Χιλιάδες χιλιόμετρα αρχαίων κοιτών ποταμών ανακαλύφθηκαν στα -έντονα καλυμμένα με κρατήρες- νότια υψίπεδα του Άρη, υποδηλώνοντας ότι ο κόκκινος πλανήτης ήταν κάποτε πολύ πιο υγρός από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες.

Οι ερευνητές εντόπισαν γεωλογικά ίχνη σχεδόν 16.000 χιλιομέτρων αρχαίων υδάτινων διαδρομών, οι οποίες θεωρείται ότι έχουν ηλικία άνω των 3 δισεκατομμυρίων ετών, σε εικόνες υψηλής ανάλυσης του τοπίου που κατέγραψαν δορυφόροι του Άρη.

Αν και μερικές από τις κοίτες είναι σχετικά μικρές, άλλες σχηματίζουν δίκτυα που εκτείνονται για περισσότερα από 160 χιλιόμετρα. Οι εκτεταμένοι αυτοί ποταμοί πιθανότατα τροφοδοτούνταν τακτικά από βροχές ή χιονοπτώσεις, όπως ανέφεραν οι ερευνητές.

«Νερό έχει εντοπιστεί στον Άρη πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον εδώ είναι ότι πρόκειται για μια περιοχή στην οποία για πολύ καιρό θεωρούσαμε ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις για την ύπαρξη νερού», δήλωσε ο Άνταμ Λόσεκουτ, υποψήφιος διδάκτορας στο Open University, στον Guardian. «Αυτό που βρήκαμε είναι ότι η περιοχή είχε πράγματι νερό και μάλιστα σε ευρεία κλίμακα», πρόσθεσε. «Η μόνη πηγή νερού που θα μπορούσε να διατηρήσει αυτούς τους ποταμούς σε τόσο εκτεταμένη περιοχή θα έπρεπε να είναι κάποιο είδος τοπικής κατακρήμνισης».

Τα πιο εντυπωσιακά σημάδια αρχαίου νερού στον Άρη είναι τα τεράστια δίκτυα κοιλάδων και φαραγγιών, που θεωρείται ότι σχηματίστηκαν από νερό που έρεε στην επιφάνεια του εδάφους. Όμως ορισμένες περιοχές του πλανήτη έχουν λίγες κοιλάδες, γεγονός που οδηγεί τους επιστήμονες να αμφιβάλλουν για το πόσο υγρές ήταν κάποτε αυτές οι περιοχές.

Μία περιοχή που ιδιαίτερα προβλημάτιζε τους ερευνητές ήταν η Noachis Terra, ή «Γη του Νώε», ένα από τα αρχαιότερα τοπία στον Άρη. Σύμφωνα με υπολογιστικά μοντέλα του αρχαίου κλίματος του Άρη, η περιοχή αυτή θα έπρεπε να είχε δεχθεί σημαντικές βροχές ή χιονοπτώσεις, διαμορφώνοντας το έδαφος μέσω της ροής του νερού.

Αντιμέτωποι με την έλλειψη αποδείξεων για αρχαίες κοίτες ποταμών, ο Λόσεκουτ και οι συνάδελφοί του στράφηκαν σε εικόνες υψηλής ανάλυσης της Noachis Terra που κατέγραψαν τα όργανα των δορυφόρων Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) και Mars Global Surveyor της NASA. Οι εικόνες κάλυπταν σχεδόν 10 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα των νότιων υψιπέδων του πλανήτη, μια έκταση μεγαλύτερη από την Αυστραλία.

Οι εικόνες αποκάλυψαν δεκάδες γεωλογικά χαρακτηριστικά που ονομάζονται ελικοειδείς ποτάμιες κορυφογραμμές, γνωστές και ως ανεστραμμένα κανάλια. Αυτές σχηματίζονται όταν τα ιζήματα που μεταφέρονται από αρχαίους ποταμούς σκληραίνουν με την πάροδο του χρόνου και στη συνέχεια αποκαλύπτονται όταν το πιο μαλακό έδαφος γύρω τους διαβρώνεται. Αν και ορισμένες διαδρομές είναι σχετικά στενές, άλλες έχουν πλάτος άνω των 1,5 χιλιομέτρων.

«Έχουμε πολλές μικρές κορυφογραμμές, συνήθως με πλάτος μερικές εκατοντάδες μέτρα και μήκος περίπου 3,5 χιλιόμετρα, αλλά υπάρχουν και κάποιες πολύ μεγαλύτερες από αυτές», δήλωσε ο Λόσεκουτ.

Σε μία εικόνα από τον MRO, το μοτίβο των ελικοειδών κορυφογραμμών αποκαλύπτει ένα δίκτυο με ελικοειδείς παραποτάμους και σημεία όπου οι αρχαίες όχθες ποταμών υπερχείλισαν. Δύο ποτάμια φαίνονται να διασχίζουν έναν κρατήρα, στον οποίο πιθανότατα το νερό εισήλθε, τον γέμισε και στη συνέχεια διέφυγε από την απέναντι πλευρά.

Τα ευρήματα υποδηλώνουν τη μακροχρόνια παρουσία επιφανειακού νερού στην περιοχή Noachis Terra του Άρη, περίπου πριν από 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια.

Στο θερμότερο και πιο υγρό παρελθόν του, ο πλανήτης διέθετε τεράστιες υδάτινες μάζες. Ο Άρης μετατράπηκε στον ξηρό κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα όταν το μαγνητικό του πεδίο εξασθένησε, επιτρέποντας στον ηλιακό άνεμο να διαβρώσει την ατμόσφαιρά του και να διαφύγει το νερό στο διάστημα. Ωστόσο, κάποιο νερό μπορεί να παραμένει, αόρατο. Πέρα από τους πολικούς παγετώνες του Άρη, μια διεθνής ομάδα ανέφερε τον Απρίλιο ότι μπορεί να υπάρχει ένα τεράστιο αποθεματικό νερού κρυμμένο βαθιά κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη.

Διαβάστε επίσης:

Αίγυπτος: Αρχαιολόγοι έφεραν στο φως την αρχαία πόλη Ιμέτ στο ανατολικό Δέλτα του Νείλου – Ευρήματα 2.500 ετών (photos)

Πώς ταξίδευαν στη θάλασσα 30.000 χρόνια πριν; Επιστήμονες αναβίωσαν διάπλου με πρωτόγονο κανό

Λείψανα ενός άγνωστου είδους δεινοσαύρου, βρέθηκαν ξεχασμένα σε ινστιτούτο της Μογγολίας