Ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, όπου οι κρίσεις δεν διαδέχονται η μία την άλλη αλλά συνυπάρχουν μαζί, πόλεμοι, πληθωρισμός, ενεργειακή ανασφάλεια, φυσικές καταστροφές, ψηφιακή υπερφόρτιση.

Είναι ένα τοπίο κρίσιμο, που το ανθρώπινο σύστημα καλείται να προσαρμοστεί σε συνθήκες διαρκούς αστάθειας, με αποτέλεσμα τη ψυχολογική φόρτιση.

Ενα στρες που παύει να είναι παροδικό και γίνεται συνεχές, δημιουργώντας ένα ψυχικό φορτίο που συσσωρεύεται με τον χρόνο, ένα φορτίο που διαμορφώνεται από εσωτερικά και εξωτερικά γεγονότα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, αλλά μας αγγίζουν βαθιά και κινητοποιούν την ευαλωτότητα του καθενός μας.

«Ο φόβος, ως αρχέγονη αντίδραση στην απειλή θεωρείται φυσιολογικός, όταν όμως χρονίζει και ενισχύεται καθημερινά από εικόνες καταστροφής, συνεχής έκθεση σε ψηφιακά ερεθίσματα, από την απουσία σταθερών και από την απώλεια εμπιστοσύνης, γίνεται τοξικός.» λέει στο topontiki.gr ο ψυχίατρος Κυριάκος Κατσαδώρος,

Πρόεδρος του Κλάδου Τηλεψυχιατρικής της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και Πρόεδρος της Κλίμακα. Ο γιατρός μέσα από ένα τεστ 20 ερωτήσεων, μας δίνει τη δυνατότητα να ελέγξουμε σε τι ψυχολογική κατάσταση βρισκόμαστε σήμερα που «τρελοί ηγέτες κρατών» βάζουν φωτιά στα όνειρά μας.

« Η ψυχική υγεία δεν δοκιμάζεται μόνο από το ίδιο το γεγονός, αλλά από το πώς το εσωτερικεύουμε, πώς το σκεφτόμαστε, πώς το νιώθουμε. Όταν το άτομο δυσκολεύεται να διαχειριστεί το βάρος των εξωτερικών πιέσεων με τους εσωτερικούς του πόρους, οι ψυχολογικοί μηχανισμοί άμυνας αρχίζουν να δυσλειτουργούν κινητοποιώντας την ευαλωτότητα, κάνοντας την υποκειμενική πραγματικότητα πιο εύθραυστη και την ψυχική ισορροπία ασταθή..

Οι τρομακτικές επιδράσεις των πολέμων στη ζωή μας

Εικόνες από πολέμους, φυσικές καταστροφές ή μαζικά δυστυχήματα δεν είναι πλέον μακριά. Είναι στην οθόνη μας, στο κινητό μας, στο χέρι μας και τα βλέπουμε συνεχώς!

Ο πόλεμος Ρωσία- Ουκρανία μεταδίδεται ζωντανά εδώ και τρία χρόνια. Βλέπαμε σε πραγματικό χρόνο τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα που την ισοπέδωσε και ακόμα βλέπουμε τις φριχτές σκηνές στα νοσοκομεία με τα παιδιά, να τρέμουν και να πεθαίνουν από τα τραύματα και την πείνα αβοήθητα. Ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν που «πάγωσε» τον κόσμο με τους πυραύλους να πετούν πάνω από τον πλανήτη, μεταδόθηκε live, προκαλώντας πανικό σε εκατομμύρια ανθρώπους, που με κομμένη την ανάσα παρακολουθούσαν αυτές τις επιχειρήσεις τρέμοντας για την πυρηνική απειλή που μας ξημέρωσε.

«Η έμμεση έκθεση σε βίαια γεγονότα δημιουργεί συλλογικό τραύμα, ακόμη και αν δεν κινδυνεύουμε άμεσα, η ψυχική απόσταση δεν μας προστατεύει πια ,τα γεγονότα γίνονται προσωπικά, όταν ταυτιζόμαστε με τον πόνο, όταν χάνουμε τον έλεγχο ή όταν χάνουμε την ελπίδα . Τα παιδιά, οι έφηβοι, οι ηλικιωμένοι, οι μετανάστες, οι επαγγελματίες υγείας, όσοι έχουν προηγούμενες ψυχικές δυσκολίες, εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαλωτότητα , όμως και ο φαινομενικά «λειτουργικός» ενήλικας δεν είναι απρόσβλητος.» μας λέει ο κ. Κατσαδωρος.

Καθημερινότητα γεμάτη φόβο και σενάρια καταστροφής Η καθημερινότητα μας φαντάζει εχθρική, οι σχέσεις χάνουν τη φυσικότητα και την αλληλεγγύη, κάθε απόφαση μας μοιάζει επικίνδυνη.

«Το μυαλό γεμίζει σενάρια απειλής και καταστροφής η πραγματικότητα παραμορφώνεται, και η σταθερότητα χάνεται, η επαφή με τους άλλους φοβίζει. Και όταν ο φόβος κυριαρχεί, όλα όσα κάποτε έδιναν νόημα — τα όνειρα, οι αξίες , οι ρόλοι — ξεθωριάζουν. Μένει μόνο η επιβίωση.

Γνωρίζεις όμως ότι δεν είναι αδυναμία να φοβάσαι , αδυναμία είναι να τον αφήσεις τον φόβο να σου στερήσει τη ζωή» λέει ο γιατρός.

Τρόποι αντιμετώπισης της σκληρής πραγματικότητας

Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που στέκονται απέναντι στον φόβο διαφορετικά , εκείνοι που διατηρούν ή αναπτύσσουν ψυχική ανθεκτικότητα που δεν αποφεύγουν τα γεγονότα, αλλά επιλέγουν πώς θα τα προσεγγίσουν, που μπορούν να φιλτράρουν την πληροφορία, να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους, να τα εκφράσουν με τρόπο δημιουργικό και όχι καταστροφικό.

