Τις πολιτικές (ναι τις πολιτικές) εκτιμήσεις του αποφάσισε να εκθέσει στο ευρύ κοινό ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Κώστας Τασούλας, σε μία πρωτόγνωρη για τη λειτουργία του ανώτατου πολιτειακού θεσμού κίνηση: Είναι ίσως πράγματι η πρώτη φορά που ένας πρόεδρος της Δημοκρατίας επιχειρεί ωμή παρέμβαση στην τρέχουσα πολιτική συζήτηση και επικαιρότητα, υιοθετώντας την κυβερνητική γραμμή για τα συμβαίνοντα. Και δικαιώνοντας έτσι όλους όσοι εξέφραζαν έντονες επιφυλάξεις και διαφωνίες για το γεγονός ότι εκλέχτηκε για πρώτη φορά στο προεδρικό αξίωμα ένας μάχιμος πολιτικός και όχι ένα πρόσωπο που είχε αποσυρθεί από την πολιτική (π.χ. Στεφανόπουλος, Παπούλιας, Παυλόπουλος) ή προέρχεται από χώρο εκτός αυτής (Σακελλαροπούλου).

Αποφάσισε να γίνει μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης, να εκφράσει απόψεις επί της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας, ως να είναι ακόμα ενεργό στέλεχος της ΝΔ και να συνδράμει στην ρητορική (ή κινδυνολογία κατά πολλούς) περί πολιτικής αστάθειας. Που είναι θεμιτό ίσως να την επιστρατεύει για τους πολιτικούς της στόχους η ΝΔ, αλλά δεν είναι θεσμικά δόκιμο να την αναπαράγει ένας πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Εκ του ρόλου και της θέσης του από τη διάταξη και τη φύση του πολιτεύματος, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας αναδεικνύει, εφόσον έχει τη στοιχειώδη αίσθηση της αποστολής του, αυτά που ενώνουν, όχι εκείνα που χωρίζουν.  

Αναδεικνύει για παράδειγμα την εθνική γραμμή στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, τις θέσεις που έχει διαχρονικά η χώρα σε μείζονα θέματα.

Αναδεικνύει κοινά παραδεκτές ανησυχίες και ζητήματα, όπως το δημογραφικό για παράδειγμα. Ή την λειτουργία των θεσμών ως ένα πεδίο που πάντα απαιτεί την προσοχή και της πολιτικής και της πολιτειακής εξουσίας.

Οι… «αγωνίες» ενός Προέδρου

Οι «αγωνίες του προέδρου», όπως τιτλοφορείται στο σημερινό ενδιαφέρον κατά τα άλλα δημοσίευμα του Βήματος, δεν μπορούν να αφορούν ούτε στη «ρευστοποίηση» του πολιτικού σκηνικού, ούτε στην «έλλειψη συναινέσεων, που μπορεί να μετατρέψει τη χώρα σε γενική συνέλευση πολυκατοικίας, ούτε στην εφαρμογή του άρθρου 37, που αφορά στη διαδικασία των διερευνητικών εντολών για το σχηματισμό κυβέρνησης.

Το μόνο που δεν (φέρεται να) είπε ο κ. Τασούλας, σύμφωνα πάντα με το ρεπορτάζ, είναι το σύνθημα «Μητσοτάκης ή χάος».

Ας δούμε τα τρία πεδία που κινούνται οι «αγωνίες» του προέδρου:

• Η «ρευστοποίηση» του πολιτικού σκηνικού – η δημιουργία για παράδειγμα πολλών κομμάτων ή η αδυναμία της ΝΔ και της αντιπολίτευσης να εκφράσουν και να αντιπροσωπεύσουν την κοινωνία σε αυτή τη φάση, δεν είναι δικό του θέμα. Έτσι είναι οι πολιτικές διεργασίες. Άλλοτε ρευστές και άλλοτε πιο συγκροτημένες. Αλλά πάντοτε βρέθηκε λύση και πάντως αυτή είναι η δημοκρατική λειτουργία.

Τον φόβο του περί «ακυβερνησίας» μπορεί να τον έχει μέσα του, αλλά όταν τον εκφράζει (ημι)δημοσίως ταυτίζεται με τις κυβερνητικές προειδοποιήσεις, που στόχο έχουν να συσπειρώσουν την γαλάζια κομματική βάση και να καταβαραθρωθεί η ΝΔ στις εκλογές. Το πώς θα κυβερνηθεί η χώρα, από ποιους και με τι σχήματα (αυτοδύναμα ή συνεργασίας), μετά από πόσες εκλογικές αναμετρήσεις και πάει λέγοντας, θα το αποφασίσει το εκλογικό σώμα, ο λαός δηλαδή. Δική του δουλειά είναι να επιτελέσει αυστηρά τον θεσμικό του, κατά το σύνταγμα, ρόλο.

