Βαν Γκογκ, Φράνσις Μπέικον, Μοντιλιάνι, Ντάμιεν Χιρστ, Ντορέ και πολύ παλιές κινέζικες πορσελάνες: τα «αστέρια» της φουάρ του Μάαστριχτ 

Τέχνη για λίγους

Βαν Γκογκ, Φράνσις Μπέικον, Μοντιλιάνι, Ντάμιεν Χιρστ, Ντορέ και πολύ παλιές κινέζικες πορσελάνες: τα «αστέρια» της φουάρ του Μάαστριχτ στην ολλανδική διοργάνωση όπου, εδώ και 25 χρόνια, συγκεντρώνονται κάθε Μάρτιο εκπρόσωποι των γνωστότερων οίκων δημοπρασιών, έμποροι, αντικέρ, καλλιτέχνες, ειδικοί σε 29 διαφορετικές κατηγορίες, οι οποίες αφορούν την αγορά έργων τέχνης, 300 περίπου επαγγελματίες για να πουλήσουν, να αγοράσουν, να διαμορφώσουν τάσεις, αλλά και να ενημερωθούν για τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα τους. Όλοι αυτοί φέτος έχουν λόγους να αισθάνονται αισιόδοξοι.
Σε αντίθεση με τις δυο προηγούμενες χρονιές, σύμφωνα με τους ειδήμονες, το 2013 ήταν μια από τις καλύτερες χρονιές για τους εμπόρους έργων τέχνης. Λιγότερο αισιόδοξοι και λίγο φοβισμένοι για το μέλλον είναι οι διευθυντές των μεγάλων μουσείων, κυρίως της Ευρώπης. Μέσα στη χρονιά δαπανήθηκε ένα αστρονομικό ποσό, το οποίο ξεπερνά τα δώδεκα δισεκατομμύρια δολάρια (αύξηση 13% από το 2012) για αγορά έργων τέχνης και η αξία πινάκων με διάσημες υπογραφές εκτοξεύτηκε τόσο ψηλά, που είναι δύσκολο, ειδικά μετά τις περικοπές που έγιναν στους προϋπολογισμούς των πολιτιστικών ιδρυμάτων της Ε.Ε., να ελπίζει κανείς πως ένα μουσείο μπορεί να δαπανήσει κάποιο ποσό για να πλουτίσει τις φροντισμένες και προσβάσιμες σε όλους συλλογές του.
Ανήσυχοι είναι και σύγχρονοι καλλιτέχνες, μια που οι συλλέκτες ξοδεύουν όλο και λιγότερα για δικά τους έργα. Παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση υπάρχουν πάντα άνθρωποι που δεν φείδονται χρημάτων για να εντυπωσιάσουν τους καλεσμένους τους με σπίτια στολισμένα με τους σημαντικότερους ζωγράφους όλων των εποχών. Εξαιτίας όμως της γενικότερης οικονομικής ανασφάλειας και αυτοί προτιμούν να επενδύουν σε «μπλου τσιπ», σίγουρες αξίες όπως οι μεγάλοι ζωγράφοι άλλων εποχών. Η Ελέιν Γουίν, π.χ., πρώην σύζυγος ενός ιδιοκτήτη πολλών αμερικανικών καζίνων, ξόδεψε 105 εκατομμύρια μόνο για ένα τρίπτυχο του Μπέικον.
Παρόμοια τύχη ελπίζεται πως θα έχουν και τα έργα των άλλων σπουδαίων ζωγράφων που εκτίθενται στο Μάαστριχτ. Πάμπλουτοι Αμερικανοί, όπως η συγκεκριμένη κυρία, είναι φέτος, για δεύτερη χρονιά έπειτα από μια περίοδο κυριαρχίας των Κινέζων, οι καλύτεροι αγοραστές. Μαζί τους και Άραβες πρίγκιπες και πριγκίπισσες, όπως η αδελφή του εμίρη του Κατάρ, η οποία θεωρείται η ισχυρότερη γυναίκα στον πλανήτη στο εμπόριο πινάκων και μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς της δαπάνησε ένα δισεκατομμύριο σε πίνακες και γλυπτά. Λίγο πιο κάτω από αυτούς, Κινέζοι και Βραζιλιάνοι, όπως και πέρυσι, αλλά και ολοένα και περισσότεροι Μεξικανοί, πολίτες «αναδυομένων οικονομιών», όπως λένε οι ειδικοί του Μάαστριχτ, και χωρών με «τις μεγαλύτερες οικονομικές ανισότητες», όπως λένε οι εκθέσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.

Μια στιγμή αισιοδοξίας
Με ένα φιλί σε μια άγνωστη ο Γκλεν ΜακΝτάφι, που πέθανε την περασμένη εβδομάδα σε ηλικία 85 χρόνων, έγινε διάσημος άθελά του. Ένα καλοκαιρινό πρωινό του 1945 πανευτυχής, μια και μόλις είχε μάθει πως ο πόλεμος είχε τελειώσει, φίλησε με πάθος, στη μέση του δρόμου, μια όμορφη νοσοκόμα. Ένας περαστικός φωτογράφος απαθανάτισε τη σκηνή και το «Life» έκανε την εικόνα εξώφυλλο. Η φωτογραφία αναδημοσιεύτηκε χιλιάδες φορές, αργότερα έγινε αντικείμενο καχυποψίας, ήταν ή δεν ήταν «στημένη» η σκηνή, μετά πολιτικώς ορθής ανοησίας, «πρόκειται για σεξουαλική παρενόχληση», και τώρα, με αφορμή τον θάνατο του ΜακΝτάφι, ξαναεμφανίστηκε στις εφημερίδες του κόσμου, ως αυτό που ήταν εξ αρχής, το σύμβολο μιας εποχής αισιοδοξίας.