Αν υπάρχει ένα στοιχείο από τη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με την πολιτική ηγεσία της Γερμανίας το οποίο πραγματικά έχει ενδιαφέρον – τουλάχιστον σε πολιτικό επίπεδο – αυτό δεν είναι άλλο από τα όσα συζητήθηκαν δημοσίως, αλλά και πίσω από κλειστές πόρτες για το μεταναστευτικό, το οποίο για άλλη μια φορά αποκτά ιδιαίτερη πολιτική και οικονομική σημασία για την Ευρώπη.

Με δεδομένο το μόνιμο «βραχυκύκλωμα» για το θέμα σε επίπεδο Ε.Ε. (με το Βίσεγκραντ να τηρεί μια ιδιαίτερα hardcore θέση σχετικά με τα σχέδια διαμοιρασμού των βαρών όσον αφορά τους πρόσφυγες και τον ευρωπαϊκό Νότο να διαμαρτύρεται έντονα για το γεγονός ότι ο Βορράς τον αφήνει μόνο του στη διαχείριση των χιλιάδων δυστυχισμένων που μπαίνουν σε σαπιόβαρκες ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο στη «Γηραιά Ήπειρο»), τα όσα αποκαλυπτικά είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενώπιον του Όλαφ Σολτς και του Φρίντριχ Μερτς (προέδρου της CDU), αλλά και τα όσα άκουσε σχετικά με το ζήτημα, ουσιαστικά οριοθετούν και τις θέσεις της Ελλάδας στο πλαίσιο μιας ευρύτερης διαπραγμάτευσης εντός Ε.Ε.

Οι θέσεις της Αθήνας

Αυτό που ο Μητσοτάκης τόνισε και στον Σολτς και στον Μερτς είναι ότι η Αθήνα δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να συναινέσει σε παρεμβάσεις στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), τον προϋπολογισμό της Ένωσης δηλαδή, αν αυτές δεν περιλαμβάνουν και επιπλέον κονδύλια για δύο ζητήματα που «καίνε» την Ελλάδα: τις αποζημιώσεις και ενισχύσεις για καταστροφές αποδιδόμενες στην κλιματική αλλαγή και την ενίσχυση της χώρας για την αποτροπή ενός νέου μεταναστευτικού «κύματος», καθώς το τελευταίο διάστημα οι ροές προς τα νησιά του Αιγαίου είχαν παρουσιάσει αξιοσημείωτη αύξηση, αν και τον τελευταίο μήνα μοιάζουν να τείνουν και πάλι προς το μηδέν.

Μάλιστα, ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν απολύτως ξεκάθαρος σχετικά με τις προθέσεις της κυβέρνησης για το θέμα, λέγοντας στον πρόεδρο της CDU, στη διάρκεια εκδήλωσης του think tank του κόμματος, του Ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ:

«Χρειαζόμαστε περισσότερη βοήθεια. Χρειαζόμαστε περισσότερα χρήματα. Θα συζητήσουμε την αναθεώρηση του ΠΔΠ. Είμαι πολύ σαφής και ευθύς στο σημείο αυτό. Δεν μπορούμε απλώς να συμφωνήσουμε σε 50 δισ. για την Ουκρανία. Πρέπει επίσης να προσθέσουμε στο τραπέζι περισσότερα χρήματα για τη μετανάστευση, περισσότερα χρήματα για τη συνεργασία με χώρες που είναι εταίροι».

Πρόσθεσε μάλιστα ότι «πρέπει να συνεργαστούμε με την Τουρκία όταν πρόκειται για τη μετανάστευση. Αυτό συνεπάγεται επίσης συνέχιση των πληρωμών προς την Τουρκία, επειδή διαχειρίζεται μεγάλο αριθμό μεταναστών».

Μάλιστα, στην ίδια εκδήλωση, ο Μητσοτάκης παραδέχθηκε μεν ότι «υφίστανται ακόμη δευτερογενείς μετακινήσεις, ιδίως από όσους λαμβάνουν άσυλο», ωστόσο τόνισε ότι «αυτό σε μεγάλο βαθμό συνδέεται με τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να υλοποιήσετε στη Γερμανία. Διότι, αν η Γερμανία είναι, εν τέλει, τόσο ελκυστικός προορισμός για τους μετανάστες, είναι πολύ δύσκολη η διαχείριση των εξωτερικών συνόρων εάν έχετε έναν τεράστιο “μαγνήτη” στη Γερμανία, τόσο ισχυρό που υπερβαίνει όλες τις προσπάθειές μας να διαχειριστούμε τα εξωτερικά σύνορα».

