Σε κρίση οδηγούνται οι σχέσεις Αθήνας – Λευκωσίας με αφορμή τον… γόρδιο δεσμό που έχει δημιουργηθεί στο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, ένα έργο που ήδη φαίνεται πως έχει και… ποινικές ουρές.

Αφού η Κομισιόν επιβεβαίωσε ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει αρχίσει έρευνα για πιθανές ποινικές ευθύνες, η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» αποκάλυψε πτυχές της έρευνας, που αφορούν στο πρώτο στάδιο του έργου, όταν ακόμα ονομαζόταν EuroAsia Interconnector. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ερευνάται πολιτικό πρόσωπο από την Κύπρο, το οποίο φέρεται να αξιοποίησε τη θέση του ώστε να προωθήσει την επένδυση για ίδιο όφελος.

Επίσης, ελέγχονται οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εγκρίθηκε και υποστηρίχθηκε η πρόταση ενός ιδιώτη για την κατασκευή της διασύνδεσης, παρά την έλλειψη τεκμηριωμένης τεχνογνωσίας και πρόσβασης σε κεφάλαια, ενώ ερευνάται και καταγγελία για στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο συμμετείχε στη διαχείριση και αξιολόγηση των αιτήσεων χρηματοδότησης του έργου. Η έρευνα, όπως είναι φυσικό, έχει θορυβήσει τη Λευκωσία καθώς τα ευρήματά της μπορούν να έχουν σοβαρές πολιτικές και οικονομικές συνέπειες.

Όπως προαναφέρθηκε, η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αφορά σε προγενέστερη φάση του έργου, ενώ πλέον την υλοποίησή του έχει αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ. Και κάπου εδώ, μπαίνουμε σε… λαβύρινθο, καθώς η Κύπρος διά στόματος του αρμόδιου υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, υποστηρίζει ότι έχει στα χέρια της μελέτες που δείχνουν ότι το έργο είναι μη βιώσιμο και, ταυτόχρονα, παρότι η ανεξάρτητη αρχή ενέργειας της χώρας, έχει δώσει «πράσινο φως» δεν φαίνεται διατεθειμένος να εγκρίνει την εκταμίευση ποσού 25 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί στη συμμετοχή της χώρας στο έργο.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι στη Λευκωσία υπάρχουν ενστάσεις κατά της διασύνδεσης της Κύπρου με την Ελλάδα: για παράδειγμα, ο κυπριακός Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΣΑΗ), που εκπροσωπεί τους ιδιώτες παραγωγούς, αναφέρει στην ιστοσελίδα του ότι «εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για την ηλεκτρική διασύνδεση μέσω του Great Sea Interconnector, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για ένα έργο αβέβαιης βιωσιμότητας. Το εν λόγω έργο χαρακτηρίζεται από ασάφεια και έλλειψη διαφάνειας, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος και τις τεχνικές δυσκολίες που ενδέχεται να το καταστήσουν μη υλοποιήσιμο».

Ο ΣΑΗ προσθέτει, μάλιστα, ότι «η εμπλοκή της Κυπριακής Δημοκρατίας με κρατικές εγγυήσεις αυξάνει τον δημοσιονομικό κίνδυνο, ενώ οι ισχυρισμοί για μειώσεις στο κόστος ηλεκτρισμού κρίνονται παραπλανητικοί, καθώς η εγχώρια παραγωγή και οι υποδομές θα μπορούσαν ήδη να εξασφαλίσουν φθηνότερη ενέργεια. Επιπρόσθετα, η υλοποίησή του θα οδηγήσει σε υποβάθμιση της τοπικής ενεργειακής παραγωγής και της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Κύπρου από ένα έργο που ενέχει ορατά γεωπολιτικά ρίσκα», φράση που ερμηνεύεται ως αναφορά στην απειλητική στάση της Τουρκίας έναντι του έργου.

Η συνολική στάση της Λευκωσίας αυτή προκαλεί εκνευρισμό στην Αθήνα, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Παύλο Μαρινάκη, να τονίζει ότι «συνεχίζουμε και θεωρούμε αυτό το έργο καίριας σημασίας, στηρίζοντάς το, αλλά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τη διάσταση του καταμερισμού του κόστους. Και το λέμε ξανά και ξανά. Δεν θα το επωμιστεί μόνο ο Έλληνας φορολογούμενος», προσθέτοντας ότι «δεν έχουν τεθεί υπ’ όψιν (μας) οι μελέτες βιωσιμότητας, στις οποίες αναφέρθηκε και ο υπουργός της Κύπρου. Λαμβάνουμε αμφίσημα μηνύματα για την υλοποίηση του έργου».

Εν τω μεταξύ, στο παιχνίδι μπήκε και η Κομισιόν, με εκπρόσωπό της να υπογραμμίζει ότι το έργο «παραμένει υψίστης πολιτικής και στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κάνουμε ό,τι είναι εντός των δυνατοτήτων μας για να διασφαλίσουμε ότι αυτό το έργο θα υλοποιηθεί», προσθέτοντας με συγκρατημένα αυστηρό ύφος ότι «αναμένουμε από όλα τα μέρη να δεσμευτούν για την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση του έργου, διότι κάθε περαιτέρω καθυστέρηση είναι εις βάρος των εμπλεκομένων μερών, και ειδικά της Κύπρου, η οποία είναι ο κύριος ωφελούμενος του έργου αυτού».

Πλέον, γίνεται εμφανές ότι τα πράγματα γίνονται οριακά, με την Αθήνα να πιέζει τη Λευκωσία να ξεκαθαρίσει τη θέση της σχετικά με το αν επιθυμεί να υλοποιηθεί το έργο ή όχι, με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, να δηλώνει χαρακτηριστικά ότι «αν αύριο το πρωί έχουμε τοποθέτηση θετική από την πλευρά της Κύπρου, εμείς θα το προχωρήσουμε». Από την άλλη, η Λευκωσία μοιάζει να επιμένει να αμφισβητεί τη βιωσιμότητα του έργου και να πετά το μπαλάκι στην Αθήνα (σχετικά με τις υποχρεώσεις του ΑΔΜΗΕ) και στις Βρυξέλλες, ενώ η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι Ελλάδα και Κύπρος «έμπλεξαν τα καλώδιά τους», σε μια περίοδο ιδιαίτερης ρευστότητας και ασάφειας, χωρίς κανείς να μπορεί να πει με βεβαιότητα πώς θα λήξει αυτή η – σοβαρή – κρίση.

Διαβάστε επίσης:

Φάμελλος: «Η κυβέρνηση είναι επικίνδυνη για τα εθνικά συμφέροντα, απορώ πώς παραμένει στη θέση του ο κ. Γεραπετρίτης» (video)

Γιώργος Παπανδρέου: Η θερμή χειραψία με Σι Τζινπίνγκ στο Πεκίνο και η «ανάγκη για ισχυρές φωνές που θα προτάσσουν την ειρήνη»

Τσίπρας στην τελική ευθεία για τον Economist: «Στην πατρίδα μας σήμερα δοκιμάζονται η δημοκρατία και η δικαιοσύνη»