Από την Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου έως τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2025 πραγματοποιείται στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης η έκθεση [un_released] με έργα ζωγραφικής από νεαρούς κρατούμενους της φυλακής του Αυλώνα.

Οι δημιουργοί των έργων που παρουσιάζονται είναι μαθητές ηλικίας 18 έως 21 ετών του σχολείου που λειτουργεί μέσα στον χώρο των φυλακών, οι οποίοι έχουν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τη μεγάλη ανομοιογένεια ως προς την εθνικότητα, τη γλώσσα, το μορφωτικό επίπεδο, το θρήσκευμα, καθώς και το αδίκημα για το οποίο εκτίουν ποινή φυλάκισης. Κατά το σχολικό έτος 2024-2025, μαζί με τον εικαστικό Κωνσταντίνο Καλογερόπουλο, παρακινήθηκαν και έγιναν δημιουργικοί σε ένα δυστοπικό περιβάλλον. Οι παραπάνω ιδιαίτερες συνθήκες ενεργοποίησαν βαθιά ερωτήματα, σχετικά με το κατά πόσο η παραγωγή τέχνης μπορεί να βοηθήσει ένα τόσο ευάλωτο πληθυσμό. Ξεπερνώντας αρκετές δυσκολίες κατά τη διαδικασία και, καθώς συχνά το μάθημα άγγιζε τα όρια του πειραματισμού, όπως και η ίδια η τέχνη άλλωστε, οι συμμετέχοντες στα μαθήματα γεύτηκαν τον θεραπευτικό χαρακτήρα της.

«Μία ομαδική έκθεση ζωγραφικής που διαπραγματεύεται το αδιαπραγμάτευτο: τη φύση του ανθρώπου να ζει ελεύθερος. Άνθρωποι, οι μαθητές μου, που η καθημερινότητά τους είναι μέσα σε ένα κλουβί από τσιμέντο και σίδερα φθάνουν σε σημείο να αποτυπώσουν τον εαυτό τους, άθελά τους τις περισσότερες φορές, μέσα από την αρχέγονη τέχνη της ζωγραφικής. Δεν είχα τίποτα άλλο να τους δώσω, σε αυτή τη συνύπαρξη, παρά, σαν παυσίπονο για τη συνθήκη που ζουν, τη δική μου συνταγή για το αναπόδραστο της ζωής∙ την Τέχνη και την προσπάθεια του ανθρώπου να ανακαλύψει την καλλιτεχνική του φύση. Το αποτέλεσμα μίας πολύ ιδιαίτερης σχέσης και εμπιστοσύνης που δημιουργήθηκε είναι τα έργα που παρουσιάζονται στη συγκεκριμένη έκθεση, δίνοντάς μας μια ευκαιρία να ανακαλύψουμε συμβολισμούς και μηνύματα που κρύβονται στη θέασή της.  Μια ολοκληρωμένη και στιβαρή εικαστική πρόταση, από παιδιά που ζωγραφίζουν, ίσως για πρώτη φορά στη ζωή τους, αρκεί για να μας ξε-βολέψει. Το αντέχουμε; Αρκεί μια κάτω παύλα να ελευθερώσει;», αναφέρει ο ζωγράφος και επιμελητής της έκθεσης, Κωνσταντίνος Καλογερόπουλος.

Η παρουσίαση αυτού του έργου κινητοποιεί μια σειρά από συμβολισμούς που θα πρέπει να μας απασχολήσουν σαν κοινωνία και εμείς, από την πλευρά μας, να αναρωτηθούμε κατά πόσο είμαστε προετοιμασμένοι να αποδεχτούμε ανθρώπους που έχουν υπάρξει παραβατικοί σε μια πρώιμη φάση της ζωής τους. Η τέχνη και ειδικά το έργο αυτών των παιδιών, διεισδύει μέσα στον ιστό της κοινωνίας, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να συνυπάρξουμε μαζί τους, χωρίς τη φυσική τους παρουσία που πιθανόν να μας ήταν «ανυπόφορη».

