Μετά την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ και του ΝΑΤΟ να υποστηρίξουν σημαντικά σε στρατιωτικό επίπεδο την Ουκρανία και σε συνδυασμό με την «προειδοποίηση των 50 ημερών», την οποία το Κρεμλίνο εξέλαβε ως απειλή, καταλήξαμε σε τέσσερα πιθανά σενάρια («50 ημέρες για ειρήνη ή περισσότερο πόλεμο», «Το Ποντίκι», 17 Ιουλίου 2025):

● Επίσπευση των διαπραγματεύσεων (αισιόδοξο, αλλά λιγότερο πιθανό σενάριο).

● Επέκταση του ρωσο-ουκρανικού πολέμου σε μια σύγκρουση με το ΝΑΤΟ, για τον οποίο ήδη έχει προετοιμασθεί ως έναν βαθμό η Ρωσία (απευκταίο σενάριο χαμηλής πιθανότητας).

● Παράταση της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης και de facto διχοτόμηση της Ουκρανίας (ρεαλιστικό σενάριο υψηλής πιθανότητας).

● Απρόβλεπτη κλιμάκωση μετά την έναρξη της σύγκρουσης Ρωσίας – ΝΑΤΟ με χρήση ρωσικών μη στρατηγικών πυρηνικών όπλων (απευκταίο σενάριο χαμηλής πιθανότητας).

Ενώ έχουν συμπληρωθεί οι πρώτες 10 ημέρες από τις 50, δεν παρατηρείται καμία επίσπευση για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Αντίθετα, παρατείνεται η ρωσο-ουκρανική σύγκρουση με εκατέρωθεν μαζικές επιθέσεις drones και βαλλιστικών βλημάτων. Δηλαδή, επιβεβαιώνεται προσωρινά το ρεαλιστικό σενάριο με υψηλή πιθανότητα.

Εξαιρετικά περιορισμένες πιθανότητες ουσιαστικής προόδου

Παρά τη ρητορική του Κρεμλίνου περί «ετοιμότητας για διαπραγματεύσεις», οι όροι που θέτει η Μόσχα («αποναζιστικοποίηση, αποστρατιωτικοποίηση, ουδετερότητα και αλλαγή καθεστώτος στην Ουκρανία») συνιστούν μη διαπραγματεύσιμες απαιτήσεις για το Κίεβο.

Από την ουκρανική πλευρά ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιδιώκει την επανέναρξη των διμερών συνομιλιών, τουλάχιστον σε τεχνικό επίπεδο, με προτεραιότητα σε ζητήματα όπως η ανταλλαγή αιχμαλώτων, η επιστροφή νεκρών στρατιωτών και γιατί όχι μια συνάντηση κορυφής. Ο Ουκρανός Πρόεδρος τόνισε την ανάγκη να επιταχυνθεί ο ρυθμός των διμερών συνομιλιών και ανέθεσε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, με επικεφαλής τον Ράστεμ Ουμέροφ, να επανεκκινήσει τις απαραίτητες διαδικασίες για έναν τρίτο γύρο διαπραγματεύσεων.

Το ειδησεογραφικό πρακτορείο TASS επιβεβαίωσε ότι η Ουκρανία πρότεινε έναν τρίτο γύρο διαπραγματεύσεων και ανέφερε ότι ενδέχεται να διεξαχθούν στις 24 ή 25 Ιουλίου. Παρ’ όλα αυτά, μεταξύ Μόσχας και Κιέβου δεν διαφαίνεται κοινός τόπος. Η ειρηνευτική προοπτική παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση, με εξαιρετικά περιορισμένες πιθανότητες ουσιαστικής προόδου στο προσεχές μέλλον, ακόμη κι αν πραγματοποιηθεί άλλη μια διμερής συνάντηση.

Νέα δέσμη οικονομικών κυρώσεων της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας

Καθώς το Κρεμλίνο επιμένει στις μαξιμαλιστικές του απαιτήσεις, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε τη 18η δέσμη οικονομικών και ατομικών περιοριστικών μέτρων, τα οποία πλήττουν τον ενεργειακό, τον τραπεζικό και τον στρατιωτικό τομέα της Ρωσίας, καθώς και το εμπόριο με την Ε.Ε. Επιπλέον το Συμβούλιο συμπεριέλαβε τη λήψη περαιτέρω μέτρων κατά της Λευκορωσίας. Μεταξύ άλλων, η Ε.Ε.:

● Μείωσε την ανώτατη τιμή του αργού πετρελαίου από 60 δολάρια σε 47,6 δολάρια το βαρέλι, καθώς οι εξαγωγές πετρελαίου εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο των εσόδων της ρωσικής κυβέρνησης.

