Η συνεχώς δοκιμαζόμενη διεθνής κοινότητα οδεύει προς τη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι συγκρούσεις του Ισραήλ με την τρομοκρατία στη Γάζα, αλλά και παραβιάσεις της κυριαρχίας του Κατάρ από τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, της Πολωνίας από τη Ρωσία, της Κύπρου και της Ελλάδας από την Τουρκία θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης στην Ολομέλεια.

Ο κόσμος συναντάται στη Νέα Υόρκη για την 80ή Γενική Συνέλευση, στην οποία περί τα τέλη Σεπτεμβρίου θα μιλήσουν οι αρχηγοί και οι πρωθυπουργοί των κρατών.

Με αυξημένο κύρος

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας θα αφιχθεί στη Νέα Υόρκη με βαρύ πρόγραμμα υποχρεώσεων στον ΟΗΕ και στις διμερείς υποχρεώσεις του. Στο πρόγραμμα θα περιληφθούν και συναντήσεις με την ομογένεια, τον αρχιεπίσκοπο Αμερικής, ηγέτες ομονοούντων κρατών που δεν συναντά πολύ συχνά η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του εργασιακού έτους. Η ελληνική αντιπροσωπεία προσέρχεται με αυξημένο κύρος, πολιτικό και οικονομικό, όπως διαπιστώνεται από διεθνείς αξιολογήσεις και τα χειροπιαστά αποτελέσματα των επενδυτικών και ενεργειακών συμφωνιών.

Η εκδήλωση ενδιαφέροντος για την περιοχή του Ιονίου και τη Νότια/Δυτική Κρήτη από δύο ενεργειακούς κολοσσούς (ExxonMobil και Chevron) επιβεβαιώνει τη σημασία της χώρας μας στο πεδίο της ενέργειας. Σε συνδυασμό και με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες στην περιοχή και ιδιαίτερα της ανατολικής Μεσογείου, αναβαθμίζεται συνεχώς η συγκέντρωση εταιρειών που γνωρίζουν την αξία των αποθεμάτων του Ιονίου και της ευρύτερης περιοχής. Είθισται για την αξιοποίηση των πόρων και την εξοικονόμηση κεφαλαίων οι ενεργειακοί κολοσσοί να ενδιαφέρονται και για τη γειτονική περιοχή του κέντρου των ερευνών τους. Ιόνιο και η οριοθετημένη, με διεθνείς όρους, θαλάσσια περιοχή της Λιβύης σίγουρα δεν αφήνει αδιάφορους τους μεγάλους παίκτες της ενέργειας.

Ενδιαφέρον έχει η ταυτόχρονη κινητοποίηση της Αιγύπτου στη γειτνιάζουσα περιοχή με τα δύο οικόπεδα της Chevron, προκειμένου πιθανόν να προσφερθούν στην αμερικανική εταιρεία ευρύτερες δυνατότητες έρευνας και εκμετάλλευσης. Οι αμερικανικές αλλά και ευρωπαϊκές ενεργειακές εταιρείες φαίνεται να μην απασχολούνται με τις παρανομίες της Τουρκίας και την πίεση που ασκεί η Άγκυρα στη Λιβύη για να την εμπλέξει στην ενεργειακή αναστάτωση που προωθεί στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Η Άγκυρα πιέζεται

Η Τουρκία απομονώνεται από τις ενεργειακές εξελίξεις. Η Άγκυρα πιεζόμενη από ό,τι συμβαίνει στον σύγχρονο κόσμο αναζητά διεξόδους με τρόπους που δεν ανταποκρίνονται στο ασταθές πολιτικό της αποτύπωμα. Οι κινήσεις που επιλέγονται από την τουρκική ηγεσία φέρουν μεγάλο ποσοστό αβεβαιότητας και συνεπώς πολιτικού κινδύνου για την ίδια την Τουρκία.

