Στον απόηχο της 16ης Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης όπου πραγματοποιήθηκαν δεκάδες εκδηλώσεων με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου, θα σταθούμε σε μια μελαγχολική διαπίστωση που δεν είναι άλλη από την εμφανή αγοραστική αδυναμία του κοινού.  Το περιορισμένο περίσσευμα χρημάτων -που μπορούσε να διατεθεί για την αγορά ενός βιβλίου- έστρεψε το κοινό σε επιλογές ανάγκης κι όχι επιθυμιών. 

Παρατηρώντας την συμπεριφορά των αναγνωστών, διαπιστώνεις εύκολα ότι υπήρχε η διάθεση αγοράς βιβλίων αλλά δεν υπήρχε η οικονομική δυνατότητα. Το βιβλίο στη χώρα μας δεν είναι ακριβό – αν αναλογιστεί κανείς τα ιδιαιτέρα χαμηλά τιράζ που αυξάνουν την τιμή κόστους του. Άλλο να τυπώνει κανείς 50.000 αντίτυπα και άλλο 2000, 1000 και 500.

Η αδιαμφισβήτητη ποιότητα του μέσου όρου των ελληνικών εκδόσεων, που σημαίνει αυξημένο κόστος σε συνδυασμό με την τιμή τους και το περιορισμένο αναγνωστικό ενδιαφέρον, πολλές φορές συνιστά  έναν άθλο. Αν προστεθεί σ’ αυτό και μια καλλιεργημένη νοοτροπία που θεωρεί το βιβλίο ως ένα αντικείμενο που «οφείλεται» αορίστως να χορηγείται δωρεάν καθώς δεν έχει εμπεδωθεί επαρκώς η σημασία του πνευματικού μόχθου, το τοπίο θολώνει ακόμα περισσότερο. 

Η αλήθεια είναι ότι στην χώρα μας, δίχως να δηλώνεται ξεκάθαρα, υποτιμάται η πνευματική εργασία γενικότερα, έτσι ώστε το πνευματικό προϊόν μέσα από μια «προοδευτική μεταφυσική» που κυριάρχησε στα χρόνια της μεταπολίτευσης να θεωρείται υπόθεση του κράτους και των ευγενικών χορηγιών. Αυτό σημαίνει ότι ψυχολογικά δεχόμαστε να αγοράζουμε για παράδειγμα ακριβά τσιγάρα αλλά όχι βιβλία – γιατί το βιβλίο κάποιος οφείλει να μας το … χαρίζει.  

Έχω την εντύπωση ότι μια τέτοια δημόσια και ειλικρινής κουβέντα δίχως συντεχνιακές σκοπιμότητες από το χώρο των εκδοτών-βιβλιοπωλών και χωρίς κομματική εκμετάλλευση από το πολιτικό σύστημα, η οποία θα θίγει την ανυπαρξία της αναγνωστικής αγωγής των Ελλήνων καθώς και θέματα σχετικά με την έκδοση, διάθεση και τιμή του βιβλίου, θα ήταν πολύ χρήσιμη.