Στα… βολικά ψέματα και τις ανακρίβειες που επικαλέστηκε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στην παρουσίασή του για την επιβολή σαρωτικών δασμών στο εμπόριο αναφέρεται σε δημοσίευμά της η Washington Post.

Όπως γράφει η αμερικανική εφημερίδα, η ομιλία του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ που ανήγγειλε μια τεράστια αύξηση των δασμών στους Αμερικανούς εμπορικούς εταίρους ήταν γεμάτη από ψέματα και παραπλανητικές δηλώσεις για το εμπόριο που έκανε εδώ και χρόνια. Αλλά τώρα καθορίζουν πολιτική που θα αυξήσει το κόστος των αγαθών για πολλούς Αμερικανούς. Ακολουθεί μια γρήγορη δειγματοληψία, με τη σειρά που τα έκανε. Είμαστε βέβαιοι ότι χάσαμε μερικά – και ορισμένες αξιώσεις εξακολουθούν να απαιτούν περισσότερο έλεγχο.

«Για χρόνια, εργατικοί Αμερικανοί πολίτες που αναγκάζονταν να κάθονται στο περιθώριο καθώς άλλα έθνη γίνονταν πλούσιοι και ισχυροί, σε μεγάλο βαθμό εις βάρος μας. Αλλά τώρα είναι η σειρά μας να ευημερήσουμε και με αυτόν τον τρόπο, να χρησιμοποιήσουμε τρισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια δολάρια για να μειώσουμε τους φόρους μας και να πληρώσουμε το εθνικό μας χρέος».

Αυτό είναι υπερβολικό. Σύμφωνα με τον Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια φτωχή χώρα, που κατακλύζεται από εξωτερικές δυνάμεις. Όχι μόνο οι ΗΠΑ έχουν το μεγαλύτερο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν στον κόσμο, αλλά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους είναι πολύ υψηλότερο από οποιαδήποτε μεγάλη χώρα. Για παράδειγμα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σχεδόν 90.000 δολάρια, σε σύγκριση με 14.000 δολάρια για την Κίνα, 58.000 δολάρια για τη Γερμανία και 36.000 δολάρια για την Ιαπωνία.

Οι δασμοί είναι στην πραγματικότητα μια φορολογική αύξηση, μια αύξηση που πέφτει σε μεγάλο βαθμό στους εργαζόμενους με χαμηλότερο εισόδημα. Οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι οι δασμοί – ουσιαστικά ένας φόρος στην εγχώρια κατανάλωση – πληρώνονται από εισαγωγείς, όπως εταιρείες των ΗΠΑ, οι οποίοι με τη σειρά τους μετακυλίουν το μεγαλύτερο μέρος ή όλο το κόστος στους καταναλωτές ή τους παραγωγούς που μπορούν να χρησιμοποιήσουν εισαγόμενα υλικά στα προϊόντα τους. Ως θέμα ελαστικότητας ζήτησης και προσφοράς, οι παραγωγοί του εξωτερικού θα πληρώσουν μέρος του φόρου εάν πωληθούν λιγότερα αγαθά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι εγχώριοι παραγωγοί λαμβάνουν ουσιαστικά επιδότηση επειδή μπορούν να αυξήσουν τις τιμές τους στο επίπεδο που επιβάλλεται στους εισαγωγείς.

Όχι μόνο οι δασμοί θα είναι απίθανο να μειώσουν το έλλειμμα του προϋπολογισμού – ειδικά αν η οικονομία βυθιστεί – αλλά είναι φαντασία να προτείνουμε ότι το εθνικό χρέος μπορεί να πληρωθεί με δασμούς.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρεώνουν σε άλλες χώρες μόνο δασμούς 2,4 τοις εκατό στις μοτοσυκλέτες. Εν τω μεταξύ, η Ταϊλάνδη και άλλες χρεώνουν πολύ υψηλότερες τιμές, όπως 60 τοις εκατό, η Ινδία χρεώνει 70 τοις εκατό, το Βιετνάμ χρεώνει 75 τοις εκατό, και άλλες είναι ακόμη υψηλότερες από αυτό. Ομοίως, μέχρι σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρεώνουν για δεκαετίες ένα 2,5 τοις εκατό των ξένων δασμών για αυτοκίνητα. Η Ένωση μας χρεώνει δασμούς πάνω από 10 τοις εκατό».

Μερικοί από τους αριθμούς του Τραμπ είναι ύποπτοι. Η Ινδία χρεώνει δασμούς 50 τοις εκατό στις μοτοσυκλέτες, όχι 70 τοις εκατό, και πρόσφατα ανακοίνωσε μείωση στο 40 τοις εκατό. Σε κάθε περίπτωση, η Harley-Davidson έχει ήδη ξεπεράσει αυτό το καθήκον συναρμολογώντας στην Ινδία τις περισσότερες από τις μοτοσυκλέτες που πωλούνται στη χώρα.

