Η καταλυτική πολιτική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ ρίχνει βαριά σκιά στην Κεντροαριστερά, με τα παλιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ να επιχειρούν να κλείσουν τον δρόμο στον Βενιζέλο και τη ΔΗΜΑΡ να σφάζεται για το αν πρέπει να γείρει προς αριστερά ή δεξιά. 

Η καταλυτική πολιτική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ ρίχνει βαριά σκιά στην Κεντροαριστερά, με τα παλιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ να επιχειρούν να κλείσουν τον δρόμο στον Βενιζέλο και τη ΔΗΜΑΡ να σφάζεται για το αν πρέπει να γείρει προς αριστερά ή δεξιά. Στην ίδια κατεύθυνση και στο ΠΑΣΟΚ διχάζονται αν πρέπει να αρχίσουν επαφές με τον ΣΥΡΙΖΑ ή να συντηρήσουν τη σημερινή απόλυτα εχθρική στάση τους.

Κάθε μέρα που περνάει όλο και περισσότερα (και παλαιότερα) στελέχη του ΠΑΣΟΚ αμφισβητούν την κατά Βενιζέλο ανάγνωση του αποτελέσματος και επιχειρούν να πείσουν ότι δεν ήταν η Ελιά που άντεξε – όσο άντεξε – στην πόλωση, αλλά το ΠΑΣΟΚ. Ουσιαστικά τα στελέχη αυτά, πάνω από τα συντρίμμια του κόμματος, επιχειρούν έστω και ετεροχρονισμένα να πάρουν ρεβάνς από τον Βενιζέλο, θεωρώντας ότι άρπαξε από τον Παπανδρέου το κόμμα εκμεταλλευόμενος τη σύγχυση που προκάλεσε η κρίση και τα έθεσε στο περιθώριο πριν καν το αντιληφθούν.

Είναι γεγονός ότι το εκλογικό αποτέλεσμα έπιασε πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ στον ύπνο, αφού δεν περίμεναν ότι ο Βενιζέλος θα άδραχνε την ευκαιρία το βράδυ των εκλογών να μετρήσει την εκλογική επίδοση με τις δημοσκοπήσεις, να εμφανίζεται ως «νικητής» και απόλυτος κυρίαρχος στην Κεντροαριστερά και να προαναγγέλλει ιδρυτικά συνέδρια, εκμεταλλευόμενος τις ηττοπαθείς και διαλυτικές τάσεις της ΔΗΜΑΡ. Είναι επίσης γεγονός ότι πολλά στελέχη του κόμματος, ενοχλημένα από τις αυτοσχεδιαστικές πιρουέτες του προέδρου και τον πλήρη παραγκωνισμό τους, έχουν αρχίσει να «συντονίζονται».

Τα παραδοσιακά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, όπως η Φώφη Γεννηματά, ο Κώστας Σκανδαλίδης και ο Δημήτρης Ρέππας, επιχειρούν – όπως λένε –  να αποτρέψουν τον Βενιζέλο από την πλήρη διάλυση του κόμματος, αλλά δεν συνειδητοποιούν ότι οι ίδιοι έχουν χάσει από τα αποδυτήρια, αφού ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, με τη δική τους αδυναμία να συνομιλήσουν μεταξύ τους και να συνεργαστούν, είχε ελεύθερο πεδίο στο περσινό συνέδριο να μοντάρει τον όποιο κομματικό μηχανισμό επάνω του.

Ελέγχει απόλυτα όλα τα όργανα – εκτός ίσως της Κ.Ο., όπου παίζουν ρόλο άλλες δυναμικές, προσωπικές προσλαμβάνουσες και εμπειρίες και μια σειρά άλλοι αστάθμητοι παράγοντες – και επίσης έχει τις πλάτες όλων όσοι συγκροτούν ή θέλουν να προσχωρήσουν στην Ελιά. Η Γεννηματά ξεκίνησε από τη μετεκλογική συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας μια δογματικού τύπου συζήτηση για τον πυρήνα του ΠΑΣΟΚ που ψήφισε και διαμόρφωσε το αποτέλεσμα του 8%, πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων το εγχείρημα της Ελιάς.

Στον αντίποδα ο Βενιζέλος που απώλεσε τέσσερις ολόκληρες μονάδες και εκατοντάδες χιλιάδες ψήφους, επιχειρεί να πείσει τους πάντες ότι όχι μόνο άντεξε ελέω Ελιάς, αλλά και κέρδισε λόγω του σχήματος.

Η υπουργός αναπληρώτρια Άμυνας ζήτησε ήδη από την Κυριακή τη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου, που συνήλθε την επομένη. Τόσο η Γεννηματά όσο και οι Μιχ. Χρυσοχοΐδης και Μιχ. Καρχιμάκης, αλλά και ο Ν. Ανδρουλάκης, διατύπωσαν με διαφορετική ένταση ο καθένας το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να συζητήσει με τον εαυτό του πριν απλωθεί στη συζήτηση με την Κεντροαριστερά.

