Ας ξεκινήσουμε από το αυτονόητο: H τοπική αυτοδιοίκηση είναι ο εγγύτερος στους πολίτες φορέας του Κράτους.

Αποτελεί το θεσμό εκείνο που μπορεί σε πραγματικούς χρόνους να φέρνει αλλαγές στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Αυτό το τελευταίο όμως, δεν είναι καθόλου αυτονόητο. Είναι όμως εξαιρετικά σημαντικό στη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, όπου οι κρίσεις όχι μόνο διαδέχονται η μια την άλλη, αλλά αλληλοδιαπλέοκονται και συχνά εκπορεύονται η μια από την άλλη.

Η τοπική αυτοδιοίκηση, στην παρούσα συνθήκη έχει καίριο ρόλο να επιτελέσει. Οφείλει να προστατεύσει τις τοπικές κοινωνίες, να απλώσει δίχτυ ανθρωπιάς, αλληλεγγύης και ουσιαστικής φροντίδας προς όλες και όλους, όπως έμαθε να κάνει καλά και όπως έπραξε τις βίαιες στιγμές της δεκαετούς οικονομικής κρίσης και φυσικά τα δυο χρόνια της πανδημίας. Η σύγχρονη τοπική αυτοδιοίκηση είναι υπεύθυνη για τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα των πόλεων, με ό,τι αυτές περιλαμβάνουν: ανθρώπους, υποδομές, φυσικό περιβάλλον, αστική πανίδα, εργαζόμενες και εργαζόμενους, και φυσικά τις αξίες και τους θεσμούς, που ενδυναμώνουν τον κοινωνικό ιστό.

Οι άνθρωποι της αυτοδιοίκησης, που εκλέγονται από το λαό της πόλης τους, και σε αυτόν οφείλουν να λογοδοτούν, οι εκλεγμένες και εκλεγμένοι από τους πολίτες, οφείλουν να έχουν βαθιά γνώση των αναγκών του τόπου τους, να γνωρίζουν την ανθρωπογεωγραφία του, να είναι ανεξάρτητοι και ελεύθεροι από κομματικούς εναγκαλισμούς, ούτως ώστε να ασκούν χρηστή και ακηδεμόνευτη διοίκηση. Τα τελευταία χρόνια όμως, ούτε αυτό είναι αυτονόητο, αν και θα έπρεπε.

Το σίγουρο είναι πως η τοπική αυτοδιοίκηση ξέρει τα όρια δράσης της, γνωρίζει τις δυνατότητές της, καθώς και από που ξεκινούν και μέχρι που φτάνουν οι αρμοδιότητές της, οι πόροι και οι δυνάμεις της. Κάτι που το κεντρικό κράτος δείχνει συχνά να αγνοεί.

Αυτό που ζούμε τους τελευταίους μήνες, είναι σχεδόν πρωτόγνωρο. Και εξηγώ. Πάντοτε τα κόμματα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έδειχναν τη στήριξή τους σε αυτοδιοικητικούς υποψήφιους/ υποψήφιες, άλλες φορές διακριτικά και άλλες δίνοντας επίσημα χρίσμα λίγο πριν τη διεξαγωγή των εκλογών. Τον τελευταίο καιρό όμως γινόμαστε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς συνθήκης, όπου στο πλαίσιο μιας ακραίας και διχαστικής πολιτικής πόλωσης,  κεντρικό κράτος, κυβέρνηση και κόμματα επιχειρούν εν όψει των Αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτωβρίου να στείλουν κομματικά και καθόλου αυτοδιοικητικά μηνύματα. Δείχνουν να μην γνωρίζουν αυτοί τα όριά τους, να χρωματίζουν την Αυτοδιοίκηση και να την μετατρέπουν σε κομματική αρένα για ξεκαθάρισμα των μεταξύ τους λογαριασμών.   

Ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σήμερα πλήττεται και θα μπορούσα να μιλήσω για οριακή κατάλυσή του, αν δεν υπήρχαν ακόμη άνθρωποι αυτοδιοικητικοί που αναγνωρίζουν την ανάγκη για πλουραλισμό, διαβουλευτικές διαδικασίες και πολυσυλλεκτικότητα. Άνθρωποι που ξέρουν τόσο καλά τους τόπους και τις περιφέρειές τους και που σε καμία περίπτωση δεν θα έβαζαν τις κομματικές τους προτεραιότητες ενάντια στο αυτοδιοικητικό τους χρέος, που τους υπαγορεύει να προχωρούν σε συγκλίσεις, υποχωρήσεις και σε γόνιμο διάλογο προκειμένου να βρίσκουν λύσεις για το δημόσιο συμφέρον και όχι για το προσωπικό / κομματικό όφελος.  

Τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, όπως συνηθίζω να λέω, είναι ο καθρέπτης των κοινωνιών μας. Για την ουσιαστική και αποτελεσματικά δημοκρατική λειτουργία τους, καμία και κανένας δεν περισσεύει, ούτε από τους/τις αιρετούς/αιρετές ούτε όμως από τους κατοίκους, που και αυτοί ιδανικά θα πρέπει να συμμετέχουν, να ελέγχουν και να εισφέρουν στη διακυβέρνηση μέσα από τους δικούς τους ρόλους ως ενεργοί πολίτες.  Γι’ αυτό και η αυτοδιοίκηση πρέπει να μας αφορά όλους και όλες, με τρόπο δίκαιο και μακριά από κομματικούς εγκλωβισμούς, αφού οι μόνοι κερδισμένοι πρέπει να είναι μόνο οι πολίτες.

Η ηγεμονική κυριαρχία των κομμάτων όταν περιπλέκεται με τρόπο τόσο παρεμβατικό, που δυστυχώς επανανοηματοδοτεί το ανεξάρτητο, αυτοδιοίκητο και ακηδεμόνευτο ίδιον των Δήμων και των Περιφερειών, μόνο ανεπανόρθωτο πλήγμα μπορεί να επιφέρει στο θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Μοναδική ελπίδα, οι νησίδες αντίστασης που δημιουργούνται από ανθρώπους της αυτοδιοίκησης, από αιρετές και αιρετούς, υποψήφιες και υποψήφιους για τις εκλογές του Οκτώβρη, που βάζουν σε προτεραιότητα τις καθημερινές μικρές μάχες και μεγάλες νίκες στις πόλεις, πάντα και μόνο προς όφελος των πολλών: ανθρώπων και φύσης, και φυσικά των (υπο)δομών που υποστηρίζουν και τα δυο. 

* Η Μαρία Ανδρούτσου είναι Δήμαρχος Αγίου Δημητρίου και επικεφαλής της δημοτικής κίνησης ΑλλάΖΟΥΜΕ την ΠΟΛΗ.

Διαβάστε επίσης:

Ούτε κιχ: Aσυγχώρητο φιάσκο!

Δύο στα δύο στο υπουργείο ΠΡΟΠΟ

Νίκος Γκάλης. Tο καλύτερο της ζωής του παιχνίδιον….