Μέσα από τα έργα τους, παίρνουμε πληροφορίες για τη συναισθηματική, ψυχολογική και πνευματική τους κατάσταση. Ειδικά, μέσα από τις 33 προσωπογραφίες που παρουσιάζονται στην έκθεση, νιώθουμε το απαραίτητο ξε-βόλεμα, ώστε να αναρωτηθούμε πώς στεκόμαστε απέναντι σε αυτά τα παιδιά. Η ωμότητα της έκφρασης, η επιλογή των χρωμάτων και η ελευθερία που καταγράφεται μας κάνουν να σταθούμε μπροστά τους με τον ανάλογο σεβασμό και δέος. Οι νέοι αυτοί άνθρωποι μας χαρίζουν γενναιόδωρα το αποτύπωμά τους, τη στιγμιαία τους ελευθερία, τη ρωγμή του κελιού τους, την αγάπη, τον θυμό τους και ό,τι κουβαλάει το έργο που θα μπορούσε ο καθένας μας να δει. Δεν απαιτούν τίποτα από αυτό. Αγγίζουν την ανιδιοτέλεια της Τέχνης που δεν ζητάει τίποτα.

«Η [un_released] δεν είναι απλώς μια παρουσίαση ζωγραφικών έργων, αλλά μια πράξη ορατότητας, επανένταξης και συμπερίληψης. Τα έργα των μαθητών του Ειδικού Σχολείου του Καταστήματος Κράτησης Νέων Αυλώνα μάς υπενθυμίζουν τη δύναμη της τέχνης να ανοίγει δρόμους επικοινωνίας ακόμα και εκεί που υπάρχουν εμπόδια και να προσφέρει μια δεύτερη ευκαιρία σε όλους μας. Ως Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, έχουμε σταθερά την πεποίθηση ότι οι χώροι πολιτισμού πρέπει να είναι ανοιχτοί σε όλους, να δίνουν βήμα σε εκείνες τις φωνές που δύσκολα ακούγονται και να καταπολεμούν τον κοινωνικό ρατσισμό μέσα από τη δημιουργία. Η έκθεση αυτή είναι μια πρόσκληση προς την κοινωνία να δει πέρα από προκαταλήψεις. Είναι ένα μήνυμα ελπίδας και κάλεσμα για μια νέα αρχή», δήλωσε ο Πρόεδρος της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων, Κωστής Παπαϊωάννου.

Τα ζωγραφικά έργα που παρουσιάζονται σε αυτήν την ομαδική έκθεση είναι μια ολοκληρωμένη εικαστική πρόταση, από παιδιά που ζωγραφίζουν –ίσως για πρώτη φορά στη ζωή τους– καθώς και παιδιά που, πιθανόν, δυσκολεύονται να γράψουν το όνομά τους, υποδηλώνοντας έτσι μια ηχηρή παρουσία, που υπερκαλύπτει την φυσική τους απουσία από την εκδήλωση αυτή.

Ο τίτλος της έκθεσης πρέπει να μας υποψιάσει για την προσπάθειά τους να ελευθερωθούν από το παρελθόν τους. Τα ίδια τους τα έργα έρχονται να τους «ελευθερώσουν», κάτι που άλλωστε χαρακτηρίζει και την ίδια την τέχνη. Η έκθεση προτείνει να τοποθετήσουμε εμείς την κάτω παύλα [_] σαν κατώφλι ή ρήγμα του περιεχομένου της έννοιας «unreleased»  (αυτός που δεν έχει ελευθερωθεί, δεν έχει εκτονωθεί).

Αγαπητοί μαθητές, καλλιτέχνες, άνθρωποι, πολύ σας ευχαριστούμε για την ελευθερία που μας χαρίζετε, άθελά σας. Σε μια διαφορετική, δική μας φυλακή, μας μαθαίνετε τον τρόπο διαφυγής…

Εις το επανιδείν. Καλή κοινωνία.

[un_released]

Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Διάρκεια έκθεσης

30 Σεπτεμβρίου – 6 Οκτωβρίου 2025

Ώρες λειτουργίας:

Τρίτη 30.09, 19:00-22:00 (εγκαίνια)

Τετάρτη 01.10 – Δευτέρα 06.10, 10:00-21:00

Είσοδος για το κοινό ελεύθερη

Ευχαριστούμε για τη στήριξη και τη φιλοξενία τη Δημοτική Αγορά Κυψέλης και την Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων καθώς και την Coral Gas για την οικονομική υποστήριξη

Υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού