Η σκηνή είναι γνώριμη και όλοι την έχουμε ζήσει: ένας τροχονόμος σηκώνει το χέρι, σε σταματά και σου ζητά να φυσήξεις στο αλκοολόμετρο. 

Πολλοί οδηγοί διστάζουν, κάποιοι προβάλλουν δικαιολογίες, άλλοι απλώς αρνούνται. Είναι όμως νόμιμη αυτή η άρνηση; Και τι σημαίνει στην πράξη;

Η απάντηση είναι ότι η άρνηση, παρότι αποτελεί συνταγματικό δικαίωμα δεν σε προφυλάσσει αντιθέτως μπορεί να σε μπλέξει πολύ περισσότερο απ΄όσο φαντάζεσαι. Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, μάλιστα, συμπεριλαμβάνει σε ρητή νομοθετική διάταξη, αυτό που μέχρι πρότινος, αποφασιζόταν στις δικαστικές αίθουσες: και είναι πολύ βαρύ!

Το συνταγματικό υπόβαθρο

Το άρθρο 2 παράγραφος 1 του Συντάγματος προστατεύει τη σωματική ακεραιότητα και την αξία του ανθρώπου. Κανένα κρατικό όργανο δεν έχει δικαίωμα να επιβάλει με βία ιατρική ή φυσιολογική πράξη, πράγμα που σημαίνει ότι η αστυνομία, δεν μπορεί να σε υποχρεώσει σε αλκοτέστ. Ο οδηγός, έχει το φυσικό δικαίωμα να αρνηθεί τη δοκιμή αλκοολόμετρου ή αιμοληψίας.

Όμως, κάτι τέτοιο δεν σε απαλλάσσει από τις συνέπειες, καθότι δεν αποτελεί «δικαίωμα» με νομική ασυλία. Το Σύνταγμα επιτρέπει στο νομοθέτη να προβλέπει ποινές για μια τέτοια άρνηση, αρκεί αυτές να είναι θεσπισμένες με νόμο. Και αυτό ακριβώς κάνει πλέον ο νέος ΚΟΚ, ο οποίος ενσωματώνει ρητά μια διάταξη που δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας.

Τι προβλέπει ο νέος ΚΟΚ

Ο Νόμος 5209/2025, που αποτελεί τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, περιλαμβάνει στο άρθρο 46 παράγραφο 6, τη σημαντικότερη ίσως αλλαγή στο ζήτημα της μέθης. Η διάταξη ορίζει ότι «όποιος αρνείται να υποβληθεί σε έλεγχο για τη διαπίστωση της ύπαρξης στον οργανισμό του οινοπνεύματος, είτε δια αιμοληψίας είτε με τη χρήση συσκευής αλκοολομέτρου, τεκμαίρεται ότι η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του ενός κόμμα δέκα γραμμαρίου ανά λίτρο (1,10 g/l), σύμφωνα με τη μέθοδο της αιμοληψίας».

Με αυτή την πρόβλεψη, η άρνηση δεν θεωρείται πια απλή ανυπακοή αλλά αυτόματη ένδειξη βαριάς μέθης. Ο οδηγός που αρνείται κατατάσσεται εξ αρχής στην πιο αυστηρή κατηγορία, σαν να είχε μετρηθεί με πάνω από 0,60 mg/l στον εκπνεόμενο αέρα.

Οι συνέπειες της άρνησης

Η άρνηση λοιπόν, αυτόματα σε κατατάσσει στην κατηγορία «βαριάς μέθης», ακόμα και αν στην πραγματικότητα η συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα σου είναι μικρότερη. Το χρηματικό πρόστιμο φτάνει τα 1.200 ευρώ, αφαιρούνται οι άδειες οδήγησης και οι πινακίδες για έξι μήνες, το όχημα ακινητοποιείται  και επίσης ασκείται  ποινική δίωξη, με ελάχιστη ποινή φυλάκισης δύο μηνών. Σε περίπτωση υποτροπής μέσα σε πέντε χρόνια, η αφαίρεση της άδειας γίνεται οριστική.