Δευτερογενείς ροές

Περίπου το ίδιο επανέλαβε και στις κοινές δηλώσεις του με τον Σολτς υπογραμμίζοντας ότι «έχουμε συζητήσει και με τον καγκελάριο πώς θα αντιμετωπίσουμε πραγματικά, υπαρκτά προβλήματα δευτερογενών ροών, τα οποία χρήζουν μίας κοινής προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών μας» και επισημαίνοντας ότι χρειαζόμαστε τώρα όσο ποτέ «ένα δυναμικό σχέδιο» με διπλή κατεύθυνση:

● την αποτροπή των παράνομων διελεύσεων

● και τη διαχείριση των νόμιμων μεταναστευτικών ροών.

Πώς μεταφράζονται όλα αυτά; Περίπου σε ένα ζήτημα με δύο σκέλη:

1. Είναι προφανές ότι το Βερολίνο, μετά το μεγάλο «άνοιγμα» που έκανε η Άνγκελα Μέρκελ, υποδεχόμενη περίπου ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία, έχει αλλάξει άρδην μεταναστευτική πολιτική και, σε αυτό το πλαίσιο, «γκρινιάζει» σε κάθε ευκαιρία σε χώρες υποδοχής μεταναστών και προσφύγων, όπως η Ελλάδα, να «σφίξουν» τις διαδικασίες χορήγησης ασύλου και ταξιδιωτικών εγγράφων, καθώς οι, ας πούμε, επωφελούμενοι σπεύδουν να τα αξιοποιήσουν για να κατευθυνθούν προς χώρες του ευρωπαϊκού βορρά και κυρίως τη Γερμανία.

2. Σε αυτές τις «γκρίνιες» η Ελλάδα απαντάει ότι δεν μπορεί ο ευρωπαϊκός Βορράς να απαιτεί οι χώρες υποδοχής να καλούνται να διαχειριστούν χιλιάδες απεγνωσμένους ανθρώπους που αναζητούν μια καλύτερη μοίρα στην Ευρώπη και, ταυτόχρονα, να αποδεικνύεται «σφιχτοχέρης» όσον αφορά τη χρηματοδότηση των χωρών αυτών ώστε και να μπορούν να φυλάξουν καλύτερα τα σύνορά τους και να βελτιώσουν τις διαδικασίες απονομής ασύλου και να καλούνται να αποτρέψουν ανθρώπους που έχουν λάβει άσυλο να παραμείνουν εκεί και να μην επιδιώξουν να φύγουν για χώρες στις οποίες θεωρούν ότι θα έχουν καλύτερη τύχη.

Δει δη χρημάτων

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Μητσοτάκης, σε ερώτηση για τις δευτερογενείς ροές που περιείχε και αναφορά στο «Δουβλίνο», υπογράμμισε ενώπιον του Σολτς ότι «το θέμα των δευτερογενών ροών μας απασχολεί. Όταν χορηγούμε άσυλο σε κάποιον ο οποίος φτάνει στην Ελλάδα, η πρόθεσή μας είναι αυτός να μείνει στην Ελλάδα. Εξάλλου έχουμε μεγάλες ανάγκες ως προς το εργατικό δυναμικό της πατρίδας μας και θα θέλαμε οι άνθρωποι αυτοί να επιλέξουν να κάνουν την Ελλάδα τον μόνιμο τόπο παραμονής τους».

Ωστόσο έσπευσε να τονίσει «την πολύ μεγάλη σημασία την οποία αποδίδω στη διατήρηση της ευρωπαϊκής βοήθειας προς τις χώρες οι οποίες βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Γι’ αυτό και στην αναθεώρηση του ΠΔΠ η Ελλάδα επιμένει ότι χρειαζόμαστε αυξημένους πόρους προκειμένου αφενός να βοηθήσουμε χώρες όπως η Τουρκία, αφετέρου να βοηθήσουμε χώρες όπως η Ελλάδα, οι οποίες επιβαρύνονται από βαριές υποδομές που έχουν φτιαχτεί με ευρωπαϊκούς πόρους αλλά πρέπει να συντηρούνται και με ευρωπαϊκούς πόρους, ώστε να μπορούμε να κάνουμε τη διαχείριση του προσφυγικού όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική».

Πρόσθεσε δε ότι «στις υποδομές οι οποίες πρέπει να χρηματοδοτηθούν από την Ε.Ε. εντάσσονται και φυσικά χερσαία εμπόδια, όπως ο φράχτης τον οποίο κατασκευάζουμε στον Έβρο, που έχει σκοπό να προστατεύσει όχι τα ελληνικά σύνορα, αλλά τα ευρωπαϊκά σύνορα».

