Στο τέλος του 2025, ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος εισέρχεται σε μια φάση παρατεταμένης φθοράς, όπου η διπλωματική κινητικότητα δεν μεταφράζεται σε στρατηγική σύγκλιση και οι στρατιωτικές εξελίξεις δεν παράγουν αποφασιστικά αποτελέσματα.

Η συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι

Από τη συνάντηση των αντιπροσωπειών ΗΠΑ και Ουκρανίας στη Φλόριντα (28 Δεκεμβρίου) για τη συζήτηση του τελευταίου ειρηνευτικού σχεδίου των 20 σημείων έγιναν γνωστά, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

• Παραμένει ανεπίλυτο το εδαφικό, που σχετίζεται με το Ντονμπάς.
• Δεν συμφωνήθηκε μια πιθανή κατάπαυση του πυρός, για να επιτραπεί στην Ουκρανία να διεξάγει δημοψήφισμα.
• Συζητήθηκε εκτενώς το ζήτημα του κατεχόμενου από τη Ρωσία πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια (ZNPP). Η Ουκρανία και η Ρωσία συνεργάζονται για τη λειτουργία του σταθμού.
• ΗΠΑ και Ουκρανία έχουν σχεδόν συμφωνήσει στο ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων και σε ένα έγγραφο σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.
• Οι συζητήσεις συνεχίζονται σχετικά με ένα σχέδιο για τη διασφάλιση της μεταπολεμικής οικονομικής ευημερίας της Ουκρανίας.
• Οι ουκρανικές και οι ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες θα συναντηθούν τις επόμενες εβδομάδες, ενώ ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ουκρανικές, αμερικανικές και ρωσικές ομάδες εργασίας θα συναντηθούν εντός του Ιανουαρίου του 2026.

Όπως επισημαίνει το «Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου» (ISW), οι πρόσφατες δηλώσεις του Κρεμλίνου έρχονται σε αντίθεση με αρκετές από τις θέσεις που παρουσίασε ο Τραμπ ως βάση για τον τερματισμό του πολέμου. Το Κρεμλίνο αφενός έχει επανειλημμένα απορρίψει τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία υπό την ηγεσία της Ευρώπης, αφετέρου έχει ζητήσει οποιαδήποτε μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία να αναφέρεται στον τερματισμό της επέκτασης του ΝΑΤΟ.

Ο Πούτιν τόνισε στον Τραμπ την ανάγκη τήρησης των συμφωνιών ΗΠΑ – Ρωσίας από τη Σύνοδο Κορυφής της Αλάσκας (Αύγουστος 2025). Τις θέσεις αυτές επανέλαβε ο Ρώσος Πρόεδρος κατά τη συνάντησή του με Ρώσους στρατιωτικούς διοικητές στις 27 Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με το ISW, οι ρωσικοί στόχοι υπερβαίνουν τις εδαφικές διεκδικήσεις και περιλαμβάνουν στρατηγικές απαιτήσεις από το ΝΑΤΟ και τη Δύση. Μια ειρηνευτική συμφωνία, που δεν ικανοποιεί αυτές τις ευρύτερες απαιτήσεις, δεν αναμένεται να γίνει αποδεκτή από τη Ρωσία και δεν θα οδηγήσει σε διαρκή ειρήνη ή εξομάλυνση σχέσεων.

Η συνάντηση ΗΠΑ – Ουκρανίας στη Φλόριντα επιβεβαιώνει την ύπαρξη διαπραγματευτικής κινητικότητας, χωρίς όμως στρατηγική σύγκλιση στα ζητήματα που καθορίζουν τον τερματισμό του πολέμου. Παρά την πρόοδο στη διαμόρφωση του πλαισίου των 20 σημείων και στα έγγραφα περί εγγυήσεων ασφαλείας, τα θεμελιώδη σημεία τριβής παραμένουν άλυτα.

Είναι σημαντικό ότι:

• Δεν συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός, γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητα πολιτικής νομιμοποίησης οποιασδήποτε συμφωνίας μέσω δημοψηφίσματος.
• Το Ντονμπάς παραμένει κεντρικό σημείο σύγκρουσης.
• Το ζήτημα του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια (ZNPP) αντιμετωπίστηκε τεχνικά και διαχειριστικά, χωρίς να επιλύει το πρόβλημα της ρωσικής κατοχής.