Ο Βενιζέλος δεν έκρυψε τη σφοδρή ενόχλησή του για την αντιμετώπιση της πρότασής του και προφανώς δεν έκρυψε – ούτε κρύβει – τη βούλησή του να προχωρήσει με όσους θέλουν και ότι έχει αποφασίσει να τραβήξει μπροστά. Η πρόκληση λοιπόν είναι ανοιχτή και το ΠΑΣΟΚ είναι μπροστά στο ρίσκο να προχωρήσει σε έναν διάλογο με το ερώτημα ακόμα και της αυτοδιάλυσης, που θα σηματοδοτήσει και την περαιτέρω αποσυσπείρωση όσων διαφωνούν με την πορεία αυτή.

Ο Σκανδαλίδης έχει ήδη πετάξει το γάντι στον Βενιζέλο απειλώντας ακόμα και με αλλαγή ηγεσίας αν δεν συμβαδίζει με την πορεία του κόμματος, παραβλέποντας ωστόσο το γεγονός ότι στην παρούσα φάση δεν υπάρχει περιθώριο αμφισβήτησής του. Μάλιστα στον Σκανδαλίδη ανέλαβε να απαντήσει ο Οδ. Κωνσταντινόπουλος, ο οποίος κατηγόρησε τα μεγαλοστελέχη που ασκούν κριτική ότι κάνουν πολιτική από τις τηλεοράσεις, ενώ δεν συμμετείχαν στην προεκλογική εκστρατεία της Ελιάς.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης, που ενδιαφέρεται για τον πρώτο ρόλο την επόμενη μέρα, φαίνεται να διαφωνεί με τη διάλυση του ΠΑΣΟΚ και να ενώνει τη φωνή του με κάποια από τα λεγόμενα ιστορικά στελέχη, τα οποία επιμένουν να είναι το κόμμα που θα αποτελέσει τον κορμό της Κεντροαριστεράς. Ωστόσο διαφωνεί με όσους λένε και γράφουν πως θα πρέπει το ΠΑΣΟΚ να επιδιώξει άνοιγμα προς τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί από τη θέση του γραμματέα μέχρι να ολοκληρωθούν τον Οκτώβριο οι διαδικασίες του συνεδρίου, στέλνοντας έτσι μήνυμα στον Βενιζέλο ότι θα πρέπει να συνεργαστεί μαζί του στην πορεία για την Κεντροαριστερά.

Τα στεγανά

Γενικά στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ τα «στρατόπεδα» έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται: Κώστας Σκανδαλίδης, Φώφη Γεννηματά, Δημήτρης Ρέππας, Μιχάλης Καρχιμάκης, Νίκος Ανδρουλάκης, Φίλιππος Σαχινίδης, Θάνος Μωραΐτης κ.ά. εκτιμούν ότι το ΠΑΣΟΚ είναι η ζωντανή ιστορία του τόπου και δεν πρέπει να ξεπεραστεί στην πορεία για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς.

Στενοί συνεργάτες του Βενιζέλου, όπως οι Γιάννης Μανιάτης, Λεων. Γρηγοράκος, Παναγιώτης Ρήγας, Πάρις Κουκουλόπουλος, Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, Εύη Χριστοφιλοπούλου, Χρήστος Πρωτόπαπας, Κυριάκος Πιερρακάκης κ.ά. βλέπουν το μέλλον της Δημοκρατικής Παράταξης απολύτως ενιαίο, «ξεπερνώντας» τα στεγανά της Χαριλάου Τρικούπη. Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ότι την αυτοδιάλυση του ΠΑΣΟΚ θα χαιρέτιζαν με ευχαρίστηση και αποστασιοποιημένα στελέχη του κόμματος, όπως ο Γ. Φλωρίδης και η Άννα Διαμαντοπούλου, που θεωρούν ότι η αυτοδιάλυση όλων των υπαρχόντων κομμάτων και κινήσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επανεκκίνηση της Κεντροαριστεράς.

Και στο βάθος ο ΣΥΡΙΖΑ

Ωστόσο αυτό που αναδεικνύεται σε επίδικο ζήτημα είναι το θέμα της συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, που εισηγείται ο Κ. Σκανδαλίδης και υποστήριξε δημόσια και ο Δημήτρης Ρέππας.

