Την ώρα που η κυβέρνηση έχει στραμμένη την προσοχή της στον θεσσαλικό κάμπο και περιμένει να κάνει «ταμείο» από τη συνάντηση του πρωθυπουργού με εκπροσώπους των αγροτών, άλλες τρεις σοβαρές πηγές αναστάτωσης στην κοινωνία πιστοποιούν τη διαπίστωση ότι για πρώτη φορά από τον Ιούλιο του 2019 η κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε εσωτερική «φουσκοθαλασσιά».

Τα τρία ανοιχτά «μέτωπα» έχουν ελάχιστη σχέση μεταξύ τους, ωστόσο έρχονται να «καθίσουν» πάνω σε μια γενικευμένη δυσφορία προς την κυβέρνηση, κυρίως για το ζήτημα της διαρκώς εντεινόμενης ακρίβειας, η οποία «ροκανίζει» το εισόδημα των νοικοκυριών, χωρίς να… χαμπαριάζει από τις διάφορες κυβερνητικές παρεμβάσεις για τον έλεγχό της, δημιουργώντας μια ασφυκτική κατάσταση για πολλούς πολίτες, οι οποίοι δεν βλέπουν «φως στο τούνελ».

Κεντρικές πολιτικές

Ταυτόχρονα, ωστόσο, οι τρεις πηγές κοινωνικής αναταραχής αμφισβητούν ευθέως κεντρικές πολιτικές της κυβέρνησης, είτε αυτές αφορούν σε μεταρρυθμίσεις είτε στον τρόπο διαχείρισης κρίσεων. Η καθεμιά, δε, ακριβώς επειδή προέρχεται από άλλη βάση, δύσκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί με κάτι πιο συνολικό, όπως, π.χ., επιχειρείται να γίνει κατά καιρούς με την ακρίβεια, αλλά απαιτεί διαφορετικό χειρισμό, κάτι που προφανώς δυσκολεύει την κυβέρνηση.

Μια τρίτη παράμετρος έχει να κάνει και με το γεγονός ότι ουδείς μπορεί προς το παρόν να υπολογίσει τη διάρκεια των αντιδράσεων απέναντι στις πολιτικές αυτές, καθώς οι αντιδρώντες φαίνεται ότι:

• Πρώτον, είναι αποφασισμένοι να κάνουν απολύτως σαφή τη δυσφορία τους προς την κυβέρνηση.

• Δεύτερον, θεωρούν ότι οι αντιδράσεις τους πηγάζουν από βαθιά ιδεολογικά, ταυτοτικά ή και θεσμικά ζητήματα.

Με χρονολογική σειρά, λοιπόν, ας δούμε πού εντοπίζονται οι «ύφαλοι» τους οποίους η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεπεράσει με όσο το δυνατόν λιγότερες «ζημιές», με το βλέμμα της στραμμένο στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου.

Γάμος ομόφυλων ζευγαριών

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ήδη η συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του νομοσχεδίου για την ισότητα στον γάμο, μέσω του οποίου θεσμοθετείται ο πολιτικός γάμος για τα ομόφυλα ζευγάρια και ρυθμίζονται ζητήματα τεκνοθεσίας, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αναμένεται να παρέμβει σε αυτή και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ελπίζοντας ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αποτρέψει σημαντικές απώλειες από την Κ.Ο. της Ν.Δ.

Μέχρι στιγμής, εκτιμάται ότι περίπου 50 βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος προσανατολίζονται στο να καταψηφίσουν ή να απέχουν από την ψηφοφορία για το επίμαχο νομοσχέδιο, μεταξύ αυτών και ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς (έχει πει ότι θα καταψηφίσει) και ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης (ο οποίος διαφώνησε, ωστόσο επέλεξε τον δρόμο της αποχής και παραμένει μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου), αλλά και άλλα κορυφαία στελέχη της Ν.Δ.

Εκτός σημαντικού απροόπτου, το νομοσχέδιο θα περάσει (στηρίζουν ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας), ωστόσο, εκτός από τις διαιρετικές τάσεις που προκάλεσε στο εσωτερικό της Ν.Δ., έφερε την κυβέρνηση σε ευθεία σύγκρουση με την Εκκλησία της Ελλάδος αλλά και με σημαντικό μέρος των πιο συντηρητικών ψηφοφόρων της και έδωσε ευκαιρία για… πάρτι στα κόμματα που βρίσκονται στα δεξιά της Ν.Δ. (Ελληνική Λύση, Σπαρτιάτες και Νίκη).

Προς το παρόν, είναι δύσκολο να υπολογιστεί η φθορά που θα προκαλέσει στην κυβέρνηση το συγκεκριμένο νομοθέτημα: οι πιο αισιόδοξοι εκτιμούν ότι λίγο μετά την ψήφισή του απλώς θα… ξεχαστεί, ενώ οι πιο απαισιόδοξοι εντός της Ν.Δ. θεωρούν ότι οι ψηφοφόροι που θα φύγουν από το… μαντρί (για να παραφράσουμε ιστορική έκφραση του Ευάγγελου Αβέρωφ), λόγω του νομοσχεδίου, είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να επιστρέψουν στο κόμμα.

