Οι πολιτικές ηγεσίες δέχονται διαρκώς την αυξανόμενη πίεση τόσο της κοινής γνώμης τους όσο και των ΜΜΕ των χωρών τους για να σφραγιστεί οποιαδήποτε χαραμάδα διέλευσης προσφύγων από τα εδάφη τους μέσω της Ελλάδας, ενώ στην Τουρκία τα παζάρια αφορούν ξεκάθαρα τα ανταποδοτικά οφέλη. Μια συμφωνία με τους όρους των Τούρκων, όμως, θα είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής απελπισίας της Ε.Ε. 

 

Ας δούμε πώς έχει η κατάσταση στα σύνορά μας με καθεμιά από τις χώρες χωριστά. 

 

 

Η ΠΓΔΜ θεωρεί ότι η Ευρώπη την εμπαίζει επί 25 χρόνια στο θέμα της ένταξής της στην Ε.Ε. Πιστεύει, όπως φαίνεται από τα ΜΜΕ της χώρας αυτής, ότι τα εμπόδια μπαίνουν μονίμως από την Ελλάδα, όπως και για το ΝΑΤΟ. Ο πρόεδρος Ιβάνοφ δήλωσε αυτές τις μέρες: «Επτά φορές έχει ήδη συζητηθεί μια πιθανή ένταξη της χώρας στην Ε.Ε., αλλά πάντοτε υπήρχε ένα εμπόδιο, η Ελλάδα. Κανείς, όμως, πλέον στην Ε.Ε. δεν τα πάει καλά με τους Έλληνες». 

 

Είναι φανερό ότι στα Σκόπια βλέπουν να περνάει η ένταξή τους σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ μέσα από την προσφυγική κρίση και προσπαθούν να εκμεταλλευτούν με κάθε τρόπο τη συγκυρία. Ωστόσο, εξακολουθούν να διατηρούν τη δυσπιστία τους και για τη Μέρκελ και για την Ε.Ε., αλλά και για την αποτελεσματική συμβολή της Τουρκίας στο προσφυγικό. 

Η ΠΓΔΜ ασκεί πιέσεις ώστε τον Ιούνιο, μετά τις εκλογές στις 5 του μηνός αυτού, να αρχίσουν οι συνομιλίες για ένταξη στην Ε.Ε. Σύμφωνα, εξάλλου, με αλβανόφωνα ΜΜΕ, «η Ε.Ε. θα δώσει στα Σκόπια 50 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης».

 

Ο Τύπος των Σκοπίων τρέφεται από «επιθετικές» δηλώσεις του Ιβάνοφ είτε σε ΜΜΕ της χώρας είτε σε ευρωπαϊκά, όπως πρόσφατα στην «Bild», και το κλίμα αντιπαλότητας με την Ελλάδα καθημερινά οξύνεται. Η κυβέρνηση διακηρύττει ότι, αν δεν είχε αντιδράσει μόνη της με το κλείσιμο συνόρων εγκαίρως, κόντρα στην Ε.Ε., «θα είχαμε πλημμυρίσει τζιχαντιστές». 

 

Οι κατηγορίες για την Ελλάδα και τις διαδικασίες δίνουν και παίρνουν. Οι Σκοπιανοί ισχυρίζονται ότι έχουν ήδη κατασχέσει 9.000 πλαστά και κλεμμένα διαβατήρια προσφύγων και μεταναστών που πέρασαν από τη χώρα μας. Ο Ιβάνοφ δήλωσε ότι τα Σκόπια προσπάθησαν να μοιραστούν αυτές τις πληροφορίες για πιθανούς τζιχαντιστές με Ευρώπη και Γερμανία, αλλά «κανείς δεν ήθελε τα στοιχεία μας. Μας είπαν ότι είμαστε τρίτη χώρα και δεν γίνεται να υπάρξει ανταλλαγή πληροφοριών». 

 

Στη χώρα αυτήν η άποψη που κυριαρχεί είναι ότι η Ε.Ε. προσκαλεί τους πρόσφυγες και τα Σκόπια πληρώνουν τα σπασμένα. Θεωρούν, μάλιστα, ότι έτσι διαταράσσεται η δημοσιονομική ισορροπία της χώρας, αφού ήδη δαπανήθηκαν 25 εκατ. ευρώ για το προσφυγικό από τα λεφτά των φορολογουμένων, όταν ακόμα δεν έχουν πάρει ούτε σεντ από την Ευρώπη. 