Μαζικές ρωσικές επιθέσεις με drones και πυραύλους

Η διπλωματία δεν προηγείται του πολέμου, αλλά τον ακολουθεί. Επειδή λοιπόν η Ρωσία επιδιώκει να διαπραγματεύεται από θέση ισχύος, συνέχισε και την προηγούμενη εβδομάδα (23-29 Δεκεμβρίου 2025) τις μεγάλης κλίμακας συνδυασμένες επιθέσεις με πυραύλους και drones εναντίον της Ουκρανίας. Συγκεκριμένα, οι ρωσικές δυνάμεις εκτόξευσαν συνολικά περισσότερα από 1.500 drones τύπου Shahed, 79 πυραύλους (βαλλιστικούς και cruise) και μεγάλο αριθμό βομβών ολίσθησης, στοχοποιώντας ενεργειακές και πολιτικές υποδομές κυρίως του Κιέβου και της Οδησσού, αλλά και των πόλεων Ζιτόμιρ, Ρίβνε, Βίνιτσα, Ζαπορίζια, Σούμι, Ντνίπρο, Χερσώνα, Χάρκοβο, Τσερνίχιβ και Μικολάιβ, όπως αυτές αποτυπώνονται στον σχετικό χάρτη.

Ουκρανικές επιθέσεις

Το ίδιο χρονικό διάστημα, σημαντικά πλήγματα εντός της Ρωσίας πραγματοποίησαν και οι ουκρανικές δυνάμεις. Συγκεκριμένα, έπληξαν:

• Το πετροχημικό εργοστάσιο Stavrolen της Lukoil στο Μπουντιόνοφσκ (περίπου 250 χλμ. βόρεια της Γεωργίας), που κατασκευάζει εξαρτήματα για drones, πυραύλους και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου (EW).
• Το εργοστάσιο συνθετικού καουτσούκ Efremov στην περιφέρεια Τούλα (περίπου 280 χλμ. νότια της Μόσχας), το οποίο παράγει εξαρτήματα για εκρηκτικά και στερεά καύσιμα πυραύλων.
• Ένα αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας και ανθυποβρυχιακού πολέμου Il-38N, στην αεροπορική βάση Yeysk (ανατολικά παράλια της Αζοφικής Θάλασσας).
• Το εργοστάσιο πετρελαϊκών προϊόντων Novoshakhtinsk στην περιφέρεια Rostov (περίπου 15 χλμ. ανατολικά της Ουκρανίας).
• Το λιμάνι Temryuk και ένα δεξαμενόπλοιο στο Κράι Κρασνοντάρ (νότια παράλια της Αζοφικής Θάλασσας).
• Το εργοστάσιο επεξεργασίας φυσικού αερίου Όρενμπουργκ (βόρεια του Καζακστάν), με ετήσια δυναμικότητα επεξεργασίας 37,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου.
• Το διυλιστήριο πετρελαίου Syzran στην περιφέρεια Σαμάρα (περίπου 930 χλμ. ανατολικά της Ουκρανίας), με ετήσιο όγκο επεξεργασίας 7-8,9 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου.
• To διυλιστήριο πετρελαίου Volgograd (περίπου 350 χλμ. ανατολικά της Ουκρανίας).

Τα εδαφικά κέρδη

Τους τελευταίους μήνες, οι ρωσικές δυνάμεις διεξάγουν επιθετικές ενέργειες σε όλο το μέτωπο με περιορισμένα εδαφικά κέρδη.

Οι ουκρανικές δυνάμεις ανακατέλαβαν εδάφη στην περιοχή του Ποκρόφσκ (περιφέρεια Ντόνετσκ) και του Κουπιάνσκ (περιφέρεια Χάρκοβο), ενώ οι ρωσικές δυνάμεις προέλασαν κοντά στη Χουλιάιπολε (περιφέρεια Ζαπορίζια).

Το ISW εκτιμά ότι οποιαδήποτε ξαφνική σημαντική πρόοδος σε επιχειρησιακό επίπεδο παραμένει απίθανη. Ως εκ τούτου, η Ρωσία αναμένεται ότι θα αποκομίσει περιορισμένα εδαφικά κέρδη και το επόμενο έτος.

Σύμφωνα με το Think Tank «Russia Matters» του πανεπιστημίου Harvard, κατά τη διάρκεια του 2025, οι ρωσικές δυνάμεις κέρδιζαν κατά μέσο όρο 456 τετραγωνικά χιλιόμετρα μηνιαίως. ΤονΔεκέμβριο, τα εδαφικά κέρδη παρουσιάζονται μειωμένα κατά 22% (περίπου 357 τετραγωνικά χιλιόμετρα).

Λίγο πριν εκπνεύσει το 2025, η Ρωσία κατέχει συνολικά το 20% της Ουκρανίας:

• Το 100% της χερσονήσου της Κριμαίας.
• Το 65% της περιφέρειας Χερσώνα.
• Το 75% της περιφέρειας Ζαπορίζια.
• Το 79% της περιφέρειας Ντόνετσκ.
• Το 99% της περιφέρειας Λουχάνσκ.
• Το 5% της περιφέρειας Χάρκοβο.
• Το 1% της περιφέρειας Σούμι.

Το… έντονο 2025

Το 2025 για την Ουκρανία ήταν μια χρονιά έντονων διπλωματικών πιέσεων για την επίτευξη συμφωνίας ειρήνης, αλλά και σκληρής πραγματικότητας στο πεδίο.

Η διαρκής παρέμβαση του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου χαρακτηρίζεται ως θετική, όμως οι προτάσεις του Αμερικανού Προέδρου πίεζαν το Κίεβο για εδαφικές παραχωρήσεις και μείωση του ουκρανικού στρατού. Γενικότερα, η μετατόπιση της αμερικανικής στρατηγικής προκάλεσε επεισοδιακές συναντήσεις στο Οβάλ Γραφείο και έντονη ανησυχία στην ουκρανική ηγεσία.

Τον Ιούλιο του 2025, η Ουκρανία συγκλονίστηκε από αντικυβερνητικές διαδηλώσεις εξαιτίας του νομοσχεδίου που περιόριζε την ανεξαρτησία των αρχών κατά της διαφθοράς (NABU/SAPO), αναγκάζοντας τον Ζελένσκι σε αναδίπλωση. Στο τέλος του έτους, μια μεγάλη έρευνα (Επιχείρηση Midas) αποκάλυψε κύκλωμα διαφθοράς στον ενεργειακό τομέα ύψους 100 εκατ. δολαρίων με πρωταγωνιστή στενό συνεργάτη του Προέδρου, γεγονός που οδήγησε σε παραιτήσεις υπουργών, αλλά και του προσωπάρχη του Ζελένσκι, Αντρίι Γέρμακ.

Η Ε.Ε., αν και αύξησε την οικονομική στήριξη, δεν κατάφερε να καλύψει το κενό των ΗΠΑ σε βαρέα οπλικά συστήματα (πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και αεράμυνα) και απέτυχε να διαμορφώσει ενιαία πολιτική για τον τερματισμό του πολέμου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, η Ρωσία συνέχισε τις παρατεταμένες μαζικές επιθέσεις με drones, πυραύλους (βαλλιστικούς και cruise) και βόμβες ολίσθησης, στοχεύοντας κυρίως ενεργειακές υποδομές. Γενικότερα, η Ρωσία διατήρησε αριθμητική υπεροχή σε στρατιωτικό προσωπικό και όπλα, αξιοποίησε μαζικά τις βόμβες ολίσθησης (glide bombs) και τα χιλιάδες drones. Ωστόσο, υπέστη μεγάλες απώλειες για μικρά εδαφικά κέρδη.

Στο μέτωπο, παρά τις πολλαπλές ρωσικές προελάσεις στο Ντονμπάς και την κατάληψη σημαντικών περιοχών, όπως το Ποκρόβσκ (Δεκέμβριος 2025), η πρώτη γραμμή παρέμεινε σχεδόν σταθερή και δεν κατέρρευσε.

Από την πλευρά τους, οι ουκρανικές δυνάμεις επέφεραν σημαντικά και σε ορισμένες περιπτώσεις εντυπωσιακά πλήγματα κυρίως κατά ενεργειακών και στρατιωτικών στόχων εντός της Ρωσίας. Ταυτόχρονα, κατάφεραν να αναχαιτίσουν σε μεγάλο βαθμό τις ατέρμονες ρωσικές επιθετικές ενέργειες στη γραμμή του μετώπου.