● Επέβαλε περαιτέρω κυρώσεις σε επιπλέον 105 πλοία του ρωσικού σκιώδους στόλου, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό των δεξαμενόπλοιων που έχουν υποστεί κυρώσεις σε 444.

● Απαγόρευσε την εισαγωγή προϊόντων διύλισης πετρελαίου, που παράγονται από ρωσικό αργό πετρέλαιο και προέρχονται από οποιαδήποτε τρίτη χώρα, εμποδίζοντας έτσι την είσοδο του ρωσικού αργού πετρελαίου στην αγορά της Ε.Ε. διά της πλαγίας οδού.

● Επέβαλε πλήρη απαγόρευση σε οποιεσδήποτε συναλλαγές σχετίζονται με τους αγωγούς Nord Stream 1 και 2, γεγονός που θα εμποδίσει την ολοκλήρωση, τη συντήρηση και τη λειτουργία των αγωγών.

● Έθεσε τέλος στις εξαιρέσεις της Τσεχίας για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.

● Απαγόρευσε πλήρως την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών χρηματοπιστωτικών μηνυμάτων με έδρα την Ε.Ε. σε επιπλέον 22 ρωσικές τράπεζες, πέραν των 23 ρωσικών τραπεζών που υπόκεινται ήδη στην απαγόρευση.

● Απαγόρευσε τη διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής με το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων (RDIF) και τα επιμέρους ταμεία και εταιρείες του.

● Επέβαλε πλήρεις κυρώσεις σε προμηθευτές του ρωσικού στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος, συμπεριλαμβανομένων τριών οντοτήτων που εδρεύουν στην Κίνα και πωλούν αγαθά, τα οποία χρησιμοποιούνται στο πεδίο της μάχης. Η δέσμη καλύπτει και οκτώ εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα της Λευκορωσίας, το οποίο στηρίζει τις πολεμικές προσπάθειες της Ρωσίας.

● Αποφάσισε αυστηρότερους εξαγωγικούς περιορισμούς σε 26 νέες οντότητες, οι οποίες σχετίζονται με αγαθά και τεχνολογίες διπλής χρήσης, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τεχνολογική ενίσχυση του τομέα άμυνας και ασφάλειας της Ρωσίας.

Ως απάντηση στο νέο πακέτο κυρώσεων της Ε.Ε., Ρώσοι αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι οι κυρώσεις δεν έχουν αντίκτυπο στη ρωσική οικονομία, ενώ ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ισχυρίστηκε ότι το νέο πακέτο κυρώσεων της Ε.Ε. είναι παράνομο και ότι η Ρωσία θα αναλύσει τις επιπτώσεις του νέου πακέτου και θα τις ελαχιστοποιήσει. Ο «σκληρός» Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας, απείλησε να στοχοποιήσει το Κίεβο και άλλες ουκρανικές πόλεις με αυξανόμενη ισχύ, ως απάντηση στο πακέτο των κυρώσεων.

Σύμφωνα με τους «Moscow Times», αντίθετο μήνυμα μετέφεραν οι δηλώσεις του Ρώσου υπουργού Ενέργειας Σεργκέι Τσιβίλεφ, ο οποίος αποκάλυψε στο Συμβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας ότι «οι ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες δυσκολεύονται να προμηθευτούν εξαρτήματα για την επισκευή των ρωσικών διυλιστηρίων, λόγω των κυρώσεων».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η πρόεδρος της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας Ελβίρα Ναμπιούλινα, που δήλωσε πρόσφατα στο «Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης» (St. Petersburg International Economic Forum – SPIEF) ότι «από την έναρξη του πολέμου, η Ρωσία έχει εξαντλήσει πολλούς από τους ελεύθερους πόρους της και πρέπει να σκεφτεί ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης». Επίσης ο υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης της Ρωσίας Μαξίμ Ρεσέτνικοφ δήλωσε στο SPIEF ότι «η Ρωσία βρίσκεται στο χείλος της ύφεσης».

