Τι αποκαλύπτει η επιτυχία του DeepSeek για το εκκολαπτήριο ταλέντων της Κίνας

Η βασική ομάδα προγραμματιστών και επιστημόνων πίσω από το DeepSeek, την κινεζική startup που έχει ταράξει τον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, φοίτησε αποκλειστικά σε πανεπιστήμια της Κίνας, σύμφωνα με τον ιδρυτή της εταιρείας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με πολλές άλλες κινεζικές τεχνολογικές εταιρείες, οι οποίες συχνά αναζητούν ταλέντα εκπαιδευμένα στο εξωτερικό. 

Καθώς οι Κινέζοι χρήστες στο διαδίκτυο απολάμβαναν τις σοκαρισμένες αντιδράσεις των Αμερικανών, κάποιοι επισήμαναν τον μεγάλο αριθμό διδακτορικών στις επιστήμες που παράγει ετησίως η Κίνα. «Η επιτυχία του DeepSeek αποδεικνύει ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι φοβερό», ήταν ο τίτλος σε ένα blog post. 

@bloombergbusiness "DeepSeek is great news for open source AI." Mistral #CEO Arthur Mensch tells Bloomberg that open source models are making #artificialintelligence "much cheaper" and easier for competition. #tech #business #AI ♬ original sound – Bloomberg Business

Ακόμη και από το εξωτερικό, τα επαινετικά σχόλια καταφθάνουν από παντού. Ο Παβέλ Ντουρόβ, ιδρυτής της πλατφόρμας Telegram, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι ο σκληρός ανταγωνισμός στα κινεζικά σχολεία έχει συμβάλει στις επιτυχίες της χώρας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. «Αν οι ΗΠΑ δεν ξεκινήσουν τις μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό τους σύστημα, κινδυνεύουν να παραδώσουν την τεχνολογική ηγεσία στην Κίνα», έγραψε στο διαδίκτυο. 

Η περίπλοκη πραγματικότητα 

Η αλήθεια είναι πιο σύνθετη. Η Κίνα έχει επενδύσει μαζικά στην εκπαίδευση, ειδικά στις επιστήμες και την τεχνολογία, γεγονός που έχει συμβάλει στη δημιουργία μιας σημαντικής δεξαμενής ταλέντων, κλειδί για την επιδίωξή της να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην τεχνητή νοημοσύνη έως το 2025. 

Ωστόσο, εκτός των πανεπιστημιακών αιθουσών, οι απόφοιτοι αυτοί έρχονται αντιμέτωποι με εμπόδια, όπως η εξαντλητική εταιρική κουλτούρα και οι πολιτικές επιταγές του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος. Υπό την ηγεσία του Σι Τζινπίνγκ, το κόμμα έχει δώσει έμφαση στον έλεγχο αντί για την οικονομική ανάπτυξη και έχει δείξει προθυμία να περιορίσει τις τεχνολογικές εταιρείες που θεωρεί υπερβολικά ισχυρές. 

Το DeepSeek κατάφερε να αποφύγει πολλούς από αυτούς τους περιορισμούς, εν μέρει επειδή διατήρησε χαμηλό προφίλ και ο ιδρυτής του δήλωσε αφοσίωση στην πνευματική εξερεύνηση αντί στο γρήγορο κέρδος. Ωστόσο, μένει να φανεί πόσο θα μπορέσει να συνεχίσει έτσι. 

«Υπάρχουν πολλοί νέοι, ενεργητικοί και ταλαντούχοι ερευνητές και μηχανικοί στην Κίνα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει μεγάλο χάσμα στην εκπαίδευση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, ειδικά στην τεχνητή νοημοσύνη», δήλωσε ο Yiran Chen, καθηγητής ηλεκτρολόγων μηχανικών και μηχανικών υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Duke. «Αλλά οι περιορισμοί βρίσκονται αλλού». 

Το εκπαιδευτικό σύστημα και το brain loss

Για πολλούς στην Κίνα, η δύναμη του εκπαιδευτικού της συστήματος συνδέεται στενά με την παγκόσμια θέση της χώρας. Η κυβέρνηση έχει επενδύσει τεράστια ποσά στην ανώτατη εκπαίδευση, με τον αριθμό των αποφοίτων να έχει αυξηθεί πάνω από 14 φορές τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Πολλά κινεζικά πανεπιστήμια κατατάσσονται πλέον μεταξύ των καλύτερων στον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, για δεκαετίες, οι πιο λαμπροί Κινέζοι φοιτητές σπούδαζαν στο εξωτερικό και πολλοί παρέμεναν εκεί. 

