Το σκάνδαλο των υποκλοπών τηλεφωνικών συνομιλιών, του οποίου η έκταση προς το παρόν δεν μπορεί να προβλεφθεί, προκαλεί την ισχυρότερη πολιτική κρίση που έχει αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα η κυβέρνηση. Πρόκειται για υπόθεση με σοβαρότατη ηθική διάσταση, η οποία ενδέχεται να την τραυματίσει βαρύτατα.

Ήδη οι παραιτήσεις – αποπομπές δύο κεντρικών προσώπων του επιτελικού κράτους, του ανιψιού και Γενικού Γραμματέα του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη και του Διοικητή της ΕΥΠ, Παναγιώτη Κοντολέοντος, συνιστούν μια ευθεία ομολογία ύπαρξης σκανδάλου, του οποίου το βάθος, αλλά και τα εμπλεκόμενα πρόσωπα μένει να διερευνηθούν και να ταυτοποιηθούν.

Αν και είναι νωρίς για να οριστικοποιηθούν και να προσωποποιηθούν στο σύνολό τους οι ευθύνες για τις παρακολουθήσεις των τηλεφώνων του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη (την εποχή που ακόμη ήταν ευρωβουλευτής και μέχρι να εκλεγεί στην προεδρία του κόμματος) και του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, ήδη μπορούμε να κάνουμε τις εξής παραδοχές:

1. Η πολιτική ευθύνη αγγίζει τον πρωθυπουργό από τη στιγμή που, με τον πρώτο κιόλας νόμο της κυβέρνησής του περί επιτελικού κράτους, τον Αύγουστο του 2019, η ΕΥΠ υπήχθη στην –υπαγόμενη στον ίδιο– Προεδρία της Κυβέρνησης. Είτε γνώριζε ο ίδιος για την παρακολούθηση Ανδρουλάκη και Κουκάκη είτε όχι, η ευθύνη είναι δεδομένη, αφού σε αυτόν εν τέλει λογοδοτεί η ΕΥΠ.

Επιπλέον ο ίδιος επέλεξε –και επέβαλε– τον μόλις παραιτηθέντα Παναγιώτη Κοντολέοντα ως διοικητή της ΕΥΠ, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. Η δε παραδοχή ότι ο Π. Κοντολέων αποπέμφθηκε λόγω «λανθασμένων ενεργειών που διαπιστώθηκαν στη διαδικασία των νόμιμων επισυνδέσεων» προκαλεί πολύ περισσότερες απορίες απ’ όσες λύνει.

Εδώ έχει αξία να δούμε ένα απόσπασμα από άρθρο του ομότιμου καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νίκου Αλιβιζάτου στην «Καθημερινή» με τίτλο «Υποκλοπές: Πολιτική και συνταγματική διάσταση»:

«(…) όπως ειπώθηκε, ο πρωθυπουργός θεώρησε αθέμιτο να παρακολουθείται ένας πολιτικός αρχηγός χωρίς ο ίδιος να τηρηθεί ενήμερος.

Αν ισχύουν τα ανωτέρω, υπάρχει μείζον πολιτικό πρόβλημα. Διότι η εκδοχή αυτή θα ισοδυναμούσε με αποδοχή του ενδεχομένου να παρακολουθείται νόμιμα αρχηγός πολιτικού κόμματος ως ύποπτος για προσβολή της εθνικής ασφάλειας ή για διάπραξη ιδιαίτερα σοβαρού εγκλήματος (άρθρο 19 του Συντάγματος). Και τούτο με απλή εισαγγελική διάταξη, χωρίς καμία πρόσθετη εγγύηση, όπως θα ήταν, για παράδειγμα, απόφαση Δικαστικού Συμβουλίου ή διήθηση της σχετικής πρότασης από την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, τη γνωστή ΑΔΑΕ. Αρκεί να το γνώριζε ο πρωθυπουργός και, προφανώς, να είχε δώσει το πράσινο φως.

Μήπως θα πρέπει να θυμίσει κανείς στον κ. Μητσοτάκη ότι παρόμοιες ερμηνείες οδήγησαν σε παραίτηση τον πρόεδρο Νίξον το 1974, στο πλαίσιο του περίφημου σκανδάλου Watergate;».

2. Θα πρέπει να απαντηθούν πάρα πολλά ερωτήματα, με κυριότερο αυτό που έθεσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τις τελευταίες μέρες: «Ποιοι κατέχουν και για λογαριασμό ποιων χρησιμοποιούν το κατασκοπευτικό “υπερόπλο” Predator στην Ελλάδα εις βάρος πολιτικών και δημοσιογράφων για να συλλέξουν υλικό εκβιασμού προσώπων;».

Θα πρέπει ακόμη να γνωστοποιηθεί ο λόγος για τον οποίο υποβλήθηκε στην ΕΥΠ το αίτημα παρακολούθησης Ανδρουλάκη και το σκεπτικό με το οποίο το αίτημα αυτό έγινε αποδεκτό από την αρμόδια εισαγγελική αρχή – εάν όντως όλα έγιναν με τον… νόμιμο τρόπο!

3. Τσαλακώνεται επικίνδυνα το πρεστίζ της κυβέρνησης, η οποία έχει χτίσει το προφίλ του θεματοφύλακα των θεσμών έναντι των «αντιθεσμικών», «τοξικών», «κατσαπλιάδων» κ.λπ. πολιτικών της αντιπάλων, αλλά τώρα πιάνεται στα πράσα και ομολογεί υποκλοπές εις βάρος πολιτικού της αντιπάλου, ενώ εκκρεμεί και η διερεύνηση της υποκλοπής εις βάρος δημοσιογράφου που διερευνά τα πεπραγμένα της.

