Σε πραγματικό «πυρετό» διεργασιών και διαβουλεύσεων βρίσκονται τα επιτελεία των μεγάλων ενεργειακών ομίλων της χώρας, αλλά και του ΥΠΕΝ, προσπαθώντας να προσαρμόσουν τη στρατηγική τους στα πολύ πιο σύνθετα νέα δεδομένα που διαμορφώνει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Οι συνεχώς πιο παράλογες απαιτήσεις του Πούτιν σε ό,τι αφορά την προμήθεια του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, εντείνουν τις ανησυχίες για το πώς θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα επάρκειας σε περίπτωση που η Ρωσία κλείσει τις «στρόφιγγες» ή δημιουργήσει συνθήκες που θα καταστήσουν αδύνατες τις διαπραγματεύσεις μαζί της.

Όμως, ακόμα και αν η παροχή φυσικού αερίου τελικά δεν διακοπεί, η παγκόσμια έκρηξη των τιμών στο φυσικό αέριο και το πετρέλαιο λόγω του πολέμου και η απαίτηση του Πούτιν να πληρώνεται από εδώ και στο εξής σε ρούβλια αναγκάζουν τόσο την κυβέρνηση όσο και τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου να καταστρώνουν εναλλακτικά σενάρια για την ενεργειακή τους επάρκεια.

Ωμός εκβιασμός

Χαρακτηριστικό της δεινής κατάστασης που διαμορφώνεται είναι το γεγονός ότι η Gazprom ζητά την καταβολή των εξαγωγών φυσικού αερίου σε ρούβλι, όχι μόνο από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, αλλά και από τους καθαρά ιδιωτικούς ομίλους Μυτιληναίου και Κοπελούζου, και θέτει διορία έως τις 25 Απριλίου για να υποβάλουν αίτημα παράτασης, κάτι που σημαίνει ότι μετά την προγραμματισμένη πληρωμή στις 20 Απριλίου η επόμενη θα πρέπει να γίνει σε ρούβλια.

Αυτό σημαίνει ότι και οι τρεις ελληνικές εταιρείες που προμηθεύονται αέριο από τη Ρωσία θα πρέπει να ανοίξουν δύο λογαριασμούς στην Gazprombank συνεχίζοντας να εξοφλούν στον πρώτο λογαριασμό τις παραγγελίες στο νόμισμα που προβλέπουν οι υφιστάμενες συμφωνίες (ευρώ ή δολάρια).

Οι εξελίξεις αυτές αναγκάζουν την Ελλάδα αλλά και τους ιδιωτικούς ομίλους να προχωρήσουν πιο γρήγορα σε επενδύσεις που έχουν στόχο την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση μελετά της προσθήκη μίας νέας πλωτής δεξαμενής αποθήκευσης (FSU) στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα ώστε να αυξήσει τη δυνατότητα «υποδοχής» φορτίων LNG, καθώς όπως είναι φυσικό, στην περίπτωση που έχει διακοπεί η προμήθεια ρωσικού αερίου, θα πρέπει να αυξηθούν κατά πολύ οι εισαγωγές υγροποιημένου καυσίμου, ώστε να το αντικαταστήσουν.

Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαβουλεύσεις του ΔΕΣΦΑ με τη Snam για την αποθήκευση σε ιταλική εγκατάσταση αερίου ποσότητας καυσίμου για την επόμενη χειμερινή περίοδο. Αν εγκριθεί η σχετική εισήγηση της Κομισιόν για τα αποθέματα ασφαλείας, η χώρα μας θα πρέπει να αποθηκεύσει το 15% της ετήσιας κατανάλωσης έως την 1η Νοεμβρίου, δηλαδή μία ποσότητα περίπου 1 bcm (δισ. κυβικών μέτρων) καυσίμου. Υπενθυμίζεται ότι υπάρχουν 13 αποθήκες αερίου στη γειτονική χώρα.

Δύο FSRU έως το 2024

Στην κατεύθυνση της βελτίωσης της αποθηκευτικής ικανότητάς της η Ελλάδα αναμένεται να έχει στις αρχές του 2024 δύο επιπλέον FSRU σε λειτουργία μέσα από επενδύσεις της Gastrade και της Motor Oil.

Οι δύο αυτές επενδύσεις ύψους άνω των 700 εκατ. ευρώ, οι οποίες προωθούνται από την Gastrade στην Αλεξανδρούπολη και από τη Διώρυγα Gas (θυγατρική του ομίλου Motor Oil) στους Αγίους Θεοδώρους, αποκτούν άλλη βαρύτητα με τις τελευταίες εξελίξεις.