Ωστόσο, αυτό φαίνεται να αλλάζει. Η Κίνα παρήγαγε περισσότερους από τέσσερις φορές περισσότερους αποφοίτους STEM το 2020 σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Συγκεκριμένα στην τεχνητή νοημοσύνη, έχει προσθέσει πάνω από 2.300 προπτυχιακά προγράμματα από το 2018, σύμφωνα με έρευνα του MacroPolo, ενός ερευνητικού οργανισμού στο Σικάγο που μελετά την Κίνα. 

@cleoabram If you’re wondering what the heck is going on with DeepSeek, the new Chinese-made AI model that’s causing a freakout in the US, here are the 3 things you need to know…
AND in breaking news, Alibaba just released ANOTHER new AI model that does even better in some ways.
We just released an hourlong interview with the CEO of NVIDIA, who’s at the center of all of this…
#deepseek #AI #r1 #tech ♬ original sound – Cleo Abram

Μέχρι το 2022, σχεδόν οι μισοί από τους κορυφαίους ερευνητές τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως είχαν αποφοιτήσει από κινεζικά πανεπιστήμια, σε σύγκριση με περίπου 18% από αμερικανικά, σύμφωνα με το MacroPolo. Και ενώ οι περισσότεροι από αυτούς εξακολουθούν να εργάζονται στις ΗΠΑ, ένας αυξανόμενος αριθμός εργάζεται πλέον στην Κίνα. 

Η Ουάσινγκτον έχει επίσης δυσκολέψει την απόκτηση βίζας για Κινέζους φοιτητές σε συγκεκριμένα πεδία, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, επικαλούμενη ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια. 

Οι προκλήσεις για την καινοτομία 

Παρά την επιτυχία, ορισμένοι επικρίνουν το κινεζικό εκπαιδευτικό σύστημα ως υπερβολικά προσανατολισμένο στις εξετάσεις, γεγονός που περιορίζει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία. Η επέκταση της εκπαίδευσης στην τεχνητή νοημοσύνη ήταν άνιση, και όχι όλα τα προγράμματα παράγουν κορυφαία ταλέντα. Όμως, κορυφαία πανεπιστήμια όπως το Tsinghua και το Peking University είναι παγκόσμιας κλάσης, και πολλοί υπάλληλοι του DeepSeek φοίτησαν εκεί. 

Η κινεζική κυβέρνηση έχει επίσης ενισχύσει τη σύνδεση μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων περισσότερο από ότι η Δύση, χρηματοδοτώντας ερευνητικά προγράμματα και project και ενθαρρύνοντας ακαδημαϊκούς να συμμετέχουν σε εθνικές πρωτοβουλίες στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης. 

Ωστόσο, η κυβερνητική παρέμβαση αποτελεί ταυτόχρονα και μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την κινεζική καινοτομία. 

See more

🎉 Introducing DeepSeek App!

💡 Powered by world-class DeepSeek-V3
🆓 FREE to use with seamless interaction
📱 Now officially available on App Store & Google Play & Major Android markets
🔗Download now: https://t.co/DIwqqkbK93

🌟 1/3 pic.twitter.com/QorHk2lEwj — DeepSeek (@deepseek_ai) January 15, 2025

Οι περιορισμοί

Η κινεζική κυβέρνηση έχει επιβάλει αυστηρούς περιορισμούς στους τεχνολογικούς κολοσσούς της χώρας, ιδιαίτερα μετά το 2020, στο πλαίσιο μιας γενικότερης εκστρατείας για την ενίσχυση του κρατικού ελέγχου στην οικονομία και την τεχνολογία. Οι βασικοί περιορισμοί περιλαμβάνουν:

1. Έλεγχος στα προσωπικά δεδομένα και την κυβερνοασφάλεια

– Εφαρμογή του «Νόμου για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων» (PIPL), που απαιτεί από τις εταιρείες να αποθηκεύουν τα δεδομένα χρηστών στην Κίνα και να λαμβάνουν κυβερνητική έγκριση πριν τα διαβιβάσουν στο εξωτερικό.

– Περιορισμοί στη συλλογή, ανάλυση και χρήση προσωπικών δεδομένων από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες.

See more

South Korea has decided to ban the Chinese AI app DeepSeek over data collection concerns

🇰🇷🇨🇳 pic.twitter.com/9ouuP1ZAwy — Visegrád 24 (@visegrad24) February 17, 2025

2. Ρυθμίσεις για τις διαδικτυακές πλατφόρμες και τις μονοπωλιακές πρακτικές

– Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει επιβάλει βαριά πρόστιμα σε εταιρείες όπως η «Alibaba» και η «Meituan» για κατάχρηση μονοπωλιακής θέσης.

– Απαγόρευση «αποκλειστικών συνεργασιών» (όπου μια πλατφόρμα υποχρεώνει τους προμηθευτές να μην συνεργάζονται με ανταγωνιστές).

– Έλεγχος στις εξαγορές και συγχωνεύσεις μεγάλων εταιρειών για να αποτραπεί η υπερβολική συγκέντρωση εξουσίας σε λίγους παίκτες.