Η χρονιά κλείνει με την Ουκρανία να παλεύει ταυτόχρονα σε τρία μέτωπα: το στρατιωτικό, το διπλωματικό και το εσωτερικό μέτωπο της διαφάνειας.

Το 2025 δεν έφερε την ήττα της Ουκρανίας, αλλά κατέστησε σαφές ότι ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ της. Ανάμεσα σε μια Ρωσία που επενδύει στη φθορά, μια Αμερική που αναζητά έξοδο και μια Ευρώπη χωρίς στρατηγική πρωτοβουλία, το Κίεβο καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να αντέξει όχι μόνο στο πεδίο της μάχης, αλλά και στο πεδίο της πολιτικής και της διαφάνειας.

Το ερώτημα δεν είναι πλέον αν η Ουκρανία θα συνεχίσει τον πόλεμο, αλλά με ποιους όρους θα της ζητηθεί να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο.

Πιθανά σενάρια τερματισμού του ρωσο-ουκρανικού πολέμου

Το 2025 κλείνει χωρίς σαφή ένδειξη για τον τερματισμό του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, αφήνοντας την Ουκρανία και τη Δύση αντιμέτωπες με ένα 2026 γεμάτο αβεβαιότητες. Παρά τις προσπάθειες διπλωματικών πρωτοβουλιών, οι στρατηγικές και πολιτικές συνθήκες δείχνουν ότι ο πόλεμος δεν πρόκειται να λήξει άμεσα.

Διεθνή Think Tanks, όπως το Council on Foreign Relations (CFR), το CEPA (Center for European Policy Analysis) και το Chatham House, εκτιμούν πιθανά σενάρια που αναφέρονται σε μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, υβριδικές απειλές, παρατεταμένες συγκρούσεις, αλλά και περισσή αβεβαιότητα.

Σε γενικές γραμμές, εκτιμούν ότι δεν υπάρχουν σημάδια άμεσης ειρηνευτικής συμφωνίας μέχρι το τέλος του 2025, ότι θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, ενώ είναι πιθανή η επέκταση του πολέμου, καθώς η Ρωσία θα εντείνει τις υβριδικές επιθετικές ενέργειες κατά ευρωπαϊκών υποδομών.

Σύμφωνα με το Reuters, πάνω από το 50% των Ρώσων πολιτών εκτιμούν ότι ο πόλεμος θα τελειώσει το 2026, δείχνοντας κοινωνική προσδοκία, αλλά όχι στρατιωτική ή διπλωματική βάση για άμεση λήξη.

Η Ουκρανία και η Δύση καλούνται να προσαρμοστούν σε μια κατάσταση σταδιακής διπλωματικής και στρατιωτικής φθοράς, όπου η κάθε πολιτική ή στρατιωτική κίνηση θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στη μελλοντική διαμόρφωση της περιφερειακής κατάστασης ασφαλείας.

Το 2026 χρονιά αποφάσεων

Καθώς το 2026 πλησιάζει, ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος δεν δείχνει σημάδια άμεσης εκτόνωσης. Η Ρωσία επενδύει στη φθορά, η Ουκρανία στην αντοχή και η Δύση στη διαχείριση του κόστους, χωρίς να έχει διαμορφωθεί ένα κοινό στρατηγικό όραμα εξόδου από τη σύγκρουση.

Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχιστούν, όχι ως προοίμιο ειρήνης, αλλά ως παράλληλη διαδικασία ενός πολέμου που παραμένει ενεργός.

Σε αυτό το συγκρουσιακό περιβάλλον, το κρίσιμο ζητούμενο δεν είναι αν θα υπάρξει συμφωνία, αλλά αν και για ποιον θα είναι βιώσιμη.

Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος, είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής geostrategical@yahoo.gr

Διαβάστε επίσης:

Κινηματογραφική ληστεία σε τράπεζα στη Γερμανία – Ξεπερνά τα 30 εκατ. ευρώ η αξία των κλοπιμαίων  

Ατύχημα με τελεφερίκ στις ιταλικές Άλπεις: Τέσσερις τραυματίες και 100 αποκλεισμένοι

Το μυστικό «παλάτι» του Πούτιν στην Κριμαία – Τι αποκαλύπτει έρευνα υποστηρικτών του Ναβάλνι (Photos)