Ερώτημα παραμένει επίσης και πώς θα εξελιχθούν από τούδε και στο εξής οι σχέσεις της κυβέρνησης με την Εκκλησία, η οποία κεντρικά επέλεξε να ακολουθήσει μια σχετικά ήπια απορριπτική στάση για το νομοσχέδιο, ωστόσο σε επίπεδο ιεραρχών τα πράγματα είναι πιο… ζόρικα (ο Πειραιώς Σεραφείμ δήλωσε ότι όποιος το ψηφίσει θέτει εαυτόν εκτός Εκκλησίας, ενώ ο Λαρίσης και Τυρνάβου Ιερώνυμος, σε μια άκρως συμβολική κίνηση, επισκέφθηκε αγροτικό μπλόκο…).

Μάλιστα, πρέπει να σημειωθεί ότι σε μια πρωτοφανή «προβολή ισχύος», ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ζήτησε η ψηφοφορία επί του νομοσχεδίου να είναι ονομαστική, λέγοντας ότι «καλό θα ήταν στην πλήρη ελεύθερη έκφραση της Δημοκρατίας που εμφορείται το Ελληνικό Κοινοβούλιο, η συγκεκριμένη ψηφοφορία να είναι ονομαστική. Με αυτόν τον τρόπο και τη Δημοκρατία διασφαλίζουμε και τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, κατά τον καλύτερο τρόπο».

Τραγωδία στα Τέμπη

Από την άλλη, στις 14 του μήνα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσκλήθηκαν για να μιλήσουν συγγενείς των θυμάτων της τραγωδίας στα Τέμπη, πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και μέλους του «The Left in the European Parliament» Κώστα Αρβανίτη και παρουσία του Στέφανου Κασσελάκη. Στην εκδήλωση μίλησαν δύο από τα μέλη της επιτροπής που έχουν συστήσει οι συγγενείς των θυμάτων, η Μαρία Καρυστιανού και ο Παύλος Ασλανίδης, οι οποίοι έχουν κάνει λόγο δημοσίως για προσπάθεια συγκάλυψης της υπόθεσης.

Μετά την κατάθεση της Μαρίας Καρυστιανού στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής – η οποία προκάλεσε πάνδημη συγκίνηση, αλλά και μερικά εμετικά σχόλια – η ανάδειξη του θέματος σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου προφανώς και φέρνει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση, καθώς έρχεται μόνο λίγες μέρες μετά το καθόλου κολακευτικό ψήφισμα για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα, το οποίο περιείχε ρητή αναφορά στα Τέμπη και την καθυστέρηση εξιχνίασης της υπόθεσης.

Και μπορεί η κυβέρνηση να έκανε λόγο για απόπειρα συκοφάντησης της χώρας από ευρωβουλευτές προερχόμενους από αντίπαλους πολιτικούς χώρους, στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας για τις ευρωεκλογές, ωστόσο τα ζητήματα που αναδείκνυε το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου «κουμπώνουν» με διάφορες άλλες έρευνες από το εξωτερικό, όπως, π.χ., της Διεθνούς Διαφάνειας, η οποία υποβάθμισε τη χώρα στον ετήσιο Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς, κάνοντας λόγο κι αυτή για ζητήματα κράτους δικαίου στην Ελλάδα.

Ακόμα και η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος δικαίου, την οποία επικαλείται η κυβέρνηση, αναφέρει, λόγου χάρη, ότι θα πρέπει να προχωρήσει η «υιοθέτηση μη νομοθετικών εγγυήσεων και έναρξη της νομοθετικής διαδικασίας σε σχέση με την προστασία των δημοσιογράφων, […] ιδίως όσον αφορά τις καταχρηστικές αγωγές κατά των δημοσιογράφων (σ.σ.: οι γνωστές και ως SLAPP) και την ασφάλειά τους, […] λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων», θέμα που προβάλλει και το ψήφισμα.

Το ενδιαφέρον είναι ότι για το πρωί της Πέμπτης, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα συγκαλεί τη Διοικητική Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου για να πάρει θέση σε όσα καταλογίζει το ψήφισμα στη χώρα για το κράτος δικαίου, απαντώντας, μάλιστα, στις κατηγορίες ότι η δικαιοσύνη εμπλέκεται σε αμιγώς πολιτικά ζητήματα, ότι «αναπόσπαστο κομμάτι του κράτους δικαίου είναι η δικαστική εξουσία και η λειτουργία της. Σε αυτό θα περιοριστούμε και μόνο».

Μη κρατικά ΑΕΙ

Τέλος, με τη δημόσια διαβούλευση επί του νομοσχεδίου για την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ στη χώρα να συνεχίζεται, με στόχο το σχέδιο να ψηφιστεί ώς το τέλος του μήνα, όλο και έρχεται στην επιφάνεια το ζήτημα της συνταγματικότητας της ρύθμισης (μάλιστα, στη διαβούλευση παρενέβη με αναλυτικό σχόλιο, χαρακτηρίζοντας τη ρύθμιση ως αντισυνταγματική, και πρώην αντιπρόεδρος του ΣτΕ), δεδομένης της ισχύος του άρθρου 16 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει σαφώς τον νομικό χαρακτήρα και τα χαρακτηριστικά των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στη χώρα.