3. Περιορισμοί στη χρηματοδότηση και το Χρηματιστήριο

– Η «αναστολή της IPO της Ant Group» (θυγατρικής της Alibaba) το 2020, η οποία θα ήταν η μεγαλύτερη δημόσια εγγραφή στην ιστορία, λόγω ανησυχιών για οικονομικούς κινδύνους και έλλειψη κρατικού ελέγχου.

– Αυστηρότεροι κανόνες για τις κινεζικές εταιρείες που θέλουν να εισαχθούν στα χρηματιστήρια του εξωτερικού (ιδιαίτερα στις ΗΠΑ).

4. Περιορισμοί στον αλγόριθμο και στην τεχνητή νοημοσύνη

– Οι τεχνολογικές εταιρείες είναι υποχρεωμένες να «καταθέτουν στην κυβέρνηση λεπτομέρειες» για τους αλγόριθμούς τους, ώστε να ελέγχεται ο τρόπος που προτείνουν περιεχόμενο στους χρήστες.

– Περιορισμοί στην ανάπτυξη chatbots και μοντέλων AI που δεν συμμορφώνονται με τις πολιτικές του Κομμουνιστικού Κόμματος.

5. Έλεγχος του περιεχομένου και της λογοκρισίας

– Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (WeChat, Weibo, Douyin) υποχρεούνται να λογοκρίνουν περιεχόμενο που θεωρείται πολιτικά ευαίσθητο.

– Υποχρεωτική συμμόρφωση με τους «κανόνες προώθησης “θετικών αξιών”», ενώ απαγορεύεται η προώθηση υλικού που μπορεί να θεωρηθεί ως απειλή για την κοινωνική σταθερότητα.

6. Περιορισμοί στην κουλτούρα εργασίας και στα δικαιώματα των εργαζομένων

– Περιορισμοί στο εξαντλητικό εργασιακό μοντέλο “996” (9 π.μ. – 9 μ.μ., 6 ημέρες την εβδομάδα), το οποίο ήταν σύνηθες στις τεχνολογικές εταιρείες.

– Κανονισμοί για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την εξασφάλιση καλύτερης ισορροπίας επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

7. Ρυθμίσεις για τη βιομηχανία gaming και τη χρήση του διαδικτύου από ανηλίκους

– Αυστηροί περιορισμοί στη διάρκεια παιχνιδιού για ανηλίκους (μέγιστο 3 ώρες την εβδομάδα).

– Επιβολή κανόνων για την αποτροπή εθισμού στα βιντεοπαιχνίδια.

Αυτοί οι περιορισμοί έχουν αλλάξει το τοπίο της κινεζικής τεχνολογίας, κάνοντας τις επιχειρήσεις πιο προσεκτικές στις κινήσεις τους και επηρεάζοντας το επενδυτικό και καινοτομικό κλίμα.

See more

DeepSeek is a wealth-generating machine and controlling your finances.

most people are missing out on incredible opportunities by not knowing how to use it.

That's why I created the ultimate guide: +500 DeepSeek Professional Prompts on Personal Finance and Money.

FREE for 24… pic.twitter.com/CI8X0wI86C — Tulsi Soni (@shedntcare_) February 13, 2025

Η «φάλαινα» που τάραξε τα νερά

Η επιτυχία του DeepSeek μπορεί να οφείλεται τόσο στις διαφορές του από άλλες κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας όσο και στις ομοιότητές του με αυτές. Χρηματοδοτήθηκε από τα κέρδη του μητρικού του hedge fund, ενώ ο ιδρυτής του έχει αναφέρει ότι προσλαμβάνει και αποφοίτους ανθρωπιστικών επιστημών εκτός από επιστήμονες υπολογιστών, με στόχο τη δημιουργία ενός πιο ελεύθερου πνευματικού περιβάλλοντος. 

Κάποιοι προτρέπουν πλέον κινεζικές επιχειρήσεις να μιμηθούν το μοντέλο του DeepSeek. Αλλά ίσως ο καλύτερος τρόπος για την Κίνα να αξιοποιήσει το καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό της στην τεχνητή νοημοσύνη είναι να αφήσει την καινοτομία να αναπτυχθεί ανεμπόδιστα.

Το Πεκίνο έχει ευνοήσει τον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης — προς το παρόν. Όμως, το 2020, αφού αποφάσισε ότι είχε υπερβολικά λίγο έλεγχο σε μεγάλες εταιρείες όπως η Alibaba, ξεκίνησε μια εκτεταμένη και πολυετή καταστολή της κινεζικής τεχνολογικής βιομηχανίας. (Ο ιδρυτής της DeepSeek, Liang Wenfeng, στράφηκε στην τεχνητή νοημοσύνη έπειτα από την προηγούμενη ενασχόλησή του με την κερδοσκοπική διαπραγμάτευση, εν μέρει λόγω μιας ξεχωριστής κυβερνητικής καταστολής σε αυτόν τον τομέα.) 

