Χρειάσθηκε να εκλεγεί ο κ. Τραμπ και να προκαλέσει με τις πολιτικές του αποφάσεις που θεωρεί ότι θα κάνουν και πάλι την Αμερική πλούσια και μεγάλη (MAGA). Υπό την πίεση των επιλογών Τραμπ η Ε.Ε. κινητοποιήθηκε για να αντιμετωπίσει προκλήσεις που τόσα χρόνια προσέγγιζε μοιράζοντας χρήματα με συμπεριφορά υπερεθνικής ΜΚΟ και όχι ως ο πολιτικός πόλος που συμμετέχει στη διαμόρφωση του κόσμου τον 21ο αιώνα.

Οι προκλήσεις της νέας αμερικανικής ηγεσίας στρέφονται προς όλους. «Σαστίζουν» κραταιοί λαλίστατοι ηγέτες. Στο τέλος της ημέρας καθένας αποφασίζει για την πολιτική που θα τον διασώσει από τις ανακατατάξεις που επιδιώκουν οι ΗΠΑ, ώστε όλοι να αντιληφθούν ποιος θα κυριαρχήσει στον ορισμό των διεθνών συσχετισμών.

Το αμερικανικό εκλογικό σώμα προσέφερε, με εσωτερικά κριτήρια, στον Πρόεδρό του πλήρη θεσμική αυτοδυναμία για MAGA και μία κοινωνία που θα πλουτίσει ξανά με απόλυτη ισχύ, σεβαστή από τη διεθνή κοινότητα και κυρίως από συμμάχους, φίλους και εταίρους.

Παγκόσμιο σοκ

Στην αναμπουμπούλα του κόσμου αναθεωρητικοί ηγέτες εσφαλμένως θεωρούν ότι οι ΗΠΑ απομακρύνονται από τις θεμελιώδεις αρχές δημοκρατίας και συνεπώς Άγκυρα, Μόσχα, Τεχεράνη μπορούν να ακολουθούν τις προκλητικές πολιτικές τους.

Με συνεχή πολιτικά μηνύματα η Ουάσιγκτον υπενθυμίζει τα δεδομένα συνεργασίας στη βάση μίας win – win πραγματικότητας. Πολλοί δεν συμφωνούν με τις αποφάσεις των ΗΠΑ, αλλά όλοι αναζητούν τρόπους διαμόρφωσης της διεθνούς λειτουργίας στη βάση κοινών επιδιώξεων χωρίς να παραβλέπεται η προώθηση των εθνικών συμφερόντων.

Τελικώς, με σκληρές ή ήπιες αντιπαραθέσεις φαίνεται να συγκλίνουν «οι ισχυροί και τα μωρά του κόσμου» στις πρακτικές Τραμπ. Οι ΗΠΑ συχνά στην ιστορία τους, προκειμένου να διατηρήσουν παγκόσμια κυριαρχία, όπως την αντιλαμβάνονται, προκαλούν παγκόσμιο σοκ.

Ο Νίξον με σοκ επέβαλε στον κόσμο αλλαγές που οδήγησαν στην παγκόσμια φιλελεύθερη οικονομία και στη συστράτευση / εξάρτηση των συμμάχων με την Ουάσιγκτον. Γάλλοι, Βρετανοί, Γερμανοί, Ιταλοί γνωρίζουν σε βάθος τους όρους συνεργασίας με τις ΗΠΑ και στο νέο σοκ αντιδρούν αναζητώντας διαφορετικές διόδους που θα επιτρέπουν περισσότερη ισότιμη σχέση όχι μόνο με την Ουάσιγκτον, αλλά και τη Μόσχα και το Πεκίνο. Στον κύκλο των μεγάλων δρώντων ελπίζει ότι μπορεί να πλασαριστεί και ο Πρόεδρος Ερντογάν. 

Οι προκλήσεις της Άγκυρας στρέφονται κυρίως προς συμμάχους, μελλοντικούς εταίρους αλλά και προς τα μουσουλμανικά κράτη, κυρίως τους Άραβες του Κόλπου και ειδικότερα κατά της Σαουδικής Αραβίας.

Η «πετυχημένη Άγκυρα»

Η Αθήνα συμμετέχει, με όλα τα δικαιώματα που διαχρονικά έχει εξασφαλίσει, στον πυρήνα των διεθνών εξελίξεων. Την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση αξιοποιεί τις δυνατότητες μίας διαχρονικής σταθερής και συνεχούς πολιτικής, ακόμη και στις δυσκολότερες περιόδους της διεθνούς κρίσης, αναλυτές και συγκεκριμένο μέρος του Τύπου ασχολούνται επίμονα με τη συμπεριφορά και τις επιτυχίες της «αποτυχημένης» με όρους πολιτικής Τουρκίας.

Καθημερινώς αφιερώνεται μεγάλος τηλεοπτικός / ραδιοφωνικός χρόνος για να παρουσιάζονται αναλύσεις για την επιτυχέστατη τουρκική πολιτική, ενώ ελάχιστος χρόνος αφιερώνεται στην παρουσίαση πολιτικών που προωθούν στην ελληνική επικράτεια και στην παγκόσμια κοινωνία τα συμφέροντα της Ελλάδας, ανεξάρτητα από τον τουρκικό αναθεωρητισμό.