Η ψυχική ανθεκτικότητα δεν είναι μια στατική κατάσταση είναι μια διαρκής ικανότητα αναπροσαρμογής, μια ζωντανή διεργασία.Οι στρατηγικές που προάγουν την ανθεκτικότητα περιλαμβάνουν: –

 τη φροντίδα του σώματος,

-την αναγνώριση των συναισθημάτων,

-την επένδυση σε σχέσεις ουσίας,

-τη δημιουργική έκφραση,

-τη σύνδεση με τη φύση,

-την πνευματικότητα,

-την ενσυνειδητότητα,

-την αυτοπαρατήρηση.

«Το άτομο δεν μπορεί να σηκώσει μόνο του το βάρος μιας κοινωνίας σε κρίση, αλλά μπορεί να επιλέξει τη θέση του μέσα σε αυτήν. Να αναγνωρίσει τι του ανήκει και τι όχι. Να μάθει να αποσύρεται από τον θόρυβο όταν χρειάζεται. Να μάθει πότε πρέπει να ζητήσει βοήθεια.» μας εξηγεί ο κ. Κατσαδώρος.

Το ψυχολογικό τεστ που όλοι πρέπει να κάνουμε

Όλα αυτά δεν είναι μόνο ατομική υπόθεση. Είναι υπαρξιακή στάση. είναι μια επιλογή απέναντι στο πώς βλέπουμε τον εαυτό μας, τον άλλον και τον κόσμο, είναι το ερώτημα από ποια πλευρά βιώνω την πραγματικότητα, με τι εφόδια απαντώ στα γεγονότα της ζωής; Πού στέκομαι;

Ίσως αξίζει να απαντήσει κανείς — χωρίς αυταπάτες, χωρίς άμυνες — στις παρακάτω ερωτήσεις όχι για να αξιολογηθεί. Αλλά για να δει, πού βρίσκεται και πώς θα ήθελε να συνεχίσει.

Οι απαντήρεις είναι Ναι, Μερικώς, Οχι

1 Νιώθω συχνά φόβο χωρίς σαφή αιτία

2 Αποφεύγω να εκφράσω τα συναισθήματά μου

3 Νιώθω πως η καθημερινότητα με ξεπερνά

4 Καταφεύγω συχνά σε απομόνωση.

5 Έχω δυσκολία να εμπιστευτώ τους άλλους.

6 Αντιδρώ υπερβολικά σε μικρές αλλαγές ή απρόοπτα.

7 Δυσκολεύομαι να συγκεντρωθώ.

8 Δυσκολεύομαι να αναγνωρίσω τι νιώθω.

9 Με επηρεάζουν έντονα οι ειδήσεις ή εικόνες καταστροφής.

10 Αισθάνομαι εσωτερική κόπωση ή έλλειψη κινήτρου.

11 Εκφράζω τα συναισθήματά μου με τρόπο δημιουργικό.

12 Φιλτράρω την πληροφορία που με επιβαρύνει

13 Αναγνωρίζω πότε χρειάζομαι βοήθεια.

14 Μπορώ να ηρεμήσω με δικούς μου τρόπους όταν πιέζομαι.

15 Προσαρμόζομαι σχετικά εύκολα σε αλλαγές.

16 Αισθάνομαι ότι έχω εσωτερική αντοχή.

17 Δεν με καταβάλλουν εύκολα οι δυσκολίες.

18 Πιστεύω ότι μπορώ να ανακάμψω και μετά από δύσκολες περιόδους.

19 Μπορώ να διακρίνω τι με επιβαρύνει και να το απομακρύνω.

20 Διατηρώ επαφή με ανθρώπους που με στηρίζουν.

Αυτοαξιολόγηση

Βαθμολόγηση:

Ναι → 2 βαθμοί

Μερικώς → 1 βαθμός

Όχι → 0 βαθμοί

Για τις θετικές ερωτήσεις (11–20), η βαθμολόγηση παραμένει όπως είναι.

Για τις αρνητικές ερωτήσεις (1–10), αντιστρέφεται:

Ναι → 0 βαθμοί

Μερικώς → 1 βαθμός

Όχι → 2 βαθμοί

Υπολόγισε το συνολικό σου σκορ (μέγιστο 40 βαθμοί):

Σύνολο Βαθμών Ερμηνεία

0–15 Αυξημένη ψυχική επιβάρυνση. Χρειάζεται υποστήριξη.

16–30 Μέτριο επίπεδο ανθεκτικότητας. Υπάρχουν περιθώρια ενδυνάμωσης.

31–40 Καλή ψυχική προσαρμοστικότητα και εσωτερική σταθερότητα.

Λένε ότι η ζωή αρχίζει εκεί που τελειώνει ο φόβος. Εκεί που το βήμα γίνεται αληθινό και όχι αμυντικό. Εκεί που δεν επιλέγεις με βάση τι φοβάσαι, αλλά με βάση ποιος θέλεις να είσαι. Εσύ αποφασίζεις…

Διαβάστε επίσης

Νέο πρόγραμμα: Κέντρα Ημέρας Βραχείας Φιλοξενίας για τους εξαρτημένους και τους αστέγους και εποπτευόμενοι χώροι χρήσης στην Αθήνα

Διατροφή: 9 τρόφιμα που θεωρούνται υγιεινά και είναι γεμάτα μικροπλαστικά

Ναλοξόνη: Με συνταγογράφηση στα φαρμακεία της γειτονιάς η ουσία που σώζει ζωές από υπερβολική χρήση ναρκωτικών