Σε αυτή την προεκλογική περίοδο παρατηρούμε τους πολιτικούς αρχηγούς, ιδίως της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, να έχουν τηλεοπτικές εμφανίσεις μέσα από τυπολογία εκπομπών η οποία έως πρόσφατα δεν συμπεριλαμβάνονταν στα κύρια μιντιακά «εργαλεία» επικοινωνίας των ίδιων και των επικοινωνιακών επιτελείων τους.

Σε πυκνό χρονικό διάστημα οι πολιτικοί αρχηγοί έκαναν τηλεοπτικές εμφανίσεις σε εκπομπές κατά μία έννοια πέρα από τα καθιερωμένα/συνηθισμένα. Δεν πρόκειται για κάτι καινοφανές. Έχει συμβεί κάτι ανάλογο στην προηγούμενη προεκλογική περίοδο. Ο βαθμός της έντασης είναι εκείνος που κάνει την ειδοποιό διαφορά.

Στην εποχή των ντίτζιταλ εργαλείων επικοινωνίας, στην εποχή των σόσιαλ μίντια , του Tik Tok και του Instagram, της αδιαμεσολάβητης επικοινωνίας, πόσο και τί μπορεί να προσθέτει στην απήχηση του λόγου του πολιτικού, εμφανίσεις σε εκπομπές άλλες από τα πολιτικά τοκ σόου ή ενός δελτίου ειδήσεων και επίσης πόσο αυθόρμητες μπορεί να είναι.

Σε αναζήτηση απαντήσεων, το topontiki.gr απευθύνθηκε σε ειδικούς Επικοινωνίας οι οποίοι έχουν διεισδυτική και αναλυτική ματιά και γνωρίζουν κώδικες πολιτικής επικοινωνίας.

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι πολιτικοί αρχηγοί επιλέγουν εκπομπές της συγκεκριμένης τυπολογίας στο πλαίσιο ανάγκης να απευθυνθούν σε κοινά/ψηφοφόρους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία δεν είχαν προσεγγίσει ως εκείνη τη στιγμή.

To συγκεκριμένο μοντέλο επικοινωνίας το λάνσαραν σε προηγούμενες δεκαετίες οι γκουρού της πολιτικής Επικοινωνίας, οι Αμερικανοί. Στις ΗΠΑ είναι ήδη ξεπερασμένο, αναφέρουν οι ειδικοί οι οποίοι μοιράστηκαν γνώσεις και εμπειρία με το topontiki.gr.

«Στόχος» το αποστασιοποιημένο ακροατήριο

«Η εμφάνιση πολιτικών σε πρωινές εκπομπές στόχο έχουν να επικοινωνήσουν το μήνυμά τους σε μια ευρύτερη δημογραφική ομάδα, να προσεγγίσουν ένα κοινό που ειδικά αυτή τη στιγμή εμφανίζεται αδιάφορο για τις εκλογές. Στόχος των πολιτικών που εμφανίζονται σε αυτές τις εκπομπές είναι γενικά να αυξήσουν την προβολή τους και να ενισχύσουν το προφίλ τους στο ευρύ κοινό», αναφέρει ο Νίκος Παναγιώτου, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, με έμφαση στην διεθνή δημοσιογραφία και την διαδικτυακή δημοσιογραφία.

«Στοχεύουν κυρίως σε μεσαίες- και άνω- ηλικίες, ιδίως τις γυναίκες», προσθέτει στην συζήτηση ο Ηλίας Τσαουσάκης,  Σύμβουλος Ερευνών, Επικοινωνίας και Στρατηγικής, ο οποίος έχει δώσει τις γνώσεις του σε δημόσια πρόσωπα, βουλευτές, πολιτικά κόμματα και φορείς του Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα σε θέματα της εξειδίκευσης του.

Η επικρατούσα τάση στις ΗΠΑ– σημείο αναφοράς για τις προεκλογικές καμπάνιες στα ΜΜΕ- είναι τα πολιτικά τοκ σόου, μάλιστα εκείνα που απευθύνονται στην εκλογική βάση των υποψηφίων όπως εκείνο που έκανε ως πρόσφατα ο Τάκερ Κάρλσον, λέει ο καθηγητής του ΑΠΘ διευρύνοντας την «εικόνα».

Μέσα από εμφανίσεις σε πρωινές εκπομπές ψυχαγωγίας και ελαφράς ενημέρωσης οι πολιτικοί δεν στοχεύουν σε νέους ηλικιακά ψηφοφόρους, συμφωνούν οι ειδικοί. «Οι νέοι δεν βλέπουν τηλεόραση, υπό την έννοια των παραδοσιακών- γραμμικών τηλεοπτικών σταθμών. Αλλά κι όταν συμβαίνει, παρακολουθούν ελάχιστα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πολιτικοί αρχηγοί έχουν πραγματοποιήσει εμφανίσεις στο Youtube και έχουν πιο έντονη παρουσία στα σόσιαλ μίντια», προσθέτει ο Ηλίας Τσαουσάκης και συμπληρώνει ο Νίκος Παναγιώτου ότι «οι εκπομπές αυτές παρακολουθούνται συχνά από μεγάλο αριθμό ατόμων που δεν παρακολουθούν απαραίτητα τις παραδοσιακές πολιτικές εκπομπές, γεγονός που τις καθιστά «σημαντική» πλατφόρμα για τους πολιτικούς ώστε να προσεγγίσουν ψηφοφόρους που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να ασχοληθούν με το μήνυμά τους».

Οικειότητα και αίσθηση ματιάς από την κλειδαρότρυπα

Η συγκεκριμένη έκφανση της πολιτικής επικοινωνίας θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ, πάντως, κατά τους ειδικούς.

«Ο τόνος και το περιεχόμενο των εμφανίσεων στις πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από εκείνα των παραδοσιακών πολιτικών εκπομπών. Οι πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές τείνουν να έχουν μια πιο χαλαρή και ανεπίσημη ατμόσφαιρα, με έμφαση σε θέματα ψυχαγωγίας και τρόπου ζωής, γεγονός που μπορεί να διευκολύνει τους πολιτικούς να συνδεθούν με τους τηλεθεατές σε πιο προσωπικό επίπεδο. Οι πολιτικοί που εμφανίζονται σε αυτές τις εκπομπές μπορεί να ερωτώνται για ένα ευρύτερο φάσμα θεμάτων πέραν της πολιτικής, όπως τα χόμπι τους, η οικογενειακή τους ζωή ή τα ενδιαφέροντά τους για την ποπ κουλτούρα, γεγονός που μπορεί να τους βοηθήσει να γίνουν πιο ανθρώπινοι στα μάτια του κοινού», δίνει το περίγραμμα ο Παναγιώτου και ο Τσαουσάκης, συμφωνεί, προσθέτοντας ότι τέτοιες τηλεοπτικές εμφανίσεις στην ουσία «δίνουν την ευκαιρία να δει κάποιος τον πολιτικό όπως δεν τον έχει δει έως εκείνη τη στιγμή. Δημιουργείται το στοιχείο της οικειότητας και επίσης δημιουργεί λίγο την αίσθηση της κλειδαρότρυπας καθώς «τρυπώνουμε», με έναν τρόπο, στην καθημερινότητα του πολιτικού. Είναι μια επικοινωνία χωρίς διαμεσολάβηση η οποία επιτρέπει στον τηλεθεατή/ψηφοφόρο να δει θεωρητικά αφιλτράριστα τον πολιτικό. Αυτή η προσέγγιση απευθύνεται σε μεγάλα ηλικιακά κοινά και τα αγγίζει».

Το στοιχείο του αυθορμητισμού και κατά πόσο οι ερωτήσεις έχουν γνωστοποιηθεί από πριν, είναι απορίες οι οποίες μπήκαν στη συζήτηση.