Ενώ ο Τραμπ υπογραμμίζει τους χαμηλούς δασμούς των ΗΠΑ στα ξένα αυτοκίνητα, αγνοεί το γεγονός ότι για περισσότερα από 50 χρόνια οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιβάλει δασμούς 25 τοις εκατό στα φορτηγά. Αυτό είναι πολύ υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό δασμό στα αυτοκίνητα.

Επιπλέον, ο Τραμπ αγνοεί ότι το εμπόριο μπορεί να είναι αμοιβαία επωφελές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά για τις ΗΠΑ, και αν οι Ευρωπαίοι αντεπιτεθούν, αυτό θα είναι μεγάλη απώλεια για τους Αμερικανούς κατασκευαστές. Το διεθνές εμπόριο λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε ορισμένες χώρες να κυριαρχούν σε ορισμένες αγορές και να μην ανταγωνίζονται τόσο πολύ σε άλλες. Οι Γάλλοι έχουν εμπορικούς περιορισμούς για το κρασί των ΗΠΑ, όπως και οι ΗΠΑ έχουν εμπορικούς περιορισμούς στα γαλλικά ρούχα.

«Η Toyota πουλά 1 εκατομμύριο αυτοκίνητα ξένης κατασκευής στις Ηνωμένες Πολιτείες και η General Motors δεν πουλά σχεδόν κανένα. Η Ford πουλά πολύ λίγα. Καμία από τις εταιρείες μας δεν επιτρέπεται να πάει σε άλλες χώρες».

Αυτό είναι παραπλανητικό. Οι δυνάμεις της αγοράς, όχι το εμπόριο, αποτελούν κρίσιμο παράγοντα. Τα αμερικανικά αυτοκίνητα τα πήγαν άσχημα στην Ιαπωνία επειδή οι Ιάπωνες προτιμούν μικρότερα μοντέλα με πιο αποδοτική κατανάλωση καυσίμου. Αλλά στους Κινέζους αρέσουν τα αμερικανικά αυτοκίνητα, τα οποία, σε αντίθεση με τον ισχυρισμό του Τραμπ, επιτρέπεται να πωλούνται εκεί. Μέχρι το 2023, η General Motors πούλησε περισσότερα αυτοκίνητα στην Κίνα από ό,τι στις ΗΠΑ, αλλά οι πωλήσεις μειώθηκαν επειδή η Κίνα έχει αναπτύξει μια προτίμηση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα – όπου η GM υστερεί.

«Ο Καναδάς, παρεμπιπτόντως, επιβάλλει δασμούς 250 έως 300 τοις εκατό σε πολλά από τα γαλακτοκομικά μας προϊόντα. Κάνουν το πρώτο, το πρώτο κουτί γάλα, κάνουν το πρώτο μικρό κουτί γάλακτος σε πολύ χαμηλή τιμή. Αλλά μετά γίνεται κακό και μετά φτάνει στο 275, 300 τοις εκατό».

Ο Τραμπ ξέχασε ότι το διόρθωσε. Ο υψηλός δασμός στα γαλακτοκομικά καταργήθηκε σε μεγάλο βαθμό κατά την επαναδιαπραγμάτευση του Τραμπ για τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής κατά την πρώτη του θητεία. Τώρα ξεκινά μόνο αφού οι ΗΠΑ έχουν φτάσει σε ένα ορισμένο επίπεδο πωλήσεων χωρίς δασμούς σε ένα χρόνο — κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμη.

«Και με χώρες όπως ο Καναδάς, ξέρετε, επιδοτούμε πολλές χώρες και τις συνεχίζουμε και τις κρατάμε στη δουλειά. Στην περίπτωση του Μεξικού, είναι 300 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Στην περίπτωση του Καναδά, είναι κοντά στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο».

Αυτά τα νούμερα είναι λάθος. Η «επιδότηση» στον Καναδά υποτίθεται ότι περιλαμβάνει στρατιωτικά οφέλη που παρέχουν οι ΗΠΑ στον σύμμαχο του ΝΑΤΟ, αλλά το ελέγξαμε και οι αριθμοί δεν αθροίστηκαν. Το 2024, το έλλειμμα στο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών με τον Καναδά ήταν περίπου 45 δισεκατομμύρια δολάρια. Το εμπορικό έλλειμμα με το Μεξικό ήταν περίπου 172 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024.

«Στη συνέχεια, το 1913, για λόγους άγνωστους στην ανθρωπότητα, καθιέρωσαν τον φόρο εισοδήματος ώστε οι πολίτες, και όχι οι ξένες χώρες, να αρχίσουν να πληρώνουν τα χρήματα που ήταν απαραίτητα για τη διοίκηση της κυβέρνησής μας. Στη συνέχεια, το 1929, όλα τελείωσαν πολύ απότομα με τη Μεγάλη Ύφεση και δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν είχαν μείνει στην πολιτική των δασμών».