Μαζικές ουκρανικές επιθέσεις με drones

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε σε αναρτήσεις του στο Telegram ότι, κατά τη διάρκεια της νύχτας και μέχρι το απόγευμα της προηγούμενης Κυριακής (20 Ιουλίου), κατέρριψε 132 ουκρανικά drones σε τουλάχιστον εννέα ρωσικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της κατεχόμενης Κριμαίας και της Μαύρης Θάλασσας. Η ουκρανική επίθεση δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στην εναέρια κυκλοφορία της Ρωσίας, καθώς τουλάχιστον 134 πτήσεις ακυρώθηκαν και τα αεροσκάφη εκτράπηκαν σε εναλλακτικά αεροδρόμια.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 22ας Ιουλίου η Ουκρανία πραγματοποίησε μαζική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά της Πετροχημικής Εταιρείας Νοβοκουιμπίσεφσκ, η οποία βρίσκεται στη ρωσική περιφέρεια Σαμάρα (περίπου 500 χιλιόμετρα από τα ρωσο-ουκρανικά σύνορα) και παράγει πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται σε βλήματα πυροβολικού, αεροπορικές βόμβες, πυρομαχικά διασποράς και βλήματα. Προς το παρόν δεν έχουν αναφερθεί ανθρώπινες απώλειες ή ζημιές.

Μαζικές ρωσικές επιθέσεις με drones και βαλλιστικά βλήματα

Τις τελευταίες ημέρες, οι ρωσικές δυνάμεις συνέχισαν τη διεξαγωγή μαζικών επιθέσεων με drones και βαλλιστικά βλήματα κατά της Ουκρανίας. Συνολικά, από τις 16 έως τις 21 Ιουλίου, εκτόξευσαν 776 επιθετικά drones και 59 βλήματα (βαλλιστικά και cruise), με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρία άτομα, να τραυματιστούν δεκάδες και να προκληθούν ζημιές κυρίως σε πολιτικές, βιομηχανικές και ενεργειακές υποδομές.

Ρωσικές μαζικές επιθέσεις με drones και βαλλιστικά βλήματα
Ημερομηνία	Όπλα	Αποτελέσματα
16 προς 17 Ιουλίου	64 drones (59 Shahed)	Ζημιές σε πολιτικές υποδομές σε Ντνιεπροπετρόφσκ, Σούμι και Χάρκοβο
17 προς 18 Ιουλίου	29 drones Shahed	Στοχοποιήθηκαν πολιτικές υποδομές στο Ντνιπροπετρόφσκ και σκοτώθηκε ένα άτομο
18 προς 19 Ιουλίου	200 drones Shahed, 144 drones decoys, οκτώ βλήματα cruise Iskander-K, 15 βλήματα cruise Kh-101 και συνολικά 12 βαλλιστικά βλήματα Iskander και M/KN-23*	Ζημιές σε βιομηχανικές, πολιτικές και ενεργειακές υποδομές στις περιφέρειες Ντνιεπροπετρόφσκ, Οδησσού και Σούμι
19 προς 20 Ιουλίου	57 drones Shahed	Στοχοποιήθηκαν πολιτικές υποδομές στις περιφέρειες Ντόνετσκ, Χάρκοβου και Σούμι
20 προς 21 Ιουλίου	426 drones Shahed, πέντε βλήματα αέρος-εδάφους Kh-46 Kinzhal, τέσσερα βλήματα cruise Kalibr, ένα βλήμα cruise Iskander-K και 14 βλήματα cruise αέρος-εδάφους Kh-101	Ζημιές σε πολιτικές υποδομές, κυρίως στο Κίεβο (καταστράφηκε η είσοδος ενός σταθμού του Μετρό) και το Χάρκοβο. Σκοτώθηκαν δύο άτομα και τραυματίσθηκαν 15
*Το M/KN-23 είναι το βορειοκορεατικό βαλλιστικό βλήμα μικρού βεληνεκούς Hwasong-11Ga. Από τις αρχές του 2024, χρησιμοποιείται από τον ρωσικό στρατό στις επιθετικές επιχειρήσεις του κατά της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με τους «Financial Times», το τελευταίο τρίμηνο το 15% των drones Shahed καταφέρνουν να διαπεράσουν την ουκρανική αεράμυνα, ενώ τους πρώτους τρεις μήνες του 2025 το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνούσε το 5%.

Όπως αναφέρει το ISW και έχει δημοσιευθεί από αρκετά διεθνή ΜΜΕ, Γερμανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι «η Ρωσία συνεχίζει να επεκτείνει την παραγωγή drones Shahed, προκειμένου να εξαπολύσει ακόμη μεγαλύτερα πακέτα επιθέσεων, τα οποία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν έως και 2.000 drones σε μία μόνο νύχτα, έως τον Νοέμβριο του 2025».