4. Η απώλεια του Δημητριάδη είναι για τον Μητσοτάκη πολύ σοβαρότερη απ’ όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Ανεξαρτήτως του αν θα τεκμηριωθεί εν τέλει συμμετοχή του στο σκάνδαλο ή όχι, ο πρωθυπουργός χάνει για πολύ καιρό τον στενότερο συνεργάτη του από την ανάληψη της προεδρίας της Ν.Δ. και έναν κρίσιμο κρίκο εποπτείας και λειτουργίας του «επιτελικού κράτους». Τέτοιοι κρίκοι, μέσω των οποίων γίνεται δουλειά σε πολλά επίπεδα, δεν αντικαθίστανται σε λίγους μήνες και εν μέσω σφοδρής πολιτικής κρίσης.

Όποιος θυμάται την αποδιοργάνωση της πρωθυπουργίας του Κώστα Καραμανλή μετά την απώλεια του Θόδωρου Ρουσόπουλου το 2008 μπορεί ευκολότερα να αξιολογήσει τι σημαίνει η απώλεια του Δημητριάδη για τον Μητσοτάκη…

5. Ακόμη δεν έχει προβληθεί κανενός είδους εξήγηση για τις παρακολουθήσεις, καθώς, ιδιαίτερα στην περίπτωση Ανδρουλάκη, κάποιες «εξηγήσεις» που έπεσαν στα θολά νερά της ανεπίσημης πληροφόρησης (περί αιτήματος ξένων χωρών ύστερα από συμμετοχή του Ανδρουλάκη σε Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου με θέμα τις σχέσεις Ε.Ε. – Κίνας) έχουν ήδη διαψευστεί με κάθε επισημότητα από την Ουκρανία και την Αρμενία, οι οποίες είχαν κατονομαστεί ως αιτηθείσες την παρακολούθηση.

Πάντως, ακόμη και αν το αίτημα υπήρχε, ακόμη και αν είχε διατυπωθεί από… πολύ ισχυρότερες χώρες, η αποδοχή του προσβάλλει τον πυρήνα των πολιτικών δικαιωμάτων και άρα δεν θα έπρεπε να γίνει αποδεκτό.

6. Το σκάνδαλο των υποκλοπών θα πάρει τον δρόμο της διερεύνησης από Εξεταστική Επιτροπή, συνεπώς θα μείνει στην επικαιρότητα επί μήνες προκαλώντας τεράστιο πολιτικό πρόβλημα στην κυβέρνηση.

7. Η αποκάλυψη του σκανδάλου έχει ήδη ταρακουνήσει εκατοντάδες πολιτικούς, δημοσιογράφους, αλλά και επιχειρηματίες, οι οποίοι διερωτώνται εάν και οι ίδιοι έχουν πέσει θύματα υποκλοπών. Εάν υπάρξουν και άλλα κρούσματα, ειδικά στον επιχειρηματικό κόσμο, ούτε ψύλλος στον κόρφο της κυβέρνησης. Το τσουνάμι θα γίνει κατακλυσμός.

8. Η κυβέρνηση θα πρέπει το επόμενο διάστημα να πείσει τόσο την κοινωνία όσο και τους Ευρωπαίους -που πρώτοι αποκάλυψαν την παρακολούθηση Ανδρουλάκη μέσω του κατασκοπευτικού λογισμικού Predator– ότι η Ελλάδα επί των ημερών της δεν έχει κατρακυλήσει θεσμικά σε επίπεδα άλλων χωρών που καθημερινά προκαλούν πονοκεφάλους εξαιτίας του αυταρχισμού τους και του κουρελιάσματος βασικών ευρωπαϊκών αξιών.

9. Κάθε πιθανότητα μετεκλογικής συνεργασίας μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ έχει καταστραφεί οριστικά, αφού (ανεξαρτήτως των συμπερασμάτων της υπό κυβερνητική πλειοψηφία -για να μην ξεχνιόμαστε- Εξεταστικής) η Χαριλάου Τρικούπη το επόμενο διάστημα θα διερευνά πιεστικά και εξαντλητικά όχι μόνο πολιτικές, αλλά και ποινικές ευθύνες για το θέμα της παρακολούθησης Ανδρουλάκη.

Κάτι ανάλογο υπόσχεται ότι θα κάνει και ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσω Προανακριτικής, σε περίπτωση νίκης του και σχηματισμού κυβέρνησης από τον ίδιο στις επερχόμενες εκλογές.

Με απλά λόγια η κυβέρνηση το επόμενο διάστημα θα έχει ν’ αντιμετωπίσει ένα πλήθος προβλημάτων, των οποίων το κοινό χαρακτηριστικό θα είναι η κρίση εμπιστοσύνης προς αυτήν. Δύσκολα πράγματα…

Διαβάστε επίσης:

Ανδρουλάκης: «Ο Μητσοτάκης είναι υπεύθυνος για την κατάντια της χώρας» – Ερωτήματα προς τον πρωθυπουργό

Τσίπρας: Σφοδρά πυρά σε Μητσοτάκη για Ρωμανό και γαλάζιες διαρροές

Υποκλοπές: Ουκρανία και Αρμενία δεν ζήτησαν από την ΕΥΠ την παρακολούθηση Ανδρουλάκη – Την Δευτέρα η παρέμβαση Μητσοτάκη