Η Ακροδεξιά θεριεύει στην Ευρώπη ενόψει ευρωεκλογών

Η μεταναστευτική κρίση του 2015 και το ζήτημα της ελληνικής χρεοκοπίας, που απασχόλησαν την Ευρώπη το πρώτο μισό εκείνου του έτους, έφεραν στο προσκήνιο περισσότερο από ποτέ τις παθογένειες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Brexit και «Κίτρινα Γιλέκα», η Μέρκελ στη δύση της και η Ιταλία αντιμέτωπη με κρίση χρέους χαρακτηρίζουν το 2018 στο κλείσιμό του.

Ορόσημο για το 2019 αποτελούν οι ευρωεκλογές του Μαΐου και η εκλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν. Οι Ευρωπαίοι φίλοι του Βίκτορ Όρμπαν, που θριαμβεύουν στις χώρες τους εδώ και τρία χρόνια, θα έχουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να μετρήσουν τις δυνάμεις τους. Η Ε.Ε. από πλευράς της θα πρέπει να βρει το… λάθος.

Η «Monde» έγραφε το καλοκαίρι του 2018 ότι οι προσεχείς ευρωεκλογές θα είναι η αναμέτρηση του μοντέλου Μέρκελ με εκείνο του Όρμπαν. Από το καλοκαίρι όμως άλλαξαν αρκετά. Κατ’ αρχάς η σιδηρά κυρία της Γερμανίας, έπαψε να είναι η ηγέτιδα του CDU, διατηρώντας βέβαια την καγκελαρία, καθώς έχασε σοβαρό έδαφος σε γερμανικά κρατίδια.

Η «προοδευτική» ευρωπαϊκή αύρα πέρασε με κάποιον αυτόματο τρόπο στον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Η Ευρώπη του μέλλοντος κρίνεται επομένως στη μονομαχία Μακρόν εναντίον Όρμπαν. Ο μεν Πρόεδρος της Γαλλίας εκπροσωπεί τις προοδευτικές, φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, ο δε πρωθυπουργός της Ουγγαρίας συμβολίζει τον εθνολαϊκισμό με ακροδεξιό, αντιμεταναστευτικό λόγο.

Η συμμετοχή στην κυβέρνηση ακροδεξιών, εθνολαϊκιστικών κομμάτων, με συχνά αντιμεταναστευτικό λόγο, γίνεται όλο και πιο συχνή στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η νέα ιταλική κυβέρνηση με τη Λέγκα του Βορρά και τον Ματέο Σαλβίνι – και μάλιστα με ενισχυμένο χαρτοφυλάκιο: υπ. Εσωτερικών και Μεταναστευτικής Πολιτικής – η κυβέρνηση της Αυστρίας, αλλά και η άνοδος των «Σουηδών Δημοκρατών» έφερε χαμόγελα στο στρατόπεδο Όρμπαν.

Προσφυγικό: μόνο αφορμή

Ήδη από το 2016 έγινε φανερό ότι η Δεξιά θα αξιοποιούσε το προσφυγικό ζήτημα, το οποίο έφερε δυναμικές κινητοποιήσεις – όχι μόνο… – των αντιφιλελεύθερων, λαϊκιστικών κινημάτων, τα οποία κινούνται προς την Ακροδεξιά. Οι ευρωεκλογές είναι ένα πρώτο κρας τεστ τόσο για τους ακροδεξιούς σχηματισμούς όσο και για τη διαμόρφωση της ψήφου στην ευρωκάλπη.

«Για τον Ούγγρο πρωθυπουργό ο Εμανουελ Μακρόν είναι ο ιδανικός αντίπαλος. Εκπροσωπεί όλα όσα ο ίδιος απορρίπτει στην Ευρώπη: τον φιλελευθερισμό, το ανοιχτό πνεύμα και μία ενισχυμένη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η οποία βρίσκεται στα σκαριά. Από την πλευρά του ο Γάλλος Πρόεδρος αρνείται εκ πεποιθήσεως τις εθνοσυντηρητικές ιδέες του Ούγγρου πρωθυπουργού, αλλά επιπλέον τις θεωρεί μέσο προεκλογικού τακτικισμού στην προσπάθεια να εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πολιτικοί συνοδοιπόροι» έγραψε η «Der Standard».

Οι μεγάλες προσφυγικές ροές όμως ήταν μονάχα η αφορμή. Το βαθύτερο αίτιο – παρά τη δεδηλωμένη φιλελεύθερη στάση της Ε.Ε. όσο και των κυβερνήσεων των κρατών – μελών – παραμένει το εξαιρετικά αυταρχικό πρόσωπο της λιτότητας και της πολιτικής των μνημονίων.

Τα ζόρια του Μακρόν

Αποκορύφωμα αποτελούν οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις των «Κίτρινων Γιλέκων» στη Γαλλία, που έφτασαν να απειλούν ακόμα και τη γαλλική Προεδρία. Σε καμιά περίπτωση οι μαζικές διαδηλώσεις των «Κίτρινων Γιλέκων» δεν χαρίζονται στην Ακροδεξιά, η οποία όμως δεν άργησε να εκμεταλλευτεί την κατάσταση παρεισφρέοντας σε σημαντικό κομμάτι των κινητοποιήσεων.

Πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση, την οποία πραγματοποίησε η αμερικανική ιστοσελίδα Politico, δείχνει ότι στην Ευρώπη οριακά θα κυριαρχήσουν η Δεξιά και το Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), το οποίο έχει στους κόλπους του τον Όρμπαν, και στη Γαλλία πρώτο κόμμα φέρνει το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν, με το κυβερνών κόμμα του Μακρόν στη δεύτερη θέση. Αναλυτικότερα:

● Εθνικό Μέτωπο: 20 έδρες (20,75%).

● Δημοκρατία Εμπρός: 18 έδρες (19,4%).

● Ρεπουμπλικανοί: 13 έδρες (13,81%).

● Ανυπότακτη Γαλλία (Μελανσόν): 10 έδρες (10,63%).

Το «προοδευτικό στρατόπεδο» του Μακρόν προετοιμάζεται για τις ευρωεκλογές. Ο Γάλλος Πρόεδρος «επιδιώκει να δημιουργήσει ένα πολιτικό δίκτυο που θα εκτείνεται από τον συντηρητικό Αλέν Ζιπέ μέχρι τον πράσινο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ. Απεσταλμένοι του Μακρόν έχουν ταξιδέψει κατά καιρούς στη Ρώμη για επαφές με τον σοσιαλδημοκράτη Ματέο Ρέντζι, άλλοι οργανώνουν συζητήσεις με τους φιλελεύθερους Ciudadanos του Άλμπερτ Ριβέρα στην Ισπανία.

Κάπως έτσι εξελίσσεται, σύμφωνα με το «Spiegel», και η στρατηγική που προτίθεται να ακολουθήσει ο Μακρόν στις ευρωεκλογές. Σχεδιάζει μια προεκλογική εκστρατεία δύο ταχυτήτων: μια εκλογική συμμαχία με τους Φιλελεύθερους και αργότερα, στην επόμενη Ευρωβουλή, μια χαλαρή συμμαχία με τους Πράσινους και τους Σοσιαλδημοκράτες.

Το «μοντέλο Όρμπαν»

Η άνοδος ακροδεξιών, αντιευρωπαϊκών ή / και αυταρχικών κομμάτων σε ευρωπαϊκές χώρες, που μάλιστα συμμετέχουν και σε κυβερνήσεις μετά το ξέσπασμα της μεταναστευτικής κρίσης το 2015, είναι γεγονός.

● Η αρχή έγινε στη Σλοβακία (2016), όπου το συντηρητικό κόμμα του Ρόμπερτ Φίκο – ο οποίος στη συνέχεια αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιαν Κουτσιάκ – βρίσκεται στην εξουσία.