Επί της ουσίας, σύμφωνα με τον νέο ΚΟΚ, η άρνηση ελέγχου θεωρείται προσπάθεια απόκρυψης παραβατικής συμπεριφοράς και τιμωρείται αναλόγως.

Ζητώντας δικηγόρο

Η νομοθεσία επιτρέπει στον οδηγό να καλέσει δικηγόρο, αλλά η αστυνομία δεν είναι υποχρεωμένη να τον περιμένει για να διενεργήσει το αλκοτέστ. Ο έλεγχος θεωρείται διοικητική πράξη, όχι ανακριτική διαδικασία. Αν ο οδηγός αρνηθεί να φυσήξει μέχρι να έρθει ο δικηγόρος, η άρνηση καταγράφεται και ενεργοποιεί όλες τις προβλεπόμενες κυρώσεις που περιγράφηκαν πιο πάνω. Το πλήρες δικαίωμα υπεράσπισης και η πραγματική ανάγκη εκπροσώπησης από δικηγόρο, ξεκινά από τη στιγμή που σχηματιστεί δικογραφία ή ασκηθεί ποινική δίωξη.

Μια νομική «συντόμευση», από την οποία ποτέ δεν μπορούσες να γλυτώσεις

Πριν ακόμη θεσπιστεί η ρητή διάταξη του νέου ΚΟΚ, τα ελληνικά δικαστήρια είχαν ήδη υιοθετήσει την αντίληψη ότι η άρνηση ελέγχου υποδηλώνει βαριά μέθη. Ο Άρειος Πάγος με την απόφαση 1363/2014 και αρκετά πρωτοδικεία είχαν κρίνει ότι η άρνηση αποτελεί τεκμήριο ενοχής, αφού ο σκοπός του ελέγχου είναι η προστασία της δημόσιας ασφάλειας. Με τον νέο νόμο αυτή η νομολογιακή τάση απλώς κωδικοποιείται και αποκτά σαφή νομική μορφή.

Στην πράξη, η άρνηση αλκοτέστ δεν είναι μορφή «αντίστασης» απέναντι στο κράτος, αλλά ένα βαρύ λάθος που ισοδυναμεί με ομολογία ενοχής. Ο οδηγός έχει δικαίωμα να προστατεύσει τη σωματική του ακεραιότητα, αλλά όχι να αποφύγει τον έλεγχο χωρίς συνέπειες. Ο νέος ΚΟΚ το ξεκαθαρίζει πλήρως: όποιος αρνείται, αντιμετωπίζεται σαν να έχει οδηγήσει υπό ισχυρή μέθη, με όλες τις ποινικές και διοικητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται.

Τι κρατάμε;

• Η άρνηση αλκοτέστ πλέον έχει νομοθετική ρύθμιση και περιγράφεται στο άρθρο 46 παρ. 6 του Ν. 5209/2025
• Η αστυνομία δεν μπορεί να εξαναγκάσει σε έλεγχο
• Η άρνηση σε κατατάσσει αυτόματα στην κατηγορία βαριάς μέθης
• Οι ποινικές και διοικητικές κυρώσεις είναι πολύ βαριές
• Η πιο ασφαλής επιλογή είναι πάντα να μην οδηγήσεις αν έχεις πιει, γιατί η “άρνηση” δεν σε προστατεύει — σε καταδικάζει

Πηγή: autotypos.gr

Διαβάστε επίσης:

Νέος ΚΟΚ: Είναι παράνομο να χρησιμοποιήσω το κινητό μου όταν σταματάω στο φανάρι;

Η Nissan φέρνει την καινοτομία στο Tokyo Auto Salon 2026 (photos)

Νέο DS Ν°8: Το ηλεκτρικό ταξίδι μεγάλων αποστάσεων ξεκινά