Χείριστη επιλογή αποτελεί η προσπάθεια, με τη μορφή αξιώματος, να αποδεχθεί η ελληνική κοινωνία ότι όλα παραδίδονται αλόγιστα, χωρίς απαιτήσεις, στόχους και με απόλυτη ενδοτικότητα μαλθακών «κηφήνων» της ζωής, της δημιουργίας και της διπλωματίας. Όμως η ευθύνη για τη στρεβλή ροή της ενημέρωσης βαρύνει πρωτίστως τις παρατάξεις που κυβερνούν ή κυβέρνησαν την Ελλάδα και λιγότερο τους διαμορφωτές κοινής γνώμης, που προτάσσουν τη μιζέρια και τον φόβο εκτρέφοντας κοινωνική πόλωση και εχθρότητα.

Δεν προσφέρει καμία υπηρεσία στην ενημέρωση και στην ψύχραιμη αντιμετώπιση των γεγονότων η συνεχής και πλούσια ανάδειξη των τουρκικών δραστηριοτήτων. Αντίθετα, η ορθολογική και πέρα από πανηγυρισμούς προβολή του τρόπου που δομείται η εθνική μας στρατηγική, αμυντική, αναπτυξιακή και διπλωματική, διευκολύνει τους πολίτες, τους επιχειρηματίες και τους επενδυτές να σταθμίσουν τα δεδομένα, να αξιολογήσουν το κυβερνητικό και πολιτικό έργο, όπως παράγεται από την κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο, διαπιστώνοντας ταυτοχρόνως την εφαρμογή του στην κοινωνία και στη διεθνή του αντανάκλαση.

Διαχρονικά παραμένει δυσνόητος ο λόγος που αδιάκοπα μας εκπαιδεύουν να αποδεχθούμε ότι η Άγκυρα θα επιτύχει τους στόχους της με άμεσες συνέπειες στα εθνικά μας συμφέροντα. Παραβλέπεται ως μη γενόμενη η διεθνής πίεση στην Τουρκία, η οποία οφείλει να σεβασθεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει απέναντι στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Ειδικότερα όσον αφορά στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας διαπιστώνεται χωρίς παρέκκλιση ότι δεν βελτιώνονται στο ελάχιστο τα προβλήματα της Άγκυρας εξ αιτίας της νομοθεσίας των ΗΠΑ, που συνέδεσε και συνεχίζει να συνδέει τα αεροσκάφη F-35 με τις αντισυμβατικές τουρκικές επιλογές αγοράς των S-400.

Η «ευνοϊκή» συγκυρία

Παρά την ευνοϊκή για τη χώρα μας πολιτική συγκυρία «σπαταλιέται» από ελληνικής και ομογενειακής πλευράς σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για να ακυρωθούν επιτυχέστατες επιλογές των σχέσεων Ελλάδος – ΗΠΑ, αλλά και της προωθημένης διπλωματίας των θρησκειών.

Με πρόφαση την Τουρκία υφίστανται επιθέσεις θεσμοί που εκπροσωπούν την Ελλάδα, την Ε.Ε., το ΝΑΤΟ και την Οικουμενική Ορθοδοξία, με μία δυσεξήγητη μονοδιάστατη επιδίωξη να αναδειχθεί ως η κυρίαρχη πολιτική ανάγκη το συνεχές «κυνήγι της Τουρκίας», που ορίζει τη διαδοχολογία για κάθε εκκλησία της Διασποράς, τη δελφινολογία σε κάθε κόμμα, τη «δικαίωση» των παθιασμένων υποστηρικτών της άποψης που ισχυρίζονται ότι εσφαλμένως αντιπαρατιθέμεθα με τη Μόσχα στο πεδίο της παραδοσιακής και θρησκευτικής διπλωματίας.

Για όλες τις αιτιάσεις αν ανατρέξουμε στην ιστορία διαπιστώνεται ότι η χώρα μας αγωνίζεται σε όλα τα πεδία με συνέπεια και σε ορισμένα θέματα ο ανταγωνισμός που κυριαρχεί στην περιοχή μας έχει τις ρίζες του στο μακρινό παρελθόν.

Διαπιστώνεται επίσης ότι παρά τις δυσκολίες και τις ιστορικές επιταγές στη διαχρονική διαδρομή της ελληνικής πολιτείας, ακόμη και σε περιόδους που βαρύνονται από λάθη, στη συνολική αποτίμηση τα θετικά υπερισχύουν των αρνητικών αποτελεσμάτων.

Το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος από την οριστικοποίηση των εξωτερικών του συνόρων δοκιμάζεται, αλλά αναπτύσσει πολιτικές με συνοχή μέσα στις μεταβολές του πολιτικού και πολιτειακού συστήματος διακυβέρνησης.

Η υπερανάλυση ακόμη και των αδυναμιών του δημοκρατικού μας συστήματος καταλήγει στη διαπίστωση εξασφάλισης του αμετάβλητου των εθνικών μας συνόρων και τη συνεχή προώθηση των εθνικών μας επιδιώξεων.

– Η Ελλάδα έγινε μέλος της Ε.Ε. μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και την προηγηθείσα επιστροφή της στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ.

– Εργάσθηκε, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, και επέτυχε την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.

– Διευθέτησε το πρόβλημα με τη γειτονική Βόρεια Μακεδονία και συνεχίζει να εργάζεται για την αξιοποίηση της πραγματικότητας που διαμορφώθηκε στα Βαλκάνια μετά την υπογραφή της Συμφωνίας στις Πρέσπες.

– Αναδεικνύεται ως μοντέλο σεβασμού της πολυπολιτισμικότητας και της διαφορετικότητας με κορωνίδα την εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης διά της οποίας εξασφαλίζεται η αρμονική συμβίωση και ανάπτυξη δύο διαφορετικών θρησκειών σε τόσο μικρό χώρο της ευρωπαϊκής επικράτειας, όπως η Θράκη, χωρίς μισαλλοδοξία και θρησκευτικό φανατισμό.

Η Δημοκρατία εξασφαλίζει την ελεύθερη έκφραση των απόψεων και την αναγνώριση των δημοκρατικών εκλογικών αποτελεσμάτων σε άλλες χώρες. Αναθεωρητικοί χαρακτηρίζονται ηγέτες από την πολιτική συμπεριφορά τους, αλλά δεν παύουν να είναι εκλεγμένοι ηγέτες των λαών τους. Με δημοκρατική συνέπεια δεν επιτρέπεται, με ελαφρότητα «ποιητικής αδείας», ηγέτες να χαρακτηρίζονται ως «δικτάτορες», «σουλτάνοι», «Χίτλερ» ή να χρησιμοποιούνται από ΜΜΕ και πολιτικούς αντί των νόμιμων ονομάτων τους τοπωνύμια ή άλλα «παρατσούκλια» που οι ίδιοι απορρίπτουν. Η διεθνής κοινή γνώμη, με όλες τις ευαισθησίες της, που ξεπερνούν πολλές φορές αυτές των κυβερνητών, δεν δικαιούται περισσότερα από όσα η δημοκρατία εγγυάται σε κάθε πολίτη.

Ζούμε στο «… και πέντε» και εργαζόμαστε μέσα στην ιστορία. Η πλειοψηφία των λαών πιέζει τις ηγεσίες να ενεργοποιηθούν για να εξασφαλίσουν το μέλλον του κόσμου που διαμορφώνεται σε περιβάλλον μεγάλης πίεσης και προκλήσεων.

Δράση – αντίδραση

Αναφορικά με την ανάγκη αντιμετώπισης των οικονομικών αλλαγών που επιφέρουν αποφάσεις του Προέδρου των ΗΠΑ η εμπειρία αποδεικνύει ότι συνταγή απόλυτης επιτυχίας δεν υπάρχει όταν επιδιώκεται μόνο απάντηση ίσης αντίδρασης.

Απαραίτητο συστατικό επιτυχών συνομιλιών αποτελούν ο παραμερισμός του ρεβανσισμού και η διατήρηση της ψυχραιμίας. Ευκολότερα επιτυγχάνεται η σταθερότητα με συγκλίσεις, με αναδιάρθρωση της παραγωγής, με ανάδειξη του έργου και της σημαντικής συμβολής του ανθρώπινου παράγοντα, με αναπροσανατολισμό των εξαγωγών σε περισσότερες αγορές.

Όταν αποφασίσθηκε η επιβολή κυρώσεων επί της Ρωσίας και εθίγη η αγροτική παραγωγή οι πρεσβείες αναζήτησαν άμεσες εξαγωγές σε νέες αγορές. Η Ελλάδα στον χώρο ΜΕΝΑ επέτυχε αύξηση των εξαγωγών σε φρούτα και λαχανικά που μερικώς ανακούφισαν τους παραγωγούς στη χώρα μας. Επιβάλλεται καλύτερη αξιοποίηση της ζήτησης για την εξασφάλιση της διατροφικής αλυσίδας στην περιοχή ΜΕΝΑ, μια οικονομικά ισχυρή αγορά ακόμη και για είδη πολυτελείας της διατροφικής αλυσίδας, όπως αυγοτάραχο, κρόκος, μαστίχα, προϊόντα κτηνοτροφίας, γαλακτοκομίας, σε έναν κόσμο που αποζητά τον ελληνικό πολιτισμό, την εντονότερη ελληνική παρουσία και περισσότερα ελληνικά προϊόντα.

* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.

Διαβάστε επίσης:

Ο Παζολίνι και το Ι.Χ.

Επικίνδυνο τουρκο-ισραηλινό μπρα ντε φερ στη Συρία

Από φιάσκο σε φιάσκο η κυβέρνηση για τα Τέμπη