Στις εκλογές του 1932 που ακολούθησαν μετά το μεγάλο οικονομικό κραχ, ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούσβελτ εφάρμοσε μια νέα πολιτική, που προέβλεπε ένα «νέο ντιλ», όπως ονομάστηκε.

Έτσι, οι ΗΠΑ αποχώρησαν από την Κούβα, την Αϊτή και τη Νικαράγουα, ενώ απέδωσαν στις Φιλιππίνες την ανεξαρτησία τους, ενέργειες που είχαν και οικονομικό αντίκτυπο, καθώς οι ΗΠΑ μείωσαν σημαντικά τα έξοδά τους και έστρεψαν το βλέμμα τους προς την Ευρώπη με στόχο να ενεργοποιήσουν μια πολιτική συνεργασίας με τη Γηραιά Ήπειρο.

Ταυτόχρονα, ελήφθησαν μια σειρά μέτρων στο εσωτερικό της χώρας που στόχευαν στη δημιουργία καλύτερων συνθηκών ζωής μετά την καταστροφή του 1929. Τα μέτρα αυτά άρχισαν να φαίνονται στην καθημερινότητα των πολιτών το 1934-35.

Όταν την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Ρούσβελτ ήταν ακόμα Πρόεδρος των ΗΠΑ. Λίγες μέρες πριν, στην Ευρώπη είχε δημιουργηθεί μια συμμαχία, όπως αυτή προβλεπόταν από το Σύμφωνο μη Επίθεσης που υπέγραψαν στις 23 Αυγούστου 1939 στη Μόσχα ο υπουργός Εξωτερικών της ναζιστικής Γερμανίας Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ και ο υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης Βιατσεσλάβ Μιχάηλοβιτς Μόλοτοφ.

Τη Συνθήκη αυτή επικύρωσε το Ανώτατο Σοβιέτ, οκτώ ημέρες μετά, στις 31 Αυγούστου. Πριν από 25 χρόνια ο Ουίλσον διακήρυττε την ουδετερότητα των ΗΠΑ, που δεν ήθελαν να εμπλακούν στις πολεμικές υποθέσεις της Ευρώπης. Την ουδετερότητα των ΗΠΑ ήρθε και πάλι να άρει το θρασύτατο ιαπωνικό χτύπημα στη βάση του Περλ Χάρμπορ, στις 7 Δεκεμβρίου 1941.

Μέχρι την καταλυτική ημερομηνία της 7ης Δεκεμβρίου 1941, ας θυμηθούμε μερικές σημαντικές εξελίξεις στον ευρωπαϊκό πόλεμο: Όπως προείπαμε, η Γερμανία εισβάλλει στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου του 1939, ξεκινώντας τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη. Δυο μέρες μετά, στις 3 Σεπτεμβρίου, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία κηρύσσουν τον πόλεμο στη Γερμανία τιμώντας τη συμφωνία τους να εγγυηθούν τα σύνορα της Πολωνίας. Λίγες όμως μέρες αργότερα, οι Σοβιετικοί, στο πλαίσιο της συμφωνίας τους με τους ναζί της Γερμανίας, εισβάλλουν κι αυτοί από τα ανατολικά στην Πολωνία.

Ώς το τέλος του μήνα, 27 με 29 Σεπτεμβρίου δηλαδή, η Βαρσοβία συνθηκολογεί και οι ναζί με τους μπολσεβίκους μοιράζονται μεταξύ τους σαν καλοί συνεταίροι την Πολωνία. Η… όρεξη των Σοβιετικών ανοίγει και επιτίθενται στις 30 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς εναντίον της Φινλανδίας. Στις 12 Μαρτίου του 1940, οι Φινλανδοί, ύστερα από ηρωική αντίσταση ενάντια στους εισβολείς, αναγκάζονται να συνθηκολογήσουν εκχωρώντας στη Σοβιετική Ένωση τις βόρειες ακτές της λίμνης Λάγκοντα και τη μικρή φινλανδική ακτογραμμή στην Αρκτική Θάλασσα.

Στις 9 Απριλίου του 1940, οι ναζί σύμμαχοι της Σοβιετικής Ένωσης εισβάλλουν στη Δανία και τη Νορβηγία. Η Δανία παραδίδεται αυθημερόν, η Νορβηγία, ωστόσο, αντιστέκεται έως τις 9 Ιουνίου. Οι δυνάμεις του Άξονα, στο μεταξύ, επιτίθενται στη Δυτική Ευρώπη. Μεταξύ της 10ης Μαΐου και έως την 22α Ιουνίου, η Γερμανία καταλαμβάνει το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία συνθηκολογεί στις 14 του ιδίου μήνα και στις 28 το Βέλγιο.

Η Γαλλία υπογράφει στις 22 Ιουνίου συμφωνία εκεχειρίας με την οποία το νότιο μισό της χώρας και ολόκληρη η ακτογραμμή του Ατλαντικού περνάει στην κατοχή των Γερμανών. Στη νότια Γαλλία εγκαθιδρύεται ένα καθεστώς δοσίλογων, με πρωτεύουσα το Βισύ.

Στις 10 Ιουνίου 1940, η φασιστική Ιταλία του Μπενίτο Μουσολίνι μπαίνει στον πόλεμο και στις 21 Ιουνίου εισβάλλει στη νότια Γαλλία. Στο μεταξύ, στις 28 Ιουνίου του 1940, η Σοβιετική Ένωση υποχρεώνει τη Ρουμανία να της εκχωρήσει την ανατολική επαρχία Βεσσαραβία και το βόρειο μισό της επαρχίας Βουκοβίνα στη σοβιετική Ουκρανία.

