Με νωπό το αίμα στους δρόμους του Παρισιού και ήδη δρομολογημένη μια  ευρωπαϊκή πολιτική  «κλειστών θυρών»  απέναντι στο μεταναστευτικό ρεύμα η επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Τουρκία σήμερα και αύριο γίνεται ακόμη πιο δύσκολη καθώς η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να παζαρέψει σκληρά τη συνδρομή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση  για τον έλεγχο του μεταναστευτικού ρεύματος.

 

Με νωπό το αίμα στους δρόμους του Παρισιού και ήδη δρομολογημένη μια  ευρωπαϊκή πολιτική  «κλειστών θυρών»  απέναντι στο μεταναστευτικό ρεύμα η επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Τουρκία σήμερα και αύριο γίνεται ακόμη πιο δύσκολη καθώς η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να παζαρέψει σκληρά τη συνδρομή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση  για τον έλεγχο του μεταναστευτικού ρεύματος.

Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει ότι  οι προτάσεις που έχει υποβάλλει η Άγκυρα για τη  δημιουργία μιας ζώνης ασφάλειας υπό την εποπτεία του τουρκικού στρατού στη Βόρεια Συρία μέσα στην οποία  θα συγκρατηθεί το προσφυγικό ρεύμα, είναι αντίθετες με τους αμερικανικούς σχεδιασμούς οι οποίοι προσφέρουν την εν λόγω ζώνη ως διέξοδο του υπό σύσταση Κουρδικού κράτους  στη Μεσόγειο.

Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει επίσης, ότι μέχρι να οριστικοποιηθούν οι τελικές διευθετήσεις στη Συρία – και εν αναμονή της σκληρής στρατιωτικής απάντησης της Δύσης  στο τρομοκρατικό χτύπημα του Παρισιού- η Τουρκία μπορεί να ρυθμίζει την ένταση της ροής των προσφύγων, αφήνοντας ανεξέλεγκτη τη δράση των δουλεμπόρων. Το γεγονός αυτό, μαζί με την αναμενόμενη υιοθέτηση πιο αυστηρής πολιτικής ασύλου από τις χώρες της ΕΕ, δημιουργεί τον κίνδυνο να μετατραπεί η Ελλάδα σε «αποθήκη»  εκατοντάδων χιλιάδων εγκλωβισμένων προσφύγων. Αυτό ακριβώς είναι το τρέχον και πιεστικό πρόβλημα για το οποίο ο Αλέξης Τσίπρας ζητά την αλληλεγγύη των Ευρωπαίων Εταίρων από την μια και την τουρκική συνεργασία από την άλλη.

Η ατζέντα για το προσφυγικό

Το βασικό ζήτημα που θα θέσει ο πρωθυπουργός στις συνομιλίες που θα έχει με τον ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου και (εκτός πρωτοκόλλου)τον  Ταγίπ Ρετζέπ Ερντογάν δεν είναι άλλο από την ανάγκη να θεωρείται η Τουρκία ως πύλη εισόδου των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών στην ΕΕ, κατά συνέπεια θα πρέπει τα κέντρα καταγραφής και ταυτοποίησης (hot spots) να λειτουργούν στο έδαφός της και από εκεί να γίνεται η μετεγκατάσταση των προσφύγων στις χώρες υποδοχής της Ευρώπης, χωρίς αυτή η διαδικασία να περνά από τα 5 ελληνικά νησιά.

Όπως είναι ήδη γνωστό η Τουρκία «παζαρεύει» την συμβολή της στην αντιμετώπιση του προβλήματος ζητώντας οικονομική ενίσχυση, να χαλαρώσει το καθεστώς χορήγησης βίζας στους Τούρκους πολίτες, να ξεπαγώσουν κεφάλαια της ενταξιακής διαδικασίας στην ΕΕ.

Στο αίτημα της Τουρκίας για χρηματοδότηση ύψους 3 δις. για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ο πρωθυπουργός δεν αναμένεται να φέρει αντιρρήσεις υπό την προϋπόθεση ότι θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα κυκλώματα διακίνησης προσφύγων και μεταναστών που δρουν στην Τουρκία και θα υπάρξουν αποτελέσματα στην μείωση των ροών.

Σε ό,τι αφορά τη βίζα η Αθήνα λέει «ναι» αρκεί να υπάρξει συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ και Άγκυρας.

Όσον αφορά την ενταξιακή διαδικασία η Αθήνα επίσης θα εμφανιστεί θετική υπό προϋποθέσεις, δηλαδή η συζήτηση των κεφαλαίων που θα «ξεπαγώσουν» να γίνει με συντεταγμένο τρόπο και να λαμβάνει υπόψη την Κύπρο.

Τα διμερή

Σύμφωνα με πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ, δεν πρέπει να αναμένουμε  καμία σημαντική εξέλιξη σε ότι έχει να κάνει με μείζονα ζητήματα που απασχολούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και είναι ανοικτά εδώ και δεκαετίες. Για τα ζητήματα αυτά (που έχουν να κάνουν με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας) οι δύο πλευρές αναμένεται να επαναλάβουν την προσήλωσή τους στη διαδικασία των διερευνητικών επαφών η οποία εξελίσσεται και έχει υπερβεί τις πενήντα συναντήσεις τα τελευταία 5 χρόνια.

Παρόμοια προσήλωση αναμένεται να διατυπώσουν στην προσπάθεια που εξελίσσεται για την προώθηση μιας βιώσιμης λύσης στο κυπριακό. Με αυτές τις κοινότυπες διατυπώσεις οι δύο πλευρές αναμένεται να ξεπεράσουν το γεγονός ότι κατά την πρώτη υψηλού επιπέδου συνάντηση των δύο κυβερνήσεων δεν πρόκειται να προκύψουν  θεαματικές εξελίξεις.

Ωστόσο, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους κατά την επίσκεψη Τσίπρα, είναι πολύ πιθανό να αναζωπυρωθεί η δραστηριότητα του ελληνοτουρκικού κοινού υπουργικού συμβουλίου—το οποίο είχε ξεκινήσει επί πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου με την υπογραφή δεκάδων συμφωνιών σε κάθε τομέα της οικονομικής σφαίρας-  από τις οποίες οι περισσότερες παραμένουν ανενεργές και χωρίς κανένα απτό αποτέλεσμα.  Σύμφωνα με μια άλλη αντίληψη που επικρατεί στο ελληνικό ΥΠΕΞ,  η επικέντρωση σε κάποιες συγκεκριμένες από αυτές τις ελληνοτουρκικές συμφωνίες και η προσπάθεια ενεργοποίησής τους είναι πιθανό να αποδώσει θετικά αποτελέσματα   τόσο στην ελληνική οικονομία όσο και στην εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

 Το πρόγραμμα Τσίπρα στην Τουρκία

Ο πρωθυπουργός θα αναχωρήσει γύρω στις 4μ.μ. για την Κωνσταντινούπολη όπου θα έχει συνάντηση με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ενώ στη συνέχεια θα παρακολουθήσει από κοινού με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου τον φιλικό αγώνα Ελλάδας – Τουρκίας.

Αύριο θα μεταβεί στην Άγκυρα, όπου θα συναντηθεί με τον Αχμέτ Νταβούτογλου και αργότερα, νωρίς το βράδυ της Τετάρτης θα συναντήσει εκτός Πρωτοκόλλου τον τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν.

Τον πρωθυπουργό θα συνοδεύσουν στο ταξίδι του ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Γιάννης Μουζάλας, η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη, ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης (μόνο στην Κωνσταντινούπολη) και ο διπλωματικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Βαγγέλης Καλπαδάκης.