 

 

Η Βουλγαρία προσπαθεί με κάθε τρόπο να αναβαθμίσει τον ρόλο της στην περιοχή κρατώντας ταυτόχρονα μια στάση που διαρκώς σκληραίνει απέναντι σε Ελλάδα και Τουρκία. Στα βουλγαρικά ΜΜΕ μονοπωλούν οι πιέσεις για να αποτελέσει η χώρα ενεργό κρίκο της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας. Η υπουργός Εσωτερικών της Βουλγαρίας Μπουχάροβα δήλωσε ότι, αν η Βουλγαρία δεν είχε εγκαίρως κατασκευάσει τον φράχτη στα σύνορα με την Τουρκία, η πίεση της μεταναστευτικής ροής θα ήταν πλέον σε εκείνο ακριβώς το σημείο. 

 

Η Βουλγαρία έχει κατασκευάσει φράχτη στα σύνορα με την Τουρκία, ενώ έχει ήδη αποστείλει 2.000 συνοριοφύλακες. Η χώρα, όμως, εξακολουθεί να φοβάται ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί σε τεράστιο κόμβο περάσματος προσφύγων – μεταναστών μετά το κλείσιμο των άλλων συνόρων της βασικής βαλκανικής μεταναστευτικής οδού.

 

Ο πρωθυπουργός Μπορίσοφ απέστειλε επιστολή στις 11.3 στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ζητώντας προστασία των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων: «Η Βουλγαρία επιμένει ότι οι συνομιλίες μεταξύ Ε.Ε. – Τουρκίας για την επίλυση του μεταναστευτικού προβλήματος θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν τα χερσαία σύνορα της Βουλγαρίας με την Τουρκία και την Ελλάδα καθώς και το σύνορο της Μαύρης Θάλασσας μεταξύ Ε.Ε. – Τουρκίας».

 

Τα βουλγαρικά ΜΜΕ ανέφεραν το περασμένο Σάββατο ότι ο Μπορίσοφ έχει ήδη απειλήσει να μπλοκάρει τη συμφωνία αν αποφασιστεί η Τουρκία να σταματήσει τις μεταναστευτικές ροές μόνο προς τα ελληνικά νησιά. Δυο υπουργοί της Αυστρίας εξέφρασαν την «πλήρη στήριξή τους» στις απαιτήσεις του Μπορίσοφ.

 

Σύμφωνα με το βουλγαρικό κανάλι BNT και το πρακτορείο ειδήσεων Novinite, η Βουλγαρία συνέδεσε τη στήριξή της σε μια συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας με τη δυνατότητα να στέλνει κι εκείνη τους παράτυπους μετανάστες πίσω στην Τουρκία. Η Σόφια επιμένει ότι η ρήτρα για την επανεισδοχή μεταναστών από την Ελλάδα πίσω στην Τουρκία θα πρέπει να ισχύσει και για τα δικά της σύνορα. Αυτή είναι η βασική θέση της χώρας εν όψει της συνόδου στις 17-18 Μαρτίου.

 

Ακόμη η Βουλγαρία τονίζει ότι η χωρίς βίζα μετακίνηση Τούρκων πολιτών στην Ευρώπη θα πρέπει να ισχύσει μόνο αφότου τεθεί σε ισχύ το πρωτόκολλο επανεισδοχής και αρχίσει να λειτουργεί με χειροπιαστά αποτελέσματα. Βούλγαροι αξιωματούχοι, φοβούμενοι κύμα δεκάδων χιλιάδων προσφύγων που αυτή τη στιγμή βρίσκονται παγιδευμένοι στην Ελλάδα, σχεδιάζουν να κατασκευάσουν φράχτη κατά μήκος κομματιού των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, όπως κατά κόρον αναφέρεται όλο και πιο επίμονα πια τις τελευταίες μέρες στα ΜΜΕ τους, που κι αυτά με τη σειρά τους πιέζουν περισσότερο. 

 

 

Στη Βουλγαρία είναι διάχυτος ο φόβος στα ΜΜΕ ότι, τώρα που Σκόπια, Σερβία, Σλοβενία και Κροατία σφράγισαν τα σύνορά τους, θα δημιουργηθούν δυο εναλλακτικές οδοί για τους πρόσφυγες που ήδη βρίσκονται στην Ελλάδα, αλλά και όσους θα διασχίσουν το Αιγαίο προσεχώς. 

 

 

Κάπου εδώ μπαίνει στο παιχνίδι και η Αλβανία, που θεωρεί ότι, με κλειστή τη βαλκανική οδό, όλο και περισσότεροι πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα θα επιχειρούν να περάσουν στην Ε.Ε. μέσω Αλβανίας. Ήδη, όπως γράφουν αλβανικά ΜΜΕ, εντοπίζονται πια στην Ελλάδα όλο και περισσότεροι πρόσφυγες κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα να κρατούν αλβανικούς χάρτες στα χέρια.

 

Ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα ξεκαθάρισε πως «δεν πρόκειται να ανοίξουμε τα σύνορα για τους πρόσφυγες». Στην πράξη, όμως, η Αλβανία είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να σφραγίσει τα σύνορά της με την Ελλάδα λόγω του γεωφυσικού ανάγλυφου (μεγάλου μήκους σύνορα σε ορεινή περιοχή με πολλά και δύσβατα μονοπάτια). Γι’ αυτό η Αλβανία φοβάται ότι θα γίνει τμήμα της νέας βαλκανικής οδού.

 

Ήδη ομάδες προσφύγων που επιχειρούν να περάσουν παράνομα τα ελληνοαλβανικά σύνορα επιστρέφονται πίσω στην Ελλάδα. Να σημειωθεί ότι πέρυσι 55.000 Αλβανοί προσπάθησαν να δραπετεύουν από τη φτώχεια στη χώρα τους μέσα στις τεράστιες ροές από τη Μ. Ανατολή και να αιτηθούν κι αυτοί πολιτικό άσυλο στη Γερμανία. Σχεδόν όλοι απορρίφθηκαν ή αναμένεται να απορριφθούν. 

 

Τεράστιοι αριθμοί Αλβανών μεταναστών είχαν εγκαταλείψει τη χώρα τους πριν από 25 χρόνια, η πλειονότητά τους για την Ελλάδα και την Ιταλία. Σήμερα, όμως, οι αλβανικές αρχές πονοκεφαλιάζουν όχι με ανθρώπους που φεύγουν, αλλά με ανθρώπους που επιχειρούν να εισέλθουν. Πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησαν φήμες ότι η αλβανική μαφία συγκεντρώνει ήδη λαστιχένιες λέμβους στην Ιταλία για να περάσει μετανάστες. 

 

Στην Ελλάδα οι περισσότεροι πρόσφυγες που εγκλωβίστηκαν στη χώρα μας έχουν ακούσει ότι το πέρασμα στην Αλβανία θεωρείται εξαιρετικά επικίνδυνο και ότι, αν δεν τους σκοτώσει ή ληστέψει η αλβανική μαφία, κινδυνεύουν να κλειστούν για έναν χρόνο στη φυλακή. Έτσι, προς το παρόν, δεν έχουν αποπειραθεί ακόμη πολλοί να βρουν διέξοδο μέσω Αλβανίας. Η γειτονική χώρα, πάντως, έχει ήδη βοήθεια και από Ιταλούς ενόπλους στην ελληνοαλβανική μεθόριο για μεικτές περιπολίες με την αλβανική αστυνομία.

 

 

Ο Ερντογάν δήλωσε το Σάββατο ότι η Τουρκία θα διατηρήσει την πολιτική ανοικτών θυρών προς τους Σύρους πρόσφυγες, λόγω της ευθύνης που απορρέει από τον ισλαμικό πολιτισμό, σε αντίθεση με τη δυτική υποκρισία. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτά είναι για λαϊκή κατανάλωση. Η Τουρκία ζητάει όλο και πιο επίμονα από την Ε.Ε. τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ, ξεπάγωμα των διαπραγματεύσεων για ένταξη της Τουρκίας στην Ένωση με άνοιγμα κεφαλαίων και ελεύθερη – χωρίς βίζα – μετακίνηση Τούρκων πολιτών στην Ευρώπη.

 

Εντός Τουρκίας τώρα συζητείται ότι ο βασικός άξονας των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας θα καθοριστεί από την τροχιά που θα πάρει το προσφυγικό και τον βαθμό της συνεργασίας που στην πράξη θα επιτευχθεί. Η τουρκική κοινή γνώμη έχει πειστεί ότι μέχρι τώρα η χώρα σήκωσε μόνη της τεράστιο κομμάτι του βάρους της προσφυγικής κρίσης από τον πόλεμο της Συρίας και ότι οι διπλωματικές κινήσεις της Τουρκίας προς την Ευρώπη γίνονται επειδή η υπομονή στέρεψε.