Αυτή είναι μια ανοησία ιστορία. Ο φόρος εισοδήματος είχε σκοπό να μετατοπίσει το βάρος στους πλουσιότερους Αμερικανούς, καθώς το κόστος των δασμών πέφτει κυρίως σε άτομα με χαμηλότερο εισόδημα. Τα φορολογικά έσοδα θεωρήθηκαν επίσης πιο σταθερή πηγή κεφαλαίων. Ένας μεγάλος υπέρμαχος του φόρου εισοδήματος ήταν ο Theodore Roosevelt, ένας Ρεπουμπλικανός. Όσον αφορά τη Μεγάλη Ύφεση, πολλοί ιστορικοί λένε ότι ο Δασμολογικός Νόμος Smoot-Hawley, που υπεγράφη σε νόμο το 1930, επιδείνωσε την οικονομική επιβράδυνση επειδή πυροδότησε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο.

«Αλλά από την αρχή της NAFTA, η χώρα μας έχασε 90.000 εργοστάσια. Σκεφτείτε τι είναι αυτό – 90.000».

Η στατιστική των 90.000 εργοστασίων είναι αμφίβολη. Ο αριθμός προέρχεται από το Business Dynamics Statistics του Census Bureau, το οποίο διαθέτει ένα εργαλείο που αναλύει τα δεδομένα. Περίπου το ένα τρίτο των μεταποιητικών εγκαταστάσεων απασχολεί τέσσερα ή λιγότερα άτομα, γεγονός που δύσκολα τα κάνει εργοστάσια. Οι μεταποιητικές εγκαταστάσεις με περισσότερα από 500 άτομα μειώθηκαν από 4.535 το 2000 σε 3.316 το 2022. Πρόκειται για μείωση κατά περίπου ένα τέταρτο, αλλά ο αριθμός (1.219) είναι πολύ μικρότερος από 90.000.

«Και 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στη μεταποίηση χάθηκαν ενώ συγκεντρώθηκαν εμπορικά ελλείμματα 19 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτή η [Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής] ήταν η χειρότερη εμπορική συμφωνία που έγινε ποτέ».

Αυτό οφείλεται κυρίως στην Κίνα. Ο Τραμπ ρίχνει την ευθύνη στη NAFTA, αλλά βασικός παράγοντας για την πτώση της μεταποίησης ήταν η είσοδος της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Η μη κομματική Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου το 2017 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η καθαρή συνολική επίδραση της NAFTA στην οικονομία των ΗΠΑ φαίνεται να ήταν σχετικά μέτρια, κυρίως επειδή το εμπόριο με τον Καναδά και το Μεξικό αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό του ΑΕΠ των ΗΠΑ», αν και σημείωσε ότι «υπήρχαν κόστη προσαρμογής εργαζομένων και επιχειρήσεων, καθώς οι τρεις χώρες του opennom eco και οι επενδύσεις προσαρμόστηκαν στο περισσότερο

«Η Apple θα ξοδέψει 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Δεν ξόδεψαν ποτέ χρήματα έτσι εδώ».

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε μια παρόμοια συμφωνία. Λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Μπάιντεν, η Apple δεσμεύτηκε να επενδύσει 430 δισεκατομμύρια δολάρια σε διάστημα πέντε ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό, αυτό είναι 525 δισεκατομμύρια δολάρια.

«Αν κοιτάξετε την Κίνα, πήρα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στη θητεία μου».

Αυτό είναι ψευδές. Τα αρχεία που διατηρούνται από την Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων των ΗΠΑ έδειξαν ότι περίπου 75 δισεκατομμύρια δολάρια συγκεντρώθηκαν από κινεζικά προϊόντα μέχρι τη στιγμή που ο Τραμπ άφησε την εξουσία – τα περισσότερα από τα οποία πληρώθηκαν από Αμερικανούς καταναλωτές. (Έπρεπε επίσης να ξοδέψει 28 δισεκατομμύρια δολάρια για να σώσει τους αγρότες που ζημιώθηκαν από την απώλεια επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε άλλες χώρες όταν η Κίνα ανταπέδωσε.)

«Ποτέ [η Κίνα] δεν πλήρωσε ούτε 10 σεντς σε κανέναν άλλο πρόεδρο, και όμως σε εμένα πλήρωσε εκατοντάδες δισεκατομμύρια».

Αυτό είναι ψευδές. Οι δασμοί έχουν εισπραχθεί στα κινεζικά προϊόντα από τις πρώτες μέρες της δημοκρατίας. Ο Πρόεδρος Τζορτζ Ουάσιγκτον υπέγραψε τον νόμο περί δασμών του 1789, όταν το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών είχε ήδη καθιερωθεί. Οι δασμοί στην Κίνα παρήγαγαν τουλάχιστον 8 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο από το 2009, καταλήγει η Washington Post.

Διαβάστε επίσης:

Γάζα: Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν να φύγουν από τα ερείπια της Ράφα μετά τον διωγμό

Το φάντασμα της ύφεσης πάνω από τις αγορές: Οι δασμοί γονατίζουν τα χρηματιστήρια – «Βούλιαξε» η Ευρώπη, «γκρεμίζεται» η Wall Street

Κλιμακώνεται η ένταση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας – Το Τελ Αβίβ εντείνει τα πλήγματα στη Συρία, λέει ότι η Άγκυρα στοχεύει σε «προτεκτοράτο»