«Τακτοποιήσεις» αυθαιρέτων ακόμη και σε δασική γη, οριζόντιες άδειες χρήσης αιγιαλού ακόμα και μέσα σε εθνικά πάρκα, εμμονή με τον λιγνίτη και πανάκριβες επενδύσεις σε νέες μονάδες παρά την πρόσφατη Συμφωνία του Παρισιού, αλλά και πρόστιμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ μετά από καταδίκες της χώρας από το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή είναι η εικόνα που αποτυπώνεται στη 12η ετήσια έκθεση αξιολόγησης για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στην Ελλάδα, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από το WWF Ελλάς.   

Η έκθεση «Νόμος και περιβάλλον στην Ελλάδα: Έκθεση 2016 για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» εξετάζει τις εξελίξεις στη νομοθεσία, τις αποφάσεις των δικαστηρίων και τις πολιτικές για το περιβάλλον και την ενέργεια. Συνολικά, διαπιστώνεται πως και η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει να αψηφά την ιστορική ευκαιρία για αντιμετώπιση της κρίσης ως αφετηρίας για την απαραίτητη στροφή της χώρας προς μια πραγματικά βιώσιμη και ζωντανή οικονομία. Η αδράνεια, η «τάση τακτοποίησης» παρανομιών, η πολύ κακής ποιότητας νομοθέτηση και η αδιαφάνεια κοστίζουν στη χώρα μας πολλά εκατομμύρια ευρώ και της στερούν τη βάση για μια βιώσιμη και δίκαιη έξοδο από την κρίση.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του WWF Ελλάς  τα πλέον σημαντικά πορίσματα της έκθεσης που σηματοδοτούν τη χρονιά που πέρασε είναι:

-Κινητικότητα σημειώνεται στο κεφάλαιο της θεσμικής θωράκισης των προστατευόμενων περιοχών, με την ίδρυση του πρώτου θαλάσσιου καταφυγίου άγριας ζωής γύρω από τη Γυάρο, την πρόταση του ΥΠΕΝ για αύξηση του δικτύου θαλάσσιων περιοχών Natura 2000 και την τοποθέτηση – έστω και με καθυστέρηση – σε δημόσια διαβούλευση των διαταγμάτων για τα εθνικά πάρκα Δαδιάς, Ροδόπης και Σαμαριάς.

 -Άγνωστο παραμένει το μέλλον των φορέων διαχείρισης, καθώς ακόμη δεν έχει καθοριστεί το σύστημα διοίκησης των προστατευόμενων περιοχών.

 -Δύο νέες καταδικαστικές αποφάσεις από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα επικίνδυνα και τα αστικά απόβλητα, οι οποίες επιβάλλουν στην Ελλάδα τσουχτερά χρηματικά πρόστιμα. Η μία εξ αυτών, ηC‑584/14 επιβάλλει στην Ελλάδα την υποχρέωση καταβολής χρηματικής ποινής 30.000 ευρώ ανά ημέρα καθυστέρησης εφαρμογής, καθώς και κατ’ αποκοπή ποσό ύψους 10 εκατ. ευρώ. Η δεύτερη, C-167/14, χρηματική ποινή 3.640.000 ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης και κατ’ αποκοπή ποσό 10 εκατ. ευρώ.

-Συνεχιζόμενη υποβάθμιση του Σώματος Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΣΕΠΔΕΜ) και γενικότερα του συστήματος περιβαλλοντικών ελέγχων. Χαρακτηριστικά, το Σώμα είναι η μόνη υπηρεσία του ΥΠΕΝ που δεν εντάχθηκε στη χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ 2014-2020, παρόλο που κατατέθηκαν σχετικές προτάσεις.

 -Ανακοίνωση νέου νομοσχεδίου για τα αυθαίρετα, το οποίο εάν ψηφιστεί θα ανοίξει τον 3ο – από το 2011 – γύρο νομιμοποίησης της παράνομης δόμησης και θα ανοίξει για πρώτη φορά διάπλατα τον δρόμο για ‘τακτοποιήσεις’ παράνομων οικισμών ακόμα και μέσα σε δασική γη.

-Απίστευτες παλινωδίες στο μείζον ζήτημα της έγκρισης αδειών χρήσης αιγιαλού και παραλίας: παροχή οριζόντιας «σύμφωνης γνώμης» του Υπουργείου Περιβάλλοντοςγια παραχωρήσεις δικαιώματος χρήσης, ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές.

 -Κατάθεση στη Βουλή και απόσυρση κατόπιν έντονων αντιδράσεων τροπολογίας για πάγωμα των προστίμων σε αυθαίρετα και ρύθμισης που ανοίγει τον δρόμο για νομιμοποιήσεις αυθαίρετων οικισμών σε δασική γη.

–          Εντεινόμενη αδιαφάνεια στη λειτουργία του Πράσινου Ταμείου, ειδικά καθώς για πρώτη χρονιά δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί οικονομικός απολογισμός.

   – Σοβαρές αδυναμίες στην παρακολούθηση και τη διαχείριση των υδάτων, όπως και συνεχιζόμενα προβλήματα στην ποιότητα της ατμόσφαιρας, με ανύπαρκτες ή δειλές διοικητικές και νομοθετικές αντιδράσεις.

   – Απόρριψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του αιτήματος επαναλειτουργίας της παλιότερης και μιας από τις πιο ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, της Πτολεμαΐδας ΙΙΙ, παρά την επιμονή του αρμόδιου Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Πέραν όλων των παραπάνω, αξιοσημείωτο είναι πως η χώρα μας κατακτά το «αργυρό μετάλλιο», από το χρυσό που κατείχε πέρυσι, μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τις περισσότερες ανοικτές υποθέσεις παραβιάσεων στην Ευρώπη των 28, όπως χαρακτηριστικά δείχνει και ο παρακάτω πίνακας.