Eurobank φαίνεται πως ήταν από τα πρώτα που ξαναζε-στάθηκαν προκειμένου να επανέλθουν στο… τραπέζι. Βέβαια έχουν αλλάξει τα πρόσωπα.

♦ Το όνομα του πρώην προέ­δρου και διευθύνοντος συμβού­λου Τάκη Αράπογλου ακούστηκε να εμπλέκεται επικουρικά στη σχετική προσπάθεια.

♦ Το ίδιο συνέβη και με το όνομα του νυν διευθύνοντος συμβούλου της ΕΤΕ Απόστο­λου Ταμβακάκη, ο οποίος φέ­ρεται να επισκέφθηκε το Λον­δίνο.

♦ Άλλες πηγές έκαναν λόγο για συμμετοχή τού (γνωστού από την αλογοσκουφική περίοδο) Χρή­στου Μεγάλου. Ο Μεγάλου, υπεύθυνος ΝΑ. Ευρώπης της Credit Suisse, ο οποίος διατη­ρεί καλές σχέσεις και με τον Νότη Μηταράκη (από την εποχή του 2009, όταν προέδρευε στο Δ.Σ. της Ένωσης Ελλήνων Τραπεζιτών Μ. Βρε­τανίας, και ο Μηταράκης – τότε στη Fidelity – είχε τη θέση του αντιπροέδρου), κουμπάρος του Λάμπρου Παπα κωνσταντίνο υ (της παλιάς Π&Κ), προσωπικός φίλος του Αράπoγλου, λέγε­ται πως συνέβαλε στη συμφωνία εξαγοράς της Finansbank.

Καλά ενημερωμένη πηγή στη Ν.Δ. (που υπο­στηρίζει πως μάλλον γι’ αυτό το θέμα – της Εθνικής – ο Νίκος Νανόπουλος έχει επισκεφθεί και ενημερώσει σχετικά τον Αντώνη Σαμαρά) εκτιμά πως μία συμφωνία Εθνικής – Eurobank πολύ δύσκολα μπορεί να κλείσει κατά την προ­εκλογική περίοδο.

Πάντως η ίδια πηγή εκτιμά πως, εάν όντως γίνει κάτι, θα φέρει τις υπογραφές και το ειδι­κό βάρος της επόμενης διοίκησης της Εθνικής. Γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία και η αλλαγή των προσώπων που θα διαδραματίσουν ρόλο – δη­λαδή θα αναλάβουν τα κουμάντα – στο νέο τρα­πεζικό σκηνικό. Ως προς αυτό δεν θα πρέπει να διαφεύγει την προσοχή μας πως αποτελεί κοινή εκτίμηση ότι ο Βασίλης Ράπανος (πρόεδρος της ΕΤΕ) βρίσκεται πολύ ψηλά στην προτίμηση όχι μόνο του νυν πρωθυπουργού, αλλά και του αρ­χηγού της Ν.Δ.

 

…Και τα πράγματα

Σε τεχνικό επίπεδο συνεχίζονται οι επαφές τραπεζιτών – ΤτΕ για να βρεθεί το μπουγιουρντί που θα πληρώσει η κάθε τράπεζα από το κού­ρεμα των ομολόγων και τις επισφάλειες που προκύπτουν από τους ελέγχους της BlackRock και τα σενάρια για την εξέλιξη της ελληνικής οι­κονομίας.

Ως γνωστόν, το συνολικό πακέτο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών φτάνει τα 50 δισ. ευρώ. Ωστόσο από τη διαδικασία και την εφαρμογή της θα εξαρτηθεί και το ποιες τράπεζες θα καταλήξουν στην αγκάλη του Δη­μοσίου, μια και, αν οι όροι της ανακεφαλαιο-ποίησης δεν είναι ελκυστικοί για τους μετό­χους και τους ιδιώτες επενδυτές, τότε το κρά­τος θα πρέπει να καλύψει μόνο του τα κεφά­λαια αυτά. Θεωρητικά τα κεφάλαια αυτά είναι εξασφαλισμένα από τα πακέτα βοήθειας της Ε.Ε. και του ΔΝΤ και θα δοθούν στις τράπεζες μέσω του ΤΧΣ.