Η πίεση προς την Άγκυρα ευθέως διατυπώθηκε από το Ισραήλ, το οποίο θεωρεί οποιαδήποτε χώρα φιλοξενεί διεθνείς τρομοκράτες ως στόχο για την εξουδετέρωσή τους. Αβάσταχτο το πολιτικό φορτίο για τον Πρόεδρο Ερντογάν, που θεωρεί επιτομή της θητείας του τον πολιτικό εκτοπισμό του Κεμάλ. Οι αντιθέσεις με γείτονες και Ευρωπαίους ηγέτες, καθώς επίσης όλες οι υπερφίαλες στοχεύσεις της δήθεν περιφερειακής υπερδύναμης, έρχονται σε δεύτερη θέση πολιτικής στόχευσης του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας επειδή σκιάζονται από την κεμαλική κληρονομιά.

Με τέτοιο συνομιλητή, πολιτικά πιεζόμενο στο εσωτερικό της χώρας του αλλά και διεθνώς, όπως ο Πρόεδρος Ερντογάν, δεν διστάζει να συναντιέται ο πρωθυπουργός της Ελλάδας αξιοποιώντας όλα τα πλεονεκτήματα της διαχρονικής προσπάθειας και συνεπούς παρουσίας της Ελλάδας στην ενεργή διπλωματία.

Η ανανέωση της ημερομηνίας από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό απασχολεί ουσιαστικά την Ελλάδα. Η πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργού Εξωτερικών (14η Σεπτεμβρίου 2025) με την οποία τιμάται η μνήμη του Γιάννου Κρανιδιώτη, πρωτεργάτη της κυπριακής ένταξης στην Ε.Ε., εκφράζει δημόσια με τον καλύτερο τρόπο την κατεύθυνση της ελληνικής διπλωματίας για το Κυπριακό. Ο Γιάννος Κρανιδιώτης οραματίστηκε την επιτυχή έκβαση του Κυπριακού μέσα από την Ε.Ε., χωρίς να απομειώνεται το έργο του ΟΗΕ. Η πολιτική κληρονομιά του Γιάννου περιόρισε τις αναθεωρητικές στοχεύσεις της Τουρκίας και εμποδίζει τη διχοτόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παρά τη μακρά τουρκική στρατιωτική κατοχή, η ευρωπαϊκή πανοπλία, ίσως λίγο αγυάλιστη και από την Ελλάδα, θωρακίζει συνολικά τον κυπριακό λαό. Όσα επικαλείται ο Τουρκοκύπριος εκπρόσωπος, που συμμετέχει στις συνομιλίες με τη λάθος διπλωματική αντιπροσωπεία, δεν στέκουν στο διεθνές αλλά πρωτίστως στο ευρωπαϊκό περιβάλλον. Η Κυπριακή Δημοκρατία διεθνώς εκπροσωπείται από τον εκάστοτε Πρόεδρό της. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης συμμερίζεται το όραμα του Γιάννου Κρανιδιώτη και προωθεί από τη θεσμική του θέση την αξία της ευρωπαϊκής διάστασης του Κυπριακού.

Συγκρατήστε επίσης ότι την Ημερήσια Διάταξη της συνάντησης των ηγετών Ελλάδας – Τουρκίας προσδιορίζει η πρόσφατη Διακήρυξη των Αθηνών, που διαφοροποιείται ουσιαστικά από τις λεκτικές ακρότητες πολιτικών και δημοσιογράφων στις δύο χώρες. Οι εξελίξεις, παρά τη βάση που παρέχεται από το σχετικό κείμενο, χαρακτηρίζονται από διακυμάνσεις, όπως συμβαίνει πάντοτε με όλα τα θέματα που βαραίνει παρελθόν έντονου και συνεχούς ανταγωνισμού. Κυπριακό, μειονοτικό, σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας κυριαρχούν με τον τρόπο τους στις συναντήσεις των δύο πλευρών.

Ελλάδα και Κύπρος αποτελούν τον ασφαλή διάδρομο για την Τουρκία προς την Ε.Ε. και την ηπιότερη προσαρμογή της Άγκυρας στην κοινή ευρωατλαντική στρατηγική, που η Άγκυρα συνεχίζει να υποσκάπτει με τις επιλογές της. Οι γείτονες της Τουρκίας αλλά και η πλειονότητα των μουσουλμανικών κρατών αισθάνονται τον κίνδυνο που εγκυμονεί η τακτική του Προέδρου Ερντογάν. Παρ’ όλη τη «σύνεση» Καλίν φαίνεται η εναγώνια αναζήτηση διεξόδου από τον πολιτική περιδίνηση στην οποία έχει εμπλακεί η Τουρκία και με τις πρωτόγνωρες κορώνες τού συνήθως ψύχραιμου Φιντάν. Κράτη που στήριξαν οικονομικά το καθεστώς Ερντογάν, το θρησκευτικό συντηρητισμό και την αντιδημοκρατική φίμωση κάθε φιλελεύθερης και δημοκρατικής φωνής, απομακρύνονται μεθοδευμένα από την Τουρκία. Επιθυμεί η Άγκυρα να παραμένει ευάλωτη στην αγκαλιά της Μόσχας, της Τεχεράνης, της Χαμάς;

Ως προς τη Δύση ο Πρόεδρος Ερντογάν παραμένει πολιτικά «υπερχρεωμένος» έναντι της Ουάσιγκτον, Ρεπουμπλικανικής και Δημοκρατικής, εξ αιτίας των S-400, των εκχωρήσεων δικαιωμάτων στη Ρωσία για τα πυρηνικά εργοστάσια και έναντι της Ε.Ε. με τις αναθεωρητικές πολιτικές σε θέματα ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας, πολεμικών προκλήσεων σε βάρος της Κύπρου, casus belli εναντίον της Ελλάδας και βεβαίως ευρωατλαντικής άμυνας, κυρίως σε μία στιγμή που κρίνεται αναγκαία η ανάπτυξη της «ανατολικής φρουράς» για την ασφάλεια χωρών του ΝΑΤΟ και μελών της Ε.Ε.

Η θρησκευτική διπλωματία

Οι μεγάλοι παίκτες της διεθνούς σκηνής, υπό το βάρος των υποχρεώσεών τους, αξιολογούν θετικά πρωτοβουλίες και συμπεριφορές αξιόπιστων συνομιλητών, εταίρων και συμμάχων όπως η Ελλάδα. Η αξιοπιστία της συνολικής ελληνικής διπλωματίας συμπεριλαμβάνει και τη θρησκευτική διπλωματία. Επιμένοντας στη δύναμη της θρησκευτικής διπλωματίας αξιολογείται θετικά από τον διεθνή παράγοντα το σύνολο των συναντήσεων και πρωτοβουλιών της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχη, κυρίως στις ΗΠΑ, καθώς επίσης και η ανάδειξη του σημαντικού ρόλου της Αρχιεπισκοπής Αμερικής.

Κάθε διαφορετική συζήτηση που εκκινεί από την Ελλάδα δεν εξυπηρετεί την εξωτερική πολιτική. Αναμάσηση άστοχων χειρισμών από διπλωμάτες που δυστυχώς στη διπλωματική τους πορεία δεν αντιλήφθηκαν τη σπουδαιότητα της διπλωματίας των θρησκειών, γνωρίζουν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών και το γραφείο του πρωθυπουργού. Αποδοκιμάζονται άμεσα διαρροές που υποκινούνται από συγκεκριμένα κέντρα, τα οποία εμφανίζουν προσωπικές επιθυμίες ως υπηρεσιακές προτάσεις, εμπλέκοντας περιέργως ονόματα και αξιώματα που δεν αποτελούν αντικείμενο οποιασδήποτε συζήτησης.

Η Ελλάδα προσέρχεται στη Νέα Υόρκη με ενισχυμένο το πλέγμα των διεθνών σχέσεων και τη σταθερότητα των πολιτικών της, αποδεχόμενη ρόλο σταθεροποιητικής δύναμης στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και ευρωπαϊκής χώρας συνεργαζόμενης ακόμη και με αναθεωρητικούς γείτονες για την προώθηση των ευρωπαϊκών συμφερόντων στην ανατολική Μεσόγειο και τη νοτιοανατολική Ευρώπη.

* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.

Διαβάστε επίσης:

Μακρόν: Ο πόλεμος του Νετανιάχου στη Γάζα καταστρέφει την εικόνα του Ισραήλ σε όλο τον κόσμο

NYT: Η κόρη του Τραμπ και ο σύζυγός της έκαναν διακοπές στη Μεσόγειο στο σκάφος του Παπαλέκα

Γαλλία: Με νέες απεργίες απειλούν τα συνδικάτα – Ζητούν να μην εφαρμοστούν οι «κόφτες» που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός