Mίζες, δώρα και μπαξίσια. Οι λαμογιές στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια έχουν γίνει συνήθεια.

Κι όπως θα διαπιστώσουμε στη συνέχεια δεν είναι ούτε μια, ούτε δυο φορές τα τελευταία 30 χρόνια που έχουμε βρεθεί θεατές στο ίδιο σκηνικό. Το αντίθετο. Συμβαίνει κατά κόρον. Τόσο πολύ, που μοιάζει πλέον με… συνήθεια.

Το τελευταίο διάστημα οσμές περίεργων υποθέσεων σκάνε από παντού. Ο Κάντας «ξέρασε» ξαφνικά για τα εξοπλιστικά και «φρέσκαρε» παλιές υποθέσεις, όμως άνοιξε παράλληλα και νέα κεφάλαια σ’ αυτή την ιστορία δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, που αγγίζει κυρίως τη διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ 1996-2004.

Ταυτόχρονα, όλη η Ελλάδα ασχολείται με τις πινακίδες και τον «ξενώνα» του πρώην υπουργού της Ν.Δ. Μιχάλη Λιάπη, αλλά και το περιβόητο βίντεο του προέδρου στο νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού Χάρη Τομπούλογλου όταν η κάμερα τον «έπιασε» να βάζει στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του τον φάκελο με τη μίζα ύψους 25.000 ευρώ.

Και μπορεί αυτές οι υποθέσεις να αφορούν «καμένα» στελέχη του «παλιού» ΠΑΣΟΚ και της «παλιάς» Ν.Δ., όμως η συγκυβέρνηση της «σημερινής» Νέας Δημοκρατίας και του «τωρινού» ΠΑΣΟΚ ήδη ταλαιπωρείται εδώ κι ενάμιση χρόνο από την κραυγαλέα υπόθεση Λαγκάρντ, που συγκλόνισε το πανελλήνιο και παραμένει σημείο αναφοράς. Με τη λίστα στην αρχή να… αγνοείται με προκλητικούς για τον κοινό νου χειρισμούς και δικαιολογίες, αλλά ακόμα κι όταν εντοπίστηκε να μην έχει αποφέρει αποτελέσματα και κέρδη στο δημόσιο ταμείο.

Bαριές απώλειες

Φυσικά, η μνημονιακή πολιτική έτσι όπως εκφράστηκε από το 2010 μέχρι σήμερα αρχικά από την κυβέρνηση Παπανδρέου και στη συνέχεια από την κυβέρνηση Σαμαρά – με διάφορους ενδιάμεσους συνδυασμούς, «πατερίτσες» και πατέντες παραμονής στην εξουσία – αποτελεί από μόνη της ένα σκάνδαλο, με την έννοια ότι οδηγήθηκε μέσα σε μόλις 3,5 χρόνια σε φτωχοποίηση ένας ολόκληρος λαός. Κάτι που δεν έχει συμβεί ούτε σε περιόδους πολέμου. Και που, φυσικά, ήδη το πλήρωσε το ΠΑΣΟΚ με την κατεδάφιση των ποσοστών του στις «διπλές» εκλογές του 2012.

Τα σκάνδαλα, λοιπόν, δεν διαμορφώνουν απλώς κλίμα, αλλά όταν κορυφώνονται σε ένταση και συχνότητα παρατηρείται συχνά – πυκνά εκλογικός οργασμός. Κάτι που όταν έρθει η ώρα της κάλπης έχει σαν συνέπεια είτε τις βαριές απώλειες στα ποσοστά του κυβερνώντος κόμματος είτε την πτώση του.

Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι στις περισσότερες εκλογές που έχουν γίνει στη διάρκεια της μεταπολίτευσης το κεντρικό σύνθημα ήταν για την κάθαρση, για το τέλος της διαφθοράς, της διαπλοκής, των νταβατζήδων κ.λπ.

Συνηθισμένες ιστορίες

Η περίοδος της σκληροπυρηνικής σκανδαλολογίας φαίνεται να ξεκινά από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και πιο συγκεκριμένα από το άνοιγμα της υπόθεσης Κοσκωτά στα τέλη του 1987, όταν κι έγινε το κραχ, «ηλεκτρίζοντας» στον μέγιστο βαθμό την κοινωνική ζωή του τόπου και καπελώνοντας τις πολιτικές εξελίξεις ουσιαστικά για την επόμενη εξαετία.

Η τηλεοπτική εικόνα του κάθιδρου «Τάμπυ» να καταθέτει στο δικαστήριο προκειμένου να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, τα λεφτά στις κούτες με τα «Πάμπερς», ο ασθενής κι αποκαμωμένος Ανδρέας Παπανδρέου, το όργιο κοριών και αποκαλυπτικών κασετών που κυκλοφορούσαν ακόμα και στην Ομόνοια, οι κυβερνήσεις που ανεβοκατέβαιναν, οι διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, το ειδικό δικαστήριο, η έξαρση των τρομοκρατικών χτυπημάτων από την 17Ν, σημάδεψαν την ελληνική πραγματικότητα μέχρι και το 1993. Στην πρώτη, ουσιαστικά, τόσο βαθιά κρίση θεσμών που βίωνε η ελληνική πολιτική σκηνή από τη χούντα και ύστερα.

Το ΠΑΣΟΚ είχε δει να μειώνονται ελάχιστα τα ποσοστά του από το 1981 με το εντυπωσιακό 48,1% μέχρι το 1985 με το πολύ δυνατό 45,8%. Από το 1986, όμως, άρχισε να παρουσιάζει πτώση, η οποία μετατράπηκε σε λαίλαπα με την εκρηκτική διάσταση του σκανδάλου Κοσκωτά.

Στις εκλογές του Ιουνίου 1989 το «εξασθενημένο» ΠΑΣΟΚ καταποντίζεται στο 39,1%, με τη Ν.Δ. να φτάνει στο 44,3%, αλλά δίχως να πείθει τόσο όσο χρειαζόταν για να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία.

Οι δυο επόμενες «κολλητές» και πρόωρες εκλογικές αναμετρήσεις του 1989 και του 1990 επιβεβαίωσαν την πολιτική αστάθεια και σύγχυση, την ίδια στιγμή που ο σάλος για τα εν εξελίξει σκάνδαλα είχε γίνει καθημερινότητα. Με το ΠΑΣΟΚ εν τέλει να επανακάμπτει τον Οκτώβριο του 1993, ξανά σε πρόωρες κάλπες μετά την ανατροπή της κυβέρνησης Μητσοτάκη, εκτινασσόμενο στο 46,9%, με τον Παπανδρέου να παίρνει τη ρεβάνς της ζωής του, έχοντας στο μεταξύ αθωωθεί στο ειδικό δικαστήριο το 1992.

Εύθραυστο τοπίο

Το πολιτικό τοπίο, όμως, είχε ήδη γίνει ιδιαίτερα εύθραυστο πια, εκλογική ρευστότητα που καταγράφηκε στις πολύ κοντινές ευρωεκλογές του Ιουνίου 1994, όταν η πιο «χαλαρή» ψήφος έστειλε το ΠΑΣΟΚ στο 37,7% και τη Ν.Δ. στο 32,9%!
Η επιδεινούμενη κατάσταση της υγείας του Ανδρέα Παπανδρέου είχε ως συνέπεια να αλλάξει η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και να περάσει στα χέρια του «εκσυγχρονιστή» Κώστα Σημίτη στις 18.1.1996, αφού επικράτησε στις εσωκομματικές εκλογές του Άκη Τσοχατζόπουλου.

Πριν, όμως, περάσουν καν δύο εβδομάδες, ο Σημίτης βρέθηκε αντιμέτωπος με την πρόκληση της διαχείρισης της κρίσης των Ιμίων. Οι χειρισμοί του θα τον στοιχειώσουν σε όλη του τη θητεία, όπως και το οδυνηρό για την αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού «ευχαριστώ την κυβέρνηση των ΗΠΑ για την πρωτοβουλία και τη βοήθειά τους» που ακούστηκε την 1.2.1996 από το βήμα της ελληνικής Βουλής.
Τον Σεπτέμβριο του 1996 η φόρα του Σημίτη έχει κοπεί αρκετά, με το 41,4% να δίνει αυτοδυναμία στο ΠΑΣΟΚ, αλλά με τον Μιλτιάδη Έβερτ να θεωρείται έτσι κι αλλιώς εύκολος αντίπαλος (38,1%).

Το 2000 η κυβέρνηση Σημίτη είχε να σηκώσει μεγαλύτερα βαρίδια στις πλάτες της. Τα γεγονότα του 1999, με το κάζο της παράδοσης Οτζαλάν στα χέρια των διωκτών του και, κυρίως, το «ατιμώρητο» – μετά και τις πρόσφατες αποφάσεις – σκάνδαλο του χρηματιστηρίου, που οδηγεί σε οικονομικό Βατερλό κόσμο και κοσμάκη. Ο γενικός δείκτης από τις 5.535 μονάδες βυθίστηκε στις 3.398 μέσα σε λίγους μήνες, με το «αίμα» των μικροεπενδυτών να χύνεται για μέρες στα σκαλοπάτια της Σοφοκλέους, τη στιγμή που κάποιοι πλούτιζαν.

Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης είναι εμφανής και οι συνθήκες δημιουργούν ντέρμπι. Στο θρίλερ της κάλπης τον Απρίλιο, το ΠΑΣΟΚ κερδίζει στο νήμα μόλις με διαφορά 70.000 ψήφων (43,7 έναντι 42,7 της Ν.Δ.).

Αλλαγή φρουράς

Τον Φεβρουάριο του 2004 ο προνοητικός Σημίτης παραδίδει τα κλειδιά του ΠΑΣΟΚ στον Γιώργο Παπανδρέου για να χάσει αυτός στις εκλογές του Μαρτίου. Και ήταν αναμενόμενη η ήττα. Ακόμα και παραμονές των εκλογών γινόταν χαμός. Βούιζε όλη η Ελλάδα από τα τέλη Ιανουαρίου για τη φωτογραφική τροπολογία του Πόρτο Καρράς. Δεν ήταν, όμως, μόνο αυτά…

Η ατμόσφαιρα είχε φορτιστεί όλο το προηγούμενο διάστημα με τον Κώστα Καραμανλή να κάνει σημαία τον πόλεμο κατά της διαπλοκής και των νταβατζήδων, ανεβάζοντας κατακόρυφα τους τόνους με κάθε ευκαιρία.

Στις 23 Οκτωβρίου 2003, για παράδειγμα, η Ν.Δ. εξαπέλυσε ενορχηστρωμένη επίθεση στην κυβέρνηση για την αγορά 170 τανκς Λέοπαρντ. Στον Τύπο της εποχής διαβάζουμε ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης «έφτασε μέχρι του σημείου να υποστηρίζει – χωρίς ωστόσο να προσκομίσει οποιοδήποτε στοιχείο – ότι στελέχη του κυβερνώντος κόμματος πήραν μίζες 60 εκατομμυρίων ευρώ, με το ΠΑΣΟΚ να κάνει λόγο για συκοφαντίες και τη Ν.Δ. να απαντάει μέσω Σπήλιου Σπηλιωτόπουλου ότι γίνεται απόπειρα συγκάλυψης κι αιωρείται η συνενοχή της κυβέρνησης».

Παρεμπιπτόντως, αυτές τις μέρες γνωστοποιήθηκε από το «Spiegel» ότι η εισαγγελία του Μονάχου ξεκινά προκαταρκτική εξέταση για πιθανές δωροδοκίες στην αγορά 170 αρμάτων μάχης τύπου Λέοπαρντ από την Ελλάδα στις αρχές του 2000.

Στις εκλογές του 2004 η Ν.Δ. επικρατεί με 45,3% και το ΠΑΣΟΚ πέφτει στο 40,5%, χάνοντας 40 έδρες σε σχέση με το 2000.

Γαλάζια σκάνδαλα

Με το καλημέρα της διακυβέρνησής της η Ν.Δ. βρίσκεται κι αυτή μπροστά σε κυκεώνα σκανδάλων. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Τις παλινωδίες με τον βασικό μέτοχο; Το παραδικαστικό; Τις υποκλοπές του 2006; Τα δομημένα ομόλογα;

Στις 27.6.2007 η «Suddeutsche Zeitung» αποκαλύπτει συγκλονιστικά στοιχεία για την υπόθεση Siemens, που μέχρι τότε δεν είχαν δει το φως της δημοσιότητας: «Στην Ελλάδα η Siemens, χάρη στις άριστες διασυνδέσεις που έφταναν μέχρι την κυβέρνηση, ‘‘έκλεισε’’ πολλές δουλειές. Ένας πρώην κορυφαίος μάνατζερ της Siemens, ο Ράιχαρντ Σ., ανέφερε πολλές λεπτομέρειες στη μεγάλη έρευνα που έκαναν οι αρχές. Κατέθεσε πως ο τότε διευθυντής της Siemens.com στην Ελλάδα ενημέρωσε εσωτερικά ότι δωροδόκησε τέσσερα υπουργεία για να πάρει την παραγγελία της Ολυμπιάδας, δίνοντας περίπου 10 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του, η Siemens στήριξε οικονομικά και τα δύο μεγάλα κόμματα για να έχει διασφαλισμένη πάντα την εύνοια της εκάστοτε κυβέρνησης».