Έτσι, όπως προβλέπεται και στον νόμο για την ανακεφαλαιοποίηση, το Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ θα μπει στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπε­ζών με κοινές μετοχές που θα έχουν αναστολή ψήφου για πέντε χρόνια. Εφόσον οι μέτοχοι, παλαι-οί ή νέοι, συμμετέχουν με ποσοστό τουλάχιστον 10%, θα μπορούν να διατηρήσουν τον έλεγ­χο της τράπεζας. Σε αντίθετη περίπτωση ο έλεγχος θα περνά στο Δημόσιο.

Βέβαια, στόχος της ανακεφαλαιοποίησης δεν είναι η κρατικοποίηση και αυτό αποτελεί τη βάση των κινήτρων του κρά­τους προς τους μετόχους των τραπεζών. Αυτό, όμως, δεν απέτρεψε τον σύμ­βουλο του πρωθυπουργού Γκίκα Χαρδούβελη από το να ση­μειώσει ότι οι τράπεζες θα κρατικοποιηθούν… Με μία διαφορά: ότι οι πο­λιτικοί δεν θα τις μετατρέψουν σε προβλημα­τικές επιχειρήσεις, καθώς δεν θα ασχολούνται με τις καθημερινές αποφάσεις.

 

Στόχος να μειώσουν τις απώλειες

Στις διαβουλεύσεις των τελευταίων ημερών για την κατάρτιση του νέου νόμου για το Τα­μείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, οι διοι­κήσεις των τραπεζών παρουσιάστηκαν με κοι­νή γραμμή. Μεταξύ άλλων ζητούν να δοθούν ισχυρά κίνητρα στους παλαιούς μετόχους και ως προς το σκέλος της συμμετοχής τους αλλά και ως προς τις μελλοντικές αγορές που θα μπο­ρούσαν να πραγματοποιήσουν.

Παράλληλα ζητούν να υπάρξει μεγαλύτε­ρη συμμετοχή στα λεγόμενα CoCo’s, που εί­ναι «φιλικά» για τους υφιστάμενους μετόχους καθώς δεν οδηγούν αναγκαστικά στην εκπα-ραθύρωσή τους, το λεγόμενο dilution. Οι ανα­γνώστες του «Π» θα θυμούνται την προ μηνός αναφορά στα CoCo’s (Contingent Convertible Capital), τα οποία επιτρέπουν μια… ευέλικτη αύξηση κεφαλαίου.

Τα κεφάλαια αυτά υπό προϋποθέσεις μετα­τρέπονται σε κοινές μετοχές και έτσι το Δημό­σιο εισπράττει τόκο για τα κεφάλαια που έχει δανείσει στις τράπεζες και στη λήξη τους, αν δεν τα επιστρέψουν, μετατρέπονται σε κοινές μετοχές.

Ακόμη οι τραπεζίτες επιθυμούν στον νόμο για το ΤΧΣ να υπάρχει ειδική μέριμνα ώστε και μια τράπεζα να έχει τη δυνατότητα επαναγοράς με­τοχών από το ΤΧΣ.

Εάν όλα αυτά γίνουν, υπάρχουν μεγάλες πι­θανότητες γι’ αυτούς να πετύχουν τους στόχους τους και προφανώς, αν αυτό συμβεί, θα πρόκει­ται για σημαντικό μετριασμό των απωλειών που θα καταγράψουν από το PSI και την Blackrock.

Πάντως ένα κεντρικό θέμα για το κράτος εί­ναι ποιοι θα βάλουν τα κεφάλαια και πρακτικά ποιοι θα ασκήσουν τον έλεγχο των τραπεζών στην πενταετία. Διότι, με την αποτίμηση των τραπεζών σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, ένας επενδυτής μπορεί να βάλει ελάχιστα χρήματα και να αποκτήσει δυσανάλογα δικαιώματα.

Για παράδειγμα, στην ΕΤΕ, στο σενάριο που μπορεί να χρειαστούν 5 δισ. ευρώ σε κεφά­λαια, ένας επενδυτής με 500 εκατ. μπορεί να αποσπάσει τον έλεγχο της τράπεζας και πρακτι­κά την κυριαρχία σε ένα ενεργητικό της τάξης των 75 δισ. ευρώ…