Το καλοκαίρι του 1940 είναι πολύ αποδοτικό για τους μπολσεβίκους συμμάχους των ναζί, καθώς από τις 14 Ιουνίου έως και τις 6 Αυγούστου πραγματοποιείται μια σειρά κομμουνιστικών πραξικοπημάτων στις χώρες της Βαλτικής, οι οποίες προσαρτώνται στη σοβιετική αυτοκρατορία.

Στη Μάχη της Αγγλίας, από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο του 1940, οι ναζί αποτυγχάνουν να εισβάλουν στο νησί. Οι αεροπορικές τους επιθέσεις καταλήγουν σε ήττα της ναζιστικής Γερμανίας. Στις 28 Οκτωβρίου, η Ιταλία εισβάλλει μέσω της Αλβανίας στην Ελλάδα, ενώ στις 6 Απριλίου, οι δυνάμεις του Άξονα έρχονται να βοηθήσουν τους Ιταλούς που έχουν απωθηθεί από τον ελληνικό στρατό. Η Ελλάδα ανθίσταται εκ νέου. Αυτή τη φορά, ωστόσο, η αντίστασή της τερματίζεται αρχές Ιουνίου του 1941.

Στις 22 Ιουνίου 1941 τερματίζεται και η «συμφωνία κυρίων» των μπολσεβίκων με τους ναζί, καθώς η Βέρμαχτ επιτίθεται κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Η εισβολή στη Σοβιετική Ένωση έγινε δίχως καν την κήρυξη του πολέμου και προφανώς δίχως να γίνει σεβαστό το γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης, το αποκαλούμενο Σύμφωνο Χίτλερ-Στάλιν.

Εδώ ας υπογραμμιστεί (γιατί σε πολλούς διαφεύγει αυτή η… λεπτομέρεια) ότι σε αυτά τα δυο πρώτα χρόνια του πολέμου η χώρα που σηκώνει μόνη της ολόκληρο το βάρος του είναι η Μεγάλη Βρετανία.

Για την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σημαδιακή ημερομηνία είναι η 8η Δεκεμβρίου 1941, όταν μια μέρα μετά το Περλ Χάρμπορ οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τον απομονωτισμό και την ουδετερότητα κηρύσσοντας τον πόλεμο στην Ιαπωνία. Λίγες μέρες αργότερα, η ναζιστική Γερμανία και οι σύμμαχοί της κηρύσσουν τον πόλεμο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ήταν τέλος του 1941!

Η Αμερική σώζει ξανά την Ευρώπη!

Από το 1942, οι Αμερικανοί ενίσχυσαν πολλαπλώς και καθοριστικά τους συμμάχους στα μέτωπα του πολέμου, αλλάζοντας τα δεδομένα υπέρ των συμμαχικών στρατευμάτων. Τον Νοέμβριο του 1942, αμερικανικά και βρετανικά στρατεύματα αποβιβάζονται σε διάφορα σημεία των ακτών της Αλγερίας και του Μαρόκου στη γαλλική Βόρεια Αφρική.

Στις 10 Ιουλίου 1943, αμερικανικά και βρετανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στη Σικελία. Έως τα μέσα Αυγούστου, οι σύμμαχοι θέτουν τη Σικελία υπό τον έλεγχό τους. Στις 6 Ιουνίου 1944, βρετανικά και αμερικανικά στρατεύματα αποβιβάζονται επιτυχώς στις ακτές της Νορμανδίας στη Γαλλία, ανοίγοντας ένα «Δεύτερο Μέτωπο» εναντίον των Γερμανών. Στις 6 Αυγούστου του 1945, οι Ηνωμένες Πολιτείες ρίχνουν μιαν ατομική βόμβα στη Χιροσίμα και τρεις μέρες αργότερα, μιαν ακόμα στο Ναγκασάκι.

Έχοντας συμφωνήσει στις 14 Αυγούστου 1945 επί της αρχής για άνευ όρων συνθηκολόγηση, η Ιαπωνία συνθηκολογεί επισήμως στις 2 Σεπτεμβρίου 1945 θέτοντας τέλος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο μεταξύ, καθοριστική υπήρξε – αν και όχι τόσο… διαφημισμένη – η κολοσσιαία αμερικανική βοήθεια, στρατιωτική και ανθρωπιστική, προς τη Σοβιετική Ένωση, γνωστή και ως πρόγραμμα Lend-lease (γράψαμε σχετικά στο «Ποντίκι» της 28ης Απριλίου 2022).

Από το 1943, οι σύμμαχοι, με την αμερικανική συνδρομή, πήραν τα ηνία. Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1945, ο πόλεμος είχε τελειώσει, με την Ευρώπη και την Ιαπωνία κατεστραμμένες και τη Σοβιετική Ένωση να μετράει τις πληγές της. Και με τις ΗΠΑ, τη νέα παγκόσμια υπερδύναμη.

Διαβάστε επίσης

Δικαίωση δημοσιογράφων για τη Novartis

Στοχεύοντας στο… Κέντρο: Ο Μητσοτάκης περιέγραψε την προεκλογική στρατηγική του

Το τζίνι του στρατηγού Ακάρ