Οι απολύσεις στις τεχνολογικές εταιρείες, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για το μέλλον του κλάδου, μείωσαν την ελκυστικότητα ενός τομέα που κάποτε προσέλκυε τους καλύτερους φοιτητές της Κίνας. Ένας αριθμός-ρεκόρ νέων ανθρώπων επέλεξε αντ’ αυτού να διαγωνιστεί για θέσεις στη δημόσια διοίκηση, που είναι χαμηλόμισθες αλλά σταθερές. 

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει σε κάποιο βαθμό προστατευθεί από τη διαρροή επιστημονικών ταλέντων, εν μέρει λόγω της πολιτικής της σημασίας, δήλωσε ο Yanbo Wang, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ που μελετά την κινεζική τεχνολογική επιχειρηματικότητα. Πρόσθεσε ότι αναμένει να αναδυθούν σύντομα περισσότερες επιτυχημένες κινεζικές start-ups στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και στο τιμόνι θα κάθονται νέοι ανθρώπους. Ωστόσο, τόνισε ότι είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πώς θα είχε διαμορφωθεί το τοπίο της τεχνητής νοημοσύνης στην Κίνα αν το Πεκίνο ήταν πιο ανεκτικό απέναντι στις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες τα τελευταία χρόνια. 

«Η μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της Κίνας στην τεχνητή νοημοσύνη εξαρτάται όχι μόνο από το σύστημα STEM εκπαίδευσής της, αλλά και από τον τρόπο που διαχειρίζεται τους ιδιώτες επενδυτές, τους επιχειρηματίες και τις κερδοσκοπικές εταιρείες», πρόσθεσε. 

Ακόμη και μέσα στις ιδιωτικές εταιρείες, οι εργαζόμενοι έρχονται συχνά αντιμέτωποι με την πίεση για γρήγορα αποτελέσματα. Αυτό έχει οδηγήσει σε ένα ευρέως διαδεδομένο στερεότυπο, ακόμη και εντός της Κίνας, ότι οι Κινέζοι μηχανικοί είναι καλύτεροι στο να βελτιώνουν τις καινοτομίες άλλων παρά στο να δημιουργούν τις δικές τους.   

Ο κ. Liang, ιδρυτής της DeepSeek, έχει εκφράσει την ίδια άποψη, σημειώνοντας πέρυσι ότι «τα κορυφαία ταλέντα στην Κίνα υποτιμούνται. Επειδή υπάρχει τόσο λίγη βαθιά καινοτομία σε κοινωνικό επίπεδο, δεν έχουν την ευκαιρία να αναγνωριστούν». 

Η επιτυχία της DeepSeek μπορεί να εξαρτάται τόσο από το πώς διέφερε από άλλες κινεζικές τεχνολογικές εταιρείες όσο και από το πώς μοιράστηκε τα δυνατά τους σημεία.

Από τη στιγμή της εκρηκτικής επιτυχίας της DeepSeek, ορισμένοι έχουν καλέσει περισσότερες κινεζικές εταιρείες να μιμηθούν το μοντέλο της. Ένα διαδικτυακό σχόλιο από την επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος στην επαρχία Zhejiang, όπου εδρεύει η DeepSeek, διακήρυξε την ανάγκη να «εμπιστευτούμε τα νέα ταλέντα» και να δοθεί στις κορυφαίες εταιρείες «μεγαλύτερος έλεγχος επί των πόρων καινοτομίας». 

Όμως, ο καλύτερος τρόπος για την Κίνα να αξιοποιήσει το μορφωμένο, φιλόδοξο εργατικό δυναμικό της στην τεχνητή νοημοσύνη, μπορεί να είναι το να κάνει η κυβέρνηση στην άκρη. 

«Η καινοτομία απαιτεί όσο το δυνατόν λιγότερη παρέμβαση και διαχείριση», δήλωσε ο Liang σε άλλη συνέντευξή του. «Η καινοτομία συχνά προκύπτει από μόνη της, όχι ως κάτι που σχεδιάζεται σκόπιμα, πόσο μάλλον ως κάτι που διδάσκεται».

Διαβάστε επίσης:

Κορυφαίες διακρίσεις Ελλήνων καλλιτεχνών από τη Γαλλική Δημοκρατία

Sorbonne Paris Nord: «Ανήκουμε στο 4,4% των καλύτερων Πανεπιστημίων του κόσμου» 

Φον ντερ Λάιεν: «Η ασφάλεια της Ευρώπης σε σημείο καμπής» – Το ερωτηματολόγιο των ΗΠΑ και οι αποφάσεις που θα ληφθούν μετά τις γερμανικές εκλογές