Στη νεότερη τουριστική ατραξιόν στην Ευρώπη θα μετατραπεί ένα υπόγειο καταφύγιο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, που χτίστηκε για να αντέξει πυρηνική έκρηξη 20 κιλοτόνων. Πρόκειται για ένα τεράστιο καταφύγιο που έγινε από τους Σοβιετικούς σε μια πλαγιά του βουνού που αποτελεί το σύνορο μεταξύ Κροατίας και Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Η Υπόγεια Αεροπορική Βάση Ζέλιαβα ήταν στην εποχή εκείνη μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές βάσεις στην Ευρώπη, αλλά εδώ και δεκαετίες έχει εγκαταλειφθεί στην τύχη της και μετά τον σερβο-κροατικό πόλεμο του 1992 μόνο κάποιοι τολμηροί εξερευνητές μπαίνουν στις υπόγειες εγκαταστάσεις.

Τώρα μελετάται η δημιουργία υποδομών ώστε να μπορεί να υποδεχτεί τουρίστες. Η παλιά βάση βρίσκεται πολύ κοντά σε ένα από τα πιο δημοφιλή εθνικά πάρκα της νότιας Ευρώπης, τις Λίμνες Πλίτβιτσε.

Η υπόγεια βάση χτίστηκε κάτω από άκρα μυστικότητα στη δεκαετία του 1960, με κόστος έξι δισεκατομμυρίων δολαρίων, και σκοπό να μπορεί να φιλοξενήσει μία μοίρα σοβιετικών μαχητικών στην τότε Γιουγκοσλαβία. Διέθετε δικές της εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας, συστήματα εξαερισμού και υδροδότησης και λειτουργούσε με απόλυτη αυτονομία.

Στην υπόγεια αεροπορική βάση υπήρχαν πέντε διάδρομοι απογείωσης και υποδομές φιλοξενίας 60 αεροσκαφών MiG-21. Στις μήκους 2,2 μιλίων σήραγγες υπήρχαν κέντρα διοίκησης, γραφεία και κοιτώνες για 1.000 στρατιώτες. Οι τέσσερις είσοδοι αποκλείονταν από τσιμεντένιες πόρτες βάρους 100 τόνων.

«Όλα τα συστήματα ήταν εκείνη την εποχή ό, τι πιο εξελιγμένο υπήρχε», λέει ο Μιρσάντ Φάζλιτς, πρώην πιλότος, ο οποίος εργάστηκε στη συγκεκριμένη βάση για μία δεκαετία. «Ήταν τότε ό, τι καλύτερο υπήρχε στη στρατιωτική και πολιτική τεχνολογία».

Στη διάρκεια των πολέμων που ακολούθησαν την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, στη δεκαετία του 1990, οι εγκαταστάσεις ανατινάχθηκαν με εκρηκτικά από τον στρατό. «Ό,τι υπήρχε μέσα, ο εξοπλισμός, τα πάντα κάηκαν. Μόνο οι σήραγγες και οι τοίχοι έμειναν», λέει ο Μιρσάντ Φάζλιτς.

Αφού καταστράφηκε ο εξοπλισμός η βάση εγκαταλείφθηκε και προσέλκυε μόνο τολμηρούς επισκέπτες που ήθελαν να εξερευνήσουν τα απομεινάρια του συστήματος σηράγγων και κάποια εγκαταλειμμένα αεροπλάνα.

Το 2016 όλα άρχισαν να αλλάζουν όταν κυκλοφόρησε ένα σλοβενικό σατιρικό φιλμ με τίτλο «Houston, We Have a Problem!», για το οποίο κάποιες σκηνές γυρίστηκαν στη συγκεκριμένη βάση.

Σήμερα εκτιμάται ότι περίπου 150.000 άνθρωποι τον χρόνο επισκέπτονται την υπόγεια σοβιετική βάση και οι αρχές πιστεύουν ότι με το σωστό μάρκετινγκ μπορεί να γίνει τουριστικό αξιοθέατο. Στη γειτονική περιοχή των Λιμνών Πλίτβιτσε κάνουν διακοπές κάθε χρόνο περίπου 1,7 εκατομμύρια άτομα και αρκετοί από αυτούς θα επισκέπτονταν την εγκαταλελειμμένη βάση.

«Ξαναζωντανεύοντας τη Ζέλιαβα θα δημιουργούσαμε επιπλέον περιεχόμενο στο εθνικό πάρκο, δίνοντας στους τουρίστες ένα λόγο για να παρατείνουν τη διαμονή τους», λέει ο Άντε Κόβατς, δήμαρχος της περιοχής.

«Είναι τρελό που έχει παγώσει ο χρόνος», λέει ο Άντζελο Βίραγκ, ένας Κροάτης φωτογράφος που επισκέφθηκε την περιοχή για να τραβήξει φωτογραφίες

Ο Χαμντίζα Μέσιτς, από τη γειτονική βοσνιακή κωμόπολη Μπίχατς, εξέφρασε την ελπίδα ότι θα ξανανοίξουν και οι δύο διάδρομοι απογείωσης που βρίσκονται στη Βοσνία.

Ο ίδιος έχει και έναν προσωπικό λόγο να επιδιώκει κάτι τέτοιο, διότι είναι φανατικός με την αεροπλοΐα. «Μια τέτοια τεράστια εγκατάσταση παρατημένη στο έλεος του χρόνου δεν μπορεί να βρεθεί πουθενά αλλού στον κόσμο», δήλωσε ο Χαμντίζα Μέσιτς το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. 

Διαβάστε επίσης:

Φυλλάδια Ισραηλινού στρατού στη Γάζα: «Στείλτε μας πληροφορίες για ομήρους, εγγυόμαστε αμοιβή και διακριτικότητα»

Γενίκευση της σύρραξης θέλει ο Μακρόν: Ζητά εμπλοκή της Δύσης στον «πόλεμο κατά της Χαμάς»

Ισραηλινή όμηρος της Χαμάς που απελευθερώθηκε λέει ότι είχε καλή μεταχείριση μετά την αρχική βία που υπέστη