Αισθητή αμφισβήτηση δείχνουν οι φορολογούμενοι απέναντι στους ελέγχους της Εφορίας, με σημαντικό ποσοστό προσφυγών να καταλήγει υπέρ τους. Τα τελευταία στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων αποτυπώνουν μια πραγματικότητα που προκαλεί ερωτήματα: το 30% όσων προσφεύγουν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) δικαιώνεται, είτε με πλήρη είτε μερική ακύρωση φόρων και προστίμων.

Αυτό που καταγράφεται, επί της ουσίας, είναι μια δυσκολία του φορολογικού μηχανισμού να εφαρμόσει με συνέπεια και ακρίβεια τις διατάξεις, ειδικά σε πιο σύνθετες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα εκείνες των ελεύθερων επαγγελματιών. Συχνά, όπως αναφέρουν φοροτεχνικοί, η τεκμαρτή προσέγγιση στον προσδιορισμό του εισοδήματος και τα περιθώρια ερμηνειών οδηγούν σε καταλογισμούς που τελικά δεν αντέχουν σε δεύτερο έλεγχο.

Στο πρώτο τετράμηνο του 2025, κατατέθηκαν στη ΔΕΔ 2.913 προσφυγές. Από τις 1.969 που εξετάστηκαν, οι 577 έγιναν δεκτές — ένδειξη ότι σε ένα σημαντικό αριθμό περιπτώσεων, οι αρχικές αποφάσεις της Εφορίας δεν ήταν τελεσίδικες. Παράλληλα, 1.368 απορρίφθηκαν, ενώ 15 απορρίφθηκαν σιωπηρά λόγω παρέλευσης του χρονικού ορίου των 120 ημερών και 9 τέθηκαν στο αρχείο λόγω παραίτησης.

Η συνέχιση της διαδικασίας στα διοικητικά δικαστήρια είναι για αρκετούς μονόδρομος. Το 40,7% όσων δεν βρίσκουν το δίκιο τους στη ΔΕΔ, επιλέγουν τη δικαστική οδό — γεγονός που δείχνει τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τις διαφωνίες τους με τη φορολογική διοίκηση.

Η διαδικασία και τα εμπόδια

Η προσφυγή στη ΔΕΔ πρέπει να γίνει μέσα σε 30 ημέρες από την έκδοση της σχετικής πράξης. Αξιοσημείωτο είναι ότι για να εξεταστεί η υπόθεση, ο φορολογούμενος πρέπει να προκαταβάλει το 50% του καταλογισθέντος ποσού. Αν η απόφαση της ΔΕΔ είναι ευνοϊκή, το ποσό αυτό επιστρέφεται. Ωστόσο, η προϋπόθεση αυτή λειτουργεί ανασταλτικά για πολλούς, ιδίως μικρομεσαίους επιχειρηματίες, οι οποίοι συχνά αδυνατούν να σηκώσουν ένα τέτοιο βάρος ρευστότητας.

Από την έναρξη λειτουργίας της ΔΕΔ το 2013 έως και το πρώτο τρίμηνο του 2025, κατατέθηκαν 96.162 ενδικοφανείς προσφυγές, εκ των οποίων οι 91.676 έχουν εξεταστεί. Σχεδόν μία στις τέσσερις κατέληξε υπέρ των φορολογουμένων. Πρόκειται για μια εικόνα που, χωρίς να αποτελεί από μόνη της ένδειξη συστημικού προβλήματος, επισημαίνει την ανάγκη για βελτίωση στην ποιότητα και την ακρίβεια των ελέγχων.

Αξίζει να σημειωθεί και η αυξανόμενη τάση φορολογουμένων να αποδέχονται τα αποτελέσματα του ελέγχου προκειμένου να εξασφαλίσουν μειώσεις στα πρόστιμα. Η ηλεκτρονική δήλωση αποδοχής της κύριας οφειλής τους δίνει τη δυνατότητα για έκπτωση που κυμαίνεται από 25% έως 50%, ανάλογα με το στάδιο στο οποίο γίνεται η αποδοχή.

Αυτό το εργαλείο φαίνεται να προσφέρει μια λύση ισορροπίας: από τη μία, επιταχύνει τη διαδικασία είσπραξης, και από την άλλη, δίνει στους φορολογούμενους μια διέξοδο όταν δεν έχουν την πολυτέλεια να μπλέξουν σε πολυετείς νομικές διαμάχες.

Η στατιστική αποτύπωση δεν αφήνει περιθώρια για αδιαφορία: ένα σημαντικό ποσοστό των αποφάσεων της Εφορίας κρίνεται από δεύτερο επίπεδο ως προβληματικό. Αν και η λειτουργία της ΔΕΔ λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλίδα, η βελτίωση στην ποιότητα των φορολογικών ελέγχων παραμένει αναγκαία, όχι μόνο για λόγους ουσίας, αλλά και για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τον φορολογικό μηχανισμό.

Διαβάστε επίσης:

Πιερρακάκης: Δεν θα παίρνουν την επιστροφή ενοικίου όσοι δεν το πληρώνουν ηλεκτρονικά

Συρρίκνωση εισοδημάτων φρενάρει την πληρωμή φόρων και αυξάνει την οικονομική ανασφάλεια

Ρεύμα και ενοίκια «ροκανίζουν» το εισόδημα των πολιτών σε μια οικονομία υπό πίεση