Τα αεροπορικά ταξίδια πολυτελείας, δηλαδή οι πτήσεις στις πρώτες θέσεις και στις business ενός αεροπλάνου, μπαίνουν στο επίκεντρο της συζήτησης για το κλίμα στην Ευρώπη, καθώς νέα ανάλυση που παρουσιάζει η Greenpeace αποκαλύπτει ότι ένα μικρό ποσοστό επιβατών ευθύνεται για δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Σύμφωνα με πανευρωπαϊκή μελέτη του T3 Transportation Think Tank, για λογαριασμό του γραφείου της Greenpeace στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, οι επιβάτες πρώτης και business θέσης, αν και αποτελούν μόλις το 14% όσων ταξιδεύουν σε πτήσεις μεγάλων αποστάσεων, παράγουν πάνω από το ένα τρίτο των συνολικών εκπομπών αυτών των πτήσεων.

Η ανάλυση καταγράφει ότι οι θέσεις πρώτης και business class εκπέμπουν τέσσερις έως πέντε φορές περισσότερο CO₂ ανά επιβατικό χιλιόμετρο σε σύγκριση με την οικονομική θέση. Ο λόγος είναι κυρίως ο χώρος και το βάρος που αναλογεί σε κάθε επιβάτη, καθώς οι πολυτελείς καμπίνες καταλαμβάνουν σημαντικά μεγαλύτερο μέρος του αεροσκάφους και απαιτούν περισσότερα καύσιμα.

Παρά το αυξανόμενο περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, τα ταξίδια αυτά παραμένουν ουσιαστικά χωρίς ειδική φορολογική επιβάρυνση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Greenpeace, με αφορμή τα ευρήματα, προτείνει την καθιέρωση ενός ελάχιστου τέλους για τις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων που πωλούνται στην Ευρώπη, με αυτό να είναι 220 ευρώ για την business θέση, 340 ευρώ για την πρώτη θέση και 75 ευρώ για την premium economy.

Όπως εκτιμά η οργάνωση, ένα τέτοιο μέτρο θα μπορούσε να αποφέρει τουλάχιστον 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, χωρίς να επηρεάσει τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών που ταξιδεύουν σε οικονομική θέση. Τα έσοδα, σύμφωνα με την πρόταση, θα μπορούσαν να κατευθυνθούν στη χρηματοδότηση πιο προσιτών και ποιοτικών δημόσιων συγκοινωνιών ή σε κλιματικά εισιτήρια.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το περασμένο έτος πωλήθηκαν περίπου 19 εκατομμύρια εισιτήρια πρώτης, business και premium οικονομικής θέσης για υπερατλαντικά και άλλα μακρινά ταξίδια από την Ευρώπη. Η τάση αυτή συνδέεται, σύμφωνα με την Greenpeace, με τη στρατηγική πολλών ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιρειών να επενδύουν ολοένα και περισσότερο σε υπηρεσίες πολυτελείας, απευθυνόμενες σε ταξιδιώτες πολύ υψηλού εισοδήματος.

Ο Herwig Schuster, υπεύθυνος εκστρατείας για τις μεταφορές στο γραφείο της Greenpeace στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, περιγράφει με χαρακτηριστικό τρόπο το μέγεθος του προβλήματος: «Μόνο μία πτήση πρώτης θέσης μίας διαδρομής από τη Φρανκφούρτη στη Νέα Υόρκη προκαλεί τόσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου όσο ένας μέσος πολίτης της ΕΕ σε έναν χρόνο. Οι πτήσεις πολυτελείας για τους λίγους έχουν σοκαριστικά υψηλό κόστος για τους ανθρώπους και τον πλανήτη».

Ο ίδιος συνδέει το ζήτημα με την κοινωνική ανισότητα, σημειώνοντας ότι «ενώ οικογένειες αναγκάζονται να επιλέξουν ανάμεσα στη θέρμανση του σπιτιού τους και στα τρόφιμα, οι αεροπορικές εταιρείες επεκτείνουν καμπίνες πολυτελείας οι οποίες καταναλώνουν καύσιμα με πολλαπλάσια ταχύτητα από ό,τι μια θέση οικονομικής θέσης». Όπως τονίζει, αυτές οι θέσεις επωφελούνται έμμεσα από φοροαπαλλαγές στα αεροπορικά καύσιμα και από την απαλλαγή του κλάδου από τον ΦΠΑ.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μόνο λίγα κράτη έχουν προχωρήσει σε στοχευμένη φορολόγηση των εισιτηρίων πρώτης και business θέσης, με τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο να αποτελούν τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Την ίδια ώρα, η Ισπανία ανακοίνωσε στην πρόσφατη COP30 ότι στηρίζει την προώθηση τέτοιων τελών στο πλαίσιο της Ομάδας Εργασίας για Παγκόσμια Τέλη Αλληλεγγύης. Παράλληλα, μελέτη του ολλανδικού ινστιτούτου CE Delft καταλήγει ότι η επιβολή παγκόσμιων τελών στα αεροπορικά εισιτήρια είναι νομικά εφικτή.

Η Greenpeace υπενθυμίζει ότι ο αεροπορικός τομέας απολαμβάνει εκτεταμένα φορολογικά προνόμια, καθώς δεν επιβάλλεται φόρος κηροζίνης στις διεθνείς πτήσεις ούτε ΦΠΑ, σε αντίθεση με τις χερσαίες δημόσιες συγκοινωνίες, όπως ο σιδηρόδρομος, που επιβαρύνονται με φόρους ενέργειας και υψηλά τέλη.

«Δεν είναι αποδεκτό μια μικρή ελίτ να εκτοξεύει τις εκπομπές ρύπων της, πληρώνοντας λιγότερα από αυτά που της αναλογούν, αφήνοντας τους φορολογούμενους να καλύπτουν το κόστος», καταλήγει ο Herwig Schuster. «Οι κυβερνήσεις πρέπει να βάλουν τέλος σε αυτήν την εξωφρενική κλιματική ανισότητα και να διασφαλίσουν ότι οι υπερπλούσιοι θα πληρώνουν το μερίδιό τους, ξεκινώντας από δίκαιους φόρους στις πτήσεις πολυτελείας».

Διαβάστε επίσης

Πώς οι αγελάδες μπορεί να βοηθήσουν στη… θέρμανση των σπιτιών μας

Πολική αρκούδα υιοθετεί ένα μικρό σε μια σπάνια καταγεγραμμένη περίπτωση

Τρίγωνο των Βερμούδων: Νέο μυστήριο με… ανωμαλία που δεν μοιάζει με τίποτα άλλο στη Γη