Για τον λόγο αυτόν η Ουκρανία και οι εταίροι της πρέπει να εξετάσουν εναλλακτικούς και οικονομικότερους τρόπους αντιμετώπισης των μαζικών ρωσικών επιθέσεων, καθώς οι παραδοσιακές μέθοδοι αεράμυνας, όπως αυτές που χρησιμοποιούν ακριβά βλήματα εδάφους – αέρος Patriot, δεν είναι κατάλληλες ως στρατηγική αεράμυνας κατά των ρωσικών drones.

Αύξηση κερδών επί του εδάφους για τον ρωσικό στρατό

Κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, ο ρωσικός στρατός διεξάγει πολλαπλές επιθετικές επιχειρήσεις με αριθμητικό πλεονέκτημα τόσο σε στρατιωτικό προσωπικό όσο και σε αεροπορική ισχύ, με αποτέλεσμα μεγαλύτερα εδαφικά κέρδη, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Η ουκρανική ομάδα Deep State, που χαρτογραφεί και αναλύει τη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση, έχει υπολογίσει ότι τον Ιούνιο η Ρωσία κέρδισε 554 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους, ενώ τον Μάιο 448 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Δηλαδή, καταλαμβάνει περίπου το 0,1% του ουκρανικού εδάφους κάθε μήνα.

Στρατιωτική βοήθεια στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις

Πέρα από όσα ανακοινώθηκαν από τον Αμερικανό Πρόεδρο στις 14 Ιουλίου για μια μεγάλης κλίμακας και ταχεία στρατιωτική βοήθεια μέσω του ΝΑΤΟ, η Ουκρανία συνεχίζει να λαμβάνει σημαντική επιπρόσθετη στρατιωτική βοήθεια και από τους υπόλοιπους συμμάχους της:

● Κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στο Reuters (17 Ιουλίου), o Αμερικανός υποπτέραρχος Αλέξους Γκρίνκεβιτς επιβεβαίωσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη προετοιμασίες για την ταχεία μεταφορά πρόσθετων συστημάτων αεράμυνας Patriot στην Ουκρανία. Ωστόσο άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι τα συστήματα αεράμυνας Patriot θα παραδοθούν στην Ουκρανία ύστερα από μερικούς μήνες.

● Η κυβέρνηση της Αυστραλίας ανακοίνωσε (19 Ιουλίου) ότι παρέδωσε στην Ουκρανία άρματα μάχης M1A1 Abrams, ως μέρος ενός πακέτου αξίας 160 εκατομμυρίων δολαρίων.

● Πρόσφατα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία συμφώνησαν στην από κοινού παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

● Παρόμοια συμφωνία επετεύχθη και με γαλλικές εταιρείες, οι οποίες θα παράγουν drones στην Ουκρανία, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας εν μέσω του πολέμου.

Λευκορωσική στρατιωτική υποστήριξη της Ρωσίας

Η Ρωσία συνεχίζει να βασίζεται σε λευκορωσικές αμυντικές εταιρείες για την παραγωγή εξαρτημάτων όπλων. Ο ουκρανικός τηλεοπτικός σταθμός Kanal 24 ανέφερε στις 17 Ιουλίου ότι οι ρωσικές αμυντικές εταιρείες χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο μικροκυκλώματα, πυκνωτές, σταθεροποιητές και άλλα εξαρτήματα λευκορωσικής κατασκευής σε ρωσικούς πυραύλους, συμπεριλαμβανομένων των βλημάτων cruise Kh-101 και Kh-69, των βαλλιστικών βλημάτων Kinzhal, καθώς και των συστημάτων αεράμυνας S-300 και S-400.

* Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής ([email protected])

Διαβάστε επίσης:

Μητσοτάκης: Ο Τσίπρας εξαπάτησε τον ελληνικό λαό και επιχειρεί να παραχαράξει την ιστορία

Τα συγχαρητήρια του πολιτικού κόσμου για τα «χρυσά» κορίτσια της εθνικής πόλο – «Μας γεμίσατε χαρά και υπερηφάνεια»

Μητσοτάκης: «Τέλος το πάρτι του ΟΠΕΚΕΠΕ, ξεκινάμε από όσους χόρευαν στο κέντρο της πίστας» – «Καρφιά» σε Καραμανλή-Σαμαρά για εξωτερική πολιτική