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα, από το συνολικό ποσό των 259 εκατ. ευρώ στο οποίο ανέρχεται η χρηματοδότηση των χωρών – μελών της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού για το τρέχον έτος, εξασφάλισε από την Κομισιόν συνολικά 42,4 εκατ. ευρώ, για δυο προτάσεις που υπέβαλε και εγκρίθηκαν, οι οποίες αφορούν την ανάπτυξη οπτικών ινών και λογισμικού για τη βελτίωση της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ συνοριακών σταθμών και στην αναδοχή / οικογενειακή και κοινοτική φροντίδα και ρυθμίσεις ανεξάρτητης διαβίωσης για εφήβους.

Ωστόσο στην Αθήνα εκτιμάται ότι το ποσό αυτό, αν και είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών – μελών της Ε.Ε., είναι μικρό για την αντιμετώπιση του ζητήματος και ότι χρειάζεται πιο συστηματική χρηματοδότηση.

Ο παράγοντας Τουρκία

Σε δεύτερο επίπεδο, υπό το βάρος των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, η Αθήνα επιχειρεί να στείλει στη Γερμανία – και όχι μόνο – το μήνυμα ότι αποδοκιμάζει μεν τη στάση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος χαρακτήρισε τους μαχητές της Χαμάς «μουτζαχεντίν», δηλαδή «μαχητές της πίστης», και επιτέθηκε στο Ισραήλ, αλλά, από την άλλη, θα συνεχίσει τις προσπάθειες για βελτίωση των σχέσεων με την Άγκυρα και για το μεταναστευτικό ζήτημα (οι αναφορές Μητσοτάκη στην ανάγκη για αναβίωση της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας και τη χρηματοδότηση της γείτονος χώρας ήταν ενδεικτικές…).

Η Ελλάδα αναγνωρίζει ότι η Τουρκία παραμένει μια από τις χώρες που έχουν σηκώσει μεγάλο βάρος – ειδικά λόγω του πολέμου στη Συρία – αλλά ταυτόχρονα υπογραμμίζει ότι τα γεγονότα του 2020 στον Έβρο έδειξαν ότι η Άγκυρα δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τους μετανάστες που βρίσκονται στο έδαφός της ως «όπλο».

Έτσι, ο Μητσοτάκης επισήμανε ότι «η Τουρκία φιλοξενεί τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες. Η Ε.Ε. στο παρελθόν έχει στηρίξει οικονομικά σημαντικά την Τουρκία για να μπορέσει να αντιμετωπίσει αυτήν την πολύ μεγάλη οικονομική πρόκληση παρουσίας τόσων προσφύγων στο έδαφός της. Πιστεύω ότι τους τελευταίους μήνες έχουμε κάνει και βήματα σε διμερές επίπεδο ώστε να εντατικοποιήσουμε τη συνεργασία μας με τις τουρκικές αρχές για να περιορίσουμε – στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό – τις βάρκες οι οποίες φεύγουν από τα τουρκικά παράλια».

Τέλος, τόσο η Αθήνα όσο και το Βερολίνο καλούνται να διαχειριστούν και τις εκ δεξιών πολιτικές πιέσεις που δέχονται σχετικά με το μεταναστευτικό, από την AfD η κυβέρνηση Σολτς και από τα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ. η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Η Ελλάδα βρίσκεται στη σαφώς πιο δύσκολη θέση της ανάγκης ανθρωπιστικής διαχείρισης των αφίξεων μεταναστών με ανασφαλή θαλάσσια μέσα στα χωρικά ύδατά της, αλλά και της απόκρουσης κατηγοριών από την αντιπολίτευση, διεθνή ΜΜΕ και ΜΚΟ για pushbacks. Η συνάρτηση παραμένει δύσκολη, οπότε είναι λογικό και οι πιέσεις προς την Ε.Ε. να αυξάνονται.

Διαβάστε επίσης:

Τέμπη: Κατατέθηκε η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για Προανακριτική – Ερευνώνται Χρυσοχοΐδης, Σπίρτζης, Χατζηδάκης για πλημμέλημα, Καραμανλής για κακούργημα

Ευρωεκλογές: Κλειδώνει τον Δεκέμβριο το εκλογικό σύστημα

Όχι στις προανακριτικές για τα Τέμπη λέει η κυβέρνηση – Έντονες αντιδράσεις