Το πρωτοχρονιάτικο αιματοκύλισμα στην Κωνσταντινούπολη από τον στρατιώτη του Ισλαμικού Κράτους βυθίζει την Τουρκία ακόμη περισσό­τερο στα αδιέξοδα που η ίδια δημιούργησε τα τελευταία χρόνια εφαρμό­ζοντας πλήρως το περίφημο «δόγμα Νταβούτογλου», το οποίο, παρότι ονομαζόταν «δόγμα μηδενικών προβλημάτων της Τουρκίας με τους γείτονές της», την έχει φέρει σε δυσχερή θέση έναντι σχεδόν όλων των γει­τόνων και συμμάχων της.

Το ISIS, με αυτό το χτύπημα – όπως σημειώναμε στο topontiki.gr τη Δευτέρα 2 Ιανουαρίου και ό­πως τεκμηριώνει την Πέμπτη στο «Π» ο γεωστρατηγικός αναλυτής Βασίλης Γιαννακόπουλος -, ορίζει επισήμως ως εχθρό του την Τουρκία, η οποία «συνιστά στόχο πρώτης προτεραιότη­τας των τζιχαντιστών, κυρίως του Ισλαμικού Κράτους».

Στην πραγματικότητα η Τουρκία πληρώνει πολύ ακριβά τη στροφή της εναντίον του ISIS, την οποία έκανε με την προσδοκία ότι θα βρε­θεί, έστω την τελευταία στιγμή, στο πλευρό των νικητών του συριακού πολέμου.

Ωστόσο η κατάσταση για τη χώρα του Ερντογάν δεν είναι απλή, καθώς η βασική επιδί­ωξή της να μπει σφήνα μεταξύ των Κούρδων της Συρίας και του Ιράκ δεν είναι βέβαιο πως θα ευοδωθεί, αφού οι Κούρδοι διατηρούν σο­βαρά ερείσματα και στη Μόσχα και στην Ουά­σιγκτον, δύο καθοριστικές πρωτεύουσες οι ο­ποίες δεν τρέφουν ιδιαίτερη εκτίμηση και δεν έ­χουν καμιά εμπιστοσύνη στην Άγκυρα, η οποία στροβιλίζεται διαρκώς μεταξύ της ισλαμικής τρομοκρατίας και του πολέμου κατά της… ί­διας τρομοκρατίας.

Είναι χαρακτηριστική επ’ αυτού η δήλωση του ηγέτη της τουρκικής κεμαλικής αντι­πολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος στις 3 Ιανουαρίου κατήγγειλε την κυβέρνηση Ερντογάν ότι ευθύνεται για την άνοδο του τζιχαντισμού στην Τουρκία και για «ιδεολογική συγγένεια με τους τρομοκράτες», ενώ επιπλέον ανέφερε ότι το Ισλαμικό Κράτος έχει στρατολογήσει μαχητές από εβδομήντα πόλεις της Τουρκίας.

Ο ίδιος σημείωσε μάλιστα ότι στο παρελθόν η κυβέρνηση αγνόησε τις προειδοποιήσεις του και έστελνε φορτία όπλων στη Συρία. «Τώρα όλος αυτός ο οπλισμός επιστρέφει στην Τουρκία» είπε ο Κιλιτσντάρογλου.

Όπως προειδοποιούν μάλιστα Δυτικοί α­ναλυτές, δεδομένου ότι ο συνεχώς ηττώμενος στρατός των τζιχαντιστών αριθμεί από 50.000 έως 200.000 μαχητές, είναι εξαι­ρετικά πιθανό να διασκορπιστούν, μετά την οριστική ήττα τους, δεκάδες χιλιάδες εμπειροπόλεμοι τρομοκράτες, όπως αυ­τός που αιματοκύλισε το νυχτερινό κέ­ντρο στην Κωνσταντινούπολη, και το μεγαλύτερο μέρος αυτών να καταλήξει στην Τουρ­κία προκαλώντας αποσταθεροποίηση.