Συγκεκριμένα, η Μαρία Καραμανώφ, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ. και πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος, στην ανάρτησή της στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «η συζήτηση για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που έχει ανοίξει από τον κοινό και όχι τον αναθεωρητικό νομοθέτη έχει ως έρεισμα μια πρωτοφανή στα νομικά χρονικά ερμηνευτική προσέγγιση. Υπολαμβάνει ότι το νόημα τόσο των απλών λέξεων όσο και των νομικών εννοιών είναι απολύτως σχετικό και δεν έχει αντικειμενικά όρια, ότι η σημασία και ερμηνεία τους είναι θέμα υποκειμενικής πεποίθησης και βουλητικής επιλογής».

«Αν γίνει δεκτή η άποψη αυτή, η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης ουσιαστικά καταργείται ως περιττή, αφού οι συνταγματικές διατάξεις θα προσλαμβάνουν το επιθυμητό κατά περίπτωση περιεχόμενο με τη μέθοδο της διασκευής τους διά της ερμηνείας. Και το χειρότερο, δεν θα υπάρχει κανένα εμπόδιο να επεκταθεί η τακτική αυτή και στις ανεπίδεκτες αναθεώρησης διατάξεις του Συντάγματος, αρκεί να θεωρηθεί ότι το απαιτεί το δημόσιο συμφέρον και οι έκτακτες περιστάσεις», τονίζει.

Την ίδια στιγμή, περισσότεροι από 500 πανεπιστημιακοί υπογράφουν κείμενο, σύμφωνα με το οποίο κρίνουν ότι το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό, δηλώνοντας ότι ως δημόσιοι λειτουργοί θα προσφύγουν σε όλα τα επίπεδα και ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, αν αυτό νομοθετηθεί. Παράλληλα, οι φοιτητικοί σύλλογοι ετοιμάζουν για την Πέμπτη νέο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο, στο οποίο θα συμμετάσχουν και η ΑΔΕΔΥ, αλλά και η ΟΛΜΕ, με στάσεις εργασίας για τη διευκόλυνση παρουσίας των μελών τους στις διαδηλώσεις.

Πάντως, σε πιο στενά πολιτικό επίπεδο, η κυβέρνηση εμφανίζεται ικανοποιημένη από τη στάση του ΠΑΣΟΚ για το θέμα, καθώς ο πρόεδρος του κόμματος Νίκος Ανδρουλάκης δήλωσε ότι «δεν θα σταθούμε εμπόδιο στην ίδρυση μη κρατικών – μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, τα οποία θα πληρούν κάποιες πολύ αυστηρές προδιαγραφές για να μπορούν να ονομάζονται πανεπιστήμια. Θέλουμε να γίνουν σωστά. Με υψηλό επίπεδο σπουδών και έρευνας, με γεωγραφικά κριτήρια, διασφαλίζοντας την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη, και ο πιο καθαρός τρόπος είναι αυτό να γίνει με αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Με καθαρά λόγια και καθαρές πράξεις».

Και στο βάθος οι αγρότες

Όπως προαναφέρθηκε, οι κινητοποιήσει των αγροτών βρίσκονται προς το παρόν στην κορυφή των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης, καθώς ο κίνδυνος μπλόκων σε κεντρικές αρτηρίες της χώρας παραμένει υπαρκτός. Ωστόσο, το βαθύτερο πρόβλημα είναι ότι, ακόμα κι αν σταματήσουν τώρα οι αγρότες τις κινητοποιήσεις τους, θεωρείται βέβαιο ότι έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα θα ξαναβγούν στους δρόμους.

Κι αυτό, διότι η ΚΑΠ αναγνωρίζεται πλέον ότι εγείρει σοβαρά ζητήματα για τον αγροτικό κόσμο της χώρας – κι όχι μόνο. Ταυτόχρονα (κάτι που ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει παραδεχθεί), η πράσινη μετάβαση περιέχει κανόνες και προβλέψεις που προκαλούν μείζονες ανατροπές στην παραγωγική διαδικασία, αυξάνοντας το κόστος και πιέζοντας ακόμα περισσότερο τον αγροτικό πληθυσμό της Ε.Ε.

Διαβάστε επίσης:

Γάμος ομοφύλων: Άγριες κόντρες στη Βουλή – Σκέρτσος εναντίον Κουτσούμπα και Ελληνική Λύση εναντίον Σπαρτιατών

Σκληρή επίθεση ΣΥΡΙΖΑ σε Άδωνη Γεωργιάδη για τις αυξήσεις στις τιμές των φαρμάκων

Τέμπη: Αρνήθηκε να καταθέσει στην Εξεταστική Επιτροπή ο Κώστας Αγοραστός