Ο πρώην υπουργός, παρότι εντός – εκτός ΠΑΣΟΚ, σε πρόσφατη παρέμβασή του επέμεινε στον ρόλο του κόμματος και σημείωσε ότι η Κεντροαριστερά θα πρέπει να έχει προοδευτική κατεύθυνση, να αφουγκραστεί την αγωνία της κοινωνίας και να ανοίξει έναν διάλογο με τον ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνοντας ότι μπορεί το ΠΑΣΟΚ να μην ξεχνά τη στάση του κόμματος απέναντί του, αλλά οφείλει να ανοίξει παράθυρο διαλόγου και να κλείσει την όποια προοπτική νέας μετεκλογικής συνεργασίας με τη Νέα Δημοκρατία.

Μέσα στο τουρλουμπούκι αυτό και ενώ παλιές φωτιές αναζωπυρώνονται στο παρασκήνιο, συνεργάτες του Βενιζέλου έχουν ξαμοληθεί προκειμένου να ρίξουν γέφυρες με τον Γιώργο Παπανδρέου και τους περί αυτών. Ωστόσο ο αγώνας προς το παρόν έχει αποβεί άγονος, αφού δεν δίδεται κανένα εχέγγυο ότι ο Βενιζέλος θα εισέλθει σε έναν εσωκομματικό διάλογο ουσίας προκειμένου να βρεθεί ένας κοινός τόπος με ποιες διαδικασίες και ποιος θα είναι ο ρόλος του ΠΑΣΟΚ στο πλαίσιο της Κεντροαριστεράς.

Ο Παύλος Γερουλάνος, συνομιλητής και στενός συνεργάτης του ΓΑΠ, σε πρόσφατο άρθρο του επιτιμά το ΠΑΣΟΚ γιατί δεν μιλάει για τον Σοσιαλισμό και υπαινίσσεται ότι το ζήτημα δεν είναι γεωγραφικό και τεχνικό, αλλά πολιτικό, ότι δηλαδή το κόμμα έχει μπει σε έναν ατέρμονο διάλογο για τις συνεργασίες χωρίς να έχει ξεκάθαρη πολιτική φυσιογνωμία και κατεύθυνση. Γενικά είναι διάχυτη η αίσθηση ότι ο Βενιζέλος και η ηγετική του ομάδα έστρεψαν το κόμμα σε μια απολίτικη κεντρώα κατεύθυνση, την οποία αδυνατεί να παρακολουθήσει η λεηλατημένη από τα μνημόνια κοινωνία.

Ο Βενιζέλος παρακολουθεί τη δημόσια συζήτηση που ξεκίνησε χωρίς να παρεμβαίνει καθημερινά, ομνύει στο όνομα της Κεντροαριστεράς από ισότιμη βάση χωρίς ηγεμονισμούς, αλλά με το καλημέρα σας διατύπωσε και τη διαδικασία συγκρότησής της μέσα από ένα συνέδριο που θα διεξαχθεί τον Σεπτέμβριο. Η βιασύνη του ήταν τέτοια, που δεν περίμενε καν τις εξελίξεις στη ΔΗΜΑΡ, με αποτέλεσμα να εισπράξει άρνηση τόσο από το υπό κατάρρευση κόμμα, όσο και από το Ποτάμι.

Το «Ποτάμι» που… αντιστέκεται;

Όσον αφορά τις πρώτες αντιδράσεις της πρότασης Βενιζέλου, από το Ποτάμι, που βρίσκεται σε προσυνεδριακή διαδικασία, βγήκαν και είπαν ότι δεν μιλούν με γερασμένα και φθαρμένα κόμματα, αλλά στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν ότι ακόμα βρίσκονται σε μια φάση μετεκλογικής αμηχανίας και μόλις ωριμάσουν λίγο οι συνθήκες θα μπουν σε διαδικασία διαλόγου. Κι αυτό γιατί υποτίθεται ότι είναι και το νέο στοιχείο που φέρουν, δηλαδή την ανάγκη εθνικής συνεννόησης, διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων.

Πάντως, όπως είναι τώρα τα πράγματα μάλλον είναι πολύ αδύναμο το σενάριο να πειστεί το Ποτάμι να μπει σε ένα κεντροαριστερό σχήμα πριν από εθνικές εκλογές. Το πιθανότερο, όπως εκτιμούν έμπειρα πολιτικά στελέχη, είναι να επιχειρήσει αυτόνομη παρουσία και καταγραφή στις εθνικές κάλπες και μάλιστα θα εμφανίζεται ανταγωνιστικά απέναντι στο ΠΑΣΟΚ ή το όποιο κεντροαριστερό σχήμα προκύψει.
Έμπειρα πολιτικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ επισημαίνουν ότι, όπως αποδείχτηκε και από τους Ανεξάρτητους Έλληνες, κόμματα που δημιουργούνται μέσα στη δίνη της κρίσης και έχουν επιτυχία, έχουν στους κόλπους του ένα ετερόκλητο ιδεολογικά πολιτικό προσωπικό. Ο Θεοδωράκης, λοιπόν, δεν μπορεί στην παρούσα φάση να επιχειρήσει διάλογο με το ΠΑΣΟΚ, γιατί κινδυνεύει να προκαλέσει σοβαρές εσωτερικές αναταράξεις, παρότι και όσοι έσπευσαν να τον πλαισιώσουν και οι θέσεις που έχει ώς τώρα διατυπώσει δεν απέχουν από την Κεντροαριστερά.