Την κατιούσα η οικονομία

Οι κίνδυνοι για την Τουρκία πάντως δεν πε­ριορίζονται στη βαθιά εμπλοκή της στη Μέση Ανατολή, καθώς και το μέτωπο της οικονομίας «θερμαίνεται» συνεχώς και απειλητικά. Ήδη

♦ η τουρκική λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 20% το τελευταίο δωδεκάμηνο και συνεχίζει να ε­πηρεάζεται από τις κακές ειδήσεις και την ανα­σφάλεια,

♦ ο πληθωρισμός υπερβαίνει σημαντικά τον ε­πίσημο στόχο σκαρφαλώνοντας στο 8,53% τον Δεκέμβριο,

♦ οι τιμές προϊόντων και υπηρεσιών εκτοξεύ­ονται,

♦ η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχωρεί ρα­γδαία,

♦ τον Σεπτέμβριο ο οίκος Moody’s υποβάθμι­σε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στην κατηγορία «junk»,

♦ οι διεθνείς πιστωτές αποφεύγουν τις τουρ­κικές τράπεζες

♦  και οι Τούρκοι επιχειρηματίες είτε μεταφέ­ρουν τα χρήματά τους σε τράπεζες του εξωτε­ρικού είτε φεύγουν από τη χώρα.

Σε αυτό το κλίμα οι προκλήσεις για την Τουρ­κία το επόμενο διάστημα αυξάνονται και πλη­θύνονται, αφού και η οικονομία μπορεί να απο­τελέσει παράγοντα αποσταθεροποίησης.

Τέλος, και το Κουρδικό απειλεί με εκτροχι­ασμό ύστερα από την έντονη δραστηριότητα του ΡΚΚ και των παρακλαδιών του, αλλά και τη σκληρή καταστολή – με δολοφονίες Κούρδων και ισοπέδωση χωριών, τόσο στα νοτιοανατολι­κά της χώρας όσο και στη Δυτική Τουρκία – που εφαρμόζει η κυβέρνηση Ερντογάν στην προ­σπάθειά της να σταθεροποιήσει τη θέση της και να κερδίσει το δημοψήφισμα που θα δώσει στον πρόεδρο της Τουρκίας ακόμη περισσότε­ρες εξουσίες.

Ψυχραιμία…

Για την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες πα­ραμένουν νησίδες σταθερότητας σε ένα εξαιρε­τικά ταραγμένο περιβάλλον παρά την αποδυνά­μωση της θέσης τους εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης και την απομείωση της διαπραγματευτι­κής τους θέσης εξ αιτίας του διεθνούς ελέγχου των οικονομιών τους, οι κίνδυνοι κάθε άλλο πα­ρά λείπουν.

Πέρα από την επιφυλακή στην οποία επι­βάλλεται να βρίσκονται υπό τον φόβο ενός θερμού επεισοδίου, υπάρχει στο τραπέζι το Κυπριακό, το οποίο έχει επανέλθει σε δια­πραγματεύσεις για λύση υπό το ασήκωτο βά­ρος της κληρονομιάς του επαίσχυντου Σχεδί­ου Ανάν.

Σε αυτήν τη φάση, εν όψει της πολυμερούς διάσκεψης της 12ης Ιανουαρίου με τη συμμε­τοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, των Τουρ­κοκυπρίων και των εγγυητριών δυνάμεων (Ελ­λάδα, Τουρκία, Βρετανία), με αμφίβολη πάντως την παρουσία Τσίπρα και Ερντογάν, η Τουρ­κία φαίνεται ακόμη μια φορά να φρενάρει τις προσδοκίες του διεθνούς παράγοντα, ο οποίος έχει αποδυθεί σε ισχυρές πιέσεις για λύση «εδώ και τώρα».

Η σκληρή στάση του Ερντογάν – και κατά συνέπεια του Ακιντζί – για συνέχιση του κα­θεστώτος των εγγυήσεων και της μακρόχρο­νης παραμονής των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο δεν επιτρέπει ούτε στον πάντα… επιρρεπή σε λύση (και επί Ανάν) Αναστασιάδη ούτε στον Τσίπρα να υποχωρήσουν τόσο ώστε να καταλήξουμε σε ένα σχέδιο λύσης το οποίο αφενός θα διχοτομεί το νησί και αφετέρου θα το παραδίδει ολόκληρο στην Τουρκία.

Βεβαίως ο κίνδυνος παραμένει πάντα ενερ­γός τόσο σε ενδεχόμενη αλλαγή στάσης του Ερντογάν – αν νιώσει ότι αυτή η αλλαγή δεν πρόκειται να επηρεάσει τη στενή του συμμα­χία με τους Γκρίζους Λύκους – όσο και στο ενδεχόμενο εξαγωγής της τουρκικής κρίσης προς Δυσμάς.

Τα μάτια μας δεκατέσσερα! Ψυχραιμία και  αποφασιστικότητα  απαιτείται  ώστε ούτε το τελευταίο οχυρό της Κύπρου να περάσει στον τουρκικό έλεγχο ούτε ένα θερμό επεισόδιο να αναγκάσει την Ελλάδα να καθίσει σε οποιοδήποτε τραπέζι διαπραγμά­τευσης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της…