Η μάχη κατά των αιματολογικών καρκίνων καταγράφει τα τελευταία χρόνια εντυπωσιακές εξελίξεις που αλλάζουν ριζικά την πορεία της νόσου για εκατομμύρια ασθενείς.

 Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) συνοψίζουν τα κυριότερα σημεία.

Τ λεμφοκύτταρα

Οι θεραπείες με Τ λεμφοκύτταρα που φέρουν ένα χιμαιρικό υποδοχέα αντιγόνου (CAR-T) αποτελούν ίσως την πιο θεαματική καινοτομία, με εξατομικευμένα τροποποιημένα κύτταρα του ίδιου του ασθενούς να στοχεύουν και να καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα. Ήδη εγκρίνονται νέες μορφές CAR-T για διαφορετικούς τύπους λεμφωμάτων και για το πολλαπλούν μυέλωμα, ενώ κλινικές δοκιμές διερευνούν τη χρήση τους σε ακόμη περισσότερους καρκίνους του αίματος.

Παράλληλα, οι θεραπείες με αμφι-ειδικά αντισώματα (bispecific antibodies) κερδίζουν έδαφος, καθώς μπορούν να ενεργοποιήσουν τα Τ-κύτταρα του ασθενούς, ώστε να επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα με μεγάλη ακρίβεια.

Η γονιδιακή και μοριακή έρευνα έχει επίσης αναδείξει νέους βιοδείκτες που βοηθούν τόσο στην έγκαιρη διάγνωση όσο και στην επιλογή εξατομικευμένων θεραπειών. Για παράδειγμα, η ανίχνευση συγκεκριμένων μεταλλάξεων σε λευχαιμίες και λεμφώματα οδηγεί σε θεραπείες που στοχεύουν τα μοριακά αίτια της νόσου και όχι μόνο τα συμπτώματά της. Αυτό έχει μειώσει αισθητά τις παρενέργειες σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία και έχει βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Υψηλό κόστος και ανισότητα στην πρόσβαση κλινικών μελετών

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν σημαντικές. Το υψηλό κόστος των νέων θεραπειών περιορίζει την πρόσβαση, ενώ η ανισότητα στη συμμετοχή σε κλινικές δοκιμές στερεί από πολλές ομάδες ασθενών την ευκαιρία να επωφεληθούν από τις πιο πρόσφατες εξελίξεις.

Επιπλέον, οι παρενέργειες, όπως οι ισχυρές ανοσολογικές αντιδράσεις από τις CAR-T θεραπείες, απαιτούν εξειδικευμένη αντιμετώπιση και στενή παρακολούθηση.

Παρά τα εμπόδια, η πορεία είναι ξεκάθαρα ανοδική. Οι αιματολογικοί καρκίνοι αποτελούν πεδίο-οδηγό για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών που σύντομα θα εφαρμοστούν και σε άλλους τύπους καρκίνου. Με τη συνέχιση της επένδυσης στην έρευνα και την εξασφάλιση δικαιότερης πρόσβασης για όλους τους ασθενείς, οι εξελίξεις υπόσχονται να μεταμορφώσουν ριζικά την αντιμετώπιση των αιματολογικών κακοηθειών τις επόμενες δεκαετίες.

Διαβάστε επίσης:

Στοιχεία – σοκ από την ΠΟΕΔΗΝ για τη βία ανηλίκων: 2.000 παιδιά θύματα ξυλοδαρμού νοσηλεύονται κάθε χρόνο στα νοσοκομεία

ΕΣΥ: Προσλήψεις 245 γιατρών σε Κέντρα Υγείας και Πολυδύναμα Περιφερικά Ιατρεία σε όλη τη χώρα

Στοιχεία που προβληματίζουν: Ένα στα επτά παιδιά στην Ευρώπη ζει με ψυχική διαταραχή