Εκτός στόχου τα έσοδα και το ΔΝΤ απειλεί – αν διαπιστώσει προοπτική υστέρησης

Καθίζηση παρουσιάζουν τα έσοδα, ενώ οι δαπάνες για κοινωνικά επιδόματα και νοσοκομεία παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα με αποτέλεσμα ο προϋπολογισμός να παρουσιάζει ένα πλασματικό πλεόνασμα ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, τα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού είναι μειωμένα κατά 656 εκατ. ευρώ ή 2,4% έναντι του στόχου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021. Παρότι τον Ιούλιο πληρώθηκε η πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος, τα έσοδα παρέμειναν καθηλωμένα.

Τα στοιχεία αυτά είναι σε γνώση των δανειστών, που παρακολουθούν την πορεία των μεγεθών της ελληνικής οικονομίας. Κυρίως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο ενδέχεται να ζητήσει περαιτέρω μέτρα για το 2018 στην περίπτωση που διαπιστώσει ότι δεν επιτυγχάνεται ο στόχος που έχει τεθεί.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2017 ανήλθαν στα 28,663 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,569 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (30,232 δισ. ευρώ). Το επίσης ανησυχητικό είναι ότι συρρικνώνεται μήνα με τον μήνα το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Συγκεκριμένα, οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 1,114 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 522 εκατ. ευρώ.

Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι σε δύο μήνες θα πρέπει να κατατεθεί το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2018, στο οποίο θα εμπεριέχονται εκτιμήσεις για το κλείσιμο του φετινού έτους, αλλά και για το 2018. Μάλιστα η απόκλιση στις εκτιμήσεις μεταξύ ΔΝΤ και Αθήνας είναι τόσο μεγάλες (1,3% του ΑΕΠ η διαφορά), ώστε ενδεχομένως μία κακή πορεία των εσόδων στον τρέχοντα προϋπολογισμό να εγείρει θέμα νέων μέτρων.

Όπως είναι αναμενόμενο, στον φετινό προϋπολογισμό, που πρέπει να συνταχθεί εντός του φθινοπώρου, θα κριθεί εάν οι δανειστές θα απαιτήσουν επιπλέον μέτρα για το 2018.

Μαχαίρι στα επιδόματα

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση στην υλοποίηση 95 από τα 113 συνολικά προαπαιτούμενα που μένουν έως το τέλος του προγράμματος θα στοχεύσει η κυβέρνηση κατά την τρίτη αξιολόγηση, η οποία θα αρχίσει μετά τις γερμανικές εκλογές τον Σεπτέμβριο και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του Δεκεμβρίου.

Τα τζιμάνια του υπουργείου Οικονομικών θεωρούν πως ο στόχος είναι εφικτός, παρότι, όπως αναφέρουν, στην επικείμενη αξιολόγηση υπάρχουν τα «αγκάθια» των κοινωνικών επιδομάτων και της υλοποίησης των ήδη ψηφισθεισών διατάξεων για το Δημόσιο (αξιολόγηση, κινητικότητα κ.λπ.). Αντίθετα, για το 2018 αναμένεται να «οδεύσει» ο φάκελος με τις ιδιωτικοποιήσεις.

Ειδικότερα νέο μαχαίρι αναμένεται να πέσει στα προνοιακά, οικογενειακά, στεγαστικά και εκπαιδευτικά επιδόματα, προκειμένου να κλείσει η τρίτη αξιολόγηση μέχρι τα Χριστούγεννα.

Επίσης αναμένονται σαρωτικές αλλαγές στο Δημόσιο με αξιολόγηση και κινητικότητα χιλιάδων υπαλλήλων.

Μάλιστα η επάνοδος των ελεγκτών συμπίπτει με τη σύνταξη του προσχεδίου του προϋπολογισμού, στον οποίο θα ενσωματώνονται και δημοσιονομικά μέτρα 543 εκατ. ευρώ για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό του 2018, το οποίο βλέπει η Κομισιόν.

Από Σεπτέμβριο τα ζόρια

Η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα και το κουαρτέτο αναμένεται να έχουν την πρώτη επαφή στο τέλος Αυγούστου ή στις αρχές Σεπτεμβρίου για τον καθορισμό του χρονοδιαγράμματος της νέας αξιολόγησης και την κατάρτιση του προσχεδίου του νέου προϋπολογισμού. Η επαφή αυτή θα πραγματοποιηθεί είτε μέσω τηλεδιάσκεψης είτε, το πιθανότερο, στις Βρυξέλλες, όπου, άλλωστε, στις 4 Σεπτεμβρίου συνεδριάζει το EuroWorking Group.

Βέβαια, το πότε θα κλείσει η τρίτη αξιολόγηση δεν εξαρτάται από τον χρόνο εκκίνησης των διαβουλεύσεων, αλλά, όπως όλοι πλέον γνωρίζουμε, από τη στάση που θα κρατήσει το ΔΝΤ. Το Μέγαρο Μαξίμου μάλιστα θεωρεί πως το ΔΝΤ δεν θα δώσει τώρα «μάχη» για το (κατά το Ταμείο) δημοσιονομικό κενό για το 2018.

Αντίθετα, υπάρχει η ανησυχία μήπως τον επόμενο Απρίλιο ή τον Μάιο ζητήσει την εφαρμογή κατά ένα έτος νωρίτερα της μείωσης του αφορολόγητου (σ.σ.: το 2019 αντί του 2020) ή τη μη ενεργοποίηση των αντιμέτρων, «εφόσον φυσικά παραμένει μέσα το Ταμείο έως τότε», όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές.

Παράλληλα, όμως, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει και άλλες εξόδους στις αγορές, τόσο για άντληση ρευστότητας όσο και για βελτίωση της καμπύλης των επιτοκίων. Άλλωστε τα επιτόκια δανεισμού της χώρας θα αποτελέσουν έναν από τους βασικούς παράγοντες για το εάν η «επόμενη ημέρα» μετά το πρόγραμμα θα αποτελεί «καθαρή έξοδο» ή θα «συνοδεύεται» από μιας μορφής στήριξη από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕSM) με πιστωτική γραμμή (την ενισχυμένη ECCL ή την απλή PCCL).

Η Αθήνα πάντως πιστεύει ότι η απόφαση του Eurogroup τον Ιούνιο θα αφήνει το περιθώριο στη χώρα μας για «έξοδο» στις αγορές.

Αναμονή για 5 δισ.

Σε ό,τι αφορά τη νέα πρόσφατη χαλάρωση των capital controls, κυβερνητικά στελέχη που ρωτήθηκαν πότε θα αρθούν τα εμπόδια όσον αφορά το άνοιγμα νέων καταθετικών λογαριασμών δηλώνουν πως στο συγκεκριμένο ζήτημα – και σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σχετικά με το μνημόνιο – η ΕΚΤ είναι πιο «σκληρή» από το ΔΝΤ, φοβούμενη «έξοδο κεφαλαίων». (Το σχετικό ρεπορτάζ θα το διαβάσετε στην σελίδα 22).

Σημαντικό εδώ είναι να αναφερθεί ότι η ευρωζώνη θα προχωρήσει σταδιακά στην επιστροφή περίπου 5 δισ. ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που διακρατούν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι κεντρικές τράπεζες του ευρωσυστήματος.

Αυτό προβλέπουν οι αποφάσεις του Eurogroup για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ενώ έχει περιληφθεί και ως πρόβλεψη στο «επί της αρχής» πρόγραμμα του ΔΝΤ με την Ελλάδα.

Πρόκειται για τα κέρδη που αποκόμισαν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης από τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία απέκτησαν πριν από το 2012 από τη δευτερογενή αγορά σε τιμές 30% – 40% της ονομαστικής τους αξίας. Τα συγκεκριμένα ομόλογα, γνωστά ως ANFAs και SMPs, δεν «κουρεύτηκαν» με το PSI του 2012, αλλά ανταλλάχθηκαν ώστε να εξαιρεθούν.

Έτσι, έως σήμερα, συνολικά 7,7 δισ. ευρώ από τα κέρδη των SMPs και των ANFAs τελούσαν σε εκκρεμότητα. Σημειώνεται πως, αν και τα επιστρεφόμενα ποσά δεν προσμετρώνται στον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος, ωστόσο η είσπραξή τους θα κλείσει τρύπες στο μέτωπο των χρηματοδοτικών αναγκών.

Διαφθορά στον χώρο της Υγείας διαπιστώνει ο ΟΟΣΑ

Ένας στους τρεις πολίτες χωρών του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ), που αντιπροσωπεύουν το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού, θεωρεί πως ο τομέας της Υγείας στη χώρα του είναι διεφθαρμένος ή εξαιρετικά διεφθαρμένος, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ.

Η έκθεση – εντελώς απαξιωτικά – αναφέρει για την Ελλάδα πως το «φακελάκι» έχει καταστεί βαθιά ριζωμένος κοινωνικός θεσμός και επικαλείται στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία άνω του 20% των Ελλήνων δηλώνει πως έχει δωροδοκήσει τους τελευταίους 12 μήνες για να λάβει παροχές υγείας, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στα κράτη – μέλη του ΟΟΣΑ είναι στο 6%.

Η εν λόγω έκθεση διαπιστώνει ότι ένα σημαντικό ποσοστό των δαπανών για την υγεία στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι στην καλύτερη περίπτωση αναποτελεσματικό και στη χειρότερη περίπτωση σπατάλη. «Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι περίπου το ένα πέμπτο των δαπανών για την υγεία δεν διαδραματίζει καμία ή έχει ελάχιστη συνεισφορά στην καλή έκβαση της υγείας των πολιτών», αναφέρει η έκθεση.

Με άλλα λόγια, κατά τον ΟΟΣΑ, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να ξοδεύουν σημαντικά λιγότερα χρήματα για την υγειονομική περίθαλψη και παρ’ όλα αυτά θα εξακολουθούσαν να βελτιώνουν την υγεία των ασθενών.

Σύμφωνα με την έκθεση:

● Ένας στους δέκα ασθενείς στις χώρες του ΟΟΣΑ παραπέμπεται αδικαιολόγητα στο σύστημα υγείας.

● Πάνω από το 10% των δαπανών νοσοκομειακής περίθαλψης δαπανάται για τη διόρθωση ιατρικών λαθών ή λοιμώξεων που οι ασθενείς απέκτησαν στα νοσοκομεία.

● Ένα στα τρία μωρά γεννήθηκε με καισαρική τομή, όταν οι ιατρικές ενδείξεις δείχνουν ότι τα ποσοστά καισαρικής τομής θα πρέπει να είναι 15% κατ’ ανώτατο όριο (ένα στα πέντε μωρά).

● Η διείσδυση στην αγορά των γενόσημων φαρμάκων – φάρμακα που έχουν αποτελέσματα ισοδύναμα με εκείνα των επώνυμων προϊόντων, αλλά συνήθως πωλούνται σε χαμηλότερες τιμές – κυμαίνεται μεταξύ 10-80% στις χώρες του ΟΟΣΑ.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) συστήνει στρατηγικές για τη μείωση της σπατάλης στον χώρο της υγείας, όπως περιορισμό των περιττών χειρουργικών επεμβάσεων, ενθάρρυνση της χρήσης των γενόσημων φαρμάκων, ανάπτυξη προηγμένων ρόλων για τους νοσηλευτές κ.ά.