«Υπάρχει ένα κοινό το οποίο θα δεχθεί το “αυθόρμητο” του πράγματος. Υπάρχει και εκείνο το οποίο είναι υποψιασμένο και αμφισβητεί. Ο πολιτικός πρέπει να είναι προσεκτικός στις επικοινωνιακές επιλογές του. Κάθε Μέσο έχει τους δικούς του κανόνες και αν δεν τους γνωρίζει και να τους σεβαστεί μπορεί να τον βγάλει “εκτός”» σημειώνει ο Τσαουσάκης, ο οποίος παρατηρεί το πεδιο των σόσιαλ μίντια, του Youtube, των νεανικών κοινών και της αλληλεπίδρασης τους.

«Όταν το μήνυμα του πολιτικού περνά μέσα από κανάλια διαφορετικά, όπως το YouTube, αυτό γίνεται στους νέους οι οποίοι είναι εξοικειωμένοι με το συγκεκριμένο Μέσο, γίνεται πιο πιστευτό. Αν για παράδειγμα ο υποψήφιος μιλούσε σε ένα τηλεοπτικο σταθμό, το μήνυμα θεωρείται ότι φιλτράρεται. Αντιθέτως μια συνέντευξη σε Youtuber δείχνει να είναι ως μήνυμα πιο “καθαρό” και το αναγνωρίζουν οι θεατές. Θα έχει άλλη απήχηση από ότι αν ακουγόταν από άλλο Μέσο. Οι νέοι θεωρούν ότι στα παραδοσιακά ΜΜΕ το μήνυμα φιλτράρεται και παραμορφώνεται».

Επικοινωνιακή τεμπελιά και εργατικότητα

Οι εμφανίσεις πολιτικών αρχηγών στις πρωινές ψυχαγωγικοενημερωτικές εκπομπές δεν αποτελούν βαρόμετρο, συμφωνούν οι ειδικοί και συμπίπτουν επίσης στην άποψη ότι δεν συμβάλλουν στην διαμόρφωση γνώμης και επηρεασμού της ψήφου.

«Οι εμφανίσεις σε πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές και σε παραδοσιακές πολιτικές εκπομπές εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς και απαιτούν διαφορετικές προσεγγίσεις. Ενώ οι πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για τους πολιτικούς να προσεγγίσουν ένα ευρύτερο ακροατήριο και να συνδεθούν με τους ψηφοφόρους σε προσωπικό επίπεδο, οι παραδοσιακές πολιτικές εκπομπές παραμένουν μια σημαντική πλατφόρμα για τους πολιτικούς προκειμένου να επιδείξουν την πολιτική τους εμπειρογνωμοσύνη και να επικοινωνήσουν το όραμά τους για τη χώρα», αναλύει ο Παναγιώτου.

Για αργά επικοινωνιακά αντανακλαστικά κάνει λόγο ο Ηλίας Τσαουσάκης υπό την έννοια ότι η αξιοποίηση των εκπομπών της επίμαχης τυπολογίας ως πρακτική είναι αφενός ξεπερασμένη, αφετέρου δε, ότι θα έπρεπε τέτοιες εμφανίσεις να είχαν νωρίτερα.

«Στην προεκλογική εκστρατεία αποκαλύπτεται η επικοινωνιακή τεμπελιά ή εργατικότητα του προηγούμενου καιρού», λέει ο σύμβουλος Επικοινωνίας και αναλύει λέγοντας ότι «αν ο πολιτικός έχει τεμπελιάσει τρέχει να τα προλάβει όλα. Απαιτείται συνέπεια και συνέχεια. Αν για παράδειγμα ένας υποψήφιος ανοίγει λογαριασμό στο Tik Tok 15 ημέρες πριν από τις εκλογές δεν θα κάνει δουλειά. Θα είναι «κρίντζι», που λένε και οι πιτσιρικάδες».

Διαβάστε επίσης:

Σασμός – Spoiler: Ο Μαθιός κάνει τα πάντα για να μην αποκαλυφθεί το μυστικό του Αστέρη (Videos)

ΕΡΤ: Ντοκιμαντέρ με άγνωστα στοιχεία για τον Κάρολο του Ηνωμένου Βασιλείου

Χατζηνικολάου στον Παπαδάκη για debate: Οι δημοσιογράφοι δεν είναι γλάστρες (Video)