Η ΔΗΜΑΡ και οι δύο δρόμοι
 
Στη Χαριλάου Τρικούπη, όμως, λοξοκοιτάζουν και προς τη ΔΗΜΑΡ, η οποία βαδίζει στον ολισθηρό δρόμο της αποσύνθεσης μετά το διαλυτικό 1,3% των ευρωεκλογών.
 
Το Σαββατοκύριακο συνεδριάζει η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος προκειμένου να κρίνει την παραίτηση του Φώτη Κουβέλη. Η πολιτική ντρίμπλα του ίδιου, που ζήτησε να κριθεί από τα όργανα και όχι να αποχωρήσει, έχει δημιουργήσει συνθήκες εμφύλιας σύρραξης.
 
Απ’ ό,τι φαίνεται, η πιο στενή προεδρική ομάδα επιχειρεί – μετά το εκλογικό κάζο – να σπρώξει το κόμμα σε διάλογο με τον ΣΥΡΙΖΑ αποκλείοντας ουσιαστικά το ενδεχόμενο συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ ή την Κεντροαριστερά.
 
Στελέχη που στήριξαν με δυναμισμό τον Φώτη Κουβέλη, όπως η Μαρία Ρεπούση και ο Νίκος Τσούκαλης, εκτιμούν ότι δεν μπορεί η ανανεωτική Αριστερά να μην αφουγκράζεται τα μηνύματα της κοινωνίας και να μην αντιλαμβάνεται ότι η προοδευτική πρόταση είναι στην κυβερνητική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ.
 
Από την άλλη, υπάρχουν στελέχη που εκτιμούν ότι δεν υπήρχε λόγος να αποχωρήσουν από τον ΣΥΡΙΖΑ το 2010, θα μπορούσαν να παραμείνουν ως συνιστώσα ή ρεύμα σκέψης, αλλά έκριναν ότι το κόμμα τραβούσε σε άλλους – ακραίους και λαϊκιστικούς – δρόμους. Στην παρούσα φάση επισημαίνουν ότι το κόμμα βρίσκεται προ μεγάλης δυσχέρειας, δεν είναι σε φάση να διαπραγματευτεί και ότι τα στελέχη που σπρώχνουν προς τα Αριστερά θέλουν να επιβιώσουν πολιτικά τα ίδια και δεν ενδιαφέρονται να διασώσουν τις ιδέες και τις απόψεις της ανανεωτικής Αριστεράς.
 
Γι’ αυτό και πολλοί είναι αυτοί που βλέπουν ότι δεν θα αργήσει η στιγμή όπου πολλά στελέχη της ΔΗΜΑΡ θα την κάνουν προς ΣΥΡΙΖΑ και άλλα προς Ελιά. Ήδη ο Βασίλης Οικονόμου φέρεται υπ’ ατμόν, ενώ έντονο παρασκήνιο υπάρχει και στην ομάδα Σπ. Λυκούδη, Γρηγ. Ψαριανού και Ανδρέα Παπαδόπουλου, που έχουν πυκνώσει τις επαφές με στελέχη της Ελιάς.
 
Μέσα από ατέρμονες κομματικές διαδικασίες δεν αποκλείεται τελικά η πλειοψηφία να στρίψει το καράβι προς τον ΣΥΡΙΖΑ κλείνοντας την πόρτα προς την Κεντροαριστερά και το ΠΑΣΟΚ. Το αποτέλεσμα θα είναι να φύγουν κάποιοι βουλευτές και στελέχη από το κόμμα. Το ζήτημα είναι αν όσοι μείνουν θα μπορούν να συγκροτήσουν Κοινοβουλευτική Ομάδα, που χρειάζεται τουλάχιστον 10 βουλευτές. Στην κυβέρνηση περιμένουν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις, αφού εκτιμούν ότι η Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ μπορεί να «εμπλουτιστεί» με συνεργαζόμενους στο πλαίσιο της Κεντροαριστεράς.
 
Με τούτα και με κείνα το εκλογικό αποτέλεσμα είναι καταλυτικό για όλη την πολιτική ζωή και κυρίως για την Κεντροαριστερά, που κατακερματισμένη, ενοχοποιημένη και χωρίς σαφές ιδεολογικό και πολιτικό έρμα αναζητεί εν μέσω θέρους δίαυλο επιβίωσης…