Η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2026, προσφέρει στην Ελλάδα την ευχέρεια να αυξήσει τις στρατιωτικές της δαπάνες και να επενδύσει στην άμυνα.

Η κίνηση αυτή, που στοχεύει στη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου, επιτρέπει ταυτόχρονα και φορολογικές ελαφρύνσεις, κυρίως για τη μεσαία τάξη. Παρ’ όλα αυτά, η πραγματική αξία αυτής της στρατηγικής παραμένει ασαφής, καθώς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο εφαρμογής της ρήτρας και από το αν τα αυξημένα κονδύλια για την άμυνα θα συμβάλουν στην ευρύτερη ανάπτυξη της χώρας ή απλώς θα οδηγήσουν σε μία ανακατανομή πόρων.

Η δυνατότητα αύξησης των αμυντικών δαπανών έως 1,5% του ΑΕΠ ετησίως είναι αναμφίβολα ένα εργαλείο για να ενισχυθεί η άμυνα, όμως εγείρει ερωτήματα για την αλληλεπίδραση αυτών των δαπανών με την οικονομική ανάπτυξη. Η Ελλάδα δεν στηρίζεται σε βαριά βιομηχανία, αλλά κυρίως στις υπηρεσίες και τον τουρισμό, και ως εκ τούτου η αύξηση των αμυντικών δαπανών ενδέχεται να μην έχει τον αναμενόμενο αντίκτυπο στην ανάπτυξη.

Επιπλέον, η σύνδεση της δημοσιονομικής ευελιξίας με την ενίσχυση της άμυνας απαιτεί προσεκτική διαχείριση, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η δημοσιονομική πειθαρχία της χώρας. Το αν η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα επιφέρει πραγματική προστιθέμενη αξία στην οικονομία μέσω της ενίσχυσης της αμυντικής βιομηχανίας ή θα απορροφήσει πόρους από άλλους τομείς παραμένει ανοιχτό ερώτημα.

Η ελληνική θέση στο ζήτημα της εθνικής ρήτρας διαφυγής θέτει ως προτεραιότητα τον συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο να αποφευχθεί η δημιουργία διακριτών διαφορών μεταξύ των κρατών-μελών, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αναταράξεις στις αγορές. Στην περίπτωση της Ελλάδας, που ήδη έχει αυξημένες αμυντικές δαπάνες, η χώρα επιδιώκει να θεσπιστεί κοινός ευρωπαϊκός όρος για τις αμυντικές δαπάνες που θα εξαιρούνται από τους δημοσιονομικούς κανόνες.

Η αύξηση των αμυντικών δαπανών στην Ελλάδα, η οποία φτάνει το 3,2% του ΑΕΠ, εγείρει περαιτέρω ανησυχίες για το αν η χώρα θα μπορέσει να εξισορροπήσει την ενίσχυση της άμυνας με τις ανάγκες της οικονομικής ανάπτυξης. Οι προβλέψεις για το 2026 δείχνουν ότι οι αμυντικές δαπάνες θα αυξηθούν κατά 500 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 2 δισ. ευρώ, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές αν αυτή η αύξηση θα ενισχύσει ουσιαστικά την οικονομική δυναμική της χώρας.

Όπως σημειώνει το «Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων» της Alpha Bank, η συσχέτιση μεταξύ αμυντικών δαπανών και οικονομικής μεγέθυνσης παραμένει ασαφής. Η Ελλάδα καλείται να χρησιμοποιήσει τα επιπλέον κονδύλια για να ενισχύσει τη δική της αμυντική βιομηχανία και την καινοτομία, προκειμένου οι αμυντικές επενδύσεις να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία για την οικονομία. Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της στρατηγικής εξαρτάται από την ικανότητα της χώρας να κατευθύνει πόρους σε τομείς που θα στηρίξουν την ανάπτυξη σε βάθος χρόνου.

Διαβάστε επίσης:

Δασμοί της ΕΕ στις ΗΠΑ: Φτερούγες κοτόπουλου, μοτοσυκλέτες και γυναικεία εσώρουχα στη λίστα προϊόντων

Η Ρωσία απαιτεί λεπτομέρειες από τις ΗΠΑ πριν αποφασίσει για κατάπαυση του πυρός – «Συζητήθηκαν εδαφικές παραχωρήσεις με την Ουκρανία» λέει ο Ρούμπιο

Remitly: Αυτή είναι η καλύτερη χώρα για μετανάστευση το 2025