 

Το πακέτο «δούναι και λαβείν» που πρότεινε η Άγκυρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται στο εσωτερικό ακροατήριο ως μια γενναία κίνηση που έκανε τους Ευρωπαίους να κατανοήσουν ότι θα πρέπει να συμπεριφέρονται στην Τουρκία ως ίσο και αξιοσέβαστο εταίρο, εφόσον επιθυμούν να λύσουν το πρόβλημα. Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ της Τουρκίας εμφανίζουν τη χώρα ως μετρ της διπλωματίας και της αποφασιστικότητας για να βρεθεί λύση και τονίζουν με κάθε ευκαιρία πως η Ευρώπη δεν είχε κάνει τίποτε έως τώρα. 

 

Οι Τούρκοι θεωρούν ότι πλέον η μπάλα είναι στο γήπεδο της Ευρώπης. Επισημαίνουν τη δύσκολη θέση της Μέρκελ, που είχε στη διάθεσή της μόνο λίγες μέρες μέχρι τη σύνοδο ώστε να πείσει τους Ευρωπαίους να δεχτούν το πακέτο συμφωνίας με την Τουρκία. Ακόμη τονίζουν ότι είναι απολύτως άδικο να κατηγορείται η Άγκυρα για εκμετάλλευση της προσφυγικής κρίσης και χρησιμοποίησή της ως διαπραγματευτικού χαρτιού για να εκμαιεύσει επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. 

 

Εν ολίγοις η γραμμή Ερντογάν στα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, που αποτελούν πια τη συντριπτική πλειονότητα στο μιντιακό τοπίο της χώρας, είναι ότι «η Άγκυρα σωστά αποφάσισε να αλλάξει την παθητική της στάση σε ενεργητική και να υποχρεώσει την Ε.Ε. να μοιραστεί κομμάτι της ευθύνης». Η Τουρκία θεωρεί ότι είναι θεμιτό και σοφό να πιέσει τους Ευρωπαίους να αναλάβουν ευθύνη για τη μοίρα των προσφύγων, ενώ παράλληλα απαιτεί την επιτάχυνση ενταξιακών διαπραγματεύσεων ως σημάδι στρατηγικής συνεργασίας, όπως γράφει στη «Sabah» ο δημοσιογράφος Sadik Unay.

 

H «Hurriyet», που τουλάχιστον προς το παρόν δεν απηχεί τις απόψεις της κυβέρνησης, φιλοξένησε ρεπορτάζ του Murat Yetkin στις 12.3, σύμφωνα με το οποίο: «Τούρκος αξιωματούχος, που δεν επιθυμεί να κατονομαστεί, δήλωσε πως, αν υπάρξει συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία είναι σε θέση να σπάσει την αλυσίδα διακίνησης προσφύγων και μεταναστών προς την Ελλάδα μέσα σε 10 ημέρες». 

Ο ίδιος αξιωματούχος ανέφερε ότι «μόλις ακουστεί πως όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες που οι διακινητές μεταφέρουν στην Ελλάδα στέλνονται πίσω στην Τουρκία και δεν φτάνουν στην Ευρώπη, η διαδρομή δεν θα έχει πια απήχηση και θα είναι πολύ ευκολότερο να ελεγχθεί». Τόνισε μάλιστα πως, εκτός από τη συμφωνία Τουρκίας – Ε.Ε., θα πρέπει να υπάρξει και μια ξεχωριστή διμερής εφαρμοστική συμφωνία Τουρκίας – Ελλάδας. 

 

Η «Hurriyet» έγραψε ότι η Τουρκία ήδη άρχισε να εισπράττει μέρος του πακέτου των 3 δισ. ευρώ. Δίχως, πάντως, να προσδιοριστεί ποια ακριβώς πρότζεκτ χρηματοδοτούνται έως τώρα.

Τέλος, από τον ξένο Τύπο αλλά κι από οργανώσεις του ΟΗΕ επισημαίνονται οι νομικές δυσκολίες μαζικών απελάσεων από ευρωπαϊκά εδάφη προς την Τουρκία, κάτι που κατ’ αρχάς θα προϋπέθετε την ανακήρυξή της από την Ευρώπη ως ασφαλούς χώρας. Κατά πόσον, όμως, η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα; Βρίσκεται ήδη σε εμπόλεμη κατάσταση τόσο στο εσωτερικό της με τους Κούρδους όσο και στη Συρία, οι σχέσεις με τη Ρωσία είναι τεταμένες, ενώ πολύνεκρες εκρήξεις, όπως αυτή της Κυριακής στην Άγκυρα, είναι όλο και πιο συχνές πια…