• Η «έλλειψη συναινέσεων» επίσης δεν είναι δικό του θέμα. Δεν τον αφορά εάν τα κόμματα – όλα τα κόμματα, ακόμα και το κυβερνών – υιοθετούν σκληρές πολιτικές γραμμές, που δεν οδηγούν σε συνεννοήσεις. Την πολιτική του κάθε κόμμα δεν θα τη δώσει προς έγκριση στο προεδρικό μέγαρο. Έχουν υπάρξει περίοδοι στη χώρα που οι συναινέσεις δεν εντελώς άγνωστη διαδικασία, αλλά και περίοδο κατά την οποία προέκυψαν κυβερνητικές συνεργασίες, που δεν περίμενε κανείς. Ούτε νέο, ούτε προς κρίση από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι αυτό το φαινόμενο. Και σε κάθε περίπτωση αφορά στην τρέχουσα πολιτική αντιπαράθεση και όχι το πώς βλέπει τα πράγματα ένας πολιτειακός παράγοντας.

Και βέβαια είναι η επιτομή της παραδοξότητας, ένας πρόεδρος της Δημοκρατίας που εξελέγη χωρίς την παραμικρή συναίνεση, διότι δεν μπορούσε ούτε να την εμπνεύσει, ούτε να την πετύχει αυτή τη συναίνεση, να μιλά για έλλειψη συναίνεσης στην πολιτική ζωή!

• Το άρθρο 37 του Συντάγματος για τις διερευνητικές εντολές είναι σαφές και οι αρμοδιότητες επίσης του προέδρου της Δημοκρατίας που το εφαρμόζει, επίσης σαφείς. Άρα προς τι η συζήτηση; Σχεδόν ποτέ μέχρι τώρα δεν ετέθη σε αμφιβολία η όλη διαδικασία. Γιατί ο κ. Τασούλας νιώθει την ανάγκη να βάλει στη συζήτηση αυτό το θέμα; Έχει κάτι στο μυαλό του που εκτιμά ότι μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις από πολιτικές δυνάμεις; Με τον τρόπο που εμπλέκει στη συζήτηση λοιπόν το άρθρο 37, μάλλον το λιγότερο είναι η δική του αγωνία. Το πιο σημαντικό είναι μάλλον ότι θα έπρεπε να ανησυχούμε οι υπόλοιποι για το τι πραγματικά έχει στο μυαλό του.

Μαξίμου Νο2 το Προεδρικό

Και άλλοι δεν τα κατάφεραν στον θεσμό. Ήταν απλώς αδυναμία ανταπόκρισης, ενδεχομένως και λόγω και έλλειψης πολιτικής εμπειρίας. Αλλά ποτέ δεν προκάλεσαν κομματικά – ίσως μόνο λίγο, όταν υιοθετούσαν άκριτα κάθε κυβερνητικό αφήγημα, κάπως σαν… υποχρέωση στο κόμμα που τους πρότεινε για το αξίωμα.

Αλλά ποτέ δεν διανοήθηκαν να μετατρέψουν το προεδρικό μέγαρο σε «Μαξίμου νούμερο 2».

Αν συνεχίσει έτσι ο κ. Τασούλας θα καταφέρει να μείνει στην ιστορία ως γαλάζια καρικατούρα προέδρου της Δημοκρατίας. Και ο θεσμός της Δημοκρατίας μπορεί να ανακτήσει ξανά κάποτε το κύρος του. Αλλά ο κ. Τασούλας θα παραμείνει για πάντα έτσι.

Διαβάστε επίσης:

Ζελένσκι: Η Ουκρανία θα εισάγει φυσικό αέριο από την Ελλάδα – Η ανακοίνωση για τη συμφωνία πριν την επίσκεψη

Τσιάρας για πληρωμές αγροτών: Θα γίνουν τέλη Νοέμβρη – «Για εμάς δεν υπάρχει δεύτερο πλάνο»

Στις 13:45 η συνάντηση Mητσοτάκη – Ζελένσκι, απαγόρευση συγκεντρώσεων στην Αθήνα