Οι αγορές φαίνεται να έχουν εθιστεί στις δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ για τους δασμούς, αγνοώντας τις νέες προειδοποιήσεις του για υψηλότερους συντελεστές, της τάξης του 20%-50%, σε περισσότερους από 20 εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, με τελευταίους αποδέκτες αυτών των «τελεσιγράφων» να είναι χθες η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και το Μεξικό.

Στη χθεσινή επιστολή του προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία ανάρτησε στο Truth Social, απείλησε με επιβολή οριζόντιων δασμών 30% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ – σημαντικά υψηλότερους από το ποσοστό 20% που είχε ανακοινώσει στις 2 Απριλίου – αν δεν επιτευχθεί εμπορική συμφωνία έως την 1η Αυγούστου.

Μία συμφωνία, για την οποία ο Αμερικανός Πρόεδρος «φωτογραφίζει» τα ανταλλάγματα που ζητά. «Αν επιθυμείτε να ανοίξετε την κλειστή έως τώρα στις ΗΠΑ εμπορική αγορά σας και να εξαλείψετε τα δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια στο εμπόριο και πολιτικές σας θα εξετάσουμε, ίσως, μία προσαρμογή σε αυτή την επιστολή», έγραψε ο Τραμπ, περιορίζοντας τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί για μία επικείμενη συμφωνία-πλαίσιο.

Η απάντηση της φον ντερ Λάιεν

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, απάντησε ότι η επιβολή δασμών 30% θα διατάρασσε τις αναγκαίες διατλαντικές εφοδιαστικές αλυσίδες και τόνισε ότι λίγες οικονομίες στον κόσμο είναι τόσο ανοικτές και εφαρμόζουν δίκαιες εμπορικές πρακτικές όσο η ΕΕ. Σημείωσε ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να εργάζεται για μία συμφωνία έως την 1η Αυγούστου, αλλά παράλληλα θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση των συμφερόντων της ΕΕ, «μεταξύ των οποίων και αναλογικά αντίμετρα, εφόσον χρειαστεί».

Όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε στις 2 Απριλίου τους λεγόμενους «ανταποδοτικούς» δασμούς 10%-50% που θα επέβαλε στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, οι αμερικανικές μετοχές και το δολάριο καταποντίστηκαν, οι αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών ομολόγων πλησίασαν το 5% και η τιμή του χρυσού εκτινάχθηκε, ένα σκηνικό που έδειχνε ότι ο φόβος των επενδυτών είχε κτυπήσει «κόκκινο».

Ο Τραμπ ανέστειλε στις 9 Απριλίου για ένα τρίμηνο τους υψηλότερους δασμολογικούς συντελεστές, διατηρώντας για τις περισσότερες χώρες έναν «βασικό» συντελεστή 10%, ώστε να δοθεί η δυνατότητα διαπραγμάτευσης διμερών εμπορικών συμφωνιών. Η προθεσμία έληξε την περασμένη Τετάρτη, αλλά οι ΗΠΑ, που εκτιμούσαν ότι θα πετύχαιναν 90 συμφωνίες σε 90 ημέρες, είχαν καταλήξει σε ένα πλαίσιο εμπορικής συμφωνίας με δύο μόνο χώρες – τη Βρετανία και το Βιετνάμ.

Βλέποντας ότι οι διαπραγματεύσεις δεν προχωρούν όσο γρήγορα πίστευε ο ίδιος και οι συνεργάτες του, ο Τραμπ είχε προετοιμάσει το έδαφος για να δώσει περισσότερο χρόνο. Στις αρχές της εβδομάδας υπέγραψε την παράταση έως την 1η Αυγούστου της προθεσμίας για την υπογραφή εμπορικών συμφωνιών. Παράλληλα, έστειλε επιστολές σε 14 χώρες και στη συνέχεια σε άλλες 9 χώρες, όπου προειδοποιούσε ότι οι δασμοί θα αυξάνονταν από 20% έως 50%, αν δεν υπήρχαν συμφωνίες έως το τέλος του μήνα, ασκώντας έτσι πίεση σε σημαντικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, να υποχωρήσουν στις διαπραγματεύσεις που κάνουν.

Η δημοσίευση των επιστολών αυτών δεν φάνηκε να επηρεάζει τη στάση των επενδυτών, οι οποίοι επέδειξαν αυτή τη φορά μία «αναισθησία» στους δασμούς. Τα χρηματιστήρια σημείωσαν άνοδο, με τoν S&P 500 να σημειώνει νέο υψηλό ρεκόρ την Πέμπτη, οι αποδόσεις των ομολόγων έμειναν σταθερές και το bitcoin έκανε νέα υψηλά ρεκόρ. Την Παρασκευή – και αφού ο Τραμπ είχε απειλήσει τον Καναδά με οριζόντιους δασμούς 35% – οι δείκτες της Wall Street σημείωσαν περιορισμένες απώλειες.

Η εκδοχή ορισμένων αναλυτών για την «αναισθησία» των αγορών, είναι ότι ο Τραμπ έδωσε νέα παράταση για τις συμφωνίες και πιθανόν να δώσει και άλλη. Χρησιμοποιούν μάλιστα το ακρωνύμιο TACO για να περιγράψουν ότι ο Τραμπ πάντα υποχωρεί (Trump Always Chickens Out).

Πιθανόν, όμως, ο εφησυχασμός των αγορών να είναι αποτέλεσμα και του εθισμού τους στην προοπτική νέων αυξήσεων στους δασμούς, θεωρώντας ότι αυτοί δεν θα έχουν τον μεγάλο αντίκτυπο που φοβούνταν αρχικά ότι θα είχαν για τις οικονομίες και ιδιαίτερα την αμερικανική. Το γεγονός ότι έως τώρα δεν έχει φανεί κάποια αύξηση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, αλλά αντίθετα αυτός υποχώρησε λίγο, και ότι η αύξηση του ΑΕΠ επιβραδύνθηκε αλλά εξακολουθεί να είναι θετική, μεταξύ 1% και 2%, έχει αμβλύνει τους φόβους των επενδυτών. Το ίδιο ισχύει και για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπου η ανάκαμψη αναμένεται βραδύτερη απ’ ό,τι αναμενόταν, κοντά στο 1%, αλλά χωρίς να διαφαίνεται κάποιος κίνδυνος ύφεσης

Το γεγονός, ωστόσο, ότι δεν έχει υπάρξει έως τώρα ισχυρός αντίκτυπος στις οικονομίες, δεν σημαίνει ότι ένα μπαράζ υψηλότερων δασμών δεν θα επιτείνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Οι αξιωματούχοι της Fed έχουν σταματήσει από την αρχή του χρόνου τη μείωση των επιτοκίων, τα οποία παραμένουν πάνω από το 4%, επειδή θεωρούν ότι οι δασμοί θα έχουν τελικά επιπτώσεις στον πληθωρισμό και μάλιστα πιο μόνιμες, αντίθετα με ό,τι υποστηρίζει ο Τραμπ που ζητά με’ επιτάσεως από τη Fed να μειώσει τα επιτόκια.

Δεν υπάρχει, εξ άλλου, αμφιβολία ότι ο Τραμπ θα βάλει και άλλους δασμούς. Ήδη έχει επιβαρύνει με 25% τις εισαγωγές αυτοκινήτων και ανταλλακτικών τους, ενώ διπλασίασε και τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο στο 50%. Για την 1η Αυγούστου ανακοίνωσε δασμό 50% στις εισαγωγές χαλκού και προανήγγειλε δασμούς στα φαρμακευτικά προϊόντα, που μπορεί να φτάσουν και το 200%, όπως είπε, μετά από μία μεταβατική περίοδο ενός και πλέον έτους.

Οι αντιδράσεις

Στην επιστολή που απέστειλε την Παρασκευή στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Πρόεδρος Τραμπ έγραψε: «Είχαμε χρόνια για να συζητήσουμε τη μεταξύ μας εμπορική σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να απομακρυνθούμε από αυτά τα μακροχρόνια, μεγάλα και επίμονα εμπορικά ελλείμματα, που προκαλούνται από τους δασμούς σας, τις μη δασμολογικές πολιτικές και τα εμπορικά εμπόδια.»

«Η σχέση μας, δυστυχώς, απέχει πολύ από το να είναι αμοιβαία», πρόσθεσε η επιστολή.

Στις επιστολές του προς την ΕΕ και το Μεξικό, ο Τραμπ προειδοποίησε ότι αν οποιοσδήποτε από τους δύο εμπορικούς εταίρους απαντήσει με αντίστοιχους εισαγωγικούς δασμούς κατά των ΗΠΑ, τότε εκείνος θα απαντήσει αυξάνοντας επιπλέον τους δασμούς, πέραν του 30%, κατά ανάλογο ποσοστό.

Σε προηχογραφημένη συνέντευξή του στο Fox News που προβλήθηκε το βράδυ του Σαββάτου, ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι κάποιες χώρες είναι «πολύ δυσαρεστημένες αυτή τη στιγμή», αλλά επέμεινε πως οι δασμοί φέρνουν «εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια» που «ρέουν μέσα» στις ΗΠΑ.

Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, εξέφρασε την «έντονη αντίθεσή» του στην ανακοίνωση του Τραμπ.

Εάν δεν υπάρξει συμφωνία για τους δασμούς του Τραμπ, ο Γάλλος ηγέτης πρότεινε η ΕΕ να επιταχύνει «την προετοιμασία αξιόπιστων αντιμέτρων».

