Η ανάγκη ενίσχυσης της ελληνικής αγοράς εργασίας με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό είναι πλέον περισσότερο από επιτακτική.

Ο πρωτογενής τομέας αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις εργατικών χεριών, ενώ η οικονομία συνολικά έχει ανάγκη από στελέχη, επιστήμονες και επαγγελματίες με σύγχρονες δεξιότητες. Παράλληλα, η κοινωνία καλείται να διαχειριστεί τις συνέπειες του πολυετούς brain drain, καθώς χιλιάδες Έλληνες εγκατέλειψαν τη χώρα στα χρόνια της κρίσης, αναζητώντας καλύτερες προοπτικές στο εξωτερικό. Η πολιτική βούληση για επαναπατρισμό τους έχει διατυπωθεί επανειλημμένα, όμως η υλοποίησή της σκοντάφτει διαχρονικά σε ένα πλέγμα δυσλειτουργιών.

Αν και τα φορολογικά κίνητρα που έχουν ήδη θεσπιστεί —όπως η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για το 50% των αποδοχών για επτά χρόνια— θεωρητικά προσφέρουν σημαντικά οφέλη, στην πράξη πολλοί από τους ενδιαφερόμενους βρίσκονται αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα αποθαρρυντική: ασαφείς διαδικασίες, χρονοβόρες εγκρίσεις, ανεπαρκής ενημέρωση και διοικητικές παγίδες που συχνά τους οδηγούν σε αναθεώρηση της απόφασης να επιστρέψουν.

Μπροστά σε αυτή την εικόνα, η κυβέρνηση επιχειρεί τώρα να ενισχύσει τις πρωτοβουλίες επαναπατρισμού μέσα από τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου και την απλούστευση των διαδικασιών. Στο επίκεντρο βρίσκεται η δημιουργία νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας μέσω της οποίας θα υποβάλλονται ψηφιακά οι αιτήσεις για υπαγωγή στο ευνοϊκό καθεστώς φορολογικής έκπτωσης, με στόχο την ταχύτερη προέγκριση των αιτήσεων — εντός λίγων ημερών αντί για εβδομάδες ή και μήνες, όπως ισχύει σήμερα.

Η νέα διαδικασία φιλοδοξεί να μειώσει δραστικά τη γραφειοκρατία, επιτρέποντας στους ενδιαφερόμενους να αποστείλουν όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά (σύμβαση εργασίας, έναρξη επιτηδεύματος, έντυπα από ΔΟΥ ή ΓΕΜΗ) εξ αποστάσεως, χωρίς φυσική παρουσία και περιττές επισκέψεις σε δημόσιες υπηρεσίες. Παράλληλα, εξετάζεται η επέκταση των φορολογικών διευκολύνσεων και στα μέλη των οικογενειών των επαναπατριζόμενων, με ιδιαίτερη πρόβλεψη για περιπτώσεις με ανήλικα τέκνα ή συζύγους που εργάζονται εξ αποστάσεως.

Συμπληρωματικά, στον νέο τελωνειακό κώδικα έχουν ήδη ενταχθεί κίνητρα που διευκολύνουν τη φυσική επιστροφή, όπως:

• Η απαλλαγή από φόρους και τέλη για την εισαγωγή οικοσκευής από χώρες εντός ή εκτός ΕΕ.
• Η απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης για ΙΧ οχήματα σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, με νέες διατάξεις που ευθυγραμμίζονται με τις μεταβολές του οικογενειακού δικαίου (διαζύγια, συνεπιμέλεια κ.ά.).

Παρά τα παραπάνω, η πραγματικότητα που περιγράφεται από όσους ήδη επέστρεψαν, διαφέρει από τις κυβερνητικές εξαγγελίες. Έρευνα της πρωτοβουλίας Brain Regain αποκαλύπτει ότι αν και το 49% όσων επαναπατρίστηκαν θεωρεί τα φορολογικά κίνητρα τον βασικό λόγο για την επιστροφή τους, η πλειοψηφία αντιμετώπισε σημαντικά εμπόδια:

• Το 57% ανέφερε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η συγκέντρωση των δικαιολογητικών.
• Το 56% έκανε λόγο για έλλειψη επαρκούς πληροφόρησης από τους αρμόδιους φορείς.
• Το 51% δήλωσε πως βρέθηκε αντιμέτωπο με την παραδοσιακή γραφειοκρατία του ελληνικού κράτους.
• Το 38% δήλωσε ότι δυσκολεύτηκε σημαντικά να εξασφαλίσει κατάλληλη στέγη.

Τα ευρήματα αυτά δεν αποτελούν απλώς τεχνικά προβλήματα· αναδεικνύουν τον ευρύτερο θεσμικό και λειτουργικό εκτροχιασμό που συχνά φθείρει τις καλές προθέσεις. Η μετάβαση σε μια πιο γρήγορη, διαφανή και φιλική διαδικασία επαναπατρισμού, μέσω ψηφιακών εργαλείων και με ουσιαστική υποστήριξη των ενδιαφερόμενων, είναι ένα σημαντικό βήμα — αλλά όχι αρκετό από μόνο του. Χρειάζεται συντονισμένη στρατηγική, ενιαίος φορέας εξυπηρέτησης, διαρκής ενημέρωση, στελέχωση υπηρεσιών και μια νέα κουλτούρα εξυπηρέτησης.

Η επιστροφή των Ελλήνων του εξωτερικού δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται μόνο ως οικονομική ή φορολογική εξίσωση. Είναι πρωτίστως ζήτημα αξιοπιστίας του κράτους. Αν οι θεσμοί δεν κερδίσουν την εμπιστοσύνη των ανθρώπων που καλούνται να επενδύσουν ξανά τη ζωή τους στην Ελλάδα, τότε καμία πλατφόρμα —όσο σύγχρονη κι αν είναι— δεν θα αρκεί για να αντιστρέψει το κύμα φυγής.

Διαβάστε επίσης:

Θεοδωρόπουλος (ΣΕΒ): Θετική η εικόνα της οικονομίας αλλά οι ανησυχίες εντείνονται

«Open Day – Γνώρισε τις Σχολές της ΔΥΠΑ»: Το Σάββατο (10/5) στον Πειραιά – Όλες οι ευκαιρίες απασχόλησης

Οδηγός για τη δήλωση αγοράς ακινήτου και τι πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενοι στο έντυπο Ε1