● Ακολούθησε ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς στη Σερβία το 2017, ο οποίος κατηγορείται πολύ συχνά για αυταρχισμό από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

● Η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (ΑfD) τον Σεπτέμβριο του 2017 αύξησε δυναμικά την παρουσία της στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας, κερδίζοντας 94 από τις 709 έδρες στη Βουλή και έγινε τρίτη πολιτική δύναμη.

● Στην Αυστρία, τον Οκτώβριο του 2017, ο Σεμπάστιαν Κουρτς, ο νεαρός πρώην ΥΠΕΞ, σχηματίζει κυβέρνηση με τους εθνικιστές του FPÖ του Χάιντς – Κρίστιαν Στράχε.

● Στην Τσεχία κυριαρχεί το κόμμα του επιχειρηματία Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές (Δεκέμβριος 2017) υποσχόμενος μείωση φόρων, καταπολέμηση της διαφθοράς, πιο σθεναρή στάση έναντι των Βρυξελλών και μείωση των μεταναστών.

● Φυσικά δεν μπορεί να αγνοηθεί η δυναμική άνοδος της Λέγκας του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι στην Ιταλία το καλοκαίρι του 2018, που τον έφερε στην εξουσία – και μάλιστα με ενισχυμένο χαρτοφυλάκιο – στο πλευρό του Κινήματος των Πέντε Αστέρων.

● Στη λίστα προστίθενται ο Γιάνες Γιάνσα και το Δημοκρατικό Κόμμα Σλοβενίας (SDS), το οποίο κέρδισε τις εκλογές στις 3 Ιουνίου χάρη σε λαϊκιστικά συνθήματα κατά του φιλελευθερισμού, εναντίον των μεταναστών, εναντίον του Τζορτζ Σόρος, εναντίον των ελίτ και εναντίον των Βρυξελλών.

● Τελευταίο «κρούσμα» οι κάλπες στην Ανδαλουσία, την πρώτη σε πληθυσμό αυτόνομη περιοχή του ισπανικού κράτους που έβγαλε δυσάρεστα αποτελέσματα. Το πρωτοεμφανιζόμενο στην Ανδαλουσία ακροδεξιό κόμμα Vox έλαβε το απρόσμενο ποσοστό του 11% και αναδεικνύεται σε παράγοντα – ρυθμιστή σχηματισμού κυβέρνησης δεξιάς συμμαχίας στην περιφέρεια.

Το Vox ιδρύθηκε στα τέλη του 2013 από τον Σαντιάγο Αμπασκάλ, τον Χοσέ Αντόνιο Ορτέγα Λάρα και άλλα πρώην μέλη του Λαϊκού Κόμματος (PP). Κεντρικές θέσεις στην ατζέντα του κόμματος είναι η κατάργηση των αυτόνομων περιοχών της Ισπανίας, η απαγόρευση των αυτονομιστικών κομμάτων, η κατάργηση του νόμου περί ιστορικής μνήμης, η απέλαση των μεταναστών, η κατασκευή τείχους στη Θέουτα και τη Μελίγια για την παρεμπόδιση της διέλευσης μεταναστών, καθώς και η ανάγκη συμμαχίας της Ισπανίας με τις χώρες του Βίσεγκραντ.

Διαγράφεται σχεδόν ξεκάθαρα από πού αντλεί την ατζέντα του. Τον Μάιο στην Ισπανία μαζί με τις ευρωεκλογές θα στηθούν κάλπες και σε δεκατρείς αυτόνομες περιοχές. Δημιουργεί τεράστιο ενδιαφέρον το πώς θα αντιμετωπιστεί η άνοδος της Ακροδεξιάς από τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό μειοψηφίας Πέδρο Σάντσεθ.

Αντιμεταναστευτικός λόγος, απελάσεις, κλειστά σύνορα, λιγότερα ανθρώπινα δικαιώματα, αντιευρωπαϊσμός, εθνολαϊκισμός, fake news και φυσικά… Τζορτζ Σόρος (!) μονοπωλούν την πολιτική ατζέντα των παραπάνω σχηματισμών. Εν αναμονή λοιπόν της λαϊκής ετυμηγορίας.