Ο Μπέρντ Λάνγκε, επικεφαλής της επιτροπής εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χαρακτήρισε την κίνηση του Τραμπ ως «χαστούκι στις διαπραγματεύσεις».

Όπως δήλωσε, «δεν είναι αυτός τρόπος για να αντιμετωπίζεις έναν βασικό εμπορικό εταίρο» και πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εφαρμόσει αντίμετρα το συντομότερο, ακόμη και από τη Δευτέρα.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες πάντως κάλεσαν σε συμφωνία με τον Τραμπ. Η Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, δήλωσε ότι πιστεύει πως μπορεί να επιτευχθεί μια «δίκαιη συμφωνία», προσθέτοντας: «Δεν θα είχε κανένα νόημα να ξεσπάσει εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού».

Ο Πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Ντικ Σχοφ, δήλωσε μέσω κοινωνικών δικτύων ότι η ΕΕ «πρέπει να παραμείνει ενωμένη και αποφασιστική» με στόχο την επίτευξη μιας «αμοιβαία επωφελούς» συμφωνίας με τις ΗΠΑ.

Ο Σύνδεσμος Αυτοκινητοβιομηχανίας της Γερμανίας προειδοποίησε για την προοπτική αύξησης του κόστους για τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και τους προμηθευτές τους, δηλώνοντας ότι «είναι λυπηρό που υπάρχει απειλή περαιτέρω κλιμάκωσης της εμπορικής σύγκρουσης».

Στην επιστολή του προς τον Πρόεδρο του Μεξικού, ο Ντόναλντ Τραμπ ανέφερε ότι η χώρα δεν έχει κάνει αρκετά για να εμποδίσει τη Βόρεια Αμερική από το να γίνει μια «παιδική χαρά ναρκω-διακίνησης».

«Το Μεξικό με έχει βοηθήσει να ασφαλίσω τα σύνορα, ΑΛΛΑ, αυτό που έχει κάνει το Μεξικό, δεν είναι αρκετό», πρόσθεσε.

Η Πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούντια Σέινμπαουμ, εξέφρασε την αισιοδοξία της ότι θα επιτευχθεί συμφωνία.

«Πιστεύουμε, με βάση όσα συζήτησαν χθες οι συνάδελφοί μας, ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία με τις ΗΠΑ και ότι φυσικά θα εξασφαλίσουμε καλύτερες συνθήκες», δήλωσε το Σάββατο.

«Ξέρουμε πολύ καλά σε τι μπορούμε να συνεργαστούμε με τις ΗΠΑ και σε τι όχι», πρόσθεσε. «Και υπάρχει κάτι που δεν διαπραγματευόμαστε ποτέ, και αυτό είναι η κυριαρχία της χώρας μας».

Νωρίτερα το Σάββατο, τα υπουργεία Οικονομίας και Εξωτερικών του Μεξικού χαρακτήρισαν τους δασμούς του Τραμπ «άδικη συμφωνία» σε κοινή τους ανακοίνωση.

Η επιστολή του Τραμπ δεν ανέφερε αν τα μεξικανικά προϊόντα που εμπορεύονται στο πλαίσιο της Συμφωνίας ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά (USMCA) του 2020 θα εξαιρεθούν από τις αυξήσεις των δασμών που προτείνεται να τεθούν σε ισχύ από την 1η Αυγούστου, όπως έχει ανακοινώσει ο Λευκός Οίκος ότι θα ισχύσει για τον Καναδά.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Λευκός Οίκος έστειλε επιστολή στον Καναδά απειλώντας με επιβολή δασμών 35%.

Μέχρι το Σάββατο, η κυβέρνηση Τραμπ είχε προτείνει όρους δασμών σε 24 χώρες και στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Στις 12 Απριλίου, ο εμπορικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Πίτερ Ναβάρο, είχε θέσει ως στόχο την επίτευξη «90 συμφωνιών σε 90 ημέρες».

Μέχρι στιγμής, ο Πρόεδρος έχει ανακοινώσει τα βασικά σημεία δύο τέτοιων συμφωνιών, με το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βιετνάμ, ενώ οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.

Διαβάστε επίσης:

Γαλλία: Κινηματογραφική απόδραση – 20χρονος απέδρασε μέσα στον σάκο συγκρατούμενού του

ΗΠΑ: Η κυβέρνηση Τραμπ έβαλε στο αρχείο τη δίωξη κατά γιατρού που κατέστρεφε εμβόλια για την Covid και έδινε πλαστά πιστοποιητικά

Δασμοί Τραμπ: Οι μεθοδεύσεις του προέδρου των ΗΠΑ και οι συντονισμένες απαντήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με φόντο τις διαπραγματεύσεις