Για δεκαετίες, ο εμβολιασμός κατά της ιλαράς αποτελεί μια παγκόσμια ιστορία επιτυχίας. Οι θάνατοι από ιλαρά μειώθηκαν κατά 88% σε όλο τον κόσμο από το 2000 έως το 2024, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), με σχεδόν 59 εκατομμύρια ζωές να έχουν σωθεί σε αυτό το διάστημα.

Ωστόσο, εκτιμάται ότι 95.000 άνθρωποι, κυρίως παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών, πέθαναν από ιλαρά το 2024. Ενώ αυτός είναι ένας από τους χαμηλότερους ετήσιους αριθμούς που έχουν καταγραφεί από το 2000, κάθε θάνατος από μια ασθένεια που θα μπορούσε να προληφθεί με ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό και χαμηλού κόστους εμβόλιο είναι απαράδεκτος.

Παρά τους λιγότερους θανάτους, τα κρούσματα ιλαράς αυξάνονται παγκοσμίως, με περίπου 11 εκατομμύρια μολύνσεις το 2024 – σχεδόν 800.000 περισσότερα από τα επίπεδα πριν από την πανδημία το 2019.

«Η παγκόσμια εξάλειψη της ιλαράς παραμένει ένας μακρινός στόχος», σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΥ, που δημοσιεύθηκε σήμερα Παρασκευή 28 Νοέμβριου 2025.

«Η ιλαρά είναι ο πιο μεταδοτικός ιός στον κόσμο και αυτά τα δεδομένα δείχνουν για άλλη μια φορά πώς θα εκμεταλλευτεί οποιοδήποτε κενό στις συλλογικές μας άμυνες εναντίον της», δήλωσε ο Δρ. Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ. «Η ιλαρά δεν σέβεται σύνορα, αλλά όταν κάθε παιδί σε κάθε κοινότητα εμβολιάζεται εναντίον της, μπορούν να αποφευχθούν δαπανηρά ξεσπάσματα, μπορούν να σωθούν ζωές και αυτή η ασθένεια μπορεί να εξαλειφθεί από ολόκληρα έθνη».

Τι συμβαίνει σήμερα

Τα κρούσματα ιλαράς σε σύγκριση με το 2019, το 2024 αυξήθηκαν κατά:

– 86% στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου του ΠΟΥ,

– 47% στην περιοχή της Ευρώπης

– 42% στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η περιοχή της Αφρικής παρουσίασε μείωση 40% στα κρούσματα και 50% στους θανάτους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εν μέρει λόγω της αυξημένης εμβολιαστικής κάλυψης.

Οι σοβαρές βλάβες που προκαλεί η νόσος

Ενώ οι πρόσφατες εξάρσεις κρουσμάτων ιλαράς σημειώνονται σε χώρες και περιοχές όπου τα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να πεθάνουν λόγω καλύτερης διατροφής και πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, όσοι έχουν μολυνθεί εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο σοβαρών, δια βίου επιπλοκών όπως:

– τύφλωση,

– πνευμονία

– εγκεφαλίτιδα (μια λοίμωξη που προκαλεί πρήξιμο στον εγκέφαλο και ενδεχομένως εγκεφαλική βλάβη).

Η εμβολιαστική κάλυψη δεν επαρκεί για την προστασία όλων των κοινοτήτων

Το 2024, εκτιμάται ότι το 84% των παιδιών έλαβε την πρώτη δόση του εμβολίου κατά της ιλαράς και μόνο το 76% έλαβε τη δεύτερη, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΠΟΥ/UNICEF. Πρόκειται για μια μικρή βελτίωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, με 2 εκατομμύρια περισσότερα παιδιά να έχουν εμβολιαστεί.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ, απαιτείται τουλάχιστον 95% κάλυψη με δύο δόσεις εμβολίου κατά της ιλαράς για να σταματήσει η μετάδοση και να προστατευθούν οι κοινότητες από επιδημίες.

Περισσότερα από 30 εκατομμύρια παιδιά παρέμειναν υποπροστατευμένα κατά της ιλαράς το 2024. Τα τρία τέταρτα αυτών ζουν στις περιοχές της Αφρικής και της Ανατολικής Μεσογείου, συχνά σε εύθραυστα, πληγέντα από συγκρούσεις ή ευάλωτα περιβάλλοντα.

Η ενδιάμεση αξιολόγηση της Ατζέντας Εμβολιασμού 2030 (IA2030), η οποία δημοσιεύθηκε επίσης σήμερα, τονίζει ότι η ιλαρά είναι συχνά η πρώτη ασθένεια που επανεμφανίζεται όταν μειώνεται η εμβολιαστική κάλυψη.

Αυξανόμενος αριθμός κρουσμάτων

Το 2024, 59 χώρες ανέφεραν μεγάλα ή ανατρεπτικά κρούσματα ιλαράς – σχεδόν τριπλάσιο αριθμό από αυτόν που αναφέρθηκε το 2021 και ο υψηλότερος από την έναρξη της πανδημίας COVID-19. Αναμεσά τους οι Η.Π.Α και ο Καναδάς.

Οι ειδικοί ου ΠΟΥ φοβούνται ότι οι μεγάλες περικοπές στη χρηματοδότηση που επηρεάζουν το GMRLN και τα προγράμματα ανοσοποίησης των χωρών, αλλά και η παραπληροφόρηση για τα εμβόλια που σπέρνει την αμφιβολία και το φόβο στους πολίτες,  θα διευρύνουν το χάσμα ανοσίας και θα οδηγήσουν σε περαιτέρω επιδημίες τον επόμενο χρόνο.

Προσπάθεια για έναν κόσμο χωρίς ιλαρά

Ο παγκόσμιος στόχος εξάλειψης, όπως ορίζεται στο IA2030, παραμένει μακρινός. Μέχρι το τέλος του 2024, 81 χώρες (42%) είχαν εξαλείψει την ιλαρά, μόνο τρεις επιπλέον χώρες από πριν από την πανδημία.

Η ιλαρά έχει επανεμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, ακόμη και σε χώρες υψηλού εισοδήματος που κάποτε την είχαν εξαλείψει, επειδή τα ποσοστά ανοσοποίησης έχουν μειωθεί κάτω από το όριο του 95%.

Η έκθεση του ΠΟΥ

ΠΗΓΗ: who.int

Διαβάστε επίσης:

Το clawback «παγώνει» την εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων στην Ελλάδα: Μόνο1 στα 5 έρχονται στην Ελλάδα

37ο Πανελλήνιο Συνέδριο AIDS: 21.815 νέα περιστατικά HIV μέσα στο 2025 στην Ελλάδα – 4.895 πάσχουν από AIDS

Κύφωση και οστεοπόρωση: Μπορεί να προληφθεί;