Οι εικόνες τρακτέρ να μπλοκάρουν δρόμους δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα· είναι η νέα κανονικότητα μιας Ευρώπης που βλέπει την αγροτική της ραχοκοκαλιά να σπάει. Από τη Γαλλία και τη Γερμανία μέχρι την Πολωνία, το Βέλγιο, την Ιταλία, την Ισπανία και τις χώρες της Βαλτικής, οι αγρότες κινητοποιούνται με πρωτοφανή ένταση. Όχι επειδή «υποκινούνται», αλλά επειδή η οικονομική και θεσμική πίεση έχει φτάσει στο μη περαιτέρω.

Το κόστος ενέργειας, καυσίμων, λιπασμάτων και ζωοτροφών έχει εκτοξευθεί και οι τιμές παραγωγού παραμένουν καθηλωμένες. Ο παραγωγός πληρώνει ακριβά για να καλλιεργήσει ή να εκθρέψει, αλλά αμείβεται σαν να ζει σε άλλη εποχή.

Στο πρόβλημα προστίθεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός από εισαγωγές: ουκρανικά σιτηρά, νοτιοαμερικανικό κρέας, προϊόντα Mercosur που μπαίνουν φθηνότερα, χωρίς τους ευρωπαϊκούς κανόνες περιβάλλοντος και ασφάλειας. Ο Ευρωπαίος παραγωγός νιώθει ότι παίζει με διαφορετικούς κανόνες – και χάνει.

Η τρίτη μεγάλη πίεση είναι το Green Deal. Κανείς δεν αρνείται την αναγκαιότητα της πράσινης μετάβασης, αλλά η εφαρμογή της πέφτει δυσανάλογα στην πλάτη των παραγωγών: περιορισμοί σε φυτοφάρμακα, υποχρεωτική αγρανάπαυση, αυστηρές απαιτήσεις για τις εκπομπές και το νερό. Οι αγρότες της Ολλανδίας και της Ιρλανδίας το έχουν ζήσει πιο βίαια από όλους.

Και όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που η Ευρώπη αλλάζει προτεραιότητες. Για πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες, ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός μετατοπίζεται από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) προς την άμυνα. Η ΚΑΠ, που κάποτε ήταν το 70% του κοινοτικού προϋπολογισμού και ακόμη το 2014 άγγιζε το 40%, προβλέπεται να πέσει κοντά στο 25% στην επόμενη περίοδο, με συνολική μείωση άνω του 20%.

Την ίδια στιγμή, η Ε.Ε. λανσάρει το νέο αμυντικό πακέτο SAFE, ύψους έως και 150 δισ. ευρώ, και αυξάνει θεαματικά τις δαπάνες για την αμυντική βιομηχανία. Για τον αγρότη, η εικόνα είναι απλή:
λεφτά για άμυνα υπάρχουν – για την παραγωγή δεν υπάρχουν.

Η Ευρώπη κινδυνεύει να ανακαλύψει κάτι που οι ηγεσίες της υποτιμούν: όταν η ύπαιθρος νιώσει ότι εγκαταλείπεται, δεν αντιδρά με σιωπή. Αντιδρά με μπλόκα. Και τελικά αντιδρά και στις κάλπες.

Διαβάστε επίσης:

Πισωγύρισμα η ενσωμάτωση των Πολεοδομιών στην Κεντρική Κυβέρνηση

Τα γαλάζια τα παιδιά, τα κουμπαράκια τα καλά, μια φαμίλια αγκαλιά…

Ένα 2026 γεμάτο αβεβαιότητες