Μέσα στον Δεκαπενταύγουστο – και συγκεκριμένα στις 17.8 – ο Καραμανλής, βλέποντας την κυβέρνηση να παραπαίει, προκηρύσσει πρόωρες εκλογές με πρόσχημα τον… προϋπολογισμό του 2008 και δήθεν μεταρρυθμίσεις. Την προεκλογική περίοδο καίγεται η Ελλάδα από άκρη σε άκρη με τις φωτιές του… στρατηγού άνεμου να κοστίζουν τη ζωή σε 67 ανθρώπους.

Η Νέα Δημοκρατία σημειώνει απώλειες στις εκλογές του Σεπτεμβρίου κερδίζοντας στο τσακ με 41,8% και 152 έδρες (38,1% το ΠΑΣΟΚ, με τον Γιώργο Παπανδρέου να επικρατεί λίγο αργότερα στις εσωκομματικές εκλογές στην αναμέτρηση με τον Βενιζέλο).

Αποσύνθεση

Την επόμενη διετία η κυβέρνηση της Ν.Δ. αποσυντίθεται. Ο υπέρογκος δανεισμός ξετινάζει την οικονομία, δίνοντας το τελειωτικό χτύπημα για την επερχόμενη προσφυγή στο ΔΝΤ. Την ίδια στιγμή έρχεται για μήνες στο επίκεντρο το σκάνδαλο Siemens, το οποίο μονοπωλεί την επικαιρότητα, δίχως ωστόσο να βρεθούν ποτέ οι μίζες και να πληρώσουν οι υπεύθυνοι. Ως είθισται, άλλωστε, στην Ελλάδα με τόσους μετρ του κουκουλώματος διαχρονικά… Στο μεταξύ, σκάει και το σκάνδαλο με το Βατοπαίδι, που προκαλεί σεισμό.

Ο Καραμανλής, γνωρίζοντας πια ότι δεν μπορεί να σταθεί ούτε λεπτό παραπάνω και με την οικονομία γκρογκί στο καναβάτσο, κάνει ξανά πρόωρες εκλογές, έχοντας επίγνωση της κατάρρευσης των ποσοστών του.

Στην προεκλογική περίοδο, κι ενώ τα δύο κόμματα εξουσίας – που μετέπειτα θα αλληλοστηρίζονταν διαρκώς – παραμυθιάζουν ότι υπάρχει αύριο για την οικονομία, ο Γιώργος Παπανδρέου έχει μετατραπεί σε ακλόνητο φαβορί. Έχοντας παραλάβει το δαχτυλίδι το 2004 από τον Σημίτη είναι έτοιμος να πάρει στα χέρια του αυτή τη φορά την απασφαλισμένη χειροβομβίδα από τον Καραμανλή. Από τον ενθουσιασμό του, μάλιστα, δηλώνει «Λεφτά υπάρχουν». Δυο λέξεις που θα τον… κυνηγάνε επ’ άπειρον.
Το ΠΑΣΟΚ θριαμβεύει με 43,9% και η Ν.Δ., υπό τη σκιά σκανδάλων κι ελλείμματος, συντρίβεται με 33,4%. Η συνέχεια είναι γνωστή και πρόσφατη. Η μνημονιακή πολιτική στέλνει τον Παπανδρέου σε πρόωρη πολιτική συνταξιοδότηση και σβήνει το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου από τον χάρτη, με το 12,2% του 2012 να φαντάζει έπειτα από μόλις ενάμιση χρόνο απλησίαστο!

Όσο για τη Ν.Δ. του Σαμαρά; Προετοιμάζεται ψυχολογικά για τα νέα ιστορικά χαμηλά ρεκόρ, που θα είναι το τίμημα των ατέλειωτων μέτρων. Το σχεδόν 30% των τελευταίων εκλογών δεν το ξαναβλέπει ούτε στον ύπνο του ο πρωθυπουργός. Δίχως συμμαχίες και με το καράβι να εγκαταλείπεται ακόμα κι από «δικούς του», το ήδη πετσοκομμένο ποσοστό πριονίζεται καθημερινά. Φτώχεια, ανεργία, σκάνδαλα φέρνουν όλο και πιο κοντά τις πρόωρες κάλπες. Πόσο να τις φρενάρει ένα τόσο δα πλεόνασμα;…