Αν ο Αλέξης Τσίπρας διάλεξε την Ιθάκη (ως σλόγκαν και τίτλο του βιβλίου του) για να υπογραμμίσει μια «γλυκιά επιστροφή» της χώρας στην κανονικότητα μετά τα μνημόνια, τότε η ίδια η Ιθάκη – η καβαφική, όχι η πολιτική – γυρίζει και του κλείνει το μάτι…

Γιατί ο Καβάφης δεν γράφει για την άφιξη. Έγραψε για το ταξίδι, τις Συμπληγάδες, τις αυταπάτες, τις Σειρήνες, όσα κερδίζει και όσα πληρώνει/χάνει κανείς σ’ αυτό το ταξίδι. Η Ιθάκη του ποιητή είναι ο καθρέφτης, όχι το παράσημο. Κι αυτό, είτε του αρέσει είτε όχι, αφορά και τον ίδιο τον Τσίπρα.

Η παρουσίαση του βιβλίου του («Ιθάκη») στο Παλλάς – με το χειροκρότημα των πιστών, το λογοτεχνικό περιτύλιγμα, την αίσθηση ότι «επιστρέφω χωρίς να επιστρέφω» – έμοιαζε με αναγνωριστική πρόβα για κάτι μεγαλύτερο.

Οι λέξεις ήταν προσεκτικές, αλλά το υπονοούμενο καθαρό: το ταξίδι δεν τελείωσε το 2019, ούτε το 2023. Τώρα ξεκινάει νέο. Και όχι ντε και καλά μέσα στο κόμμα που κάποτε τον ανέδειξε, αλλά σε έναν χώρο που ο ίδιος θέλει να προσδιορίσει από την αρχή.

Αυτό που φάνηκε στο Παλλάς δεν ήταν μια αναμνηστική τελετή περί πεπραγμένων. Ήταν η πρόσκληση σε μια νέα αφήγηση. Η αναφορά στην «περιπέτεια των μνημονίων» ως συλλογικού ταξιδιού δεν ήταν τυχαία: λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι ο ίδιος ο Τσίπρας υπήρξε ο αφηγητής εκείνης της περιόδου και πιστεύει ότι μπορεί να ξαναγίνει αφηγητής μιας επόμενης.

Όμως η καβαφική υποσημείωση είναι αδιαμφισβήτητη: το ταξίδι είναι αυτό που σε διαμορφώνει και όχι ο προορισμός. Αν ο πρώην πρωθυπουργός έχει κατά νου το νόημα της καβαφικής Ιθάκης, τότε το νέο εγχείρημά του δεν θα στηθεί ως επιστροφή στο παρελθόν, αλλά ως προσπάθεια να ξαναγράψει το μέλλον με μάθημα – όχι με άρνηση – τη διαδρομή.

Οι προθέσεις για νέο κόμμα δεν κρύβονται πια πίσω από μεταφορές. Η δημόσια αποδοχή, το επικοινωνιακό περιβάλλον, ακόμη και η αισθητική τής παρουσίασης δείχνουν άνθρωπο που δοκιμάζει την αντοχή του χώρου γύρω του.

Ο Τσίπρας θέλει έναν πολιτικό φορέα που δεν θα κουβαλά τις εσωτερικές φθορές του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε τις αντιφάσεις που τον οδήγησαν στη διάλυση. Θέλει να ξαναστήσει το πολιτικό του σπίτι με όρους δημιουργού, όχι ενοίκου.

Αν τα καταφέρει, αυτό θα εξαρτηθεί όχι από την Ιθάκη που επικαλείται, αλλά από το αν μπορεί να εξηγήσει τι έμαθε στο (μέχρι τώρα) ταξίδι του. Γιατί η μεγάλη παγίδα, όπως θα έλεγε κι ο Καβάφης, είναι να νομίζεις ότι έφτασες – ενώ στην πραγματικότητα μόλις ξεκίνησες…

Διαβάστε επίσης:

Κολομβία και Ελλάδα, τόσο μακριά και τόσο κοντά…

Γιατί οι αγρότες ξαναβγαίνουν στους δρόμους

Συμφωνία καθήλωσης των μισθών για τα επόμενα χρόνια