Επανενεργοποίηση λιγνίτη

Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, το ετήσιο πρόγραμμα εξορύξεων λιγνίτη προς το ΥΠΕΝ, που θα υποβάλει η ΔΕΗ, θα προβλέπει τη δυνατότητα αύξησής τους έως 15 εκατομμύρια τόνους ετησίως, από περίπου 10 εκατ. τόνους σήμερα. Παράλληλα, κύκλοι που έχουν καλή εικόνα της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής επισημαίνουν πως η επιχείρηση θα μπορούσε να εισφέρει άμεσα στην κάλυψη ενός μέρους των αναγκών που θα δημιουργούνταν αν υπήρχε διακοπή των ροών ρωσικού αερίου.

Ωστόσο, ακόμη και με την ετήσια αύξηση της εξόρυξης του ορυκτού καυσίμου, η λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή δεν θα ήταν δυνατόν να ενισχυθεί παραπάνω από 10% με 15%, προσφέροντας στο σύστημα επιπλέον 1,5 έως 2 τεραβατώρες (TWh) ηλεκτρικής ενέργειας. Επομένως, σε καμία περίπτωση ο λιγνίτης δεν θα μπορούσε να αναπληρώσει όλο το «κενό» του ρωσικού αερίου.

Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου

Το επενδυτικό σχέδιο του ομίλου Κοπελούζου έχει την υποστήριξη των δύο κυβερνήσεων Ελλάδας και Αιγύπτου, ενώ πρόσφατα υπήρξε τηλεδιάσκεψη μεταξύ των δύο αρχηγών των κρατών με τη συμμετοχή του προέδρου της ΕΤΕπ Βέρνερ Χόγερ ώστε να δρομολογηθεί και η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση του έργου.

Η επένδυση θα ξεπεράσει τα 3,5 δισ. ευρώ, ενώ μέρος του κόστους, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, θα χρηματοδοτηθεί από ομάδα ελληνικών τραπεζών. Ταυτόχρονα το έργο είναι υποψήφιο για ένταξη στα PCI.

Στόχος για γεωτρήσεις το 2025

Πρωτοβουλίες για επιτάχυνση των ερευνών για φυσικό αέριο στις θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου – σε πρώτη φάση – και της Κρήτης που έχουν παραχωρηθεί προς εξερεύνηση πρόκειται να ανακοινώσει η κυβέρνηση. Στόχος να αξιοποιηθεί το «παράθυρο ευκαιρίας» για τον εντοπισμό και την αξιοποίηση των ελληνικών κοιτασμάτων που δημιουργεί η συγκυρία, αλλά και να ανατραπεί η εικόνα των καθυστερήσεων που είχε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια.

Μιλώντας στο συνέδριο Power & Gas Forum την Πέμπτη, ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Αριστείδης Στεφάτος υπογράμμισε ότι η συγκυρία είναι ευνοϊκή για την επιτάχυνση της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων καθώς στοιχεία που στο πρόσφατο παρελθόν θεωρούνταν μειονεκτήματα για τους επενδυτές, τώρα έχουν μετατραπεί σε πλεονεκτήματα.

Στόχος των πρωτοβουλιών θα είναι η ολοκλήρωση:

● Των σεισμικών ερευνών, που δίνουν τις πρώτες ενδείξεις για πιθανή ύπαρξη κοιτασμάτων, σε 1-2 χρόνια, δηλαδή το 2023-2024.

● Των ερευνητικών γεωτρήσεων, που επιβεβαιώνουν το μέγεθος και την οικονομικότητα της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων σε 3-4 χρόνια (2025-2026)

Και, βεβαίως, η έναρξη της παραγωγής φυσικού αερίου σε 6-7 χρόνια (2028-2029).

Όπως επισημαίνουν αρμόδιοι παράγοντες, οι στόχοι είναι ρεαλιστικοί αν αναλογιστεί κάποιος τους αντίστοιχους χρόνους που χρειάστηκαν για την έναρξη της εκμετάλλευσης κοιτασμάτων σε άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ. Επικαλούνται επίσης το παράδειγμα των Ελληνικών Πετρελαίων, που πραγματοποίησαν τον Φεβρουάριο σε διάστημα λίγων εβδομάδων τις σεισμικές έρευνες σε περιοχές του Ιονίου.

Διαβάστε επίσης:

Επικίνδυνη η ελληνική εμπλοκή στην Ουκρανία

Οι αναγκαστικές συνεργασίες αλλάζουν το παιχνίδι

ΚΚΕ κατά κυβέρνησης για τις επαφές με τη Νούλαντ