Γράφει ο Βασίλης Γιαννακόπουλος*

Το τελευταίο διήμερο συνεχίσθηκε η ισραηλινή αεροπορική επιθετική επιχείρηση «Ανατέλλων Λέων» κυρίως κατά του ιρανικού βαλλιστικού οπλοστασίου, αφού η ισραηλινή πολεμική αεροπορία δεν διέθετε την επιχειρησιακή δυνατότητα να καταστρέψει τις ανθεκτικές υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντόου. Ταυτόχρονα, οι αμερικανικές αεροναυτικές δυνάμεις συνέχιζαν να αναπτύσσονται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, χωρίς να είναι σαφές, μέχρι αργά το βράδυ του Σαββάτου, εάν και πότε θα εμπλακούν άμεσα στο πόλεμο Ισραήλ-Ιράν.

Αποτυχημένη διπλωματική δραστηριότητα Ευρώπης-Τεχεράνης

Για άλλη μια φορά στις 20 Ιουνίου, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, απέρριψε τα αιτήματα για μηδενικό εμπλουτισμό ουρανίου, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με Γάλλους, Γερμανούς, Βρετανούς και άλλους διπλωμάτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι «απαίτησαν» από το Ιράν:

• Να αποδεχτεί μηδενικά επίπεδα εμπλουτισμού ουρανίου.
• Να περιορίσει το πρόγραμμα βαλλιστικών βλημάτων του.
• Να τερματίσει την υποστήριξή του στις δυνάμεις του «Άξονα Αντίστασης».

Ο Αραγτσί άφησε να εννοηθεί ότι το Ιράν θα ήταν πρόθυμο να επιστρέψει στο επίπεδο εμπλουτισμού ουρανίου 3,67%, που ορίζεται στο Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA) του 2015. Υποστήριξε ότι «το Ιράν διατηρεί το δικαίωμά του να εμπλουτίζει ουράνιο», ενώ αντίθετα οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ υποστήριξαν ότι «το Ιράν δεν έχει την άδεια να εμπλουτίζει ουράνιο σε ιρανικό έδαφος».

Τελικά, ο Αραγτσί δήλωσε ότι «το Ιράν δεν θα συμμετάσχει σε άμεσες διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μέχρι το Ισραήλ να αναστείλει την αεροπορική του εκστρατεία κατά του Ιράν».

Έντονη στρατιωτική αμερικανο-ισραηλινή δραστηριότητα

Όπως αναφέρει το «Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου» (ISW), οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχισαν να αναπτύσσουν πρόσθετες δυνάμεις στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να υποστηρίξουν το Ισραήλ με πιθανές αμυντικές ή επιθετικές επιχειρήσεις. Δορυφορικές εικόνες, που δημοσιεύθηκαν από ανοικτές πηγές στις 21 Ιουνίου, δείχνουν περίπου 27 αεροσκάφη ανεφοδιασμού KC-135, 12 μεταγωγικά αεροσκάφη C-130 και 52 μαχητικά αεροσκάφη στην αεροπορική βάση Prince Sultan της Σαουδικής Αραβίας. Να θυμίσουμε ότι τις προηγούμενες ημέρες, ένας μεγάλος αριθμός αμερικανικών αεροσκαφών είχε μετασταθμεύσει στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή.

Το Ισραήλ επιδίωκε να αναλάβει δράση με ή χωρίς την αμερικανική υποστήριξη κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Φορντόου, πριν από την προθεσμία των δύο εβδομάδων του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Ως γνωστόν,η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολίν Λίβιτ, δήλωσε στις 19 Ιουνίου ότι ο Τραμπ θα αποφασίσει εάν θα χτυπήσει ή όχι το Ιράν «εντός των επόμενων δύο εβδομάδων».

Κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Τραμπ στις 19 Ιουνίου, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο υπουργός Άμυνας Ίσραελ Κατζ και ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Άμυνας Εγιάλ Ζαμίρ, υποστήριξαν ότι υπάρχει περιορισμένο χρονικό περιθώριο για τη διεξαγωγή της επιχείρησης καταστροφής των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Φορντόου.

Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IsraeliDefenseForces – IDF), αφού αδυνατούσαν πλέον να καταστρέψουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντόου, συνέχισαν τη διεξαγωγή της επιθετικής αεροπορικής επιχείρησης «Ανατέλλων Λέων» για την περαιτέρω καταστροφή του ιρανικού βαλλιστικού οπλοστασίου και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, Έφι Ντεφρίν, δήλωσε ότι οι IDF κατέστρεψαν συνολικά περίπου 950 επιθετικά drones πριν εκτοξευθούν.

Τις προηγούμενες ημέρες, η ισραηλινή πολεμική αεροπορία μεταξύ άλλων στοχοποίησε:

• Αποθήκες μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μια αποθήκη όπλων στο Μπαντάρ Αμπάς της επαρχίας Χορμοζγκάν.
• Την 64η βάση της Ομάδας Πυραύλων και Πυροβολικού Αλ-Χαντίντ των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (Iranian Revolution Guard Corps – IRGC) στην Αχβάζ της επαρχία Χουζεστάν, η οποία είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό των ιρανικών εναέριων μέσων και όπλων, συμπεριλαμβανομένων των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, των βαλλιστικών βλημάτων και των πυρών πυροβολικού.
• Την εγκατάσταση πυραύλων Σαχρούντ στην επαρχία Σεμνάν, την οποία χρησιμοποιούν οι IRGC για την ανάπτυξη, τη δοκιμή και την εκτόξευση βαλλιστικών βλημάτων στερεού καυσίμου.
• Τη βάση Καρμπάλα των χερσαίων δυνάμεων των IRGC στην Αχβάζ της επαρχίας Χουζεστάν.
• Την 4η Τακτική Αεροπορική Βάση στο Ντεζφούλ της επαρχίας Χουζεστάν.
• Τρία ιρανικά μαχητικά αεροσκάφη F-14 σε μια βάση των χερσαίων ιρανικών δυνάμεων στην επαρχία Ισφαχάν.
• Τις ιρανικές δυνάμεις στο λιμάνι Μπαντάρ Αμπάς.
• Το Αρχηγείο της Ιρανικής Κυβερνο-Αστυνομίας (FATA) στην Τεχεράνη.
• Το λιμάνι Μπαντάρ-ε-Μασάχρ στην επαρχία Χουζεστάν, το οποίο αποτελεί βασικό κόμβο για το ιρανικό πετρέλαιο.

Νέες ισραηλινές επιθέσεις κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων

Ο διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency – IAEA), Ραφαέλ Γκρόσι, ανέφερε ότι οι νέες ισραηλινές επιθέσεις, που στοχοποίησαν το Κέντρο Πυρηνικής Τεχνολογίας του Ισφαχάν (Esfahan Nuclear Technology Center – ENTC) στις 21 Ιουνίου, προκάλεσαν πρόσθετες ζημιές.

Οι IDF έπληξαν προηγουμένως το ENTC στις 13 Ιουνίου και προκάλεσαν ζημιές στο κεντρικό χημικό εργαστήριο, σε μια εγκατάσταση μετατροπής ουρανίου, σε ένα εργοστάσιο παραγωγής καυσίμου αντιδραστήρα και σε μια εγκατάσταση επεξεργασίας εμπλουτισμένου ουρανίου.

Ο Grossi δήλωσε ότι οι νέες ισραηλινές επιθέσεις στις 21 Ιουνίου προκάλεσαν ζημιές σε επιπλέον έξι κτίρια και πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης εκτός των εγκαταστάσεων.

Η άμεση εμπλοκή των Αμερικανών

Εντωμεταξύ, τις νυκτερινές ώρες του Σάββατου 21 Ιουνίου, της ένατης ημέρας του πολέμου Ισραήλ-Ιράν, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενεπλάκησαν άμεσα στον πόλεμο στοχοποιώντας τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις.

«Ολοκληρώσαμε την πολύ επιτυχημένη επίθεσή μας στις τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των Φορντόου, Νατάνζ και Ισφαχάν», έγραψε μεταξύ άλλων ο Αμερικανός πρόεδρος στο Truth Social. «Όλα τα αεροσκάφη βρίσκονται τώρα εκτός του εναέριου χώρου του Ιράν. Ένα πλήρες φορτίο βομβών έπεσε στην κύρια τοποθεσία, το Φορντόου. Όλα τα αεροσκάφη είναι με ασφάλεια στο δρόμο της επιστροφής τους. Συγχαρητήρια στους σπουδαίους Αμερικανούς πολεμιστές μας. Δεν υπάρχει άλλος στρατός στον κόσμο, που θα μπορούσε να το είχε κάνει αυτό. Τώρα είναι η ώρα για ειρήνη! Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας σε αυτό το θέμα».

Ο Τραμπ δεν ανέφερε πώς δέχτηκαν επίθεση οι πυρηνικές εγκαταστάσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με το διαδικτυακό περιοδικό αμυντικών και γεωστρατηγικών αναλύσεων «The War Zone» (TWZ), τουλάχιστον δύο ξεχωριστοί σχηματισμοί βομβαρδιστικών αεροσκαφών stealth B-2 Spirit, αφού κατευθύνθηκαν δυτικά διασχίζοντας τον Ειρηνικό Ωκεανό, προσέγγισαν τον ιρανικό εναέριο χώρο και χτύπησαν τους στόχους με βόμβες GBU-57/B «Massive Ordnance Penetrator» (MOP) βάρους 30.000 λιβρών. Οι εν λόγω βόμβες, όπως έχει αναφερθεί επανειλημμένα, θεωρούνται ως η μόνη άμεσα διαθέσιμη συμβατική επιλογή για την καταστροφή των υπόγειων ενισχυμένων εγκαταστάσεων εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντόου.

Η αμερικανική αεροπορική επίθεση πραγματοποιήθηκε μια ημέρα αφότου ο Τραμπ ανέφερε ότι εξακολουθούσε να σκέφτεται τι θα αποφασίσει…! Μάλλον πείσθηκε από τον Νετανιάχου ότι η προθεσμία των δύο εβδομάδων στο Ιράν ήταν «υπερβολική» και από τους συμβούλους του ότι δεν θα υπάρξει κίνδυνος διαρροής ραδιενέργειας.

…και τώρα τι μέλλει γενέσθαι;

Μετά τις επιθέσεις, το μεγάλο ερώτημα είναι αν και με ποιον τρόπο θα αντιδράσει το Ιράν και οι σύμμαχοί του. Ο πόλεμος αναμένεται να επεκταθεί περαιτέρω και φυσικά θα επιδεινωθεί σημαντικά η συγκρουσιακή κατάσταση, εάν το Ιράν με ή χωρίς την υποστήριξη του «Άξονα Αντίστασης» εξαπολύσει επιθέσεις κατά των αμερικανικών βάσεων στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, όπως έχουμε αναφέρει πρόσφατα, μια ιρανική επιχείρηση με στόχο το κλείσιμο των στενών του Χορμούζ θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια και όχι μόνο.

*Βασίλης Γιαννακόπουλος, ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής

[email protected]